Hoa Quả Cúng Ngày Tết: Ý Nghĩa và Cách Bày Trí Mâm Ngũ Quả Hút Tài Lộc

Mâm ngũ quả là phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước về một năm mới an khang, thịnh vượng. Dưới đây là ý nghĩa của một số loại quả thường được bày trên mâm cúng:

• Chuối: Nải chuối xanh tượng trưng cho sự che chở, bảo vệ và sum họp gia đình.
• Bưởi: Quả bưởi tròn đầy biểu thị sự may mắn, phúc lộc và thịnh vượng.
• Đu đủ: Mang ý nghĩa đủ đầy, thịnh vượng và no ấm trong cuộc sống.
• Xoài: Phát âm gần giống "xài", thể hiện mong muốn tiêu xài không thiếu thốn, tài chính dư dả.
• Sung: Biểu trưng cho sự sung túc, đủ đầy về sức khỏe và tiền bạc.
• Dừa: Âm tương tự "vừa", ngụ ý cuộc sống đủ đầy, không thiếu thốn.
• Thanh long: Với màu đỏ rực rỡ, tượng trưng cho sự phát tài, phát lộc và may mắn.
• Cam, quýt: Màu sắc tươi sáng, biểu thị sự thành công, hạnh phúc và may mắn.
• Lựu: Nhiều hạt, tượng trưng cho sự đông con cháu, gia đình hạnh phúc.
• Táo đỏ: Màu đỏ tươi thể hiện sự phú quý, giàu sang.
• Phật thủ: Hình dáng như bàn tay Phật, biểu trưng cho sự che chở, bảo vệ và bình an.

Việc lựa chọn và bày trí các loại quả trên mâm cúng ngày Tết không chỉ làm đẹp không gian thờ cúng mà còn gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp cho năm mới.

Mâm ngũ quả là phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước một năm mới an lành, thịnh vượng. Tùy theo đặc trưng văn hóa và sản vật địa phương, mỗi vùng miền có cách bày trí mâm ngũ quả riêng biệt.

Miền Bắc

Người miền Bắc thường bày mâm ngũ quả theo thuyết Ngũ hành, phối hợp 5 màu sắc tượng trưng cho Kim (trắng), Mộc (xanh), Thủy (đen), Hỏa (đỏ), Thổ (vàng). Các loại quả phổ biến bao gồm:

• Chuối xanh: Tượng trưng cho sự che chở, bảo vệ và sum họp gia đình.
• Bưởi hoặc phật thủ vàng: Biểu thị sự may mắn, phúc lộc và thịnh vượng.
• Đào, hồng, quýt: Thể hiện sự hồng hào, thăng tiến và thành đạt.
• Cam, quất: Tượng trưng cho sự sung túc, đa lộc.

Cách bày trí truyền thống là đặt nải chuối ở dưới cùng để đỡ các loại quả khác, chính giữa là quả bưởi hoặc phật thủ, xung quanh là các loại quả nhỏ hơn như đào, hồng, quýt.

Miền Trung

Do điều kiện khí hậu khắc nghiệt, người miền Trung không quá câu nệ về loại quả trong mâm ngũ quả, chủ yếu là có gì cúng nấy, miễn là tươi ngon và thể hiện lòng thành. Các loại quả thường thấy bao gồm:

• Thanh long: Với màu đỏ rực rỡ, tượng trưng cho sự phát tài, phát lộc và may mắn.
• Dưa hấu: Trái dưa căng tròn, vỏ xanh ruột đỏ tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn đầu năm.
• Chuối, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt: Các loại quả khác được bày biện tùy theo điều kiện và sở thích của gia đình.

Cách bày trí đơn giản, các loại quả to được đặt ở dưới làm trụ, các quả nhỏ hơn được xếp lên trên hoặc xen kẽ vào chỗ trống.

Miền Nam

Người miền Nam bày mâm ngũ quả theo mong muốn "Cầu sung vừa đủ xài", tương ứng với các loại quả:

• Mãng cầu: Mong muốn "cầu vừa đủ xài", hàm ý về sự đầy đủ, no ấm.
• Dừa: Mang ý nghĩa sung túc, không thiếu thốn.
• Đu đủ: Tượng trưng cho sự đủ đầy và ấm no.
• Xoài: Biểu tượng cho sự tiêu xài dư dả, không lo thiếu thốn.
• Sung: Tượng trưng cho sự sung túc, đầy đủ.

