Chủ đề lễ cúng ngày khai hạ: Lễ Cúng Ngày Khai Hạ, diễn ra vào mùng 7 tháng Giêng âm lịch, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên Đán và khởi đầu năm mới. Bài viết này sẽ giới thiệu ý nghĩa, phong tục, và hướng dẫn chi tiết về nghi lễ truyền thống này, giúp bạn thực hiện đúng chuẩn mực và giữ gìn nét đẹp văn hóa dân tộc.
Mục lục
- Giới thiệu về Lễ Khai Hạ
- Phong tục và nghi lễ
- Lễ Khai Hạ trong các vùng miền
- Chuẩn bị cho Lễ Cúng Khai Hạ
- Văn khấn lễ khai hạ tại gia
- Văn khấn lễ khai hạ tại đình, đền, miếu
- Văn khấn lễ khai hạ kết hợp lễ hóa vàng
- Văn khấn lễ khai hạ truyền thống của người Mường
- Văn khấn lễ khai hạ đơn giản, dễ nhớ
- Văn khấn lễ khai hạ bằng chữ Nôm
Giới thiệu về Lễ Khai Hạ
Lễ Khai Hạ, hay còn gọi là lễ hạ cây nêu, là một phong tục truyền thống của người Việt, diễn ra vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch. Nghi lễ này đánh dấu kết thúc kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán và khởi đầu cho một năm mới với nhiều hy vọng và may mắn.
Trong lễ này, các gia đình thực hiện nghi thức hạ cây nêu được dựng lên trước Tết. Cây nêu thường là một cây tre cao, trên đó treo nhiều vật phẩm mang ý nghĩa xua đuổi tà ma và cầu mong may mắn. Việc hạ cây nêu tượng trưng cho việc tiễn đưa những điều không may mắn của năm cũ và chào đón những điều tốt đẹp trong năm mới.
Đối với đồng bào dân tộc Mường ở Hòa Bình, Lễ Khai Hạ còn được gọi là Lễ hội Khuống mùa, lễ xuống đồng, lễ mở cửa rừng. Đây là dịp để tôn vinh các vị thần linh, tưởng nhớ những người đã có công lập đất, lập mường và cầu mong vạn vật phát triển thuận lợi, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Ngày nay, dù xã hội phát triển, Lễ Khai Hạ vẫn được nhiều gia đình và cộng đồng duy trì, thể hiện sự trân trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
.png)
Phong tục và nghi lễ
Lễ Khai Hạ, hay còn gọi là lễ hạ cây nêu, là một phong tục truyền thống của người Việt Nam, diễn ra vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch. Nghi lễ này đánh dấu kết thúc kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán và khởi đầu cho một năm mới với nhiều hy vọng và may mắn.
Trong lễ Khai Hạ, các gia đình thường thực hiện các nghi thức sau:
- Hạ cây nêu: Cây nêu được dựng lên trước Tết để xua đuổi tà ma và cầu may mắn. Vào ngày này, cây nêu được hạ xuống, tượng trưng cho việc kết thúc Tết và bắt đầu công việc thường ngày.
- Chuẩn bị mâm cúng: Mâm cúng có thể là cơm chay hoặc mặn, bao gồm các lễ vật như dầu, rượu, nhang, hoa quả, đĩa gạo, đĩa muối, tiền vàng và sớ. Mâm cúng được bày biện ngoài trời.
- Thực hiện nghi lễ cúng: Gia chủ thắp hương, khấn vái để xin phép tổ tiên và thần linh, cầu mong một năm mới bình an và thịnh vượng.
- Hóa vàng và hạ cây nêu: Sau khi hương tàn, gia chủ tiến hành hóa vàng, hóa sớ và hạ cây nêu. Cây nêu sau khi hạ xuống cần được đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát ngoài trời.
Ngày nay, mặc dù phong tục dựng cây nêu không còn phổ biến trong từng gia đình, nhưng nhiều địa phương vẫn duy trì việc dựng cây nêu tại đình làng và tổ chức lễ hạ nêu sau Tết như một nét đẹp truyền thống.
