Tử Vong Đậu Mùa Khỉ: Thực Trạng và Giải Pháp Bảo Vệ Sức Khỏe Cộng Đồng

Bệnh đậu mùa khỉ (Monkeypox) là một bệnh truyền nhiễm do virus Monkeypox thuộc họ Poxviridae gây ra. Virus này có thể lây từ động vật sang người và từ người sang người thông qua tiếp xúc gần với dịch cơ thể, tổn thương da hoặc giọt bắn đường hô hấp.

Việt Nam ghi nhận ca bệnh đầu tiên vào năm 2022, với số ca mắc chủ yếu tập trung tại TP.HCM và một số tỉnh phía Nam như Long An, Bình Dương, Cần Thơ. Tính đến cuối năm 2023, cả nước đã ghi nhận 121 ca mắc và 6 ca tử vong, chủ yếu ở nhóm người có hệ miễn dịch suy giảm.

Triệu chứng thường gặp bao gồm sốt, đau đầu, đau cơ, sưng hạch bạch huyết và phát ban đặc trưng. Phát ban thường xuất hiện ở mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân và có thể lan ra các vùng khác trên cơ thể. Bệnh thường kéo dài từ 2 đến 4 tuần và đa số bệnh nhân hồi phục hoàn toàn.

Hiện tại, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, việc chăm sóc hỗ trợ, điều trị triệu chứng và phòng ngừa nhiễm trùng thứ phát đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Ngoài ra, vaccine phòng bệnh cũng đã được triển khai cho các nhóm nguy cơ cao.

Với sự chủ động của ngành y tế và ý thức phòng bệnh của cộng đồng, Việt Nam đang nỗ lực kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của bệnh đậu mùa khỉ, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách hiệu quả.

Từ năm 2023 đến nay, Việt Nam đã ghi nhận tổng cộng 207 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ, trong đó có 9 trường hợp tử vong. Đáng chú ý, tất cả các ca tử vong đều xảy ra ở những bệnh nhân có hệ miễn dịch suy giảm nghiêm trọng, đặc biệt là những người sống chung với HIV/AIDS không tuân thủ điều trị.

TP.HCM là địa phương có số ca mắc và tử vong cao nhất, với 162 ca mắc và 6 ca tử vong. Các ca bệnh chủ yếu là nam giới trong độ tuổi từ 18 đến 39, nhiều người thuộc nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới hoặc lưỡng tính. Triệu chứng thường gặp bao gồm phát ban mụn mủ ở cơ quan sinh dục, cánh tay, chân, mặt, kèm theo sốt, ngứa, mệt mỏi và nổi hạch.

Để kiểm soát dịch bệnh, ngành y tế đã triển khai các biện pháp giám sát chủ động tại cửa khẩu và cộng đồng, đồng thời khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng ngừa như:

• Tuân thủ quan hệ tình dục an toàn.
• Thực hiện vệ sinh cá nhân tốt.
• Tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng nghi ngờ.
• Đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu nghi ngờ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Với sự chủ động của ngành y tế và ý thức phòng bệnh của cộng đồng, Việt Nam đang nỗ lực kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của bệnh đậu mùa khỉ, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách hiệu quả.

Bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh truyền nhiễm có nguồn gốc từ động vật hoang dã, chủ yếu là linh trưởng và một số loài động vật gặm nhấm. Virus Monkeypox, tác nhân gây bệnh, có thể lây từ động vật sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể hoặc vết thương của động vật nhiễm bệnh.

Đặc điểm dịch tễ học của bệnh nhân đậu mùa khỉ tại Việt Nam cho thấy rằng đa phần các ca mắc là nam giới trong độ tuổi từ 18 đến 39, đặc biệt là những người có hoạt động tình dục đồng giới hoặc có quan hệ tình dục không an toàn. Ngoài ra, các nhóm người có hệ miễn dịch yếu, như người nhiễm HIV/AIDS, cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Bệnh nhân thường xuất hiện các triệu chứng như sốt cao, mệt mỏi, đau đầu, nổi hạch bạch huyết và phát ban mụn mủ. Các đợt bùng phát chủ yếu xảy ra tại các khu vực thành thị, nơi có mật độ dân số cao và nơi có các hoạt động tình dục không an toàn diễn ra thường xuyên.

