Hiện trạng nền kinh tế Nhật Bản: Điểm sáng và thách thức trên hành trình phục hồi

Nền kinh tế Nhật Bản, với sự phục hồi sau đại dịch COVID-19, đang dần tăng trưởng trở lại, dù gặp phải những thách thức về lạm phát và đồng yen yếu. Với chính sách hỗ trợ từ chính phủ và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, kinh tế Nhật Bản đang trên đà phục hồi và thích ứng với những biến động mới của thế giới.

Kinh tế Nhật Bản trong năm 2023 ghi nhận sự phục hồi, dù gặp phải áp lực từ lạm phát và đồng yen yếu. GDP thực tế của Nhật Bản tăng trưởng, bắt đầu từ năm 2022 và dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng dương trong các quý cuối cùng của năm 2023.

Đồng yen tiếp tục mất giá, và lạm phát của Nhật Bản trong năm 2023 ở mức cao nhất trong 41 năm do giá thực phẩm đắt đỏ và đồng yen yếu.

• Tình trạng giảm phát: Nhật Bản đối mặt với giảm phát, một tình trạng nguồn cung hàng hóa và dịch vụ vượt qua nhu cầu, làm chậm sự tăng trưởng kinh tế.
• Dân số già: Vấn đề dân số già và thiếu hụt lao động trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tiêu thụ nội địa và thị trường lao động.
• Cơ hội từ nhu cầu bị dồn nén và sự tăng trưởng của dịch vụ du lịch, dự kiến sẽ thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng.

Chính phủ và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đưa ra các chính sách tiền tệ linh hoạt và hỗ trợ tài chính để thúc đẩy tăng trưởng, bao gồm duy trì lãi suất âm và giảm thuế thu nhập, trợ giá năng lượng.

Với các biện pháp đã và đang được triển khai, nền kinh tế Nhật Bản hy vọng sẽ vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại, hướng tới một tương lai tăng trưởng bền vững.

Nền kinh tế Nhật Bản, sau những ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch COVID-19, đã bắt đầu cho thấy dấu hiệu phục hồi từ năm 2022. Dù gặp phải sự suy giảm trong một số quý, GDP của Nhật Bản vẫn ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, nhờ vào nhu cầu nội địa tăng và sự phục hồi của ngành du lịch. Tuy nhiên, nền kinh tế đối mặt với thách thức từ đồng yen yếu và lạm phát tăng.

• GDP thực tế của Nhật Bản tăng trưởng, chứng tỏ sức mạnh kinh tế dù phải đối mặt với nhiều khó khăn.
• Sự phục hồi của nhu cầu nội địa và ngành du lịch giúp thúc đẩy kinh tế.
• Đồng yen yếu và lạm phát tăng được xem là những thách thức chính.

Chính phủ và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đang nỗ lực giải quyết các vấn đề thông qua chính sách tiền tệ linh hoạt và các biện pháp hỗ trợ kinh tế khác. Dưới đây là bảng tổng hợp một số chỉ số kinh tế quan trọng:

Triển vọng kinh tế Nhật Bản trong thời gian tới vẫn đầy rẫy thách thức nhưng cũng không thiếu cơ hội để tăng trưởng và phục hồi mạnh mẽ hơn.

Trong những năm gần đây, đồng Yen của Nhật Bản đã chứng kiến một sự mất giá đáng kể so với các đồng tiền lớn khác, điều này có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế. Mặc dù đồng yên yếu có thể giúp tăng cường khả năng cạnh tranh của các sản phẩm xuất khẩu Nhật Bản, nhưng cũng đặt ra thách thức cho nhập khẩu do chi phí cao hơn. Đặc biệt, trong bối cảnh lãi suất tham chiếu kỳ hạn 1 năm được Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) giữ nguyên ở mức -0,1%, đồng yên càng trở nên yếu đi, gây ra tình trạng lạm phát do giá thực phẩm và năng lượng tăng cao.

• Đồng yên yếu giúp tăng lợi nhuận từ việc bán hàng bằng ngoại tệ cho các công ty lớn, nhưng không dẫn đến tăng trưởng tiền lương mạnh mẽ cho người lao động.
• Ngân hàng Trung ương Nhật Bản giữ nguyên lãi suất âm nhằm hỗ trợ nền kinh tế, đồng thời đối mặt với áp lực phải tăng lãi suất do lạm phát tăng.

