23 Ông Táo vào thứ mấy năm 2023? Những điều cần biết về ngày lễ

Ngày cúng ông Công, ông Táo là một trong những nét đẹp văn hóa tâm linh lâu đời của người Việt Nam. Theo truyền thuyết, Táo quân gồm ba vị thần: Thổ Công, Thổ Địa, và Thổ Kỳ, chịu trách nhiệm trông coi nhà cửa, bếp núc, và gia đình.

Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, các vị Táo cưỡi cá chép hóa rồng lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng những việc tốt, chưa tốt của các gia đình trong năm qua. Đây là dịp các gia đình bày tỏ lòng biết ơn, mong muốn những điều tốt đẹp và xóa bỏ những điều không may mắn.

• Ý nghĩa tâm linh: Lễ cúng thể hiện sự tôn kính với các vị thần bảo vệ gia đình, đồng thời giáo dục con cháu về lòng biết ơn và truyền thống gia đình.
• Cá chép: Là biểu tượng của sự hóa rồng, cá chép không chỉ dùng để tiễn Táo quân mà còn thể hiện lòng nhân ái qua tục phóng sinh.
• Lễ cúng: Được thực hiện trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp. Mâm cúng thường gồm mâm cơm, vàng mã, cá chép, và các lễ vật khác.

Ngày cúng ông Công, ông Táo không chỉ là một phong tục đẹp mà còn góp phần tăng thêm hương vị đậm đà cho Tết cổ truyền Việt Nam, gắn kết các thành viên gia đình và truyền tải mong ước về một năm mới an lành, thịnh vượng.

Ngày cúng ông Công ông Táo năm 2023 rơi vào thứ Bảy, ngày 23 tháng Chạp âm lịch (tức ngày 14 tháng 1 năm 2023 dương lịch). Đây là ngày Nhâm Thân, được coi là ngày Hoàng đạo Tư Mệnh, rất tốt để tiến hành nghi lễ cúng tiễn Táo Quân về trời.

Việc cúng ông Công ông Táo thường diễn ra trước 12 giờ trưa, vì theo quan niệm dân gian, giờ Ngọ (từ 11h-13h) là thời điểm các Táo lên thiên đình để báo cáo công việc trong năm qua. Cúng xong muộn hơn có thể khiến các Táo không kịp tham dự buổi thiết triều.

• Ngày 23 tháng Chạp: Đây là ngày phổ biến nhất để làm lễ, với các khung giờ đẹp bao gồm:
  • Giờ Thìn (7h-9h): Đây là giờ Tốc Hỷ, mang lại nhiều may mắn.
  • Giờ Tị (9h-11h): Cũng là một giờ tốt để tiến hành lễ.
• Những ngày khác: Do lịch trình bận rộn, nhiều gia đình chọn cúng sớm trong các ngày từ 17 đến 23 tháng Chạp. Một số ngày tốt được đề xuất bao gồm:
  • Ngày 18 tháng Chạp (9/1/2023): Ngày Đinh Mão, Hoàng Đạo. Các giờ đẹp: Tí (23h-1h), Dần (3h-5h), Ngọ (11h-13h).
  • Ngày 20 tháng Chạp (11/1/2023): Ngày Kỷ Tỵ, Hoàng Đạo Ngọc Đường. Giờ đẹp: Sửu (1h-3h), Thìn (7h-9h), Ngọ (11h-13h).

Gia đình cần chuẩn bị lễ vật và nghi thức đầy đủ, chú trọng lòng thành và sự trang nghiêm khi thực hiện nghi lễ. Cúng đúng ngày và giờ giúp tiễn các Táo về trời thuận lợi, mang lại may mắn và bình an cho năm mới.

