"Nhật Bản Đón Tết Âm Hay Dương": Khám Phá Nét Đặc Sắc Trong Cách Đón Tết Oshogatsu

Tết, hay Oshougatsu, là một trong những lễ hội quan trọng nhất ở Nhật Bản, với nhiều phong tục đặc sắc và ý nghĩa.

• Người Nhật thường dọn dẹp nhà cửa (Osouji) để chào đón vị thần Toshigami, biểu tượng cho may mắn và sự thịnh vượng.
• Trang hoàng nhà cửa với cây tùng, dây thừng bện, và giấy trắng để cầu tài lộc và xua đuổi tà ma.
• Joya no Kane: Lễ rung chuông 108 lần vào đêm giao thừa để thanh lọc tâm hồn và chào đón năm mới.

1. Osechi Ryori: Một loạt các món ăn được chuẩn bị sẵn để thể hiện lòng biết ơn và cầu mong may mắn cho năm mới.
2. Toshikoshi Soba: Mì ăn vào đêm giao thừa, biểu tượng cho sự dài lâu và khỏe mạnh.
3. Mochi: Bánh gạo truyền thống, thể hiện sự tròn đầy và toàn vẹn.

Hatsumode là việc thăm viếng đền chùa đầu tiên trong năm để cầu nguyện cho một năm mới an lành và thịnh vượng.

Nhật Bản chuyển từ việc đón Tết Âm lịch sang Tết Dương lịch từ năm 1873, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử và văn hóa nước này. Ngày Tết, hay còn được gọi là Oshougatsu, được tổ chức vào ngày 1 tháng 1 hàng năm, theo lịch Dương. Dù đã chuyển đổi, nhưng nhiều phong tục truyền thống vẫn được giữ gìn, phản ánh sự tôn trọng sâu sắc đối với truyền thống và lịch sử của dân tộc Nhật Bản.

1. Lịch sử chuyển đổi từ Âm lịch sang Dương lịch: Vào năm Minh Trị thứ 5 (1873), Nhật Bản chính thức chuyển sang sử dụng lịch Dương, thay thế cho lịch Âm truyền thống.
2. Ý nghĩa của ngày Tết Oshougatsu: Ngày này không chỉ là dịp đón năm mới mà còn là thời gian để nhớ về tổ tiên, gia đình quây quần và thực hiện các nghi lễ truyền thống.
3. Phong tục đón Tết tại Nhật Bản: Dù đã áp dụng lịch Dương, nhiều phong tục truyền thống vẫn được giữ nguyên, bao gồm việc trang hoàng nhà cửa, thăm bà con bạn bè, và chuẩn bị các món ăn truyền thống.

Qua đó, Tết Oshougatsu không chỉ là biểu hiện của sự tôn kính đối với truyền thống mà còn là cách thức để người Nhật kết nối với quá khứ và hướng về tương lai với hy vọng và ước vọng mới.

Nhật Bản đã có một lịch sử dài lâu với việc đón Tết theo lịch Âm trước khi chính thức chuyển sang lịch Dương vào năm 1873, một quyết định có ảnh hưởng sâu rộng đến cách người Nhật đón Tết và giữ gìn truyền thống của mình.

1. Trước năm 1873, Nhật Bản đón Tết theo lịch Âm, phong tục này có nhiều điểm tương đồng với các quốc gia Châu Á khác.
2. Quá trình hiện đại hóa và mở cửa với thế giới bên ngoài đã thúc đẩy Nhật Bản chấp nhận lịch Gregorian (Dương lịch) vào năm Minh Trị thứ 5 (1873), bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 1873.
3. Dù đã chuyển sang lịch Dương, Nhật Bản vẫn giữ gìn các nghi lễ và phong tục truyền thống trong dịp Tết như: trang hoàng nhà cửa, thăm viếng bà con bạn bè, và chuẩn bị các món ăn truyền thống.