Các chính sách tiền tệ linh hoạt của BoJ cùng với sự can thiệp của chính phủ qua việc giảm thuế thu nhập và trợ giá năng lượng là những biện pháp nhằm xoa dịu tác động từ chi phí sinh hoạt tăng, đồng thời cố gắng duy trì sự ổn định kinh tế và hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trước áp lực lạm phát.

Trong tương lai, thách thức của Nhật Bản là cân bằng giữa việc duy trì đồng yên ở mức giá hợp lý để hỗ trợ xuất khẩu và kiểm soát lạm phát, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ổn định.

Nhật Bản, sau hơn hai thập kỷ đối mặt với giảm phát, ghi nhận tỷ lệ lạm phát tăng trong năm 2022, đặc biệt vào tháng 8/2022 với mức 3%, thấp hơn đáng kể so với các nước G7 khác. Điều này cho thấy sự khác biệt rõ ràng trong cách quản lý lạm phát của Nhật Bản so với các quốc gia phát triển khác.

Tình hình lạm phát ở Nhật Bản cho đến tháng 10/2022 gần như không tăng lên mức 3,7%, với dự đoán giảm xuống 1,6% trong nửa cuối năm 2023. Điều này phản ánh triển vọng lạm phát được kiểm soát tốt tại Nhật Bản.

Chính sách tiền tệ nới lỏng của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) đã được duy trì như một phần trong nỗ lực kiểm soát lạm phát và hỗ trợ phục hồi kinh tế sau đại dịch. Ông Kuroda, Thống đốc BOJ, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ để đạt mục tiêu lạm phát ổn định và hỗ trợ nền kinh tế.

BOJ cũng đã can thiệp vào thị trường tiền tệ, cụ thể là việc bơm gần 20 tỷ USD vào thị trường để mua đồng Yên, nhằm hỗ trợ giá trị của đồng nội tệ. Đây là lần can thiệp đầu tiên kể từ năm 1998, cho thấy sự nghiêm túc của BOJ trong việc ổn định tỷ giá hối đoái.

Kết luận, Nhật Bản tiếp tục theo đuổi chính sách tiền tệ linh hoạt và can thiệp thị trường khi cần thiết để kiểm soát lạm phát và đảm bảo ổn định kinh tế. Cách tiếp cận này, kết hợp với các yếu tố vĩ mô và chính sách kinh tế khác, giúp Nhật Bản duy trì lạm phát ở mức thấp và ổn định.

Hiện tượng già hóa dân số ở Nhật Bản đang gây áp lực lớn lên kinh tế và xã hội, đồng thời tạo ra những thách thức về lao động và chăm sóc sức khỏe.

Tình trạng này gây ra bởi sự giảm tỷ lệ sinh và tăng tuổi thọ, dẫn đến sự thu hẹp của lực lượng lao động. Dân số Nhật Bản dự kiến sẽ giảm 30% vào năm 2060, làm nổi bật tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng.

• Sự gia tăng của dân số già làm tăng gánh nặng lên hệ thống phúc lợi xã hội và y tế.
• Thiếu hụt lao động trẻ, cùng với sự thay đổi thái độ làm việc của giới trẻ so với thế hệ trước.
• Nhật Bản mở cửa rộng rãi hơn cho lao động nước ngoài để giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động.
• Chính phủ Nhật Bản đưa ra các biện pháp như trợ cấp khuyến khích sinh con, miễn học phí cho giáo dục mầm non, và chú trọng dịch vụ chăm sóc trẻ em để khuyến khích tỷ lệ sinh tăng.

Các công ty Nhật Bản đang áp dụng công nghệ và tự động hóa để đối phó với thiếu hụt lao động và nâng cao năng suất. Đồng thời, chính phủ và các doanh nghiệp tăng cường tuyển dụng lao động lớn tuổi, thậm chí là trên 70 tuổi.

Thách thức từ dân số già và thiếu hụt lao động đòi hỏi Nhật Bản phải đối mặt với nhiều thay đổi lớn trong cách thức quản lý kinh tế và xã hội để đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.

Nhật Bản, quốc gia với GDP dự kiến đạt trên 4.200 tỷ USD vào năm 2024, đang chứng kiến sự tăng trưởng nhờ vào tiêu dùng nội địa và xuất khẩu. Tiêu dùng nội địa được kỳ vọng tăng nhờ nhu cầu du lịch và dịch vụ.