Việc chuẩn bị lễ cúng ông Công ông Táo là bước quan trọng để thể hiện lòng thành kính và duy trì nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Mâm cỗ cúng không cần cầu kỳ nhưng cần đủ đầy và đúng chuẩn, bao gồm các vật phẩm lễ chính và các bước tiến hành cụ thể như sau:

• Mâm lễ vật:
  • Mâm cúng chay: Hoa quả, trà, nhang, nến, tiền vàng mã, nước sạch, và đồ lễ chay.
  • Mâm cúng mặn: Các món cơm, xôi, gà luộc, giò chả, bánh chưng, bánh tét (tùy từng vùng miền).
  • Cá chép sống: Biểu tượng để ông Táo cưỡi về trời, thường được thả ra sông hoặc hồ sau lễ cúng.
  • Áo mũ giấy Táo quân: Một bộ đồ gồm hai mũ nam, một mũ nữ kèm theo hia.
• Vị trí đặt lễ: Nên bày lễ tại bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ ông Táo nếu có. Tránh đặt lễ ở bếp để thể hiện sự trang nghiêm.
• Thời điểm cúng: Thời gian cúng tốt nhất là vào buổi sáng ngày 23 tháng Chạp, trong các khung giờ từ 7h–11h (giờ Thìn hoặc giờ Tị).

Sau khi chuẩn bị đầy đủ, gia chủ cần thắp hương, đọc bài văn khấn ông Táo và thể hiện lòng thành tâm xin Táo quân phù hộ gia đình một năm mới an lành, thịnh vượng. Kết thúc lễ, vàng mã được hóa và cá chép được thả một cách nhẹ nhàng để hoàn tất nghi thức.

Để lễ cúng ông Công ông Táo diễn ra suôn sẻ và thể hiện sự tôn kính, gia chủ cần lưu ý những điểm quan trọng sau:

• Thời gian cúng: Lễ cúng nên hoàn thành trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp âm lịch để kịp thời điểm “mở cổng trời” cho Táo Quân về chầu Ngọc Hoàng.
• Mâm lễ cúng: Tùy theo vùng miền nhưng phải có các lễ vật truyền thống như ba bộ quần áo Táo Quân, vàng thoi, hoa quả, gạo muối, rượu, và 3 con cá chép sống để phóng sinh.
• Địa điểm cúng: Nên đặt mâm cúng trên bàn thờ chính hoặc bàn thờ Táo Quân riêng biệt, tránh đặt ở dưới bếp.
• Trang phục và thái độ: Gia chủ cần ăn mặc trang nghiêm, sạch sẽ. Khi đọc văn khấn, cần giữ thái độ tôn kính, giọng đọc rõ ràng và rành mạch.
• Thả cá chép: Cá chép cần được thả nhẹ nhàng ở mép nước trong môi trường sạch sẽ. Không ném từ trên cao hay thả cả túi nylon xuống nước, tránh gây sát sinh hoặc ô nhiễm môi trường.
• Lời khấn: Không nên cầu xin tiền tài, phú quý mà chỉ cầu nguyện những điều tốt lành, an khang cho gia đình.
• Kiêng kỵ: Không cúng món từ vịt, ngỗng hay thịt chó; không dùng tiền âm phủ vì ông Công ông Táo là thần tiên.

Những lưu ý trên giúp lễ cúng ông Công ông Táo thêm phần ý nghĩa, trọn vẹn và đúng theo phong tục truyền thống của người Việt.

Phong tục cúng ông Công, ông Táo tại Việt Nam mang đậm nét văn hóa truyền thống và có sự khác biệt giữa các vùng miền. Điều này phản ánh sự phong phú và đa dạng trong tín ngưỡng của người Việt.

• Miền Bắc:
  • Mâm cúng thường bao gồm cá chép sống hoặc cá chép giấy, bộ mũ áo của các Táo, xôi gấc, chè, gà luộc, canh măng, thịt đông và hành muối.
  • Phong tục thả cá chép sau khi cúng là điểm đặc trưng, biểu tượng cho việc đưa Táo quân lên chầu trời.
  • Các gia đình thường dọn dẹp bàn thờ, đốt hết chân nhang cũ và lau chùi sạch sẽ chuẩn bị đón năm mới.
• Miền Trung:
  • Người dân thường cúng ngựa giấy với đầy đủ yên cương thay vì cá chép.
  • Phong tục thay tượng ông Táo cũ và dọn sạch bếp được thực hiện kỹ càng. Các tượng cũ thường được đặt ở miếu hoặc gốc cây.
  • Riêng tại Huế, người dân còn dựng cây nêu vào ngày 23 và rước thần vào ngày 30 Tết.
• Miền Nam:
  • Mâm cúng bao gồm mũ, áo và hia bằng giấy, xôi chè và các món ăn truyền thống khác.
  • Người dân ít phóng sinh cá chép mà tập trung vào nghi lễ đơn giản và tinh gọn hơn so với miền Bắc và miền Trung.

