Tháng 7 cúng những gì? Hướng dẫn đầy đủ và chi tiết nhất

Rằm tháng 7 là một trong những dịp lễ lớn của người Việt, gắn liền với nhiều nghi lễ cúng bái truyền thống như cúng gia tiên, cúng chúng sinh và cúng Phật (đối với những gia đình theo đạo Phật). Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách chuẩn bị lễ cúng cho từng nghi lễ.

Mâm cúng gia tiên

• Xôi gà
• Thịt luộc hoặc khoanh giò
• Trái cây tươi
• Hoa tươi
• Rượu, nước, nhang, nến
• Vàng mã (có thể không sử dụng vàng mã để tiết kiệm và bảo vệ môi trường)

Gia chủ có thể điều chỉnh mâm cỗ cúng tùy theo điều kiện kinh tế, nhưng luôn thể hiện sự tôn kính và lòng thành đối với tổ tiên.

Mâm cúng chúng sinh (cúng cô hồn)

Cúng chúng sinh thường được bày biện ngoài trời hoặc trước cửa nhà với mục đích bố thí cho các vong linh không nơi nương tựa. Lễ vật cúng chúng sinh gồm:

• Gạo muối
• Cháo trắng (12 chén nhỏ)
• Bánh kẹo, bỏng ngô
• Tiền lẻ
• Hoa quả
• Nhang, nến

Đồ cúng cô hồn sau khi cúng xong cần rải ra sân hoặc thả xuống sông, hồ để bố thí, không được mang vào nhà.

Mâm cúng Phật (dành cho gia đình theo đạo Phật)

• Mâm cỗ chay hoặc đĩa trái cây

Cúng Phật là thể hiện lòng từ bi, cầu mong bình an cho gia đình và chúng sinh. Nên thực hiện vào ban ngày và sau khi cúng, gia đình có thể thụ lộc tại nhà.

Lễ cúng Rằm tháng 7 thường được tổ chức vào ngày chính rằm (15 tháng 7 Âm lịch), tuy nhiên nhiều gia đình có thể cúng trước từ mùng 2 đến 14 tháng 7 Âm lịch. Thời gian cúng thường vào buổi sáng hoặc trưa, tránh cúng vào buổi tối để hạn chế vong linh quấy nhiễu.

• Không nên cúng đồ mặn trong mâm cúng chúng sinh để tránh khơi dậy lòng tham, sân, si của các vong hồn.
• Hạn chế sử dụng vàng mã, chỉ nên cúng bằng lòng thành và sự kính trọng.
• Đặt mâm cúng chúng sinh ngoài trời và không được để trẻ em tranh giành đồ cúng sau khi kết thúc lễ cúng.

Lễ cúng Rằm tháng 7 thường được tổ chức vào ngày chính rằm (15 tháng 7 Âm lịch), tuy nhiên nhiều gia đình có thể cúng trước từ mùng 2 đến 14 tháng 7 Âm lịch. Thời gian cúng thường vào buổi sáng hoặc trưa, tránh cúng vào buổi tối để hạn chế vong linh quấy nhiễu.

• Không nên cúng đồ mặn trong mâm cúng chúng sinh để tránh khơi dậy lòng tham, sân, si của các vong hồn.
• Hạn chế sử dụng vàng mã, chỉ nên cúng bằng lòng thành và sự kính trọng.
• Đặt mâm cúng chúng sinh ngoài trời và không được để trẻ em tranh giành đồ cúng sau khi kết thúc lễ cúng.

• Không nên cúng đồ mặn trong mâm cúng chúng sinh để tránh khơi dậy lòng tham, sân, si của các vong hồn.
• Hạn chế sử dụng vàng mã, chỉ nên cúng bằng lòng thành và sự kính trọng.
• Đặt mâm cúng chúng sinh ngoài trời và không được để trẻ em tranh giành đồ cúng sau khi kết thúc lễ cúng.

