Đền Bà Hải ở Hà Tĩnh: Khám Phá Ngôi Đền Linh Thiêng và Những Nghi Lễ Truyền Thống

Đền Bà Hải, còn được biết đến với tên gọi Đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, tọa lạc tại xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Ngôi đền nằm cách Quốc lộ 1A khoảng 18 km về phía Đông, gần cửa biển, tạo nên một khung cảnh hữu tình giữa núi và biển.

Ngôi đền được xây dựng trên một cồn cát rộng lớn từ thế kỷ XIV và là nơi thờ phụng Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, một nhân vật lịch sử được nhân dân tôn kính. Đền còn có các tên gọi khác như:

• Đền Hải Khẩu
• Đền Bà Hải
• Đền Chế Thắng phu nhân

Với vị trí địa lý đặc biệt và giá trị lịch sử sâu sắc, Đền Bà Hải là điểm đến tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách và người dân đến chiêm bái, cầu an mỗi dịp đầu xuân.

Đền Bà Hải, còn gọi là đền Chế Thắng phu nhân, là một di tích lịch sử lâu đời tại xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Ngôi đền thờ phụng Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, một nhân vật lịch sử được nhân dân tôn kính.

Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, tên thật là Nguyễn Cơ, tự Bích Châu, quê ở xã Bảo Lộc, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Bà là con gái của một vị đại thần họ Nguyễn và bà Phạm phu nhân. Từ nhỏ, bà được giáo dục chu đáo về văn chương, đạo lý và võ thuật. Khi trưởng thành, bà được vua Trần Duệ Tông tuyển vào cung và phong làm quý phi.

Trong cuộc chinh phạt Chiêm Thành năm 1377, bà đã hy sinh cùng vua Trần Duệ Tông. Sau khi bà mất, thi hài được đưa về an táng tại vùng biển Kỳ Hoa (nay thuộc xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh), nơi sau này xây dựng đền thờ để tưởng nhớ công lao và đức hạnh của bà.

Đền Bà Hải không chỉ là nơi thờ phụng một nhân vật lịch sử mà còn là điểm đến tâm linh, thu hút đông đảo du khách và người dân đến chiêm bái, cầu an mỗi dịp đầu xuân.

Đền Bà Hải, hay còn gọi là đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, là một công trình kiến trúc cổ kính nằm trên một cồn cát rộng lớn tại xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Được xây dựng từ thế kỷ XIV, đền vẫn giữ được nhiều nét kiến trúc truyền thống đặc sắc.

Khu vực chính của đền bao gồm ba tòa điện: Thượng điện, Trung điện và Hạ điện, được bố trí nối liền nhau theo kiểu chữ "Công", tạo nên một không gian thờ tự trang nghiêm và hài hòa. Trước cổng Tam quan là miếu Ông Quan Tả với dáng đứng oai vệ, cùng hai nhà đặt chuông và khánh, góp phần tạo nên vẻ uy nghiêm cho toàn bộ khuôn viên đền.

Bên trong Trung điện, hai bên tả hữu đặt tượng phù điêu các quan hầu, thể hiện sự tôn kính đối với các bậc tiền nhân. Nối liền Trung điện và Thượng điện là nhà Dâng hương, nơi thờ các cung tần theo hầu Thánh mẫu. Hai bên bàn thờ tại đây treo hai câu đối chữ Hán khắc trên ván gỗ, được sơn son thiếp vàng rực rỡ, tạo điểm nhấn nghệ thuật đặc sắc.

Trải qua thời gian và những biến cố lịch sử, đền Bà Hải vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính và linh thiêng. Bên cạnh ngôi đền cổ, nhân dân và các nhà hảo tâm đã công đức xây dựng thêm các hạng mục như lầu chuông, lầu khánh, bia dẫn tích, tạo nên cảnh quan đẹp đẽ và trang nghiêm, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và chiêm bái.

Lễ hội Đền Bà Hải, hay còn gọi là lễ giỗ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, là một sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng tại Hà Tĩnh, diễn ra hằng năm vào ngày 11-12 tháng 2 âm lịch. Lễ hội thu hút hàng nghìn du khách thập phương đến dâng hương, cầu an và tham gia các hoạt động truyền thống.

