Lễ Hội Ông Ba Thới: Khám Phá Tinh Hoa Văn Hóa An Giang

Ông Ba Thới, tên thật là Nguyễn Văn Thới (1866-1927), sinh tại làng Mỹ Trà, Sa Đéc (nay thuộc tỉnh Đồng Tháp). Ông là một nhà thơ, nhà yêu nước và là đệ tử của phái Bửu Sơn Kỳ Hương. Cuộc đời và sự nghiệp của ông gắn liền với phong trào kháng chiến chống Pháp tại Nam Bộ.

Ông thông thạo chữ Nôm và từng làm nghề thợ mộc, thợ chạm. Năm 1906, ông quy y với ông Hai Trần Văn Nhu, con trai của Đức Quản cơ Trần Văn Thành – thủ lĩnh kháng chiến vùng Láng Linh - Bảy Thưa. Sau đó, ông cùng gia đình chuyển về sống gần chùa Bửu Hương Tự, nơi ông tích cực tham gia hoạt động kháng chiến và sáng tác thơ ca để tuyên truyền lòng yêu nước.

Trong thời gian này, ông sáng tác nhiều tác phẩm chữ Nôm như "Vân Tiên", "Thiện Từ", "Cổ Vãng Kim Lai" và đặc biệt là "Kim Cổ Kỳ Quan", được coi là "tuyệt tác thi phẩm". Thơ ca của ông thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn, kêu gọi mọi người đứng lên chống lại thực dân Pháp.

Năm 1913, sau khi cuộc khởi nghĩa bị đàn áp, ông bị thương nặng và phải sống trong đau đớn suốt 14 năm trước khi qua đời năm 1927. Mộ phần của ông được đặt tại xã Kiến An, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Hàng năm, người dân địa phương tổ chức lễ giỗ để tưởng nhớ và tôn vinh ông, thể hiện lòng kính trọng đối với một người con ưu tú của dân tộc.

Hàng năm, vào các ngày 7, 8 và 9 tháng 4 âm lịch, tại Phủ thờ Ông Ba Thới ở xã Kiến An, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, diễn ra lễ giỗ Ông Ba Thới. Đây là sự kiện văn hóa lớn, thu hút hàng chục nghìn người dân từ khắp nơi về tham dự.

Trong suốt ba ngày lễ, người dân và du khách được phục vụ ăn uống miễn phí với đa dạng món ăn chay như bánh xèo, bánh canh, bún riêu và nhiều loại bánh ngọt, nước giải khát. Đặc biệt, hàng chục nghìn đòn bánh tét được gói để phục vụ khách tham dự và làm quà mang về. Ngoài ra, còn có các hoạt động khám chữa bệnh và cấp phát thuốc Đông y miễn phí do các y, bác sĩ tình nguyện thực hiện.

Toàn bộ chi phí tổ chức lễ giỗ được người dân địa phương và các nhà hảo tâm đóng góp. Họ cùng nhau chuẩn bị nguyên liệu, nấu nướng và phục vụ khách tham dự, thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng hiếu khách đặc trưng của người dân miền Tây.

Lễ giỗ Ông Ba Thới không chỉ là dịp tưởng nhớ một chí sĩ yêu nước mà còn mang đậm giá trị văn hóa và xã hội sâu sắc. Đây là cơ hội để cộng đồng:

• Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa: Tôn vinh các tác phẩm văn học và tinh thần yêu nước của Ông Ba Thới, góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc.
• Thắt chặt tình đoàn kết: Người dân cùng nhau tổ chức và tham gia lễ hội, thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng hiếu khách đặc trưng của miền Tây.
• Giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ: Lễ hội là dịp để truyền đạt lịch sử và giá trị văn hóa cho thế hệ sau, khơi dậy niềm tự hào dân tộc.
• Phát triển du lịch địa phương: Thu hút du khách tham gia, góp phần quảng bá văn hóa và thúc đẩy kinh tế địa phương.