Quyết định này không chỉ phản ánh mong muốn của Nhật Bản trong việc hiện đại hóa và hòa nhập với thế giới mà còn thể hiện sự tôn trọng và bảo tồn các giá trị truyền thống qua việc kết hợp hài hòa giữa cũ và mới trong văn hóa Tết.

Oshougatsu, hay Tết Nguyên Đán ở Nhật Bản, không chỉ là dịp chào đón năm mới mà còn là thời điểm để tưởng nhớ tổ tiên và thắt chặt tình cảm gia đình. Tết này phản ánh sự hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại, giữa văn hóa địa phương và ảnh hưởng từ ngoại lai, làm nên một bức tranh đa dạng của nét văn hóa Nhật Bản.

1. Chuẩn bị và trang trí nhà cửa (Osoji): Việc làm sạch nhà cửa trước Tết giúp loại bỏ xui xẻo của năm cũ, chuẩn bị đón may mắn và hạnh phúc cho năm mới.
2. Trang trí Kadomatsu và Shimenawa: Hai loại trang trí này được đặt ở cửa ra vào nhà để chào đón thần linh và may mắn vào nhà.
3. Tổ chức ngày mùng 1 Tết (Gantan): Ngày này, gia đình quây quần bên nhau thưởng thức bữa ăn Tết truyền thống và thăm viếng đền chùa đầu năm.

Qua những phong tục này, Tết Oshougatsu không chỉ là dịp mừng năm mới mà còn là cơ hội để người Nhật bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên và mong muốn một năm mới tràn đầy sức khỏe, hạnh phúc và thịnh vượng.

Ẩm thực trong dịp Tết Oshougatsu ở Nhật Bản phản ánh sự kết hợp giữa văn hóa truyền thống và sự tinh tế trong từng bữa ăn. Mỗi món ăn không chỉ thỏa mãn vị giác mà còn mang ý nghĩa sâu xa, cầu chúc sức khỏe, may mắn và thịnh vượng cho năm mới.

• Osechi-ryori: Một hộp đựng thức ăn truyền thống gồm nhiều ngăn, mỗi ngăn chứa các món ăn với ý nghĩa riêng biệt như may mắn, sức khỏe, sự giàu có.
• Ozoni: Súp mochi truyền thống được làm từ gạo nếp, thường ăn vào sáng mùng 1 Tết, biểu tượng cho sự dài lâu và kiên trì.
• Toso: Loại rượu truyền thống được pha chế từ nhiều loại thảo mộc, uống trong ngày Tết với hy vọng mang lại sức khỏe và trường thọ.

Những món ăn này không chỉ là bữa tiệc cho vị giác mà còn là cầu nối với tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn và nguyện vọng tốt đẹp cho năm mới.

Tết Oshougatsu ở Nhật Bản là dịp để thực hiện nhiều hoạt động truyền thống, phản ánh sự quan tâm đến gia đình, cộng đồng và sự tôn trọng đối với tổ tiên. Dưới đây là một số hoạt động tiêu biểu:

• Osoji (Dọn dẹp cuối năm): Trước Tết, các gia đình Nhật Bản thực hiện Osoji, tức là dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, loại bỏ xui xẻo của năm cũ để đón nhận may mắn và hạnh phúc cho năm mới.
• Zouni (Súp Mochi): Việc thưởng thức Zouni, một loại súp có chứa bánh mochi (bánh gạo nếp), trong ngày đầu năm mới mang ý nghĩa may mắn và sức khỏe.
• Hatsuhinode (Xem bình minh đầu năm): Nhiều người Nhật dậy sớm vào ngày đầu tiên của năm mới để ngắm nhìn Hatsuhinode, bình minh đầu tiên của năm, với hy vọng về một khởi đầu may mắn và hạnh phúc.
• Năm mới Shinto (Hatsumode): Thăm một đền Shinto hoặc chùa Phật giáo trong những ngày đầu năm mới để cầu nguyện cho sức khỏe, hạnh phúc và may mắn trong năm mới.