• Thời gian tổ chức: Ngày 11-12 tháng 2 âm lịch hằng năm.
• Địa điểm: Đền Bà Hải, xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.

Lễ hội bao gồm hai phần chính:

1. Phần lễ:
   • Dâng hương, tế lễ tưởng nhớ Chế Thắng phu nhân.
   • Nghi thức hầu văn, yết gà, tế lợn, thụ lộc.
   • Lễ rước linh vị ra bờ sông.
2. Phần hội:
   • Hội chèo bơi hầu Thánh Mẫu.
   • Đua thuyền trên sông Vịnh.
   • Trò chơi dân gian như đập cù, kéo co.

Trước mùa lễ hội, Ban Quản lý Khu di tích chuẩn bị chu đáo các công tác như in ấn hơn 20.000 bộ tấu sớ, tổ chức sát hạch đội ngũ thầy giúp lễ để phục vụ du khách một cách tận tình và chuyên nghiệp.

Lễ hội Đền Bà Hải không chỉ là dịp để tưởng nhớ công lao của Chế Thắng phu nhân mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.

Đền Bà Hải, hay còn gọi là đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, là điểm đến tâm linh nổi tiếng tại xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Hằng năm, đền thu hút hàng chục nghìn lượt du khách đến hành hương, cầu an và tham quan.

Trong những ngày đầu năm mới, đặc biệt là từ mùng 1 đến mùng 3 Tết, đền Bà Hải đón gần 30.000 lượt du khách đến dâng hương, vãn cảnh và tham gia các hoạt động lễ hội truyền thống. Lượng khách thường tăng mạnh vào dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội, tạo nên không khí nhộn nhịp, linh thiêng.

Để phục vụ du khách, Ban Quản lý Khu di tích đã tăng cường thời gian phục vụ từ 5 giờ sáng đến 20 giờ tối trong tháng 7 âm lịch, đồng thời đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường và niêm yết công khai giá dịch vụ. Các hoạt động đón tiếp diễn ra thuận lợi, an toàn, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng và tham quan của du khách.

Đền Bà Hải không chỉ là nơi lưu giữ giá trị văn hóa, lịch sử mà còn là điểm du lịch tâm linh hấp dẫn, góp phần phát triển du lịch địa phương và quảng bá hình ảnh đất và người Hà Tĩnh đến với du khách trong và ngoài nước.

Đền Bà Hải, hay còn gọi là đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, tọa lạc tại xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia, được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận từ năm 1991. Đền không chỉ là nơi thờ tự vị nữ trung hào kiệt, mà còn là biểu tượng của lòng trung quân ái quốc, tinh thần bất khuất và trí tuệ của người phụ nữ Việt Nam thời Trần.

Với kiến trúc cổ kính, đền được xây dựng trên một cồn cát rộng lớn, bao gồm các khu vực như cổng chính, đền miếu ông Quan Tả, nhà Quan Tả và tam quan. Khu điện thờ chính bao gồm ba tòa: thượng điện, trung điện và hạ điện, được kết nối với nhau theo kiểu chữ công. Các chi tiết như hình “lưỡng long chầu nguyệt” ở khu nhà hạ điện và bức hoành phi sơn son thếp vàng đề chữ “Thánh Đức Lưu Phương” ở gian giữa, đều thể hiện sự tôn kính và ca ngợi công đức của bà Nguyễn Thị Bích Châu.

Đền Bà Hải không chỉ là nơi lưu giữ giá trị văn hóa, lịch sử mà còn là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách thập phương. Hằng năm, vào ngày 12 tháng 2 âm lịch, lễ giỗ bà được tổ chức trang trọng với các nghi lễ truyền thống như dâng hoa, dâng hương, tế lễ và thả hoa đăng, tạo nên không khí linh thiêng và trang trọng. Đây là dịp để người dân tưởng nhớ công đức của bà và cầu mong sức khỏe, bình an cho gia đình.

Đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, hay còn gọi là đền Bà Hải, không chỉ là di tích lịch sử cấp quốc gia mà còn là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách. Để bảo tồn và phát huy giá trị của di tích này, các hoạt động sau đã và đang được triển khai:

• Tu bổ và duy trì kiến trúc: Công tác tu sửa định kỳ được thực hiện để bảo vệ và duy trì vẻ đẹp kiến trúc cổ kính của đền, đảm bảo an toàn cho du khách và giữ gìn giá trị văn hóa.
• Phát triển hạ tầng du lịch: Cải thiện cơ sở hạ tầng như đường giao thông, bãi đỗ xe và khu vực dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của du khách. Ví dụ, năm 2023, Ban quản lý khu di tích đã khánh thành cầu và bến thả hoa đăng, tạo điểm nhấn độc đáo cho lễ hội.
• Quảng bá và tổ chức sự kiện văn hóa: Tích cực quảng bá hình ảnh đền thờ qua các kênh truyền thông và tổ chức các sự kiện văn hóa, lễ hội truyền thống như lễ giỗ Chế Thắng phu nhân vào ngày 11-12 tháng 2 âm lịch hàng năm, thu hút hàng vạn lượt du khách tham gia.
• Đào tạo nguồn nhân lực: Đào tạo nhân viên phục vụ du lịch chuyên nghiệp, hướng dẫn viên am hiểu lịch sử và văn hóa địa phương để nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm của du khách.
• Hợp tác công tư: Khuyến khích đầu tư từ các doanh nghiệp để phát triển các dịch vụ phụ trợ như lưu trú, ẩm thực và quà lưu niệm, tạo thêm trải nghiệm phong phú cho du khách.

Những nỗ lực này không chỉ giúp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của đền thờ mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương thông qua du lịch bền vững.

Đền thờ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, hay còn gọi là Đền Bà Hải, là một trong những địa điểm tâm linh nổi tiếng tại Hà Tĩnh. Mỗi dịp Tết đến, du khách thập phương về đây dâng hương, cầu bình an cho gia đình và bản thân. Dưới đây là mẫu văn khấn cầu an tại Đền Bà Hải:

1. Nam mô A Di Đà Phật!
2. Nam mô A Di Đà Phật!
3. Nam mô A Di Đà Phật!

Kính lạy Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Phật Dược Sư Lưu Ly, Quán Thế Âm Bồ Tát, Địa Tạng Vương Bồ Tát, cùng chư vị Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng, Hộ pháp Thiện thần, Thiên Long Bát Bộ.

Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ...

Tín chủ con là: ...

Ngụ tại: ...

Con thành tâm dâng lễ bạc cùng sớ trạng lên cửa Mười phương Thường trụ Tam Bảo.

Chúng con xin dốc lòng kính lễ:

• Đức Phật A Di Đà giáo chủ cõi Cực Lạc Tây phương.
• Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giáo chủ cõi Sa Bà.
• Đức Phật Dược Sư Lưu Ly giáo chủ cõi Đông phương.
• Đức Thiên thủ, Thiên nhãn, Ngũ bách danh tầm thanh cứu khổ cứu nạn, linh cảm Quán Thế Âm Bồ Tát.
• Kính lạy Đức Hộ Pháp thiện thần Chư Thiên Bồ Tát.

Kính xin chư vị rủ lòng từ bi, phù hộ độ trì cho con, nguyện được ... (công danh, tài lộc, giải hạn, bình an...).

Nguyện xin chư vị, chấp kỳ lễ bạc, tâm thành (sớ trạng) chứng minh, chứng giám cho con được tai qua nạn khỏi, điều lành đem đến, điều dữ tiêu tan, phát lộc phát tài, gia trung mạnh khoẻ, trên dưới thuận hoà an khang thịnh vượng.

Chúng con người phàm trần tục lầm lỗi còn nhiều. Cúi mong Phật, Thánh từ bi đại xá cho con (và gia đình) được tai qua nạn khỏi, mọi sự tốt lành, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Tín chủ chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

1. Nam mô A Di Đà Phật!
2. Nam mô A Di Đà Phật!
3. Nam mô A Di Đà Phật!

Văn khấn cầu tài lộc và công danh tại Đền Bà Hải là một phần quan trọng trong nghi lễ thờ cúng, thể hiện lòng thành kính và mong muốn được phù hộ độ trì. Dưới đây là một số mẫu văn khấn phổ biến mà tín đồ thường sử dụng khi đến lễ tại đền:

• Văn khấn cầu tài lộc làm ăn, kinh doanh: Dành cho những người mong muốn công việc kinh doanh thuận lợi, thu hút khách hàng và đạt được thành công trong sự nghiệp.
• Văn khấn cầu công danh, thi cử: Dành cho học sinh, sinh viên hoặc những người thi cử mong muốn đạt được kết quả tốt, thành công trong học tập và công việc.
• Văn khấn cầu tài lộc, công danh tại các đền, miếu: Dành cho những người đến lễ tại các đền, miếu để cầu xin sự may mắn, tài lộc và thăng tiến trong sự nghiệp.