Xuất khẩu, đặc biệt là hàng hóa và dịch vụ, cũng ghi nhận mức tăng trưởng. Điều này được thúc đẩy bởi sự phục hồi mạnh mẽ của lượng khách du lịch đến Nhật Bản và sự cải thiện của sức mua từ khách du lịch nước ngoài.

Về công nghệ, Nhật Bản đang tập trung vào R&D và thương mại hóa công nghệ tái chế carbon, cũng như hợp tác quốc tế về tiến bộ công nghệ. Sự suy giảm trong nền kinh tế do Covid-19 đã khiến chính phủ phải gia hạn và mở rộng tình trạng khẩn cấp, ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế.

Mặc dù phải đối mặt với thách thức từ dân số già hóa và nợ công cao, nhưng nền kinh tế Nhật Bản vẫn đạt được sự ổn định. Các công ty Nhật Bản, ngồi trên lượng tiền mặt lớn, được kêu gọi tăng cường đầu tư và nâng lương cho nhân viên để thúc đẩy kinh tế.

Chính phủ Nhật Bản đang áp dụng các biện pháp để cung cấp hỗ trợ tài chính cho gia đình và giảm thuế nhằm khuyến khích tiêu dùng và đầu tư. Nền kinh tế dự kiến sẽ chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ từ năm 2024 trở đi.

Thương mại quốc tế và xuất nhập khẩu là một phần không thể tách rời trong nền kinh tế Nhật Bản, góp phần quan trọng vào GDP của quốc gia này. Dưới đây là bản tổng hợp về tình hình thương mại của Nhật Bản trong những năm gần đây.

• Tổng giá trị thương mại (xuất khẩu và nhập khẩu) của Nhật Bản đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể qua các năm, phản ánh sự thích nghi và động lực của nền kinh tế trong bối cảnh toàn cầu.
• Xuất khẩu Nhật Bản trong quý I/2024 cho thấy sự phục hồi sản xuất đã góp phần vào tăng trưởng xuất khẩu, mặc dù còn đối mặt với nhiều thách thức từ tình hình kinh tế thế giới và nội địa.
• Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP), ký kết bởi Nhật Bản và các quốc gia khác, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy xuất khẩu, tăng cường hiệu quả chuỗi cung ứng khu vực và nâng cao tăng trưởng kinh tế.

Tiềm năng của thương mại quốc tế và xuất nhập khẩu Nhật Bản tiếp tục được kỳ vọng phát triển mạnh mẽ trong những năm tới, với các chính sách hỗ trợ từ chính phủ và các hiệp định thương mại quốc tế.

Chính phủ Nhật Bản đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ kinh tế trong bối cảnh dịch COVID-19 và những thách thức kinh tế khác. Đề cương chính sách kinh tế hàng năm cho năm 2023 tập trung vào giảm tác động xã hội của đại dịch, cũng như tăng cường an ninh quốc gia và năng lực quốc phòng.

• Ngân sách quốc phòng được dự kiến tăng lên, với kế hoạch đẩy nhanh xây dựng chiến lược quốc gia mới và “tăng cường triệt để năng lực quốc phòng trong vòng 5 năm tới”.
• Việc tổ chức Olympic Tokyo vượt qua nhiều khó khăn, với tổng chi phí lên tới 20 tỷ USD, cao gần gấp ba so với dự báo ban đầu, nhưng được coi là cần thiết để tránh thiệt hại kinh tế lớn hơn cho Nhật Bản.
• Chính phủ cũng đã thông qua dự luật phê chuẩn RCEP, tạo ra khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới, và kỳ vọng mở rộng xuất khẩu cho Nhật Bản, đặc biệt là nông sản và linh kiện ôtô.
• Đầu tư vào phát triển công nghệ, nhất là trong lĩnh vực chất bán dẫn, với sự hợp tác của nhà sản xuất chip hàng đầu TSMC, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Nhật Bản.
• Chính phủ đã thông qua gói kích thích kinh tế có tổng trị giá lên tới 55.700 tỷ Yen (khoảng 490 tỷ USD), cao nhất từ trước tới nay.

Các chính sách này phản ánh nỗ lực của chính phủ Nhật Bản trong việc đối phó với các thách thức kinh tế hiện tại và đặt nền tảng cho sự phục hồi và tăng trưởng trong tương lai.

