Chủ đề các món cúng giỗ miền nam: Khám phá những món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ cúng giỗ miền Nam, từ thịt kho tàu, canh khổ qua nhồi thịt đến bánh tét, giúp bạn chuẩn bị bữa tiệc tưởng nhớ tổ tiên đầy đủ và ý nghĩa.
Mục lục
- Giới thiệu về mâm cúng giỗ miền Nam
- Các món ăn truyền thống trong mâm cúng
- Thực đơn mẫu cho đám giỗ miền Nam
- Những lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng giỗ
- Văn khấn cúng giỗ ông bà tổ tiên
- Văn khấn cúng giỗ cha mẹ
- Văn khấn cúng giỗ cụ kỵ
- Văn khấn cúng giỗ người thân trong gia đình
- Văn khấn cúng giỗ người mới mất (giỗ đầu)
- Văn khấn cúng giỗ người mất lâu năm
- Văn khấn cúng giỗ cô hồn
- Văn khấn cúng giỗ theo Phật giáo
- Văn khấn cúng giỗ theo tín ngưỡng dân gian
Giới thiệu về mâm cúng giỗ miền Nam
Trong văn hóa miền Nam, mâm cúng giỗ không chỉ là biểu tượng của lòng thành kính đối với tổ tiên mà còn phản ánh nét đặc trưng ẩm thực vùng miền. Thông thường, mâm cỗ bao gồm các món chính như món hầm, thịt luộc, món xào và món kho, thể hiện sự hài hòa và phong phú trong ẩm thực.
Các món ăn đặc trưng thường xuất hiện trong mâm cúng giỗ miền Nam bao gồm:
- Thịt kho nước dừa: Thịt heo hoặc cá lóc được kho cùng nước dừa, tạo nên hương vị đậm đà, ngọt ngào đặc trưng của miền Nam.
- Thịt ba chỉ luộc: Thịt ba chỉ được luộc chín tới, thái mỏng, giữ nguyên vị ngọt tự nhiên và mềm mại.
- Canh măng hầm thịt heo: Món canh thanh mát với măng và thịt heo hầm nhừ, bổ dưỡng và dễ ăn.
- Rau xào thập cẩm: Sự kết hợp của nhiều loại rau củ xào nhanh, giữ được độ giòn và màu sắc tươi tắn.
- Tôm chiên: Tôm tươi được chiên giòn, giữ nguyên vị ngọt tự nhiên và hấp dẫn.
- Chả giò: Món ăn giòn rụm với nhân thịt và rau củ, thường được dùng kèm nước mắm chua ngọt.
Những món ăn này không chỉ mang đến hương vị thơm ngon mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, thể hiện sự gắn kết gia đình và tôn vinh truyền thống văn hóa của người miền Nam.
.png)
Các món ăn truyền thống trong mâm cúng
Trong văn hóa ẩm thực miền Nam, mâm cúng giỗ thường bao gồm các món ăn truyền thống, thể hiện lòng thành kính và tưởng nhớ đến tổ tiên. Dưới đây là một số món ăn phổ biến thường xuất hiện trong mâm cúng:
- Canh khổ qua nhồi thịt: Món canh thanh mát với khổ qua được nhồi thịt heo xay, mang ý nghĩa xua tan điều không may và cầu mong sự bình an.
- Thịt kho tàu: Thịt heo được kho mềm cùng trứng và nước dừa, tạo nên hương vị đậm đà, biểu trưng cho sự sung túc và đoàn viên.
- Cá lóc nướng trui: Cá lóc tươi được nướng nguyên con, giữ nguyên hương vị tự nhiên, thể hiện sự giản dị và chân thành.
- Gỏi củ hũ dừa tôm thịt: Món gỏi kết hợp giữa củ hũ dừa giòn ngọt, tôm tươi và thịt heo, tạo nên hương vị hài hòa và hấp dẫn.
- Chả giò chiên giòn: Món ăn giòn rụm với nhân thịt và rau củ, tượng trưng cho sự đủ đầy và may mắn.
- Xôi gấc: Xôi có màu đỏ tươi từ gấc, biểu trưng cho sự may mắn và hạnh phúc.
- Gà luộc: Gà được luộc chín tới, da vàng óng, thịt mềm ngọt, thể hiện sự trang trọng và tôn kính đối với tổ tiên.
Những món ăn trên không chỉ mang hương vị đặc trưng của miền Nam mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng hiếu thảo và sự kính trọng đối với người đã khuất.
Thực đơn mẫu cho đám giỗ miền Nam
Trong các đám giỗ tại miền Nam, mâm cỗ thường được chuẩn bị với sự kết hợp hài hòa giữa các món ăn truyền thống, thể hiện lòng thành kính và sự tưởng nhớ đến tổ tiên. Dưới đây là một số thực đơn mẫu thường được lựa chọn:
Thực đơn 1 | Thực đơn 2 | Thực đơn 3 |
---|---|---|
|
|
|
Những thực đơn trên không chỉ đa dạng về món ăn mà còn mang đậm hương vị đặc trưng của miền Nam, góp phần tạo nên một bữa tiệc đám giỗ ấm cúng và trang trọng.