Cách bày trí thường là đặt các quả lớn như mãng cầu, đu đủ, dừa ở phía trước để lấy thế, sau đó bày các quả nhỏ hơn lên trên, sắp xếp hợp lý để mâm ngũ quả có hình dạng như ngọn tháp. Ngoài ra, một số gia đình còn bổ sung thêm quả dứa với mong muốn con cháu đầy nhà và một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn.

Dù có sự khác biệt giữa các vùng miền, mâm ngũ quả ngày Tết vẫn chung một ý nghĩa thiêng liêng, thể hiện lòng hiếu thảo và ước vọng về một năm mới tốt lành của người Việt.

Mâm ngũ quả là phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước một năm mới an khang, thịnh vượng. Để bày trí mâm ngũ quả đẹp mắt và ý nghĩa, bạn có thể tham khảo các bước sau:

1. Chuẩn bị các loại quả phù hợp:
   • Chuối xanh: Tượng trưng cho sự che chở, bảo vệ và sum họp gia đình.
   • Bưởi hoặc phật thủ: Biểu thị sự may mắn, phúc lộc và thịnh vượng.
   • Đu đủ: Mang ý nghĩa đủ đầy, thịnh vượng và no ấm trong cuộc sống.
   • Xoài: Thể hiện mong muốn tiêu xài không thiếu thốn, tài chính dư dả.
   • Sung: Biểu trưng cho sự sung túc, đủ đầy về sức khỏe và tiền bạc.
2. Vệ sinh và lau khô các loại quả: Trước khi bày trí, hãy rửa sạch và lau khô từng loại quả để đảm bảo mâm ngũ quả luôn tươi tắn và sạch sẽ.
3. Sắp xếp mâm ngũ quả:
   • Đặt nải chuối ở dưới cùng: Chuối xanh được xếp cong lên tạo thành bệ đỡ vững chắc cho các loại quả khác.
   • Đặt quả lớn ở trung tâm: Bưởi hoặc phật thủ nên được đặt ở giữa nải chuối, tạo điểm nhấn cho mâm ngũ quả.
   • Xếp các quả nhỏ xung quanh: Đu đủ, xoài, sung và các loại quả khác được sắp xếp xen kẽ xung quanh, tạo sự cân đối và hài hòa về màu sắc và kích thước.
4. Trang trí thêm: Để mâm ngũ quả thêm phần sinh động, bạn có thể cài xen kẽ một vài bông hoa tươi hoặc lá xanh, tạo điểm nhấn và tăng tính thẩm mỹ.

Việc bày trí mâm ngũ quả không chỉ làm đẹp không gian thờ cúng mà còn gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp cho năm mới. Hãy dành thời gian và tâm huyết để chuẩn bị một mâm ngũ quả thật đẹp và ý nghĩa cho gia đình bạn trong dịp Tết này.

Mâm ngũ quả là phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước một năm mới an khang, thịnh vượng. Để mâm ngũ quả đẹp mắt và ý nghĩa, bạn nên lưu ý những điểm sau khi chọn hoa quả:

1. Chọn quả tươi, chín vừa:
   • Ưu tiên những quả còn tươi, không bị dập nát, trầy xước hay có vết thâm.
   • Chọn quả chín vừa phải, tránh quả quá chín để mâm ngũ quả giữ được lâu trong những ngày Tết.
2. Giữ cuống và lá:
   • Những quả còn cuống và lá xanh thể hiện sự tươi mới, giúp mâm ngũ quả thêm sinh động và đẹp mắt.
3. Tránh rửa quả trước khi bày:
   • Rửa quả có thể làm đọng nước, khiến quả nhanh hỏng. Thay vào đó, dùng khăn ẩm lau nhẹ nhàng để làm sạch.
4. Không sử dụng hoa quả giả:
   • Hoa quả giả không thể hiện được lòng thành kính và không mang lại ý nghĩa tốt đẹp trong phong thủy.
5. Tránh các loại quả có gai nhọn hoặc mùi hắc:
   • Những quả như mít, sầu riêng có gai nhọn và mùi mạnh không thích hợp để bày trên mâm ngũ quả.
6. Lựa chọn theo vùng miền:
   • Miền Bắc thường chọn chuối xanh, bưởi, đào, hồng, quýt.
   • Miền Trung linh hoạt với các loại quả sẵn có như thanh long, dưa hấu, chuối, mãng cầu.
   • Miền Nam ưu tiên mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung, tránh chuối, lê, cam.

