Cúng Hành Binh Hành Khiển: Tìm Hiểu Nghi Thức và Ý Nghĩa Tục Lệ Cổ Truyền

Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, tục cúng Hành Binh - Hành Khiển là một nghi lễ quan trọng diễn ra vào đêm Giao thừa, đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Theo quan niệm dân gian, mỗi năm có một vị thần Hành Khiển (quan văn) và một vị thần Hành Binh (quan võ) được Ngọc Hoàng phái xuống trần gian để cai quản mọi việc trong năm đó. Cùng với các vị thần này còn có Phán Quan, người ghi chép công tội của nhân gian.

Danh sách các vị thần theo từng năm như sau:

Vào thời khắc Giao thừa, người Việt thực hiện lễ cúng ngoài trời để tiễn đưa vị thần Hành Khiển của năm cũ và đón chào vị thần mới. Lễ vật thường bao gồm gạo muối, trầu cau, trà rượu, gà luộc và cháo, cùng với giấy tiền vàng mã và đồ thế. Mỗi thành viên trong gia đình thường chuẩn bị hai hình nhân thế mạng để dâng lên các vị thần, với mong muốn được bảo vệ và bình an trong năm mới.

Tục cúng Hành Binh - Hành Khiển không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần cai quản, mà còn phản ánh ước nguyện về một năm mới an lành, thịnh vượng cho gia đình và cộng đồng.

Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, mỗi năm có một vị thần Hành Khiển (quan văn) và một vị thần Hành Binh (quan võ) được Ngọc Hoàng phái xuống trần gian để cai quản mọi việc. Dưới đây là danh sách 12 vị thần tương ứng với 12 con giáp:

Mỗi vị thần đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc quản lý và bảo vệ nhân gian, mang lại bình an và thịnh vượng cho mọi người.

Trong nghi lễ cúng Hành Binh - Hành Khiển vào đêm Giao thừa, việc chuẩn bị lễ vật và bài khấn đóng vai trò quan trọng, thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với các vị thần linh.

Lễ vật cúng ngoài trời

Lễ cúng ngoài trời nhằm tiễn đưa vị thần Hành Khiển năm cũ và đón chào vị thần Hành Khiển năm mới. Mâm lễ thường bao gồm:

• Mâm ngũ quả.
• Hương (3 cây nhang to).
• Hoa tươi.
• Đèn hoặc nến.
• Trầu cau.
• Muối gạo.
• Trà rượu.
• Quần áo mũ nón thần linh bằng giấy.
• Thủ lợn luộc hoặc gà trống luộc.
• Xôi.
• Bánh chưng.

Các lễ vật được bày biện trang trọng trên bàn trước cửa nhà. Vào thời khắc Giao thừa, gia chủ thắp đèn, nến, thắp hương và thành tâm khấn vái.

Bài khấn cúng Giao thừa ngoài trời

Bài khấn cúng ngoài trời thường được sử dụng để tiễn đưa vị thần năm cũ và nghênh đón vị thần năm mới, cầu mong một năm mới bình an và thịnh vượng cho gia đình.

Lễ vật cúng trong nhà

Sau khi hoàn thành lễ cúng ngoài trời, gia chủ tiến hành lễ cúng trong nhà để cầu xin tổ tiên phù hộ cho gia đình. Mâm cỗ cúng trong nhà thường bao gồm:

• Hương hoa.
• Vàng mã.
• Đèn nến.
• Trầu cau.
• Rượu.
• Bánh kẹo.
• Mâm cỗ mặn ngày Tết đầy đặn, thơm ngon.

Lễ vật được bày biện trên bàn thờ gia tiên một cách trang trọng. Gia chủ thắp hương và đọc bài khấn cúng Giao thừa trong nhà.

Bài khấn cúng Giao thừa trong nhà

Bài khấn cúng trong nhà thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên, cầu mong sự phù hộ độ trì cho gia đình trong năm mới.

Việc chuẩn bị chu đáo lễ vật và thành tâm đọc bài khấn sẽ giúp gia đình đón chào năm mới với nhiều may mắn và bình an.

Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, mỗi năm có một vị Quan Hành Khiển được Ngọc Hoàng cử xuống trần gian để giám sát và quản lý công việc của nhân gian. Năm Ất Tỵ 2025, các vị thần đảm nhiệm vai trò này bao gồm:

• Quan Hành Khiển: Ngô Vương Hành Khiển
• Quan Hành Binh: Thiên Hao Hành Binh Chi Thần
• Phán Quan: Hứa Tào Phán Quan

Vào thời khắc Giao thừa, các gia đình thường thực hiện lễ cúng ngoài trời để tiễn đưa vị thần năm cũ và nghênh đón vị thần năm mới. Năm Ất Tỵ 2025 thuộc hành Mộc, do đó, khi chuẩn bị lễ vật, gia chủ nên chọn các màu sắc phù hợp như xanh lá cây, đỏ, vàng hoặc cam để thể hiện sự tôn kính và cầu mong một năm mới bình an, thịnh vượng.

