Đền Đông Cuông Yên Bái Thờ Ai – Khám phá nét linh thiêng và văn hóa tâm linh

Đền Đông Cuông, còn được gọi là Đền Thần Vệ Quốc hoặc Đông Quang, là một trong những ngôi đền linh thiêng và cổ kính tại thượng lưu sông Hồng, thuộc thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Với vị trí địa lý thuận lợi, đền cách trung tâm thành phố Yên Bái khoảng 52 km về phía Tây Bắc, cách huyện lỵ Văn Yên 18 km và cách ga Trái Hút 4 km, tạo điều kiện thuận tiện cho du khách đến tham quan và chiêm bái.

Về lịch sử, Đền Đông Cuông được xây dựng từ lâu đời và đã trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo. Năm 1995, UBND tỉnh Yên Bái cho phép nhân dân xã Đông Cuông dựng lại ngôi đền trên nền cũ. Năm 2000, đền được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh, và đến ngày 22/1/2009, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận đền là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Đền Đông Cuông không chỉ là nơi thờ chính Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn trong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, mà còn là điểm đến tâm linh, văn hóa đặc sắc, thu hút đông đảo du khách và tín đồ từ khắp nơi đến hành hương và tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu truyền thống.

Đền Đông Cuông là một trong những ngôi đền linh thiêng tại Yên Bái, nơi thờ phụng nhiều vị thần linh có công lao to lớn trong lịch sử và tín ngưỡng dân gian. Các đối tượng thờ phụng chính tại đền bao gồm:

• Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn (Mẫu Thượng Ngàn): Là vị thần cai quản núi rừng, được xem là Mẫu Đệ Nhị trong hệ thống Tứ Phủ. Mẫu Thượng Ngàn biểu trưng cho sự sinh sôi, phát triển của thiên nhiên và được nhân dân tôn kính như người mẹ hiền lành, che chở cho muôn loài.
• Thần Vệ Quốc: Gồm các vị thần bản địa như Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng, những người đã lãnh đạo nhân dân địa phương chống giặc Mông - Nguyên, hy sinh anh dũng và được phong là Thần Vệ Quốc để tưởng nhớ công lao bảo vệ đất nước.
• Cao Quan Đại Vương (Thổ Lệnh, Thạch Khanh): Là vị thần có công chu du thiên hạ, tìm phương thuốc quý chữa bệnh cho nhân dân, được nhân dân suy tôn và vua gia phong là Thần Vệ Quốc.

Ngoài ra, đền còn có các miếu thờ Cô, miếu thờ Cậu và miếu thờ Đức Ông, tạo thành một quần thể di tích linh thiêng, phản ánh sự đa dạng và phong phú của tín ngưỡng thờ Mẫu và thờ các vị thần trong văn hóa dân gian Việt Nam.

Lễ hội Đền Đông Cuông là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của tỉnh Yên Bái, diễn ra tại thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên. Lễ hội được tổ chức vào ngày Mão đầu tiên của tháng Giêng và tháng Chín âm lịch hàng năm, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham gia.

Lễ hội bao gồm hai phần chính:

• Phần lễ:
  • Nghi lễ đón ông Mo về đền.
  • Lễ dâng hương tại sân trung thiên và đền chính.
  • Lễ mổ trâu trắng tế Mẫu vào thời khắc đầu tiên của ngày Mão tháng Giêng.
  • Nghi lễ rước Mẫu sang sông, thể hiện sự linh thiêng và tôn kính đối với Mẫu Thượng Ngàn.
  • Phát lộc Mẫu đầu xuân, mang lại may mắn và bình an cho mọi người.
• Phần hội:
  • Cuộc thi chạy “Hành trình về đất Mẫu”.
  • Các trò chơi dân gian như kéo co, ném còn, vật dân tộc, bịt mắt đánh chiêng, leo cột mỡ.
  • Biểu diễn nghệ thuật truyền thống, múa hát dân gian đặc sắc.