Lễ Khai Hạ trong các vùng miền
Lễ Khai Hạ, hay còn gọi là lễ hạ nêu, là một nghi lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt Nam, đánh dấu sự kết thúc của Tết Nguyên Đán và bắt đầu một năm mới với nhiều hy vọng và may mắn. Mỗi vùng miền trên đất nước ta đều có những nét đặc trưng riêng trong việc tổ chức lễ này.
Vùng miền | Thời gian tổ chức | Địa điểm | Đặc điểm nổi bật |
---|---|---|---|
Mường Vang (Lạc Sơn, Hòa Bình) | Mùng 4 tháng Giêng theo lịch Mường Vang | Miếu Áng Ka và một số địa điểm khác | Lễ hội mang đậm nét văn hóa xứ Mường với các nghi thức truyền thống. |
Mường Thàng (Cao Phong, Hòa Bình) | Mùng 6 tháng Giêng theo lịch Mường Thàng | Miếu Cả | Lễ hội tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc của người Mường. |
Mường Động (Kim Bôi, Hòa Bình) | Mùng 3 tháng 5 âm lịch (tức mùng 4 tháng Tư theo lịch Mường Động) | Miếu Mường Chanh | Lễ hội diễn ra với các nghi thức truyền thống và hoạt động cộng đồng. |
Mường Bi (Tân Lạc, Hòa Bình) | Mùng 7, 8 tháng Giêng âm lịch (tức mùng 6, 7 tháng Tư theo lịch Mường Bi) | Xã Phong Phú | Lễ hội lớn nhất của người Mường Bi, thu hút đông đảo người dân và du khách. |
Ở nhiều địa phương khác, lễ Khai Hạ thường diễn ra vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch. Đây là thời điểm hạ cây nêu, kết thúc kỳ nghỉ Tết và bắt đầu công việc cho năm mới. Nghi lễ này thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong một năm mới bình an, thịnh vượng.
Mâm cúng trong lễ Khai Hạ thường bao gồm:
- Rượu
- Nhang đèn
- Hoa tươi
- Trái cây
- Đĩa gạo và muối
- Giấy tiền vàng bạc
Gia chủ thắp hương, khấn vái để tiễn đưa tổ tiên về trời, đồng thời cầu mong sự phù hộ cho gia đình trong năm mới.
Lễ Khai Hạ không chỉ là một nghi lễ tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, cùng nhau tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể hiện tinh thần đoàn kết và giữ gìn bản sắc dân tộc.

Chuẩn bị cho Lễ Cúng Khai Hạ
Lễ Cúng Khai Hạ, hay còn gọi là lễ hạ nêu, là một nghi thức truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt Nam, đánh dấu sự kết thúc của Tết Nguyên Đán và khởi đầu cho một năm mới với nhiều hy vọng và may mắn. Để tổ chức lễ này một cách trang trọng và ý nghĩa, việc chuẩn bị chu đáo là rất cần thiết.
Thời gian tổ chức
Theo phong tục truyền thống, lễ Khai Hạ thường được tổ chức vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch. Tuy nhiên, tùy thuộc vào điều kiện và hoàn cảnh của từng gia đình, nghi lễ này có thể diễn ra từ mùng 3 đến mùng 10 tháng Giêng.
Chuẩn bị mâm cúng
Mâm cúng trong lễ Khai Hạ có thể là mâm cỗ chay hoặc mặn, tùy theo phong tục và điều kiện của gia đình. Dưới đây là những lễ vật thường được chuẩn bị:
- Rượu hoặc trà: Thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và thần linh.
- Nhang (hương): Dùng để thắp trong suốt quá trình cúng.
- Hoa tươi: Thường chọn 5 hoặc 7 bông, tránh số chẵn, tượng trưng cho sự tươi mới và may mắn.
- Trái cây: Ngũ quả hoặc 3, 7 loại, cũng tránh số chẵn, biểu trưng cho sự sung túc.
- Đĩa gạo và muối: Tượng trưng cho sự no đủ và bình an.
- Tiền vàng mã: Dùng để hóa vàng sau khi cúng, tiễn đưa tổ tiên về trời.
Tiến hành nghi lễ
- Chuẩn bị không gian cúng: Bày mâm cúng tại bàn thờ gia tiên hoặc ngoài trời, dưới cây nêu nếu có.