Việc đọc văn khấn cầu tài lộc và công danh không chỉ giúp thể hiện lòng thành kính mà còn là cách để kết nối với các vị thần linh, cầu mong sự bảo vệ và phù hộ cho bản thân và gia đình. Khi thực hiện nghi lễ, tín đồ nên thành tâm, trang nghiêm và tin tưởng vào sự linh thiêng của Đền Bà Hải.

Vào ngày 11-12/2 Âm lịch hàng năm, lễ giỗ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu được tổ chức trang nghiêm tại Đền Bà Hải (Đền thờ Chế Thắng phu nhân) ở xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Đây là dịp để người dân và du khách tưởng nhớ công đức của bà, đồng thời cầu mong sức khỏe, bình an cho gia đình và cộng đồng.

Trong lễ giỗ, các nghi thức truyền thống được thực hiện bao gồm:

• Dâng hương và dâng hoa: Thực hiện tại đền Eo Bạch và Đền thờ Chế Thắng phu nhân vào ngày 19 và 20/3.
• Hầu văn: Nghi lễ hát văn để tôn vinh công đức của bà.
• Yết gà và tế lợn: Các nghi thức cúng tế truyền thống.
• Thụ lộc: Nhận lộc sau các nghi thức cúng tế.
• Thả hoa đăng và bắn pháo hoa: Tổ chức vào tối 18/3 tại đền Eo Bạch và tối 20/3 tại Đền thờ Chế Thắng phu nhân.

Đây là dịp để cộng đồng thể hiện lòng biết ơn đối với Chế Thắng phu nhân và cầu mong những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Để cầu xin con cái, nhiều gia đình thực hiện nghi lễ tại các đền, chùa linh thiêng. Tại Đền thờ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu (Đền Bà Hải) ở Hà Tĩnh, nghi thức này cũng được nhiều người tin tưởng thực hiện.

Hướng dẫn nghi thức cầu tự tại Đền Bà Hải

Trước khi thực hiện nghi thức, gia chủ cần chuẩn bị:

• Hương, đèn: Thể hiện lòng thành kính.
• Hoa tươi: Dâng lên các vị thần linh.
• Quả cau, trầu: Để thể hiện sự kính trọng.
• Vàng mã: Dâng cúng theo phong tục.
• 13 loại quả khác nhau và 13 đồ chơi trẻ con: Theo truyền thống, để cầu xin con cái.

Trong buổi lễ, gia chủ nên ăn mặc trang nghiêm, tắm rửa sạch sẽ và đến đền vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối để tránh đông đúc. Tại đền, sau khi dâng lễ vật, gia chủ thực hiện nghi thức khấn vái.

Bài văn khấn mẫu

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương.

Con lạy Thiên Quan, Linh thần nơi bản địa.

Con tên là: [Tên gia chủ], sinh ngày: [Ngày, tháng, năm sinh].

Hiện trú tại: [Địa chỉ].

Hôm nay, con cùng gia đình đến Đền thờ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu thành tâm dâng hương, kính lễ.

Kính mong chư vị chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì, ban cho gia đình con sớm được quý tử, con cái ngoan ngoãn, hiếu thảo, khỏe mạnh, thông minh.

Con xin nguyện sẽ nuôi dạy con cái nên người, biết kính trọng và ghi nhớ công ơn của tổ tiên, chư Phật.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Nội dung bài văn khấn có thể được điều chỉnh tùy theo tâm nguyện và phong tục địa phương. Gia chủ nên thể hiện lòng thành kính và tôn trọng trong suốt quá trình thực hiện nghi lễ.

