Lễ Hội Kỳ Yên Đình Bình Thủy: Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể Quốc Gia

Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, thành phố Cần Thơ, là một sự kiện văn hóa truyền thống quan trọng, được tổ chức hàng năm để tôn vinh các vị thần linh và cầu mong quốc thái dân an, mùa màng bội thu.

Đình Bình Thủy, còn gọi là Long Tuyền Cổ Miếu, được xây dựng vào năm 1844 và đã được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 1989. Lễ hội Kỳ Yên tại đình diễn ra hai lần trong năm:

• Lễ Thượng điền: Tổ chức từ ngày 12 đến 14 tháng 4 âm lịch, sau khi thu hoạch mùa vụ, nhằm tạ ơn thần linh và cầu cho mùa màng tiếp theo thuận lợi.
• Lễ Hạ điền: Diễn ra vào ngày 14 và 15 tháng Chạp, trước khi bắt đầu vụ mùa mới, cầu mong sự bảo trợ của thần linh cho công việc đồng áng.

Các nghi thức chính trong lễ hội bao gồm:

1. Lễ đưa Sắc Thần du ngoạn.
2. Lễ tế Thần Nông.
3. Lễ thay khăn Sắc Thần.
4. Lễ Xây chầu – Đại bội.
5. Lễ Túc Yết và Chánh tế.

Phần hội của lễ Kỳ Yên cũng rất phong phú với các hoạt động văn hóa, thể thao và trò chơi dân gian như đua thuyền, kéo co, thi mâm xôi nghệ thuật và biểu diễn hát tuồng cổ, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Với những giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc, Lễ hội Kỳ Yên đình Bình Thủy đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2018.

Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, thành phố Cần Thơ, được tổ chức hai lần mỗi năm:

• Lễ Thượng điền: Diễn ra từ ngày 12 đến 14 tháng 4 âm lịch, sau khi thu hoạch mùa vụ, nhằm tạ ơn thần linh và cầu cho mùa màng tiếp theo thuận lợi.
• Lễ Hạ điền: Tổ chức vào ngày 14 và 15 tháng Chạp âm lịch, trước khi bắt đầu vụ mùa mới, cầu mong sự bảo trợ của thần linh cho công việc đồng áng.

Địa điểm diễn ra lễ hội là đình Bình Thủy, tọa lạc tại phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ. Đình Bình Thủy, còn được gọi là Long Tuyền Cổ Miếu, là một di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, nổi bật với kiến trúc độc đáo và giá trị lịch sử sâu sắc.

Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, thành phố Cần Thơ, là một sự kiện văn hóa truyền thống với nhiều nghi thức trang trọng và ý nghĩa. Dưới đây là các nghi thức chính diễn ra trong lễ hội:

