Chủ đề mâm cúng tất niên bao gồm những gì: Mâm cúng tất niên là phần không thể thiếu trong truyền thống Tết của người Việt, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước một năm mới an lành, thịnh vượng. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chuẩn bị mâm cúng tất niên đầy đủ, đúng chuẩn và ý nghĩa nhất.
Mục lục
- Ý Nghĩa Của Mâm Cúng Tất Niên
- Thời Gian Tổ Chức Lễ Cúng Tất Niên
- Chuẩn Bị Mâm Cúng Tất Niên
- Mâm Cúng Tất Niên Theo Vùng Miền
- Những Lưu Ý Khi Chuẩn Bị Mâm Cúng Tất Niên
- Văn Khấn Tất Niên Gia Tiên Trong Nhà
- Văn Khấn Tất Niên Ngoài Trời (Thần Linh, Thổ Công)
- Văn Khấn Tất Niên Tại Cơ Quan, Công Ty
- Văn Khấn Tất Niên Kết Hợp Tiễn Ông Công Ông Táo
- Văn Khấn Tất Niên Cho Người Kinh Doanh, Buôn Bán
Ý Nghĩa Của Mâm Cúng Tất Niên
Mâm cúng tất niên là một phần quan trọng trong truyền thống Tết của người Việt Nam, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:
- Bày tỏ lòng biết ơn: Thể hiện sự tri ân đối với tổ tiên và thần linh đã phù hộ gia đình trong suốt năm qua, đồng thời cầu mong sự bình an và thịnh vượng cho năm mới.
- Gắn kết gia đình: Là dịp để các thành viên sum họp, cùng nhau chuẩn bị và thưởng thức bữa cơm tất niên, tăng cường tình cảm gia đình.
- Đánh dấu sự chuyển giao: Mâm cúng tất niên đánh dấu kết thúc năm cũ và chào đón năm mới, thể hiện mong muốn khởi đầu mới thuận lợi và may mắn.
.png)
Thời Gian Tổ Chức Lễ Cúng Tất Niên
Lễ cúng Tất Niên là một nghi thức quan trọng trong truyền thống Tết của người Việt, thường được tổ chức vào thời điểm sau:
- Ngày tổ chức: Thông thường vào ngày cuối cùng của năm âm lịch:
- Năm đủ: Ngày 30 tháng Chạp.
- Năm thiếu: Ngày 29 tháng Chạp.
- Giờ tổ chức: Gia đình có thể lựa chọn các khung giờ hoàng đạo trong ngày để tiến hành lễ cúng, như:
- Giờ Tỵ (9h-11h).
- Giờ Ngọ (11h-13h).
- Giờ Mùi (13h-15h).
Tuy nhiên, thời gian cụ thể có thể linh hoạt tùy theo điều kiện và hoàn cảnh của từng gia đình, miễn sao phù hợp và thuận tiện nhất.
Chuẩn Bị Mâm Cúng Tất Niên
Chuẩn bị mâm cúng tất niên là một phần quan trọng trong truyền thống Tết của người Việt, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và mong ước một năm mới an lành, thịnh vượng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để chuẩn bị mâm cúng tất niên đầy đủ và ý nghĩa:
1. Lễ Vật Cần Chuẩn Bị
- Hương, hoa, đèn, nến: Thể hiện sự trang nghiêm và lòng thành kính.
- Trầu cau: Biểu tượng cho sự hòa hợp và gắn kết.
- Rượu, trà: Tượng trưng cho sự thanh khiết và lòng hiếu khách.
- Mâm ngũ quả: Gồm năm loại trái cây khác nhau, biểu trưng cho ngũ hành và mong muốn đủ đầy.
- Bánh chưng hoặc bánh tét: Món bánh truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết.
2. Mâm Cỗ Cúng
Mâm cỗ cúng tất niên có thể khác nhau tùy theo vùng miền, nhưng thường bao gồm:
Miền Bắc
- Bánh chưng.
- Gà luộc.
- Giò lụa.
- Xôi gấc.
- Canh măng.
- Nộm.
Miền Trung
- Bánh tét.
- Thịt heo luộc.
- Nem chua.
- Chả bò.
- Canh chua.
- Dưa món.
Miền Nam
- Bánh tét.