- Thắp nhang và khấn vái: Gia chủ thắp nhang, đọc văn khấn để mời tổ tiên và thần linh về dự lễ, cầu mong sự bình an và may mắn cho gia đình.
- Hạ cây nêu: Sau khi hoàn thành nghi lễ cúng, tiến hành hạ cây nêu (nếu có) và dọn dẹp khu vực xung quanh.
- Hóa vàng: Đốt tiền vàng mã và các vật phẩm cúng khác để tiễn đưa tổ tiên về trời.
Việc chuẩn bị và thực hiện lễ Cúng Khai Hạ một cách chu đáo không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và thần linh mà còn góp phần duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Văn khấn lễ khai hạ tại gia
Lễ khai hạ, hay còn gọi là lễ hạ cây nêu, thường được tổ chức vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch, đánh dấu kết thúc kỳ nghỉ Tết và bắt đầu công việc cho năm mới. Dưới đây là bài văn khấn lễ khai hạ tại gia:
Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.
Con kính lạy gia tiên tiền tổ nội ngoại họ...
Hôm nay là ngày mùng 7 tháng Giêng năm..., tín chủ con là...
Ngụ tại...
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, phẩm oản, trà tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin chư vị Tôn thần và gia tiên tiền tổ chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con một năm mới bình an, vạn sự tốt lành, công danh sự nghiệp hanh thông, tài lộc đủ đầy, gia đình hạnh phúc, con cháu hiếu thuận.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chư vị chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần)

Văn khấn lễ khai hạ tại đình, đền, miếu
Lễ khai hạ, hay còn gọi là lễ hạ nêu, thường được tổ chức vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch, đánh dấu kết thúc kỳ nghỉ Tết và bắt đầu công việc cho năm mới. Khi thực hiện lễ khai hạ tại đình, đền, miếu, người dân thường sử dụng bài văn khấn để bày tỏ lòng thành kính và cầu mong sự bình an, may mắn cho gia đình và cộng đồng.
Dưới đây là bài văn khấn lễ khai hạ tại đình, đền, miếu:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.
Hương tử con là: [Họ và tên]
Ngụ tại: [Địa chỉ]
Hôm nay là ngày mùng 7 tháng Giêng năm [Năm âm lịch], tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, phẩm oản, trà tửu, cung bày trước án, kính cẩn thưa trình:
Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin chư vị Tôn thần chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con một năm mới bình an, vạn sự tốt lành, công danh sự nghiệp hanh thông, tài lộc đủ đầy, gia đình hạnh phúc, con cháu hiếu thuận.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chư vị chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc thực hiện lễ khai hạ tại đình, đền, miếu không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần linh mà còn góp phần duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
XEM THÊM:
Văn khấn lễ khai hạ kết hợp lễ hóa vàng
Lễ khai hạ, hay còn gọi là lễ hạ nêu, thường được tổ chức vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch, đánh dấu kết thúc kỳ nghỉ Tết và bắt đầu công việc cho năm mới. Lễ hóa vàng là nghi thức tiễn đưa tổ tiên sau những ngày Tết sum vầy cùng con cháu. Khi kết hợp hai lễ này, gia chủ có thể sử dụng bài văn khấn sau để bày tỏ lòng thành kính và cầu mong một năm mới bình an, thịnh vượng.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy ngài Bản gia Thổ Địa Long Mạch Tôn thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong khu vực này.
Con kính lạy tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh.
Tín chủ con là: [Họ và tên]
Ngụ tại: [Địa chỉ]
Hôm nay, ngày mùng 7 tháng Giêng năm [Năm âm lịch], nhân tiết Khai hạ, tín chủ con cùng toàn thể gia đình thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các vật phẩm cúng dâng, kính bày trước án.
Chúng con kính mời các vị Tôn thần lai lâm chứng giám, thụ hưởng lễ vật. Cúi xin các ngài phù hộ độ trì cho gia đình chúng con một năm mới an khang thịnh vượng, vạn sự như ý, gia đạo hưng long, lộc tài tăng tiến.
Chúng con cũng kính mời chư vị tiên linh, tổ tiên nội ngoại họ [Họ], cúi xin các vị thương xót con cháu, giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, bình an, mọi điều tốt lành.