Rằm tháng 7 mang ý nghĩa quan trọng trong văn hóa tâm linh của người Việt. Đây là dịp để các gia đình bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên, cầu mong cho người đã khuất được siêu thoát và nhận được phước lành từ trời Phật. Theo truyền thống, lễ cúng Rằm tháng 7 cũng được chia thành hai phần chính: lễ Vu Lan báo hiếu và lễ cúng cô hồn.

• Lễ Vu Lan báo hiếu: Đây là dịp để con cháu tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, ông bà. Theo đạo Phật, lễ này xuất phát từ sự tích Mục Kiền Liên cứu mẹ khỏi kiếp ngạ quỷ. Vì vậy, Vu Lan là lễ của lòng biết ơn và báo hiếu, một nét đẹp trong văn hóa Phật giáo Việt Nam.
• Lễ cúng cô hồn: Theo quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch là thời điểm các vong linh không nơi nương tựa được "xá tội vong nhân", được phép trở lại trần thế. Lễ cúng cô hồn nhằm cầu mong các linh hồn này được no đủ, sớm siêu thoát, không quấy rối dương gian.

Việc cúng rằm tháng 7 không chỉ mang ý nghĩa tôn giáo mà còn thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, lòng nhân ái và sự kính trọng đối với tổ tiên, thần linh và cả những linh hồn chưa siêu thoát.

Mâm cúng Rằm tháng 7 là một phần quan trọng trong lễ Vu Lan, với ba loại mâm cúng chính bao gồm mâm cúng Phật, mâm cúng gia tiên và mâm cúng chúng sinh (cúng cô hồn). Các gia đình thường chuẩn bị chu đáo để thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và lòng từ bi với chúng sinh.

• Mâm cúng Phật: Thường là mâm cỗ chay, không cần cầu kỳ, gồm trái cây tươi, nến, hương và nước sạch. Điều quan trọng là sự thành tâm của gia chủ khi dâng lễ.
• Mâm cúng gia tiên: Đây thường là mâm cỗ mặn, với xôi, gà luộc, nem rán, canh mọc, rau xào, giò, bánh chưng và các loại hoa quả. Có thể bổ sung thêm các sản vật mùa thu như cốm, hồng, na, nhằm tạo sự đầy đặn, tươm tất.
• Mâm cúng chúng sinh: Thường được đặt ngoài trời hoặc trước cửa nhà, bao gồm cháo loãng, bánh kẹo, bỏng ngô, gạo muối, tiền vàng mã, nước và hương. Đây là mâm cúng dành cho các vong hồn không nơi nương tựa, thể hiện tấm lòng từ bi và bác ái.

Khi chuẩn bị mâm cúng Rằm tháng 7, cần tránh các thực phẩm kiêng kỵ như thịt chó, thịt mèo, cá mè và các loại thịt có tính chất mạnh, nhằm đảm bảo sự trang nghiêm và đúng phong tục truyền thống.

Rằm tháng 7 là ngày lễ quan trọng trong văn hóa tâm linh của người Việt, đặc biệt là dịp để bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên và tưởng nhớ những linh hồn lang thang. Tuy nhiên, khi cúng Rằm tháng 7, có những điểm quan trọng cần lưu ý để đảm bảo lễ cúng diễn ra trọn vẹn và ý nghĩa nhất.

• Thời gian cúng: Nên thực hiện lễ cúng vào buổi sáng hoặc buổi chiều, tránh cúng sau khi trời tối. Thời gian từ ngày 2/7 đến 15/7 Âm lịch là lý tưởng, nhưng tốt nhất vẫn là ngày chính Rằm 15/7.
• Chuẩn bị bàn thờ: Bàn thờ cần được lau dọn sạch sẽ và trang trọng. Không nên đặt mâm cúng dưới đất, mà phải sử dụng bàn hoặc kệ cao để đặt lễ vật. Sắp xếp các bát hương, hoa quả, lễ vật một cách ngăn nắp và cân đối.
• Thái độ khi cúng: Người cúng cần có lòng thành kính, giữ thái độ trang nghiêm, và tránh nói hoặc làm những điều không phù hợp trong quá trình cúng bái. Gia chủ cũng nên ăn mặc trang trọng, tôn nghiêm trước bàn thờ.
• Mâm cúng: Đối với lễ cúng Phật, thần linh, gia tiên và cô hồn, mỗi mâm cúng cần được sắp xếp đúng theo nghi thức. Đặc biệt, mâm cúng cô hồn nên thực hiện ngoài sân hoặc trước cửa nhà, không cúng trong nhà.
• Lễ vật: Khi cúng chúng sinh, lễ vật như quần áo vàng mã cần ghi rõ người nhận để tránh nhầm lẫn với các vong hồn khác. Sau khi cúng, gia chủ có thể chia sẻ lễ vật với hàng xóm hoặc người khó khăn để tích phúc.
• Văn khấn: Chuẩn bị văn khấn đầy đủ để trình báo và mời các vị thần linh, tổ tiên về chứng giám. Lời khấn thường bao gồm lời tri ân và cầu mong sức khỏe, bình an cho gia đình.

