Đền Chúa Then Bắc Giang: Nét đẹp tâm linh và lễ hội truyền thống

Đền Chúa Then, còn gọi là Đền Bà Chúa Then, tọa lạc tại thôn Việt Hương, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Nằm cách trung tâm thành phố Bắc Giang khoảng 20 km về phía Bắc và gần bên bờ sông Thương thơ mộng, ngôi đền được bao quanh bởi cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, tạo nên không gian thanh tịnh và linh thiêng.

Kiến trúc của đền mang đậm phong cách truyền thống của vùng đồng bằng Bắc Bộ, vừa gần gũi, vừa trang nghiêm. Các đặc điểm nổi bật bao gồm:

• Hệ thống mái đền cong vút, tạo nên vẻ đẹp cổ kính và uy nghi.
• Hàng cột gỗ lim to lớn, sừng sững dọc hiên, thể hiện sự vững chãi và bền bỉ.
• Cánh cửa đền được chạm trổ tinh xảo, tỉ mỉ, thể hiện bàn tay khéo léo, tài hoa của các nghệ nhân.
• Khuôn viên đền rộng rãi, thoáng mát, được trồng nhiều cây xanh và có ao cá, tạo nên không gian thanh bình và thư giãn.

Đền Chúa Then không chỉ là nơi thờ phụng linh thiêng mà còn là điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn tìm hiểu về văn hóa và kiến trúc truyền thống Việt Nam.

Đền Chúa Then, tên chữ là Linh Quang Thụy Ứng Từ, nằm tại thôn Việt Hương, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Đây là nơi thờ phụng Bà Then Tiên Vương Thị Chân Nhân, một vị nữ thần trong tín ngưỡng dân gian của các dân tộc Tày, Nùng và Thái. Tín ngưỡng thờ Chúa Then phản ánh sâu sắc đời sống tâm linh và văn hóa của cộng đồng dân tộc nơi đây.

Theo truyền thuyết, Bà Then là tiên nữ giáng trần, tu hành đắc đạo và truyền dạy đạo pháp cho hậu thế. Ngài được tôn vinh là Then Tiên, vượt ra khỏi phạm vi một dòng họ hay vùng miền, trở thành biểu tượng linh thiêng được nhiều người biết đến và thờ phụng.

Đền Chúa Then cũng là nơi phối thờ Chúa Then với các Chúa Sơn Trang trong hệ thống thờ các nữ thần rừng núi, thuộc tín ngưỡng hầu đồng. Sự kết hợp này tạo nên sự giao thoa văn hóa tín ngưỡng giữa các dân tộc, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân.

Hằng năm, vào tháng Giêng, lễ hội mở cửa rừng được tổ chức tại đền, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Lễ hội không chỉ là dịp để cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng dân tộc.

Lễ hội mở cửa rừng tại Đền Chúa Then, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, là một sự kiện văn hóa tâm linh đặc sắc, diễn ra hàng năm vào dịp đầu xuân. Lễ hội không chỉ là dịp để tri ân công lao của Bà Chúa Then mà còn thể hiện sự gắn kết cộng đồng và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Tày, Nùng, Thái.

Thời gian và địa điểm tổ chức

• Thời gian: Từ ngày 07/02 đến 11/02 (tức mùng 10 đến 12 tháng Giêng âm lịch).
• Địa điểm: Đền Chúa Then và Đền Cổ Ngựa, thôn Việt Hương, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang.

Các nghi lễ chính

1. Lễ cúng thần rừng: Diễn ra tại Đền Chúa Then, với các nghi thức truyền thống để xin phép mở cửa rừng.
2. Đọc văn tế: Văn tế được đọc để cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
3. Nghi lễ xin keo: Thực hiện nghi thức xin keo để xin ý kiến của thần linh trước khi mở cửa rừng.
4. Lễ rước kiệu: Đoàn rước kiệu từ Đền Cổ Ngựa đến Đền Chúa Then, tạo nên không khí trang nghiêm và linh thiêng.

Hoạt động văn hóa và giao lưu

• Giao lưu văn nghệ giữa các câu lạc bộ Then của các dân tộc Tày, Nùng, Thái.
• Trình diễn các tiết mục múa hát dân gian đặc sắc.
• Trưng bày và bán các sản vật đặc trưng của địa phương như thổ cẩm, nông sản, ẩm thực truyền thống.
• Tổ chức các trò chơi dân gian và hoạt động thể thao cộng đồng.