Những lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng giỗ
Chuẩn bị mâm cúng giỗ là một phần quan trọng trong văn hóa truyền thống, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên. Để mâm cúng được trang trọng và ý nghĩa, cần lưu ý những điểm sau:
- Không nêm nếm thức ăn: Khi nấu các món cúng, tránh việc nêm nếm hoặc ăn thử, để giữ sự thanh tịnh và trang nghiêm cho mâm cúng.
- Tránh các món gỏi và đồ sống: Không nên đặt các món gỏi, thực phẩm sống hoặc có mùi tanh lên mâm cúng, nhằm thể hiện sự tôn trọng và tránh những điều không may.
- Không sử dụng cá mè và cá sông: Tránh dùng các loại cá mè và cá sông trong mâm cúng, vì theo quan niệm dân gian, những loại cá này không phù hợp cho việc cúng bái.
- Sử dụng bát đĩa riêng biệt: Mâm cúng nên được bày trên những bát đĩa riêng, sạch sẽ và trang trọng, không dùng chung với đồ dùng hàng ngày.
- Hạn chế đồ ăn sẵn và đóng hộp: Nên tự chuẩn bị các món ăn tươi ngon, tránh sử dụng thực phẩm đóng hộp hoặc đặt sẵn từ bên ngoài, để thể hiện lòng thành và sự chu đáo.
Thực hiện đúng những lưu ý trên sẽ giúp mâm cúng giỗ trở nên trang trọng, thể hiện lòng hiếu thảo và sự kính trọng đối với tổ tiên.
Văn khấn cúng giỗ ông bà tổ tiên
Trong ngày giỗ ông bà tổ tiên, việc đọc văn khấn là một phần quan trọng để bày tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ đến những người đã khuất. Dưới đây là bài văn khấn cúng giỗ thường được sử dụng:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần Linh, Thổ Địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Tiên nội ngoại họ...
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:...
Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề bày tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương bày tỏ tất thành.
Thành khẩn kính mời:...
Mất ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Mộ phần táng tại:...
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Cô Dì và toàn thể các Hương Linh Gia Tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc thực hiện nghi thức cúng giỗ với lòng thành kính và trang nghiêm sẽ giúp con cháu bày tỏ sự biết ơn và tưởng nhớ sâu sắc đến ông bà tổ tiên.

Văn khấn cúng giỗ cha mẹ
Trong ngày giỗ cha mẹ, việc đọc văn khấn là cách để con cháu bày tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ đến đấng sinh thành. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại, Hiển khảo (tên cha), Hiển tỷ (tên mẹ).
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của: Hiển khảo (tên cha), Hiển tỷ (tên mẹ).
Chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, trầu rượu, đốt nén tâm hương dâng lên trước án.
Kính mời hương linh Hiển khảo (tên cha), Hiển tỷ (tên mẹ) giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin cha mẹ phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc, công việc hanh thông, mọi sự tốt lành.
Kính mời chư vị gia tiên nội ngoại, hiển linh chứng giám, hưởng thụ lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu trong nhà luôn an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Thực hiện nghi thức cúng giỗ với lòng thành kính sẽ giúp con cháu thể hiện sự biết ơn và tưởng nhớ sâu sắc đến cha mẹ đã khuất.
XEM THÊM:
Văn khấn cúng giỗ cụ kỵ
Trong ngày giỗ cụ kỵ, việc đọc văn khấn là cách để con cháu bày tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ đến tổ tiên. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại họ...
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:...
Chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, trầu rượu, đốt nén tâm hương dâng lên trước án.
Kính mời hương linh cụ kỵ... giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin cụ kỵ phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc, công việc hanh thông, mọi sự tốt lành.
Kính mời chư vị gia tiên nội ngoại, hiển linh chứng giám, hưởng thụ lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu trong nhà luôn an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Thực hiện nghi thức cúng giỗ với lòng thành kính sẽ giúp con cháu thể hiện sự biết ơn và tưởng nhớ sâu sắc đến cụ kỵ đã khuất.
Văn khấn cúng giỗ người thân trong gia đình
Trong ngày giỗ của người thân, việc đọc văn khấn là cách để con cháu bày tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ đến người đã khuất. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại, Hiển khảo (tên cha), Hiển tỷ (tên mẹ).
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:...
Chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, trầu rượu, đốt nén tâm hương dâng lên trước án.
Kính mời hương linh... giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin... phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc, công việc hanh thông, mọi sự tốt lành.