Tiệc xuân đã mãn, Tết Nguyên Đán đã qua, chúng con xin thiêu hóa kim ngân, tiễn đưa chư vị tiên linh trở về âm cảnh. Kính xin các vị tiếp nhận lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con luôn được bình an, hạnh phúc.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc thực hiện lễ khai hạ kết hợp lễ hóa vàng một cách trang trọng và thành kính không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên và thần linh mà còn góp phần duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Văn khấn lễ khai hạ truyền thống của người Mường
Lễ Khai Hạ, hay còn gọi là Lễ hội Khuống mùa, là một trong những lễ hội quan trọng nhất của người Mường, đặc biệt tại bốn vùng Mường lớn của tỉnh Hòa Bình: Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng và Mường Động. Lễ hội này thường được tổ chức vào đầu xuân năm mới, nhằm tỏ lòng tôn kính với các vị thần linh và cầu mong cho bản làng yên vui, mùa màng bội thu, vạn vật sinh sôi phát triển.
Trong phần lễ, thầy mo (thầy cúng) cùng các vị chức sắc trong làng thực hiện nghi thức cúng tế tại miếu thờ hoặc nhà sàn truyền thống. Lễ vật được chuẩn bị chu đáo, bao gồm:
- Một chai rượu
- Một chén uống rượu
- Một bát cơm
- Một đôi đũa
- Một chiếc tăm
- Một đĩa trầu cau
- Một bát nước
- Năm chiếc bánh dày
- Năm tấm bánh chưng ống
- Một đĩa thịt gà
- Xôi trắng
Sau khi bày biện lễ vật, thầy mo tiến hành đọc văn khấn, ca ngợi công lao của các vị thần hoàng, cầu cho một năm mới mùa màng tươi tốt, bội thu. Nội dung văn khấn thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với các bậc tiền nhân đã lập đất, lập mường, đồng thời cầu mong sự che chở, phù hộ cho dân làng trong năm mới.
Việc duy trì và thực hiện nghi thức văn khấn trong Lễ Khai Hạ không chỉ thể hiện lòng thành kính của người Mường đối với tổ tiên và thần linh, mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc.

Văn khấn lễ khai hạ đơn giản, dễ nhớ
Lễ khai hạ, hay còn gọi là lễ hạ nêu, được tổ chức vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên Đán và bắt đầu một năm mới với nhiều hy vọng tốt đẹp. Dưới đây là bài văn khấn lễ khai hạ đơn giản và dễ nhớ:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy ngài Bản gia Thổ Địa Long Mạch Tôn thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong khu vực này.
Con kính lạy tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh.
Tín chủ con là: [Họ và tên]
Ngụ tại: [Địa chỉ]
Hôm nay, ngày mùng 7 tháng Giêng năm [Năm âm lịch], gia đình chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, trà quả, kính dâng trước án.
Chúng con kính mời các vị Tôn thần, gia tiên nội ngoại lai lâm chứng giám, thụ hưởng lễ vật. Cúi xin các ngài phù hộ độ trì cho gia đình chúng con một năm mới bình an, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng thịnh, tài lộc dồi dào.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc thực hiện lễ khai hạ với lòng thành kính giúp gia đình đón nhận những điều may mắn, tốt đẹp trong năm mới, đồng thời giữ gìn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.
Văn khấn lễ khai hạ bằng chữ Nôm
Lễ khai hạ, hay còn gọi là lễ hạ nêu, được tổ chức vào ngày mùng 7 tháng Giêng âm lịch, đánh dấu kết thúc Tết Nguyên Đán và bắt đầu một năm mới với nhiều hy vọng tốt đẹp. Dưới đây là bài văn khấn lễ khai hạ bằng chữ Nôm, thể hiện lòng thành kính và cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho gia đình:
南無阿彌陀佛!(三拜)
𠬠拜九方天,𨑳方諸佛,諸佛𨑳方。
𠬠拜皇天后土諸位尊神。
𠬠拜東厨司命灶府神君。
𠬠拜本家土地龍脈尊神。
𠬠拜各位神靈𡊶管𠄩區域𠆤。
𠬠拜祖先內外諸位先靈。
信主𠆤是:[Họ và tên]
寓在:[Địa chỉ]
今日,𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩𠬠𠄩
::contentReference[oaicite:0]{index=0}
Search
Reason
?