Lễ hội Đền Đông Cuông không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính với các vị thần linh, mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa tâm linh tại địa phương.

Đền Đông Cuông không chỉ là một di tích lịch sử lâu đời mà còn là trung tâm văn hóa tâm linh quan trọng của vùng Tây Bắc Việt Nam. Với vị trí linh thiêng bên dòng sông Hồng, đền là nơi hội tụ của nhiều giá trị văn hóa, lịch sử và tín ngưỡng đặc sắc.

• Tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn: Đền Đông Cuông được xem là nơi phát tích của tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn trong hệ thống Tứ Phủ của người Việt. Mẫu Thượng Ngàn được nhân dân tôn kính như người mẹ hiền lành, che chở cho muôn loài, biểu trưng cho sự sinh sôi, phát triển của thiên nhiên.
• Thờ các vị thần Vệ Quốc: Đền còn thờ các vị thần bản địa như Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng, những người đã lãnh đạo nhân dân địa phương chống giặc Mông - Nguyên, hy sinh anh dũng và được phong là Thần Vệ Quốc để tưởng nhớ công lao bảo vệ đất nước.
• Di sản văn hóa phi vật thể: Năm 2016, UNESCO công nhận "Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt" là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, trong đó Đền Đông Cuông đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của tín ngưỡng này.
• Kiến trúc và nghệ thuật: Đền được xây dựng với kiến trúc truyền thống, các cột đền được làm bằng gỗ tứ thiết, sơn son thiếp vàng hình rồng cuốn trang nghiêm, phản ánh nghệ thuật điêu khắc và trang trí đặc sắc của người Việt.
• Lễ hội truyền thống: Lễ hội Đền Đông Cuông được tổ chức hàng năm vào ngày Mão đầu tiên của tháng Giêng và tháng Chín âm lịch, với các nghi lễ truyền thống và trò chơi dân gian, thu hút đông đảo du khách và tín đồ từ khắp nơi đến hành hương và tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu truyền thống.

Với những giá trị văn hóa và tâm linh đặc sắc, Đền Đông Cuông không chỉ là nơi thờ phụng linh thiêng mà còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn tìm hiểu và trải nghiệm văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của Đền Đông Cuông, các cấp chính quyền và cộng đồng địa phương đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, góp phần duy trì và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.

• Tu bổ, tôn tạo di tích: Năm 2018, dự án tu bổ, tôn tạo hạng mục đền chính của Đền Đông Cuông đã được phê duyệt và triển khai, nhằm bảo vệ và nâng cao giá trị di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia này. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
• Đưa Lễ hội vào danh mục di sản: Ngày 16/1/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ký quyết định đưa Lễ hội Đền Đông Cuông vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia, ghi nhận giá trị văn hóa đặc sắc của lễ hội này. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
• Phát triển du lịch cộng đồng: Các hoạt động du lịch cộng đồng gắn với văn hóa các dân tộc đã được phát triển, tạo sản phẩm du lịch đặc trưng và tăng thu nhập cho người dân địa phương. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
• Tăng cường tuyên truyền và giáo dục: Các chương trình tuyên truyền về giá trị di sản văn hóa đã được triển khai, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản. :contentReference[oaicite:4]{index=4}

Những hoạt động này không chỉ giúp bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương thông qua du lịch và nâng cao ý thức cộng đồng trong việc gìn giữ di sản văn hóa.