Với những lưu ý trên, gia chủ có thể thực hiện nghi lễ cúng Rằm tháng 7 một cách trọn vẹn, đầy đủ và mang lại ý nghĩa sâu sắc cho gia đình.

Rằm tháng 7 là dịp quan trọng trong năm, với các nghi lễ cúng dành cho Phật, thần linh, gia tiên, và chúng sinh. Mỗi mâm cúng có đặc điểm riêng và cần được chuẩn bị một cách cẩn thận và thành tâm. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cho từng loại mâm cúng:

• Mâm cúng Phật:

Mâm cúng Phật thường đặt ở vị trí cao nhất và chỉ có đồ chay. Một số món thường thấy bao gồm: xôi, chè, món xào chay, canh măng nấm, trái cây tươi, bánh trôi nước. Không dùng các món mặn hoặc hoa giả, hoa dại trong lễ cúng này. Ngoài ra, cần có thêm hương, hoa tươi, đèn nến.

• Mâm cúng thần linh:

Mâm cúng thần linh có thể làm cỗ mặn, bao gồm các món như: thịt gà, nem, giò chả, canh xương hoặc rau củ. Các món ăn truyền thống như bánh chưng, xôi, và hương hoa cũng nên có mặt. Đồ cúng cần đặt dưới lễ cúng Phật và trên lễ cúng gia tiên.

• Mâm cúng gia tiên:

Mâm cúng gia tiên cần chuẩn bị rượu, nước, hương, nến và các loại trái cây tươi. Ngoài ra, người ta cũng thường cúng thêm vàng mã, quần áo giấy, giày dép giấy cho tổ tiên. Mâm cúng này đặt dưới thần linh và là nơi thể hiện lòng biết ơn, tưởng nhớ ông bà, cha mẹ.

• Mâm cúng chúng sinh (cô hồn):

Mâm cúng chúng sinh thường được thực hiện ngoài trời hoặc trước cửa nhà vào chiều ngày 14 hoặc 15 tháng 7 âm lịch. Lễ cúng này thể hiện lòng từ bi với các linh hồn lang thang, bao gồm: muối, gạo, cháo loãng, trái cây, bánh kẹo, tiền vàng mã và quần áo giấy dành cho các vong hồn. Sau khi cúng xong, muối và gạo được rải ra bốn phương để phát lộc cho chúng sinh.

Trong quá trình cúng Rằm tháng 7, có những điều cần lưu ý để đảm bảo sự trang nghiêm và tôn kính. Đặc biệt, tháng 7 còn được gọi là tháng cô hồn, một tháng có nhiều điều kiêng kỵ theo quan niệm dân gian. Dưới đây là một số điểm cần tránh:

• Không nên đi chơi đêm: Theo quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch là thời gian ma quỷ hoạt động mạnh, việc đi chơi đêm có thể gặp phải những điều không may mắn.
• Tránh ăn vụng đồ cúng: Đồ cúng được xem là dâng lên các vị thần linh, tổ tiên và chúng sinh, việc ăn đồ cúng khi chưa làm lễ có thể bị coi là bất kính.
• Không phơi quần áo vào ban đêm: Việc phơi quần áo ngoài trời vào ban đêm dễ bị ma quỷ ám vào, tạo cảm giác bất an cho gia đình.
• Không ở nhà một mình: Ma quỷ thường xuất hiện ở những nơi ít người, do đó nếu bạn ở nhà một mình trong tháng cô hồn, có thể dễ gặp hiện tượng quấy nhiễu.
• Tránh cắm đũa lên bát cơm: Việc này mang ý nghĩa như là lễ cúng cho người đã khuất, dễ khiến âm khí xâm nhập vào gia đình.
• Không để mũi giày hướng về giường: Theo dân gian, nếu để mũi giày hướng về giường, ma quỷ có thể nhầm lẫn và gây quấy phá giấc ngủ của bạn.
• Không réo tên nhau: Việc này có thể thu hút sự chú ý của ma quỷ, đặc biệt khi bạn ở những nơi vắng vẻ hoặc vào ban đêm.

Những điều cần tránh trong lễ cúng Rằm tháng 7 không chỉ để đảm bảo sự trang nghiêm, mà còn mang đến sự an tâm cho gia chủ, giúp tránh khỏi những điều xui rủi trong tháng cô hồn.

Lễ cúng Rằm tháng 7 có nguồn gốc sâu xa từ cả Đạo giáo và Phật giáo. Theo tín ngưỡng dân gian, vào tháng 7 Âm lịch, cửa địa ngục mở ra, các cô hồn vất vưởng được phép về dương thế. Đây là dịp để cúng cô hồn, cầu mong sự bình an cho gia đình.

Theo Phật giáo, ngày này còn là lễ Vu Lan, một ngày để báo hiếu cha mẹ. Câu chuyện về Đức Mục Kiền Liên cứu mẹ khỏi kiếp ngạ quỷ đã tạo nền tảng cho lễ này. Ngài được Đức Phật hướng dẫn cách cúng dường Tam Bảo để tích phước cứu mẹ. Từ đó, Rằm tháng 7 trở thành ngày lễ báo hiếu trong Phật giáo Đại thừa, nơi con cháu thể hiện lòng hiếu thảo với tổ tiên, cha mẹ không chỉ trong kiếp này mà cả những kiếp trước.

Ở Việt Nam, phong tục cúng Rằm tháng 7 còn được gọi là lễ Xá tội vong nhân. Ngoài việc cúng cô hồn, người Việt thường kết hợp lễ Vu Lan và lễ cúng gia tiên, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, đồng thời giúp đỡ những linh hồn lang thang.

Trong quá trình thực hiện lễ cúng Rằm tháng 7, nhiều người thường có những thắc mắc về thời gian, cách thức, và các lễ vật phù hợp. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp:

7.1. Nên cúng vào ngày nào trong tháng 7 âm lịch?

Ngày cúng Rằm tháng 7 phổ biến nhất là ngày 15 tháng 7 âm lịch. Tuy nhiên, một số gia đình có thể thực hiện lễ cúng trước hoặc sau ngày này, từ ngày 1 đến 15 tháng 7 âm lịch. Điều này tùy thuộc vào điều kiện và phong tục từng vùng miền.

7.2. Có thể cúng chay thay cho cúng mặn không?

Lễ cúng chay là sự lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong mâm cúng Phật hoặc cúng cô hồn. Đối với cúng gia tiên, bạn có thể chuẩn bị cả cỗ mặn và cỗ chay, tùy vào truyền thống gia đình. Cúng chay mang lại ý nghĩa thanh tịnh, giúp tâm thanh tịnh và tránh sát sinh.

7.3. Có bắt buộc phải cúng ngoài trời không?

Cúng ngoài trời thường được áp dụng khi cúng cô hồn, vì quan niệm rằng cô hồn là những vong linh lang thang, cần được mời gọi và cúng ngoài trời để dễ tiếp nhận lễ vật. Tuy nhiên, không bắt buộc phải cúng ngoài trời cho các lễ cúng khác, như cúng Phật hay cúng gia tiên, mà có thể thực hiện trong nhà hoặc trên bàn thờ gia đình.