Đền Bà Hải không chỉ là nơi linh thiêng để cầu bình an, mà còn là điểm đến tâm linh quan trọng cho những ai mong muốn sức khỏe dồi dào và gia đình hạnh phúc. Dưới đây là mẫu văn khấn cầu sức khỏe và bình an cho gia đạo tại Đền Bà Hải:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con xin thành tâm cúi lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật cùng Chư Phật mười phương. Hôm nay là ngày........ tháng........ năm…. Tín chủ con tên đầy đủ là ........... Ngụ tại......... Cùng toàn thể đại gia đình thành tâm trước Đại Hùng Bảo Điện, nơi Chùa........ dâng nén tâm hương, dốc lòng xin kính lạy: Đức Phật Thích Ca, Mười phương chư Phật, Đức Phật Di Đà, Quan âm Đại sỹ, Vô thượng Phật pháp và Thánh hiền Tăng. Đệ tử lâu đời lâu kiếp, si mê lầm lạc, nghiệp chướng nặng nề Ngày nay, con đến trước Phật đài, thành tâm sám hối, nguyện làm việc lành, không làm điều dữ, nguyện trông ơn Phật, Quan âm Đại sỹ chư Thánh hiền Tăng, Hộ pháp Thiên thần, Thiên Long bát bộ, từ bi gia hộ. Phù hộ độ trì cho chúng con và cả gia đình thân không bệnh tật, tâm không phiền não, hàng ngày an quy làm việc thiện theo pháp Phật nhiệm màu, để cho vận đáo hanh thông, muôn thuở nhuần ơn Phật pháp. Đặng mà cứu độ cho tất cả các bậc Tôn trưởng Cha mẹ, anh em, thân bằng quyến thuộc dòng họ, cùng cả chúng sinh đều thành Phật đạo. Tâm nguyện lòng thành, thành tâm kính bái thỉnh cúi xin chứng giám. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Để lễ vật được chuẩn bị chu đáo, gia chủ nên sắm sửa hương, hoa, quả tươi, trà, rượu và các món ăn mặn hoặc chay tùy theo điều kiện. Việc thắp hương nên dùng số lẻ như 3, 5, 7 nén để thể hiện lòng thành kính và phù hợp với phong tục truyền thống. Khi khấn, gia chủ nên đứng trước ban thờ, chắp tay, cúi đầu và đọc văn khấn một cách trang nghiêm, thành tâm.

Đền Bà Hải, tọa lạc tại xã Kỳ Ninh, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh, là nơi thờ bà Nguyễn Thị Bích Châu, cung phi của vua Trần Duệ Tông. Sau khi được toại nguyện, việc thực hiện lễ tạ tại đền thể hiện lòng biết ơn và sự thành kính. Dưới đây là mẫu văn khấn tạ lễ sau khi cầu được ước thấy tại Đền Bà Hải:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy: Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần, chư vị linh thiêng tại Đền Bà Hải. Con tên là: [Họ và tên] Ngụ tại: [Địa chỉ] Hôm nay, ngày [ngày] tháng [tháng] năm [năm], con thành tâm trở lại Đền Bà Hải để tạ ơn sau khi được ước nguyện. Kính xin đức Bà Hải và chư vị linh thần chứng giám lòng thành của con, đã phù hộ cho con trong thời gian qua. Con xin dâng lễ vật gồm: [liệt kê lễ vật, ví dụ: hương, hoa, quả tươi, xôi, chè, oản phẩm, trầu cau, rượu, trà] Nguyện xin đức Bà Hải và chư vị linh thần tiếp tục phù hộ độ trì cho gia đình con được an khang, thịnh vượng, sức khỏe dồi dào, vạn sự như ý. Con xin thành tâm kính lễ, nguyện cầu đức Bà Hải và chư vị linh thần luôn che chở, bảo vệ. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Gia chủ nên chuẩn bị lễ vật như hương, hoa tươi, quả chín, oản phẩm, xôi chè, trầu cau, rượu, trà và các món ăn chay hoặc mặn tùy theo điều kiện. Lưu ý, việc dâng lễ mặn nên thực hiện tại khu vực thờ Thánh Mẫu, không nên dâng lễ mặn tại chính điện Phật. Khi thực hiện nghi lễ, gia chủ nên đứng trước ban thờ, chắp tay, cúi đầu và đọc văn khấn một cách trang nghiêm, thành tâm.