- Thịt kho tàu.
- Canh khổ qua nhồi thịt.
- Gỏi tôm thịt.
- Dưa giá.
- Củ kiệu.
3. Những Lưu Ý Khi Chuẩn Bị
- Chọn nguyên liệu tươi ngon: Đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm.
- Bày biện mâm cúng trang trọng: Sắp xếp gọn gàng, đẹp mắt thể hiện sự tôn kính.
- Thời gian cúng: Thường diễn ra vào chiều hoặc tối ngày 30 Tết (hoặc 29 Tết nếu tháng thiếu).
Chuẩn bị mâm cúng tất niên chu đáo không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn góp phần tạo nên không khí ấm cúng, đoàn viên trong gia đình dịp cuối năm.

Mâm Cúng Tất Niên Theo Vùng Miền
Mâm cúng tất niên là một phần quan trọng trong văn hóa Tết của người Việt, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và mong ước cho một năm mới an lành, thịnh vượng. Mỗi vùng miền trên đất nước ta có những đặc trưng riêng trong việc chuẩn bị mâm cúng tất niên, phản ánh sự đa dạng và phong phú của ẩm thực truyền thống.
Miền Bắc
Người miền Bắc chú trọng đến sự cân đối và hài hòa trong mâm cỗ, thường tuân theo nguyên tắc "bốn bát, bốn đĩa" hoặc "sáu bát, sáu đĩa". Các món ăn phổ biến bao gồm:
- Bánh chưng: Biểu tượng của đất trời, thể hiện lòng biết ơn tổ tiên.
- Gà luộc: Thể hiện sự thanh khiết và may mắn.
- Xôi gấc: Màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc.
- Giò lụa, chả quế: Món ăn truyền thống không thể thiếu.
- Canh măng hầm xương: Món canh đặc trưng trong mâm cỗ.
- Miến nấu lòng gà: Tạo sự đa dạng cho bữa cỗ.
Miền Trung
Mâm cỗ miền Trung không quá cầu kỳ về số lượng món nhưng đa dạng về hương vị, thể hiện sự phong phú của ẩm thực vùng đất này. Các món thường thấy gồm:
- Bánh tét: Tương tự bánh chưng nhưng có hình trụ, đặc trưng của miền Trung.
- Thịt heo luộc: Món ăn đơn giản nhưng không thể thiếu.
- Nem chua, chả bò: Đặc sản nổi tiếng của miền Trung.
- Canh chua cá lóc: Món canh đặc trưng với hương vị chua ngọt hài hòa.
- Dưa món: Món ăn kèm giúp cân bằng hương vị.
Miền Nam
Mâm cỗ miền Nam thường phong phú và đa dạng, phản ánh sự trù phú của vùng đất này. Các món ăn đặc trưng bao gồm:
- Bánh tét: Tương tự miền Trung nhưng nhân đa dạng hơn.
- Thịt kho tàu: Thịt heo kho với trứng vịt, biểu trưng cho sự sung túc.
- Canh khổ qua nhồi thịt: Mong muốn vượt qua khó khăn trong năm mới.
- Gỏi tôm thịt: Món khai vị tươi ngon, hấp dẫn.
- Dưa giá, củ kiệu: Món dưa chua giúp cân bằng vị giác.
Dù có sự khác biệt giữa các vùng miền, nhưng điểm chung của mâm cúng tất niên trên khắp cả nước là thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước cho một năm mới an khang, thịnh vượng.
Những Lưu Ý Khi Chuẩn Bị Mâm Cúng Tất Niên
Chuẩn bị mâm cúng tất niên là một phần quan trọng trong truyền thống văn hóa Việt Nam, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và mong ước cho năm mới an lành. Để mâm cúng được chu đáo và đúng phong tục, cần lưu ý những điểm sau:
1. Lựa Chọn Nguyên Liệu Tươi Ngon
- Thực phẩm: Chọn các nguyên liệu tươi mới, không bị hỏng hay dập nát. Điều này không chỉ đảm bảo chất lượng mâm cúng mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên.
- Trái cây: Lựa chọn những loại quả tươi ngon, có màu sắc đẹp và ý nghĩa may mắn như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung.