Như vậy, lễ giỗ Ông Ba Thới không chỉ là hoạt động tín ngưỡng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển các giá trị văn hóa, xã hội của cộng đồng.

Trong lễ giỗ Ông Ba Thới, người dân và du khách được phục vụ nhiều món ăn chay miễn phí, thể hiện tinh thần hiếu khách và đoàn kết của người dân miền Tây. Các món ăn phổ biến bao gồm:

• Bánh xèo: Được chế biến liên tục với hàng chục chảo, phục vụ hàng nghìn cái mỗi ngày.
• Bánh tét: Hàng chục nghìn đòn bánh tét được gói để phục vụ khách tham dự và làm quà mang về.
• Các món chay khác: Bánh canh, bún riêu và nhiều loại bánh ngọt, nước giải khát.

Toàn bộ nguyên liệu và chi phí tổ chức đều do người dân địa phương và các nhà hảo tâm đóng góp. Ngoài ra, lễ giỗ còn có các hoạt động khám chữa bệnh và cấp phát thuốc Đông y miễn phí, do các y, bác sĩ tình nguyện thực hiện, góp phần chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Lễ giỗ Ông Ba Thới không chỉ là dịp tưởng nhớ một nhân vật lịch sử quan trọng mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế và thúc đẩy du lịch cho địa phương. Cụ thể:

• Thúc đẩy du lịch địa phương: Lễ hội thu hút hàng nghìn du khách trong và ngoài nước, góp phần tăng cường quảng bá hình ảnh và văn hóa của An Giang.
• Hỗ trợ kinh tế cho người dân: Nhu cầu về lưu trú, ăn uống và các dịch vụ khác trong thời gian diễn ra lễ hội tạo cơ hội kinh doanh cho nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp địa phương.
• Phát triển cơ sở hạ tầng: Để đáp ứng nhu cầu của du khách, chính quyền và cộng đồng đầu tư cải thiện hạ tầng giao thông, dịch vụ công cộng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân địa phương.

Những tác động tích cực này không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của khu vực.

Lễ giỗ Ông Ba Thới không chỉ là dịp tưởng nhớ một nhân vật lịch sử quan trọng mà còn là cơ hội để cộng đồng thể hiện lòng biết ơn và duy trì các giá trị văn hóa truyền thống. Để bảo tồn và phát triển lễ hội trong tương lai, cần chú trọng các hoạt động sau:

• Giáo dục và truyền thông: Tổ chức các chương trình giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ, về tầm quan trọng của lễ hội và giá trị văn hóa dân tộc. Việc này giúp hình thành nhân cách và lối sống đẹp, góp phần xây dựng xã hội văn minh. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
• Đổi mới và sáng tạo: Kết hợp giữa bảo tồn nguyên bản và đổi mới sáng tạo để lễ hội phù hợp với nhịp sống hiện đại. Điều này bao gồm việc giới thiệu di sản một cách nguyên bản trong không gian mới hoặc chắt lọc những tinh hoa độc đáo để làm mới lễ hội, thu hút sự quan tâm của công chúng. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
• Phát huy giá trị nhân văn: Tăng cường các hoạt động nhân văn trong lễ hội, như thiện nguyện, hỗ trợ cộng đồng và các chương trình giao lưu văn hóa. Điều này không chỉ làm phong phú thêm nội dung lễ hội mà còn góp phần xây dựng cộng đồng đoàn kết và nhân ái. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
• Hợp tác và liên kết: Tăng cường hợp tác giữa các tổ chức văn hóa, giáo dục và du lịch để tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo gắn liền với lễ hội. Việc này giúp thu hút du khách và tạo nguồn thu nhập cho cộng đồng địa phương, đồng thời quảng bá rộng rãi văn hóa dân tộc. :contentReference[oaicite:3]{index=3}

Những nỗ lực trên sẽ góp phần bảo tồn và phát triển lễ giỗ Ông Ba Thới, biến lễ hội trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và hiện đại, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng và văn hóa dân tộc.