Những khác biệt vùng miền này không chỉ làm phong phú thêm truyền thống cúng ông Công, ông Táo mà còn thể hiện sự hòa quyện giữa đời sống tín ngưỡng và văn hóa địa phương.

Ngày lễ ông Công, ông Táo là dịp để các gia đình Việt bày tỏ lòng biết ơn và tiễn Táo quân về trời báo cáo công việc trong năm. Tuy nhiên, sự khác biệt trong cách tổ chức lễ cúng giữa các gia đình thường xuất phát từ các yếu tố như điều kiện kinh tế, phong tục vùng miền và quan niệm tâm linh.

• Điều kiện kinh tế: Gia đình có điều kiện thường tổ chức mâm cỗ lớn, cầu kỳ với đủ các món mặn, ngọt và hoa quả. Trong khi đó, gia đình có điều kiện hạn chế sẽ chuẩn bị lễ vật đơn giản hơn, nhưng vẫn thể hiện sự thành tâm.
• Phong tục vùng miền:
  • Miền Bắc: Phổ biến tục cúng cá chép sống để phóng sinh, mang ý nghĩa "cá chép hóa rồng" tiễn ông Táo.
  • Miền Trung: Thay vì cá chép, người dân cúng một con ngựa giấy đầy đủ yên, cương, biểu tượng phương tiện lên trời.
  • Miền Nam: Mâm lễ thường thêm các món như kẹo, đậu phộng, và các vật phẩm đơn giản hơn nhưng không kém phần trang trọng.
• Quan niệm tâm linh: Một số gia đình tuân thủ nghi lễ truyền thống chặt chẽ như tỉa chân nhang hoặc lau dọn bàn thờ sau lễ cúng, trong khi một số khác có thể linh hoạt chọn ngày phù hợp để thực hiện.

Tuy có sự khác biệt, điểm chung giữa các gia đình là lòng thành kính và mong muốn gửi gắm những điều tốt đẹp cho năm mới.

Ngày cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hằng năm luôn nhận được sự quan tâm lớn của người dân Việt. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về ngày lễ này:

• Tết ông Công ông Táo là ngày nào?
  Ngày cúng ông Công ông Táo được tổ chức vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm, thường rơi vào cuối năm Dương lịch. Đây là dịp để các gia đình tiễn Táo quân về trời báo cáo với Ngọc Hoàng những sự kiện trong năm qua.
• Cúng ông Công ông Táo cần chuẩn bị gì?
  Mâm cúng ông Công ông Táo thường gồm cá chép, gà luộc, xôi, bánh chưng và các loại trái cây. Mỗi gia đình còn chuẩn bị văn khấn và thắp hương để cầu bình an, may mắn cho gia đình trong năm mới.
• Phải cúng ông Công ông Táo ở đâu?
  Lễ cúng ông Công ông Táo có thể được tiến hành ở bàn thờ gia tiên hoặc bếp, nơi mà gia đình đặt sự tôn trọng đối với Táo quân, vị thần quản lý bếp núc trong nhà.
• Văn khấn ông Công ông Táo như thế nào?
  Văn khấn ông Công ông Táo bao gồm lời mời Táo quân về trời, báo cáo tình hình gia đình trong năm qua và cầu xin Táo quân giúp gia đình có một năm mới thịnh vượng, bình an, tài lộc.
• Lý do cúng cá chép là gì?
  Cá chép trong ngày cúng ông Công ông Táo mang ý nghĩa "cá chép hóa rồng", tượng trưng cho việc Táo quân sẽ cưỡi cá chép để lên trời, báo cáo mọi việc với Ngọc Hoàng.
• Ngày cúng ông Công ông Táo có cần phải nghỉ làm không?
  Mặc dù ngày cúng ông Công ông Táo rất quan trọng đối với người dân, nhưng tại Việt Nam, ngày này không phải là ngày nghỉ lễ chính thức. Người dân thường chuẩn bị lễ vật trước và làm lễ vào buổi sáng hoặc chiều ngày 23 tháng Chạp.