Ý nghĩa của lễ hội

Lễ hội mở cửa rừng tại Đền Chúa Then không chỉ là dịp để người dân địa phương và du khách thập phương thể hiện lòng thành kính đối với thần linh mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Lễ hội góp phần giáo dục thế hệ trẻ về ý thức bảo vệ rừng, giữ gìn môi trường sống và thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa tâm linh tại địa phương.

Đền Chúa Then, tọa lạc tại thôn Việt Hương, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, là một điểm đến tâm linh nổi bật, góp phần làm phong phú thêm bản đồ du lịch văn hóa của tỉnh. Với vị trí cách trung tâm thành phố Bắc Giang khoảng 20 km, ngôi đền mang đến cho du khách một không gian thanh bình, đậm đà bản sắc dân tộc.

Được xây dựng từ thời Hậu Lê, ban đầu chỉ là một miếu nhỏ, Đền Chúa Then đã trải qua nhiều lần trùng tu và mở rộng. Năm 2016, đền được xây dựng lại với quy mô lớn hơn, bao gồm 10 dãy nhà với hai khu thờ chính: đền Thụy Ứng thờ Nam Thiên Tứ Bất Tử và Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh; khu đền thờ các chúa Sơn Lâm, Sơn Trang và Bà Chúa Then. Kiến trúc của đền mang đậm phong cách truyền thống Bắc Bộ, với những cột gỗ lim lớn, mái ngói cổ kính và các chi tiết chạm khắc tinh xảo.

Không gian xung quanh đền được bao phủ bởi cây xanh và tiểu cảnh, tạo nên một khung cảnh hài hòa và thư thái. Ao cá Lầu Cô với những đàn cá đủ màu sắc bơi lội giữa làn nước trong vắt, cùng với những chiếc đèn lồng đỏ treo khắp nơi, tạo nên một không gian lung linh, huyền ảo.

Đền Chúa Then không chỉ là nơi thờ phụng mà còn là trung tâm của các hoạt động văn hóa truyền thống. Hàng năm, vào các ngày 9, 10 và 11 tháng 3 âm lịch, lễ hội Đền Chúa Then được tổ chức với nhiều hoạt động như rước kiệu thánh, tế lễ, hầu đồng và trình diễn nghệ thuật hát Then. Đây là dịp để người dân và du khách cùng nhau hòa mình vào không khí lễ hội, tìm hiểu và trải nghiệm những giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương.

Để đến Đền Chúa Then, du khách có thể lựa chọn nhiều phương tiện khác nhau. Từ Hà Nội, có thể đi xe khách đến thành phố Bắc Giang, sau đó tiếp tục di chuyển bằng xe buýt hoặc taxi đến đền. Ngoài ra, việc di chuyển bằng xe máy hoặc ô tô cá nhân cũng là lựa chọn thuận tiện, giúp du khách chủ động trong hành trình khám phá.

Đền Chúa Then là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích du lịch tâm linh và muốn tìm hiểu về văn hóa truyền thống của các dân tộc Nùng, Tày. Với vẻ đẹp cổ kính, không gian thanh tịnh và các hoạt động văn hóa phong phú, ngôi đền hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ.

Đền Chúa Then tại Bắc Giang là nơi linh thiêng, nơi người dân và du khách thường đến để cầu nguyện cho sức khỏe, bình an và may mắn. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng khi hành lễ tại đền:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Chúa Then linh thiêng, hiển thánh.

Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con tên là..., ngụ tại..., thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính mời Đức Chúa Then giáng đàn chứng giám.

Chúng con xin kính cẩn tấu trình:

• Cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
• Gia đình an khang thịnh vượng, mọi sự hanh thông.
• Con cháu học hành tấn tới, công danh sự nghiệp thành đạt.
• Người đi xa được bình an, kẻ ở nhà được yên ổn.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin Đức Chúa Then từ bi gia hộ, phù trì độ trì cho toàn thể gia đình chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Đền Chúa Then tại Bắc Giang là nơi linh thiêng, nơi người dân và du khách thường đến để cầu nguyện cho tài lộc và công danh. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng khi hành lễ tại đền:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Chúa Then linh thiêng, hiển thánh.

Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con tên là..., ngụ tại..., thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính mời Đức Chúa Then giáng đàn chứng giám.

Chúng con xin kính cẩn tấu trình:

• Cầu cho công việc hanh thông, sự nghiệp thăng tiến.
• Buôn bán thuận lợi, tài lộc dồi dào.
• Học hành tấn tới, thi cử đỗ đạt.
• Gia đình hưng thịnh, mọi sự như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin Đức Chúa Then từ bi gia hộ, phù trì độ trì cho toàn thể gia đình chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Đền Chúa Then tại Bắc Giang là nơi linh thiêng, nơi người dân và du khách thường đến để cầu nguyện cho con cái và hôn nhân. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng khi hành lễ tại đền:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Chúa Then linh thiêng, hiển thánh.

Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con tên là..., ngụ tại..., thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính mời Đức Chúa Then giáng đàn chứng giám.

Chúng con xin kính cẩn tấu trình:

• Cầu cho vợ chồng hòa thuận, tình cảm bền chặt.
• Con cái ngoan ngoãn, hiếu thảo, học hành tấn tới.
• Gia đình hạnh phúc, ấm no, mọi sự như ý.
• Người độc thân sớm gặp được ý trung nhân, xây dựng tổ ấm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin Đức Chúa Then từ bi gia hộ, phù trì độ trì cho toàn thể gia đình chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Đền Chúa Then tại Bắc Giang là nơi linh thiêng, nơi người dân và du khách thường đến để cầu nguyện và tạ ơn sau khi điều ước thành hiện thực. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng khi hành lễ tại đền:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Chúa Then linh thiêng, hiển thánh.

Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con tên là..., ngụ tại..., thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính mời Đức Chúa Then giáng đàn chứng giám.

Chúng con xin kính cẩn tấu trình:

• Thành tâm cảm tạ Đức Chúa Then đã phù hộ độ trì, giúp con đạt được điều mong ước.
• Dâng lễ vật tạ ơn, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc.
• Nguyện tiếp tục sống thiện lương, làm việc tốt, giúp đỡ người khác.
• Xin Đức Chúa Then tiếp tục che chở, ban phúc lành cho gia đình và bản thân.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin Đức Chúa Then từ bi gia hộ, phù trì độ trì cho toàn thể gia đình chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lễ hội mở cửa rừng tại Đền Chúa Then, Bắc Giang, là dịp quan trọng để người dân địa phương và du khách bày tỏ lòng thành kính với Chúa Then, cầu mong một năm mới an lành, mùa màng bội thu và cuộc sống sung túc. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong dịp lễ hội này:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Chúa Then linh thiêng, hiển thánh.

Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con tên là..., ngụ tại..., thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính mời Đức Chúa Then giáng đàn chứng giám.

Chúng con xin kính cẩn tấu trình:

• Cầu cho rừng núi bình yên, không có thiên tai, dịch bệnh.
• Mùa màng tươi tốt, cây cối xanh tươi, vật nuôi phát triển.
• Người dân được mạnh khỏe, gia đình hòa thuận, cuộc sống ấm no.
• Xin Đức Chúa Then che chở, ban phúc lành cho muôn loài.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin Đức Chúa Then từ bi gia hộ, phù trì độ trì cho toàn thể gia đình và cộng đồng được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Đền Chúa Then tại xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang là nơi linh thiêng, nơi người dân và du khách thường đến để cầu nguyện. Khi đến viếng đền lần đầu, người hành hương thường dâng lễ và khấn nguyện để bày tỏ lòng thành kính và cầu mong sự che chở. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Chúa Then linh thiêng, hiển thánh.

Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con tên là..., ngụ tại..., lần đầu tiên đến viếng đền, thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính mời Đức Chúa Then giáng đàn chứng giám.

Chúng con xin kính cẩn tấu trình:

• Bày tỏ lòng thành kính, ngưỡng vọng đến Đức Chúa Then.
• Cầu mong được Đức Chúa Then che chở, ban phúc lành.
• Nguyện sống thiện lương, tu tâm tích đức, giúp đỡ người khác.
• Xin được hướng dẫn, soi đường trong cuộc sống và công việc.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin Đức Chúa Then từ bi gia hộ, phù trì độ trì cho toàn thể gia đình chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)