Đền Đông Cuông, tọa lạc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, là một trong những điểm đến tâm linh nổi tiếng, thờ Mẫu Thượng Ngàn cùng các vị thần linh khác. Khi tham gia lễ cúng tại đền, việc đọc văn khấn thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với Mẫu Thượng Ngàn. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Thượng Ngàn, chúa tể Mị Nương Quế Hoa công chúa tối tú tối linh, cai quản ba mươi sáu cửa rừng mười hai cửa bể. Con kính lạy chư Tiên, chư Thánh, chư Thần, Bát Bộ Sơn Trang, mười hai Tiên Nương, Thánh cô Thánh Cậu, Ngũ Hổ Bạch Xà Đại Tướng. Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con là: ... Ngụ tại: ... Nhân dịp con cùng gia đình về đền Đông Cuông, thành tâm dâng lễ, nhang đăng, kim ngân, hương hoa trà quả, xin kính dâng lên Mẫu Thượng Ngàn cùng chư vị Thánh thần. Chúng con nhất tâm kính lễ, cầu mong Mẫu từ bi gia hộ cho gia đình con luôn mạnh khỏe, bình an, mọi sự hanh thông, công danh tài lộc đủ đầy, tai qua nạn khỏi, gia đạo thuận hòa. Chúng con xin cúi đầu thành tâm lễ bái! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện lễ khấn, hãy giữ tâm thành kính, ăn mặc trang nghiêm và thực hiện đúng theo nghi thức truyền thống để thể hiện lòng tôn kính đối với Mẫu Thượng Ngàn và các vị thần linh.

Đức Cao Sơn Đại Vương là vị thần được thờ tại nhiều đền, miếu trong văn hóa tâm linh Việt Nam. Khi tham gia lễ cúng tại các địa điểm thờ tự này, việc đọc văn khấn thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với Đức Cao Sơn Đại Vương. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy Đức Cao Sơn Đại Vương, vị thần linh thiêng cai quản vùng đất này. Con kính lạy chư Tiên, chư Thánh, chư Thần, các vị Bảo hộ và chư vị linh thiêng. Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con là: ... Ngụ tại: ... Nhân dịp con cùng gia đình về đền thờ Đức Cao Sơn Đại Vương, thành tâm dâng lễ, nhang đăng, kim ngân, hương hoa trà quả, xin kính dâng lên Đức Cao Sơn cùng chư vị Thánh thần. Chúng con nhất tâm kính lễ, cầu mong Đức Cao Sơn từ bi gia hộ cho gia đình con luôn mạnh khỏe, bình an, mọi sự hanh thông, công danh tài lộc đủ đầy, tai qua nạn khỏi, gia đạo thuận hòa. Chúng con xin cúi đầu thành tâm lễ bái! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện lễ khấn, hãy giữ tâm thành kính, ăn mặc trang nghiêm và thực hiện đúng theo nghi thức truyền thống để thể hiện lòng tôn kính đối với Đức Cao Sơn Đại Vương và các vị thần linh.

Đền Đông Cuông, tọa lạc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, là nơi thờ tự nhiều vị thần linh bản địa, trong đó có Đức Cao Sơn Đại Vương, Quý Minh Đại Vương và các vị thần khác. Khi tham gia lễ cúng tại đền, việc đọc văn khấn thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với các vị thần linh bản địa. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy Đức Cao Sơn Đại Vương, vị thần linh thiêng cai quản vùng đất này. Con kính lạy Đức Quý Minh Đại Vương, vị thần linh thiêng cai quản vùng đất này. Con kính lạy các vị thần linh bản địa, chư Tiên, chư Thánh, chư Thần, các vị Bảo hộ và chư vị linh thiêng. Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con là: ... Ngụ tại: ... Nhân dịp con cùng gia đình về đền thờ các vị thần linh bản địa, thành tâm dâng lễ, nhang đăng, kim ngân, hương hoa trà quả, xin kính dâng lên các vị thần linh bản địa cùng chư vị Thánh thần. Chúng con nhất tâm kính lễ, cầu mong các vị thần linh bản địa từ bi gia hộ cho gia đình con luôn mạnh khỏe, bình an, mọi sự hanh thông, công danh tài lộc đủ đầy, tai qua nạn khỏi, gia đạo thuận hòa. Chúng con xin cúi đầu thành tâm lễ bái! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện lễ khấn, hãy giữ tâm thành kính, ăn mặc trang nghiêm và thực hiện đúng theo nghi thức truyền thống để thể hiện lòng tôn kính đối với các vị thần linh bản địa và các vị thần linh khác.