Chọn hoa quả cúng ngày Tết không chỉ cần đẹp mắt mà còn phải phù hợp với ý nghĩa truyền thống, thể hiện lòng thành kính và mong ước tốt đẹp cho năm mới.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Kính lạy:

• Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
• Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần
• Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương
• Ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa, Ngài Định Phúc Táo Quân
• Các ngài Địa Chúa Long Mạch Tôn Thần và tất cả các Thần Linh cai quản trong khu vực này
• Các Cụ Tổ Tiên nội ngoại chư vị Tiên Linh

Nay là giờ phút Giao Thừa năm Ất Tỵ 2025.

Chúng con là: [Họ tên], sinh năm: [Năm sinh], hành canh: [Tuổi], ngụ tại: [Địa chỉ].

Phút Giao Thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghinh tân, giờ Tý đầu Xuân, đón mừng Nguyên Đán. Tín chủ chúng con thành tâm tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, tiến cúng Tổ Tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời:

• Ngài Cựu Niên Hành Khiển, cựu Hành Binh chi Thần, cựu Phán Quan
• Ngài Tân Niên Hành Khiển, Tân Hành Binh chi Thần, Tân Phán Quan
• Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương
• Ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa, Ngài Định Phúc Táo Quân
• Các ngài Địa Chúa Long Mạch Tôn Thần và tất cả các Thần Linh cai quản trong khu vực này

Chúng con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị Tôn Thần.

Cúi xin chư vị Tôn Thần chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con một năm mới an lành, thịnh vượng, vạn sự tốt lành.

Chúng con kính lạy các Cụ Tổ Tiên nội ngoại chư vị Tiên Linh, cúi xin thương xót con cháu, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu một năm mới sức khỏe dồi dào, gia đạo hưng long, mọi sự hanh thông.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp năm Ất Tỵ 2025, tín chủ chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, xiêm hài áo mũ, kính dâng Tôn Thần. Thắp nén tâm hương, tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Cúi xin Tôn Thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua mà gia chủ chúng con đã sai phạm. Xin Tôn Thần ban phước lộc, phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.

Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn Thần phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, Ngài Bản Xứ Thổ Địa, Ngài Bản Gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại chư vị Tiên Linh.

Tín chủ con là: [Họ tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày mùng 1 tháng Giêng năm Ất Tỵ, nhân dịp Tết Nguyên Đán, tín chủ con cùng toàn gia thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời các cụ Tổ tiên nội ngoại chư vị Tiên Linh, cúi xin thương xót con cháu, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Xin Tổ tiên phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con một năm mới an khang thịnh vượng, sức khỏe dồi dào, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, công việc hanh thông.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.

Con kính lạy Thần Tài vị tiền.

Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.

Tín chủ con là: [Họ tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày mùng 10 tháng Giêng năm Ất Tỵ 2025.

Tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ cúng dâng, bày ra trước án kính mời ngài Thần Tài vị tiền.

Cúi xin Thần Tài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long thịnh vượng, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ con là: [Họ tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Ất Tỵ 2025, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ [Họ], nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại gia về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tốt lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần.

Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ [Họ].

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm Ất Tỵ 2025.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ Tất Niên, dâng cúng Thiên Địa Tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn thần, liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án tọa, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khỏe, gia đình hòa thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị Tôn thần và Gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại chư vị Tiên linh.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày mùng 1 tháng Giêng năm Ất Tỵ 2025, nhân dịp Tết Nguyên Đán, tín chủ con cùng toàn thể gia đình thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ [Họ], cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ tại nhà này, đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho gia đình chúng con luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, làm ăn phát đạt, gia đình hòa thuận.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại chư vị Tiên linh.

Tín chủ con là: [Họ tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày mùng [2 hoặc 3] tháng Giêng năm Ất Tỵ 2025.

Tín chủ con cùng toàn thể gia đình thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ [Họ], cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ tại nhà này, đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho gia đình chúng con luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, làm ăn phát đạt, gia đình hòa thuận.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)