2. Sắp Xếp Mâm Cúng Hài Hòa
- Bố cục: Bày biện các món ăn và lễ vật một cách cân đối, hài hòa, tránh sự lộn xộn. Mâm ngũ quả nên được đặt ở vị trí trung tâm hoặc cao nhất trên bàn thờ.
- Trang trí: Sử dụng hoa tươi và nến để tăng thêm phần trang trọng cho mâm cúng.
3. Thời Gian Cúng Phù Hợp
- Thời điểm: Lễ cúng tất niên thường được tổ chức vào chiều hoặc tối ngày 30 tháng Chạp (hoặc 29 tháng Chạp nếu năm thiếu). Tuy nhiên, tùy theo điều kiện, gia đình có thể cúng vào các ngày trước đó.
4. Chuẩn Bị Đầy Đủ Lễ Vật
- Mâm cỗ mặn: Bao gồm các món ăn truyền thống như gà luộc, bánh chưng hoặc bánh tét, xôi, giò chả, canh măng, nem rán.
- Mâm ngũ quả: Chọn 5 loại quả khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành và mong muốn đủ đầy.
- Hương, hoa, đèn nến: Các vật phẩm không thể thiếu để thể hiện lòng thành kính.
5. Giữ Gìn Vệ Sinh và An Toàn
- Vệ sinh thực phẩm: Đảm bảo các nguyên liệu được rửa sạch và chế biến an toàn.
- Không gian cúng: Dọn dẹp bàn thờ và khu vực xung quanh sạch sẽ, tạo không gian trang nghiêm.
Thực hiện đúng và đầy đủ những lưu ý trên sẽ giúp mâm cúng tất niên của gia đình bạn thêm phần trang trọng, thể hiện lòng thành kính và đón chào năm mới với nhiều điều tốt đẹp.

Văn Khấn Tất Niên Gia Tiên Trong Nhà
Trong dịp cuối năm, lễ cúng Tất Niên là truyền thống quan trọng của người Việt, nhằm tỏ lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc. Dưới đây là bài văn khấn Tất Niên gia tiên trong nhà:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
- Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
- Các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh (nếu cha mẹ còn sống thì thay bằng Tổ tiên nội ngoại).
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm Ất Tỵ (hoặc ngày 29 nếu tháng thiếu).
Chúng con là: (Họ và tên các thành viên trong gia đình)
Ngụ tại: (Địa chỉ gia đình)
Nhân ngày tất niên, chuẩn bị đón mừng năm mới Ất Tỵ, chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kính dâng trước án. Chúng con kính mời chư vị Tôn thần, chư vị Gia tiên nội ngoại, cúi xin thương xót con cháu, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cầu chư vị Tôn thần phù hộ độ trì cho gia đình chúng con một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự như ý, mọi điều tốt lành.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại, cúi xin thương xót con cháu, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cầu cho con cháu một năm mới sức khỏe dồi dào, học hành tấn tới, công việc hanh thông, gia đình hòa thuận.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
XEM THÊM:
Văn Khấn Tất Niên Ngoài Trời (Thần Linh, Thổ Công)
Lễ cúng tất niên ngoài trời là nghi lễ quan trọng để cảm tạ Thần linh, Thổ Công - những vị thần cai quản đất đai, nhà cửa - đã phù hộ cho gia đạo bình an, làm ăn thuận lợi suốt một năm qua. Dưới đây là bài văn khấn cúng tất niên ngoài trời được sử dụng phổ biến:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
- Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
- Ngài Bản xứ Thổ địa Long Mạch Tôn thần.
- Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Phúc đức chính thần.
- Chư vị Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày… tháng… năm… (Âm lịch)
Tín chủ chúng con là: (Họ tên gia chủ)
Ngụ tại: (Địa chỉ)
Nhân ngày cuối năm, chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, thắp nén tâm hương kính mời chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con xin cảm tạ chư vị Tôn thần đã phù hộ độ trì cho gia đình chúng con trong suốt năm qua được bình an, hạnh phúc, vạn sự cát tường.