Kính mời chư vị gia tiên nội ngoại, hiển linh chứng giám, hưởng thụ lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu trong nhà luôn an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Thực hiện nghi thức cúng giỗ với lòng thành kính sẽ giúp con cháu thể hiện sự biết ơn và tưởng nhớ sâu sắc đến người thân đã khuất.

Văn khấn cúng giỗ người mới mất (giỗ đầu)
Trong ngày giỗ đầu của người thân, việc đọc văn khấn là cách để con cháu bày tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ đến người đã khuất. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ tiên nội ngoại họ...
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ đầu của:...
Chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, trầu rượu, đốt nén tâm hương dâng lên trước án.
Kính mời hương linh... giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin... phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc, công việc hanh thông, mọi sự tốt lành.
Kính mời chư vị gia tiên nội ngoại, hiển linh chứng giám, hưởng thụ lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu trong nhà luôn an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Thực hiện nghi thức cúng giỗ đầu với lòng thành kính sẽ giúp con cháu thể hiện sự biết ơn và tưởng nhớ sâu sắc đến người thân đã khuất.
Văn khấn cúng giỗ người mất lâu năm
Trong ngày giỗ của người thân đã mất lâu năm, việc đọc văn khấn là cách để con cháu bày tỏ lòng kính trọng và tưởng nhớ đến tổ tiên. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại họ...
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:...
Chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, trầu rượu, đốt nén tâm hương dâng lên trước án.
Kính mời hương linh... giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin... phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc, công việc hanh thông, mọi sự tốt lành.
Kính mời chư vị gia tiên nội ngoại, hiển linh chứng giám, hưởng thụ lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu trong nhà luôn an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Thực hiện nghi thức cúng giỗ với lòng thành kính sẽ giúp con cháu thể hiện sự biết ơn và tưởng nhớ sâu sắc đến người thân đã khuất.
Văn khấn cúng giỗ cô hồn
Trong truyền thống văn hóa Việt Nam, việc cúng cô hồn là một nghi thức quan trọng nhằm tưởng nhớ và cầu siêu cho những vong linh không nơi nương tựa. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ cúng cô hồn:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát.
Con kính lạy Đức Mục Kiền Liên Bồ Tát.
Con kính lạy chư vị Hương Linh, Cô Hồn, các đảng.
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch), tại địa chỉ...
Tín chủ con là:... cùng toàn thể gia đình thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, phẩm vật dâng lên trước án, kính dâng lên:
Chư vị Hương Linh, Cô Hồn, các đảng, các vong linh không nơi nương tựa, không người thờ cúng.
Kính mong các Ngài thương xót, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, tai qua nạn khỏi, làm ăn thuận lợi, gia đạo hòa thuận.
Chúng con cũng xin hồi hướng công đức này đến các vong linh, cầu mong các Ngài sớm được siêu thoát, về nơi an lạc.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Thực hiện nghi thức cúng cô hồn với lòng thành kính sẽ giúp con cháu thể hiện sự quan tâm và tưởng nhớ đến những vong linh không nơi nương tựa, đồng thời cầu mong sự bình an và may mắn cho gia đình.
Văn khấn cúng giỗ theo Phật giáo
Trong nghi thức cúng giỗ theo truyền thống Phật giáo, việc thực hiện bài văn khấn đúng chuẩn mực giúp thể hiện lòng thành kính và tưởng nhớ đến người đã khuất. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong các lễ cúng giỗ:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần Linh, Thổ Địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư Gia Tiên Cao Tằng Tổ Tiên nội ngoại họ...
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi…
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:...
Chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính mời hương linh... về hưởng thụ.
Nguyện cầu cho hương linh được siêu sinh tịnh độ, gia đình an khang thịnh vượng.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc thực hiện nghi thức cúng giỗ với lòng thành kính và đúng theo truyền thống Phật giáo không chỉ thể hiện sự tưởng nhớ đến người đã khuất mà còn giúp gia đình tích tụ phúc đức, mang lại sự bình an và hạnh phúc.
Văn khấn cúng giỗ theo tín ngưỡng dân gian
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, lễ cúng giỗ là dịp để con cháu tưởng nhớ và tri ân tổ tiên, thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn". Bài văn khấn dưới đây thường được sử dụng trong các dịp này:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần Linh, Thổ Địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư Gia Tiên Cao Tằng Tổ Tiên nội ngoại họ...
Tín chủ (chúng) con là:... Tuổi…
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:...
Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề bày tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương bày tỏ tấc thành.
Thành khẩn kính mời:...
Mất ngày... tháng... năm... (Âm lịch).
Mộ phần táng tại:...
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Cô Dì và toàn thể các Hương Linh Gia Tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc thực hiện nghi thức cúng giỗ với lòng thành kính và đúng theo truyền thống không chỉ thể hiện sự tưởng nhớ đến người đã khuất mà còn giúp gia đình tích tụ phúc đức, mang lại sự bình an và hạnh phúc.