1. Lễ mở cửa tam quan: Nghi thức mở đầu vào ngày 11, người có trách nhiệm mở lần lượt các cửa tam quan từ trái qua phải, cùng các cửa phụ, cửa bên hông, cửa nhà bổn thôn và lục ấp, nhằm cầu mong thần linh phù hộ cho lễ hội diễn ra suôn sẻ.
2. Lễ tế đất: Được thực hiện tại nhà bổn thôn để thông báo với thần cai quản đất đai về nghi lễ sắp diễn ra, mong thần đất chứng giám và phù hộ cho lễ hội được thuận lợi.
3. Lễ cúng tiên thường: Dân làng dâng lễ vật cúng để báo cáo với những người đã khuất về việc tổ chức lễ hội.
4. Lễ trình sanh: Cúng tại miếu Thần Nông trong khuôn viên đình với lễ vật là bộ tam sanh (heo lông trắng, dê lông đen, ngỗng lông trắng), cầu mong lợi ích cho quốc gia, thôn xã và nhân dân.
5. Lễ thỉnh sắc thần du ngoạn: Vào rạng sáng ngày 12, sắc thần được cung nghinh lên long xa phụng tán, diễu hành qua các khu vực trong quận Bình Thủy để người dân chiêm bái và cầu nguyện.
6. Lễ tế Thần Nông: Diễn ra lúc 5 giờ sáng tại miếu Thần Nông, tưởng nhớ vị thần đã dạy dân cày cấy, mang lại ấm no hạnh phúc.
7. Lễ thay khăn sắc thần: Vào buổi trưa ngày 12, chủ lễ xin phép thay khăn mới cho sắc phong, kiểm tra tình trạng sắc và cầu mong thần linh phù hộ cho bổn làng.
8. Lễ Xây chầu – Đại bội: Nghi thức kết hợp giữa xây chầu văn và xây chầu võ, diễn ra sau lễ thay khăn sắc thần, nhằm mời Thành Hoàng về dự và nghe hát bội.
9. Lễ chánh tế: Diễn ra lúc 2 giờ sáng ngày 15, là nghi thức quan trọng nhất, cúng Thành Hoàng, Tiền hiền, Hậu hiền và cầu siêu cho các anh hùng liệt sĩ.
10. Lễ tôn vương: Thực hiện bởi diễn viên hát bội và Ban Tế tự đình, diễn ra sau lễ chánh tế, nhằm tôn vinh các vị thần và tổ hát bội.
11. Lễ tế Sơn Quân: Cúng tại miếu Sơn Quân (miếu Ông Hổ), cầu mong thần bảo vệ dân làng khỏi thiên tai, thú dữ và mang lại cuộc sống bình yên.

Những nghi thức này thể hiện sâu sắc truyền thống uống nước nhớ nguồn và tinh thần cộng đồng của người dân địa phương, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc.

Lễ hội Kỳ Yên đình Bình Thủy không chỉ nổi bật với các nghi thức truyền thống trang nghiêm mà còn thu hút đông đảo người dân và du khách bởi nhiều hoạt động văn hóa và giải trí phong phú. Dưới đây là một số hoạt động tiêu biểu diễn ra trong lễ hội:

• Hát bội (tuồng cổ): Các buổi biểu diễn nghệ thuật hát bội được tổ chức tại đình, tái hiện những câu chuyện lịch sử và truyền thuyết dân gian, góp phần giữ gìn và phát huy nghệ thuật truyền thống.
• Đua thuyền truyền thống: Cuộc thi đua thuyền trên sông thu hút nhiều đội tham gia, tạo nên không khí sôi động và gắn kết cộng đồng.
• Trò chơi dân gian: Nhiều trò chơi như kéo co, đập nồi, nhảy bao bố được tổ chức, mang lại niềm vui và tiếng cười cho người tham gia.
• Hội thi mâm xôi nghệ thuật: Cuộc thi trưng bày và trang trí mâm xôi với nhiều hình dáng độc đáo, thể hiện sự khéo léo và sáng tạo của người dân địa phương.
• Triển lãm sách và thư pháp: Giới thiệu các tác phẩm văn học, nghệ thuật thư pháp, giúp nâng cao kiến thức và thưởng thức văn hóa cho cộng đồng.
• Biểu diễn đờn ca tài tử: Các nghệ nhân trình diễn đờn ca tài tử, loại hình âm nhạc đặc trưng của Nam Bộ, tạo không gian thư giãn và đậm chất văn hóa.

Những hoạt động này không chỉ mang lại niềm vui, giải trí cho cộng đồng mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Lễ hội Kỳ Yên đình Bình Thủy, thành phố Cần Thơ, là một sự kiện văn hóa truyền thống quan trọng, thể hiện lòng tri ân đối với các bậc tiền nhân và cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Với những giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc, lễ hội đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 266/QĐ-BVHTTDL ngày 30/01/2018.

Việc công nhận này không chỉ khẳng định tầm quan trọng của lễ hội trong đời sống tinh thần của cộng đồng mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Hàng năm, lễ hội thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách tham gia, tạo nên không khí sôi động và gắn kết cộng đồng.