Để nghi lễ cúng Hành Binh - Hành Khiển diễn ra trang trọng và linh thiêng, gia chủ cần chú ý các điểm sau:

Thời gian cúng

Nghi lễ cúng thường được tiến hành vào thời khắc Giao thừa, tức là từ 23h đến 1h, đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.

Chuẩn bị lễ vật

Lễ vật cần được chuẩn bị đầy đủ và phù hợp với năm hành khiển. Ví dụ, năm Ất Tỵ 2025 thuộc hành Mộc, nên các vật phẩm như ngựa, bài vị, quần áo cho quan Hành Khiển nên có màu xanh lá cây.

Thực hiện nghi lễ

Gia chủ nên thực hiện lễ cúng ngoài trời trước, sau đó mới tiến hành lễ cúng trong nhà. Khi cúng ngoài trời, cần quay mặt về hướng phù hợp với năm đó để đón quan Hành Khiển mới và tiễn quan cũ.

Trang phục và thái độ

Người thực hiện nghi lễ cần ăn mặc trang trọng, sạch sẽ, thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần linh.

Vị trí cúng đối với nhà chung cư

Đối với những gia đình sống trong chung cư, nên thực hiện lễ cúng ngoài trời tại sân chung của tòa nhà, thay vì ở ban công hoặc hành lang, để đảm bảo sự trang nghiêm và đúng phong tục.

Tuân thủ những lưu ý trên sẽ giúp nghi lễ cúng Hành Binh - Hành Khiển diễn ra suôn sẻ, mang lại may mắn và bình an cho gia đình trong năm mới.

Trong đêm Giao thừa, việc cúng Hành Khiển và Hành Binh là nghi lễ quan trọng để tiễn đưa các vị thần năm cũ và đón chào các vị thần năm mới. Dưới đây là mẫu văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Kính lạy:

• Chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
• Đức Bồ Tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
• Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.
• Ngài Cựu niên Hành Khiển, Cựu niên Hành Binh chi thần, Cựu niên Phán Quan.
• Ngài Đương niên Hành Khiển, Đương niên Hành Binh chi thần, Đương niên Phán Quan.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ và tên], sinh năm: [Năm sinh], hành canh: [Tuổi].

Ngụ tại: [Địa chỉ hiện tại].

Hôm nay, thời khắc Giao thừa năm Giáp Thìn chuyển sang năm Ất Tỵ, tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kính dâng trước án, kính mời ngài Cựu niên Hành Khiển, Cựu niên Hành Binh chi thần, Cựu niên Phán Quan về trời, kính mời ngài Đương niên Hành Khiển, Đương niên Hành Binh chi thần, Đương niên Phán Quan giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính cẩn cầu xin các ngài phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự như ý, gia đạo hưng long, sở cầu tất ứng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin các ngài chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Lưu ý: Khi thực hiện nghi lễ, gia chủ cần ăn mặc trang trọng, thể hiện lòng thành kính. Lễ vật cần chuẩn bị đầy đủ và phù hợp với phong tục địa phương.

Trong dịp đầu năm mới, việc cúng Hành Khiển là một nghi lễ quan trọng nhằm cầu mong sự bình an và may mắn cho gia đình. Dưới đây là mẫu văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy:

• Chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
• Đức Bồ Tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
• Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.
• Ngài Đương niên Hành Khiển, Hành Binh chi thần, Phán Quan.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ và tên], sinh năm: [Năm sinh], hành canh: [Tuổi].

Ngụ tại: [Địa chỉ hiện tại].

Hôm nay, ngày mùng Một tháng Giêng năm Ất Tỵ 2025, tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kính dâng trước án, kính mời ngài Đương niên Hành Khiển, Hành Binh chi thần, Phán Quan giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính cẩn cầu xin các ngài phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự như ý, gia đạo hưng long, sở cầu tất ứng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin các ngài chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi lễ, gia chủ cần ăn mặc trang trọng, thể hiện lòng thành kính. Lễ vật cần chuẩn bị đầy đủ và phù hợp với phong tục địa phương.

Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, mỗi năm có một vị Quan Hành Khiển cùng các thần Hành Binh và Phán Quan cai quản hạ giới. Việc cúng lễ và văn khấn cần được điều chỉnh phù hợp với từng năm để thể hiện sự tôn kính và cầu mong bình an, may mắn. Dưới đây là hướng dẫn về mẫu văn khấn cho một số năm cụ thể:

• Năm Ất Tỵ 2025:
  • Quan Hành Khiển: Ngô Vương Hành Khiển
  • Hành Binh chi thần: Thiên Hao
  • Phán Quan: Hứa Tào

  Văn khấn:

  Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

  Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

  Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.

  Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

  Con kính lạy ngài Ngô Vương Hành Khiển, Thiên Hao Hành Binh chi thần, Hứa Tào Phán Quan.

  Tín chủ con là: [Họ và tên], ngụ tại: [Địa chỉ].

  Hôm nay là đêm Giao thừa năm Ất Tỵ 2025, tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kính dâng trước án, kính mời ngài Ngô Vương Hành Khiển, Thiên Hao Hành Binh chi thần, Hứa Tào Phán Quan giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

  Chúng con kính cẩn cầu xin các ngài phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự như ý, gia đạo hưng long.

  Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin các ngài chứng giám.

  Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

• Năm Bính Ngọ 2026:
  • Quan Hành Khiển: Đường Vương Hành Khiển
  • Hành Binh chi thần: Lý Tào
  • Phán Quan: Lữ Tào

  Văn khấn:

  Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

  Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

  Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.

  Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

  Con kính lạy ngài Đường Vương Hành Khiển, Lý Tào Hành Binh chi thần, Lữ Tào Phán Quan.

  Tín chủ con là: [Họ và tên], ngụ tại: [Địa chỉ].

  Hôm nay là đêm Giao thừa năm Bính Ngọ 2026, tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kính dâng trước án, kính mời ngài Đường Vương Hành Khiển, Lý Tào Hành Binh chi thần, Lữ Tào Phán Quan giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

  Chúng con kính cẩn cầu xin các ngài phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự như ý, gia đạo hưng long.

  Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin các ngài chứng giám.

  Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi lễ, gia chủ cần ăn mặc trang trọng, thể hiện lòng thành kính. Lễ vật cần chuẩn bị đầy đủ và phù hợp với phong tục địa phương.

Trong truyền thống văn hóa Việt Nam, việc cúng lễ cảm tạ các vị thần Hành Khiển vào cuối năm là một nghi thức quan trọng, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sự bình an cho năm mới. Dưới đây là mẫu văn khấn cảm tạ Hành Khiển cuối năm:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Kính lạy:

• Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
• Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần
• Ngài Cựu Niên Sở Vương Hành Khiển, Biểu Tào Phán Quan
• Ngài Tân Niên Ngô Vương Hành Khiển, Hứa Tào Phán Quan
• Bản xứ Thổ Địa Phúc Đức Chính Thần
• Ngũ Phương, Long Mạch, Tài Thần

Tín chủ (chúng) con là: [Họ và tên], ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm [Năm cũ], chuẩn bị bước sang năm mới [Năm mới], tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kính dâng trước án, thành kính bái thỉnh chư vị Tôn Thần.

Chúng con kính mời Ngài Cựu Niên Sở Vương Hành Khiển, Biểu Tào Phán Quan, cùng chư vị Tôn Thần lai giáng trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời Ngài Tân Niên Ngô Vương Hành Khiển, Hứa Tào Phán Quan, cùng chư vị Tôn Thần lai giáng trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cầu chư vị Tôn Thần phù hộ độ trì cho gia đình chúng con một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Việc cúng kết hợp Hành Khiển, Thổ Công và Táo Quân thể hiện lòng thành kính và mong muốn nhận được sự phù hộ từ các vị thần linh. Dưới đây là mẫu văn khấn phù hợp cho nghi lễ này:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy:

• Chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
• Ngài Bản Gia Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần.
• Ngài Hành Khiển năm Ất Tỵ 2025: Thiên Vương Hành Khiển, Thiên Ôn Hành Binh Chi Thần, Thành Tào Phán Quan.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên của bạn]

Ngụ tại: [Địa chỉ của bạn]

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp năm Ất Tỵ 2025, tín chủ chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Chúng con kính mời Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân, Ngài Bản Gia Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần, Ngài Thiên Vương Hành Khiển, Thiên Ôn Hành Binh Chi Thần, Thành Tào Phán Quan giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính cẩn tiễn đưa các Ngài Táo Quân lên chầu trời, kính mong các Ngài tấu trình những điều tốt đẹp của gia đình chúng con trong năm qua, và cầu xin cho gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, vạn sự tốt lành trong năm mới.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)