Nhật Bản đang chứng kiến sự tăng trưởng kinh tế nhờ vào sự phục hồi của tiêu dùng nội địa và du lịch. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này diễn ra ở mức độ khiêm tốn, bị ảnh hưởng bởi lạm phát tương đối cao và tăng trưởng tiền lương chậm.

• Chỉ số điều kiện kinh doanh cho thấy sự cải thiện dần dần và trên diện rộng, với các công ty duy trì lập trường thận trọng do những bất ổn về nền kinh tế thế giới.
• Nhật Bản đã phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, với chi tiêu dùng cá nhân tăng tới 2,7% so với quý trước đó, và kim ngạch xuất khẩu tăng 1%.
• Số lượng du khách nước ngoài tới Nhật Bản đã giảm đáng kể vào năm 2022, do định kiến về thủ tục du lịch nước ngoài phức tạp và mối lo ngại về lây nhiễm trong thời kỳ đại dịch.
• Tuy nhiên, với việc nới lỏng các hạn chế biên giới liên quan đến Covid-19, Nhật Bản đã chào đón một lượng lớn du khách nước ngoài quay trở lại, với dự đoán sẽ có 21,1 triệu lượt khách quốc tế trong năm nay, gấp hơn 5 lần so với năm trước.

Nhật Bản đang nỗ lực thúc đẩy du lịch inbound, với kế hoạch đến năm 2025, chi tiêu của khách du lịch nước ngoài đến Nhật Bản sẽ đạt 200.000 yen/người. Các biện pháp này được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản trong những năm tới.

Nền kinh tế Nhật Bản dự kiến sẽ chứng kiến sự giảm tốc trong nửa cuối năm tài chính 2023 trước khi phục hồi từ năm 2024 trở đi, với các chính sách siết chặt việc cho vay và áp lực lạm phát vẫn tồn tại.

• Xuất khẩu và tiêu dùng nội địa được kỳ vọng sẽ tăng trong quý tới, nhất là với sự phục hồi mạnh mẽ của lượng khách du lịch nước ngoài.
• GDP danh nghĩa dự kiến sẽ vượt mức 600.000 tỷ yen (4.200 tỷ USD) trong năm tài khóa 2024, với lạm phát giảm xuống 2,5%.
• Chính phủ Nhật Bản đã thông qua gói kích thích kinh tế có tổng trị giá lên tới 55.700 tỷ Yen (khoảng 490 tỷ USD), cao nhất từ trước tới nay.

Các chuyên gia dự báo, mặc dù nền kinh tế Nhật Bản sẽ phải đối mặt với thách thức từ lạm phát cao và tăng trưởng tiền lương chậm, nhưng với các chính sách kinh tế mạnh mẽ và sự phục hồi của nhu cầu toàn cầu, triển vọng kinh tế là khả quan.

Trong bối cảnh toàn cầu đầy thách thức, nền kinh tế Nhật Bản dự kiến sẽ bứt phá từ năm 2024, với kỳ vọng về sự phục hồi của tiêu dùng nội địa và tăng trưởng xuất khẩu. Các chính sách kinh tế mạnh mẽ và sự hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân sẽ là chìa khóa giúp Nhật Bản vượt qua lạm phát và tiếp tục là một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Hiện nền kinh tế Nhật Bản đang chịu ảnh hưởng khá lớn bởi đà suy yếu trong thời gian gần đây. Dựa vào thông tin từ Chính phủ Nhật Bản, mặc dù có dấu hiệu suy yếu nhưng đà đó đã ngừng lại. Tuy vẫn ghi nhận tháng giảm thứ hai liên tiếp, nhưng các chỉ số khác như chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cho thấy sự tăng trưởng không đồng đều, với mức tăng 3,2% so với cùng kỳ trong tháng 5/2024, cao hơn dự đoán của các nhà kinh tế là 3,1%. Việc giá năng lượng tăng cao và tình trạng tắc nghẽn nguồn cung cũng đã gây chậm lại tăng trưởng GDP của Nhật Bản vào năm 2022 theo World Bank.

Điều này cho thấy rằng nền kinh tế Nhật Bản đang phải đối mặt với những thách thức về tăng trưởng, lạm phát và cung cầu hàng hóa và dịch vụ. Việc theo dõi và đánh giá kịp thời các chỉ số kinh tế và chính sách can thiệp phù hợp sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định và phục hồi nền kinh tế của đất nước này.