Trong lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, văn khấn khai hội đóng vai trò quan trọng, thể hiện lòng thành kính của cộng đồng đối với các vị thần linh và cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho dân làng. Dưới đây là một bài văn khấn khai hội tiêu biểu:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch),

Tín chủ con là... (họ tên đầy đủ),

Hiện cư ngụ tại... (địa chỉ).

Nhân lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kính dâng lên chư vị Thành Hoàng và chư vị Tôn thần.

Chúng con kính mời chư vị giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân ấm no hạnh phúc.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý rằng nội dung văn khấn có thể thay đổi tùy theo truyền thống và phong tục của từng địa phương. Do đó, khi tham gia lễ hội, nên tham khảo các vị cao niên hoặc ban tổ chức để có bài văn khấn phù hợp nhất.

Trong Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, nghi thức dâng hương là một phần quan trọng, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với các vị thần linh và cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho cộng đồng. Dưới đây là bài văn khấn dâng hương thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch),

Tín chủ con là... (họ tên đầy đủ),

Ngụ tại... (địa chỉ).

Nhân lễ hội Kỳ Yên, chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con cầu xin chư vị phù hộ độ trì cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân ấm no hạnh phúc.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Nội dung văn khấn có thể thay đổi tùy theo phong tục và truyền thống của từng địa phương. Khi tham gia lễ hội, nên tham khảo các vị cao niên hoặc ban tổ chức để có bài văn khấn phù hợp nhất.

Trong Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, nghi thức cầu an được thực hiện nhằm cầu mong cho cộng đồng và gia đình được bình an, mạnh khỏe và gặp nhiều may mắn. Dưới đây là bài văn khấn cầu an thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch),

Tín chủ con là... (họ tên đầy đủ),

Ngụ tại... (địa chỉ).

Nhân dịp Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, tín chủ con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kính dâng lên chư vị Tôn thần.

Chúng con kính mời chư vị giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con và toàn thể cộng đồng được bình an, mạnh khỏe, vạn sự như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Nội dung văn khấn có thể thay đổi tùy theo phong tục và truyền thống của từng địa phương. Khi tham gia lễ hội, nên tham khảo các vị cao niên hoặc ban tổ chức để có bài văn khấn phù hợp nhất.

Trong Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, nghi thức cầu tài lộc được thực hiện nhằm mong muốn sự thịnh vượng, kinh doanh thuận lợi và cuộc sống sung túc cho gia đình cũng như cộng đồng. Dưới đây là bài văn khấn cầu tài lộc thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch),

Tín chủ con là... (họ tên đầy đủ),

Ngụ tại... (địa chỉ).

Nhân dịp Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, tín chủ con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kính dâng lên chư vị Tôn thần.

Chúng con kính mời chư vị giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con và toàn thể cộng đồng được tài lộc dồi dào, công việc hanh thông, kinh doanh phát đạt, cuộc sống sung túc.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Nội dung văn khấn có thể thay đổi tùy theo phong tục và truyền thống của từng địa phương. Khi tham gia lễ hội, nên tham khảo các vị cao niên hoặc ban tổ chức để có bài văn khấn phù hợp nhất.

Trong Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, nghi thức tạ lễ được thực hiện để bày tỏ lòng biết ơn đối với các vị thần linh đã phù hộ cho cộng đồng và gia đình trong suốt thời gian qua. Dưới đây là bài văn khấn tạ lễ thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch),

Tín chủ con là... (họ tên đầy đủ),

Ngụ tại... (địa chỉ).

Nhân dịp Lễ hội Kỳ Yên tại đình Bình Thủy, tín chủ con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kính dâng lên chư vị Tôn thần.

Chúng con kính mời chư vị giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con và toàn thể cộng đồng được bình an, mạnh khỏe, vạn sự như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Nội dung văn khấn có thể thay đổi tùy theo phong tục và truyền thống của từng địa phương. Khi tham gia lễ hội, nên tham khảo các vị cao niên hoặc ban tổ chức để có bài văn khấn phù hợp nhất.