Chế độ chăm sóc y tế sớm, nhận diện triệu chứng kịp thời và phòng ngừa tiếp xúc gần với người bệnh đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh. Hệ thống giám sát dịch tễ tại các cửa khẩu quốc tế và cộng đồng luôn được duy trì để phát hiện sớm các ca nghi ngờ và ngăn chặn dịch bệnh lây lan.

Để phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh đậu mùa khỉ, các biện pháp chủ động và kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của virus trong cộng đồng.

Các biện pháp phòng ngừa cơ bản bao gồm:

• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, sử dụng dung dịch sát khuẩn tay khi không có điều kiện rửa tay.
• Giảm thiểu tiếp xúc: Tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng nghi ngờ hoặc mắc bệnh. Nếu có các dấu hiệu như phát ban, sốt, mệt mỏi, cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
• Quan hệ tình dục an toàn: Khuyến khích sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục và tránh quan hệ tình dục với người có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
• Giám sát và báo cáo dịch bệnh: Cộng đồng cần hợp tác với cơ quan y tế trong việc giám sát và báo cáo các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh để có biện pháp can thiệp sớm.

Về mặt kiểm soát dịch bệnh, các cơ quan y tế địa phương đã triển khai các biện pháp sau:

• Giám sát dịch tễ học: Theo dõi và báo cáo hàng ngày số lượng ca mắc bệnh để kịp thời phát hiện ổ dịch và triển khai các biện pháp cách ly cần thiết.
• Vaccine phòng bệnh: Tiêm chủng cho các nhóm đối tượng có nguy cơ cao, bao gồm nhân viên y tế, những người có tiếp xúc gần với bệnh nhân hoặc các nhóm có nguy cơ mắc cao.
• Cách ly và điều trị sớm: Người mắc bệnh cần được cách ly để hạn chế lây lan và điều trị kịp thời, nhất là đối với những bệnh nhân có hệ miễn dịch yếu.

Với sự chủ động của ngành y tế và sự hợp tác của cộng đồng, dịch bệnh đậu mùa khỉ có thể được kiểm soát và ngăn chặn, đảm bảo sức khỏe cộng đồng được bảo vệ một cách hiệu quả.

Với sự chủ động và nỗ lực của các cơ quan y tế, công tác phòng chống bệnh đậu mùa khỉ tại Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng. Tuy nhiên, vẫn cần phát triển và cải thiện thêm nhiều biện pháp để ứng phó hiệu quả hơn trong tương lai.

Triển vọng trong công tác phòng chống bệnh đậu mùa khỉ sẽ tập trung vào một số hướng phát triển sau:

• Tiến hành tiêm chủng rộng rãi: Đẩy mạnh việc nghiên cứu và phát triển vắc xin phòng bệnh đậu mùa khỉ, đặc biệt là việc tiêm phòng cho các nhóm có nguy cơ cao như nhân viên y tế, những người sống chung với HIV/AIDS, và nhóm người có hoạt động tình dục không an toàn.
• Tăng cường giám sát dịch tễ học: Xây dựng và phát triển hệ thống giám sát dịch tễ học nhằm phát hiện và ngăn chặn dịch bệnh từ sớm. Cập nhật dữ liệu thường xuyên để có thể đưa ra các biện pháp ứng phó kịp thời.
• Hợp tác quốc tế: Tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế như WHO để chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và hỗ trợ nghiên cứu phát triển các biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả.
• Ứng dụng công nghệ trong công tác phòng chống: Sử dụng các công nghệ hiện đại trong việc theo dõi, giám sát và xử lý dịch bệnh, như hệ thống báo cáo bệnh trực tuyến và các ứng dụng di động hỗ trợ cảnh báo sớm.
• Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tổ chức các chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh đậu mùa khỉ, cách phòng ngừa và các biện pháp xử lý khi có triệu chứng.

Với những định hướng này, công tác phòng chống bệnh đậu mùa khỉ ở Việt Nam sẽ ngày càng hiệu quả, giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn dịch bệnh trong tương lai. Sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng sẽ đóng vai trò quyết định trong việc kiểm soát và đẩy lùi bệnh đậu mùa khỉ.