Các hoạt động này không chỉ góp phần vào việc tạo nên bầu không khí ấm áp, gắn kết gia đình mà còn thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên và truyền thống văn hóa của Nhật Bản.

Trong khi nhiều quốc gia Á Đông vẫn giữ vững truyền thống đón Tết Âm lịch, Nhật Bản đã chuyển sang đón Tết Dương lịch từ năm 1873. Sự khác biệt này không chỉ thể hiện ở lịch trình mà còn ở cách thức và ý nghĩa của các nghi lễ đón Tết.

• Lịch đón Tết: Nhật Bản đón Tết vào ngày 1 tháng 1 Dương lịch, trong khi hầu hết các quốc gia Á Đông khác đón Tết dựa trên lịch Âm lịch.
• Phong tục đón Tết: Mặc dù chuyển sang lịch Dương, Nhật Bản vẫn giữ gìn nhiều phong tục truyền thống như Osechi-ryori, Ozoni và việc thăm bái đền chùa đầu năm (Hatsumode).
• Ý nghĩa của Tết: Ở Nhật Bản, Tết Oshogatsu không chỉ là dịp đón năm mới mà còn là thời điểm để nhớ về tổ tiên và cầu chúc cho gia đình. Trong khi đó, ở các nước Á Đông khác, Tết cũng mang ý nghĩa tương tự nhưng được biểu đạt qua nhiều nghi lễ độc đáo khác nhau.

Sự khác biệt này phản ánh rõ nét đặc trưng văn hóa của từng quốc gia, trong đó Nhật Bản tìm cách kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa lịch sử và sự tiện lợi của lịch Dương.

Việc Nhật Bản chuyển từ Tết Âm lịch sang Tết Dương lịch đã tạo ra sự thay đổi lớn trong văn hóa Tết của nước này, nhưng cũng thể hiện sự linh hoạt trong việc giữ gìn truyền thống trong bối cảnh hiện đại.

• Việc thờ cúng tổ tiên và các vị thần trong ngày Tết vẫn được giữ nguyên, thể hiện lòng thành kính và sự nhớ về cội nguồn.
• Lễ hội rung chuông Joya no kane vào đêm giao thừa, với 108 tiếng chuông để thanh lọc tâm hồn, là một truyền thống vẫn được tiếp tục duy trì .
• Sự chuyển đổi sang ăn Tết Dương lịch không chỉ làm thay đổi thời điểm mừng Tết mà còn ảnh hưởng đến các hoạt động và phong tục liên quan, như việc chuyển từ việc ăn mì soba truyền thống sang các món ăn mới trong dịp Tết.
• Phong tục trang hoàng nhà cửa với Kadomatsu và Shimekazari vẫn được thực hiện, mặc dù ít phổ biến hơn ở các căn hộ hiện đại.
• Mặc dù một số nét văn hóa truyền thống đã thay đổi hoặc ít phổ biến hơn, nhưng người Nhật vẫn duy trì việc viết và gửi thiệp chúc mừng năm mới, đi chúc Tết và tặng lì xì cho trẻ em.

Như vậy, dù có sự thay đổi lớn về lịch đón Tết, người Nhật Bản vẫn cố gắng giữ gìn và phát triển những nét đẹp truyền thống của mình, thể hiện sự hòa quyện giữa cổ điển và hiện đại trong văn hóa Tết.

Khám phá cách Nhật Bản đón Tết qua bài viết này, từ lịch sử chuyển đổi từ Âm lịch sang Dương lịch đến những phong tục đặc sắc và ẩm thực truyền thống, thể hiện tinh thần và văn hóa độc đáo của xứ sở hoa anh đào.

Người Nhật Bản hiện nay thường đón Tết theo lịch Dương, vào ngày 01/01 hàng năm. Ngày Tết ở Nhật được gọi là “Oshougatsu”. Tuy nhiên, trước đây vào thế kỷ thứ 6 sau Công nguyên, Nhật Bản đã sử dụng lịch âm của người Trung Quốc và đón Tết Nguyên đán như các quốc gia Châu Á khác.