Nguyện xin chư vị tiếp tục phù hộ độ trì cho năm mới sắp đến mọi sự hanh thông, gia đạo an khang, tài lộc tấn tới, con cháu học hành đỗ đạt, sự nghiệp thành công.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Văn Khấn Tất Niên Tại Cơ Quan, Công Ty
Lễ cúng Tất Niên tại cơ quan, công ty là dịp để tập thể nhân viên cùng ban lãnh đạo bày tỏ lòng thành kính và biết ơn đến các vị thần linh đã phù trợ cho công việc kinh doanh thuận lợi trong năm qua. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong nghi lễ này:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
- Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Ngài Bản cảnh Thành hoàng, Thổ địa, Thổ công, Táo quân, Ngũ phương, Long mạch Tôn thần.
- Các Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày… tháng… năm… (Âm lịch)
Chúng con là: (Họ tên người đại diện)
Chức vụ: (Chức vụ)
Đại diện cho toàn thể cán bộ, nhân viên công ty: (Tên công ty)
Địa chỉ: (Địa chỉ công ty)
Thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày ra trước án. Chúng con kính mời chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Trong năm qua, nhờ sự che chở của chư vị Tôn thần, công việc kinh doanh của công ty chúng con được thuận buồm xuôi gió, mọi sự hanh thông. Nay, nhân dịp cuối năm, toàn thể công ty tổ chức lễ cúng Tất Niên, kính dâng lễ vật lên chư vị Tôn thần, tỏ lòng tri ân và cầu mong sự bảo hộ cho năm mới sắp đến.
Chúng con kính xin chư vị Tôn thần tiếp tục phù hộ độ trì, cho công ty chúng con năm mới an khang thịnh vượng, vạn sự như ý, công việc kinh doanh phát đạt, mọi sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chư vị Tôn thần chứng giám và phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Văn Khấn Tất Niên Kết Hợp Tiễn Ông Công Ông Táo
Lễ cúng tất niên kết hợp tiễn Ông Công Ông Táo mang ý nghĩa tiễn đưa các vị thần về trời báo cáo việc trần gian, đồng thời tổng kết một năm cũ và cầu mong năm mới an lành. Đây là một nghi lễ truyền thống được nhiều gia đình Việt Nam thực hiện với sự trang trọng và lòng thành kính.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
- Ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
- Ngài Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ, Táo Quân trong nhà.
- Chư vị Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Hôm nay, ngày… tháng… năm… (Âm lịch), nhằm ngày tiễn Ông Công Ông Táo về trời theo truyền thống dân tộc.
Chúng con là: (Họ tên gia chủ)
Ngụ tại: (Địa chỉ)
Thành tâm sắm sửa hương hoa lễ vật, áo mũ, cá chép cùng các vật phẩm cần thiết, kính dâng lên chư vị Tôn thần. Kính mời các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con cúi xin các ngài thương xót tín chủ, gia ân chứng giám, phù hộ độ trì, chuyển lời tâu bẩm ngọc hoàng thượng đế để gia đình chúng con được an khang, thịnh vượng, gặp nhiều may mắn trong năm mới.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin các ngài chứng giám và phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Văn Khấn Tất Niên Cho Người Kinh Doanh, Buôn Bán
Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, lễ cúng Tất Niên không chỉ là dịp để gia đình sum họp, tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cơ hội để những người kinh doanh, buôn bán cầu mong một năm mới thuận lợi, phát đạt. Việc chuẩn bị một bài văn khấn phù hợp giúp thể hiện lòng thành kính và ước nguyện của gia chủ.
Dưới đây là một số lưu ý khi thực hiện văn khấn Tất Niên cho người kinh doanh, buôn bán:
- Chuẩn bị lễ vật đầy đủ: Bao gồm hương, hoa, đèn nến, trầu cau, rượu, nước, bánh chưng hoặc bánh tét, mâm ngũ quả và các món ăn truyền thống khác.
- Chọn thời gian cúng thích hợp: Thường vào chiều hoặc tối ngày 30 Tết (hoặc 29 Tết nếu năm thiếu).
- Địa điểm cúng: Tại nơi kinh doanh hoặc tại gia đình, tùy theo điều kiện cụ thể.
- Thái độ thành kính: Khi cúng, cần giữ tâm thanh tịnh, thành tâm cầu nguyện.
Việc thực hiện đúng và đủ các nghi thức cúng Tất Niên sẽ giúp gia chủ kinh doanh, buôn bán khởi đầu năm mới với nhiều may mắn và thành công.