Đền Đông Cuông, tọa lạc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, là nơi linh thiêng thờ Mẫu Đông Cuông và các vị thần linh bản địa. Nhiều người đến đây để cầu duyên, mong muốn tìm được tình yêu đích thực. Dưới đây là bài văn khấn cầu duyên thường được sử dụng tại đền:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Quan đương niên hành khiển Thái tuế chí đức tôn thần. Con kính lạy Mẫu Đông Cuông linh thiêng, chúa đất thiêng Yên Bái. Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con tên là: ... Ngụ tại: ... Hôm nay nhân ngày lành tháng tốt, con thành tâm dâng lễ, kính cẩn dâng lên Mẫu Đông Cuông cùng chư vị Thánh thần. Cúi mong Mẫu từ bi soi xét, ban cho con đường tình duyên thuận lợi, gặp được người tâm đầu ý hợp, lương duyên tốt đẹp, gia đạo êm ấm, vợ chồng hòa thuận, con cái hiếu thảo. Con nguyện giữ lòng thành kính, ăn ở hiền lương, làm nhiều việc thiện để tích đức cho mai sau. Xin Mẫu chứng giám lòng thành, sở cầu tất ứng. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý khi thực hiện lễ khấn:

• Giữ tâm thành kính, ăn mặc trang nghiêm.
• Đọc văn khấn với giọng nhỏ nhẹ, từ tốn.
• Không nói chuyện trong lúc khấn, giữ không gian yên tĩnh.
• Thắp hương và vái 3 lần trước khi đọc văn khấn.

Chúc bạn sớm gặp được tình duyên như ý nguyện.

Đền Đông Cuông, tọa lạc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, là nơi thờ Mẫu Đông Cuông và các vị thần linh bản địa. Vào dịp đầu xuân, nhiều người đến đền để cầu mong sức khỏe, bình an và tài lộc cho năm mới. Dưới đây là bài văn khấn lễ hội đầu xuân tại đền:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Quan đương niên hành khiển Thái tuế chí đức tôn thần. Con kính lạy Ngũ hổ Tướng quân, Thanh xà - Bạch xà chư vị Tôn thần. Con kính lạy Mẫu Đông Cuông linh thiêng, chúa đất thiêng Yên Bái. Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con tên là: ... Ngụ tại: ... Nhân dịp đầu xuân, con thành tâm dâng lễ, kính cẩn dâng lên Mẫu Đông Cuông cùng chư vị Thánh thần. Cúi mong Mẫu từ bi gia hộ cho gia đình con luôn mạnh khỏe, bình an, mọi sự hanh thông, công danh tài lộc đủ đầy, tai qua nạn khỏi, gia đạo thuận hòa. Con xin cúi đầu thành tâm lễ bái! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý khi thực hiện lễ khấn:

• Giữ tâm thành kính, ăn mặc trang nghiêm.
• Đọc văn khấn với giọng nhỏ nhẹ, từ tốn.
• Không nói chuyện trong lúc khấn, giữ không gian yên tĩnh.
• Thắp hương và vái 3 lần trước khi đọc văn khấn.

Chúc bạn một năm mới an lành, hạnh phúc và thành công.

Đền Đông Cuông, tọa lạc tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, là nơi thờ Mẫu Đông Cuông và các vị thần linh bản địa. Sau khi thành tâm cầu nguyện và được toại nguyện, việc thực hiện lễ tạ để bày tỏ lòng biết ơn là truyền thống văn hóa tâm linh của người Việt. Dưới đây là bài văn khấn lễ tạ sau khi cầu được ước thấy:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Mẫu Đông Cuông linh thiêng, chúa đất thiêng Yên Bái. Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con tên là: ... Ngụ tại: ... Nhân dịp được Mẫu chứng giám và ban phước lành, con thành tâm dâng lễ tạ, kính cẩn dâng lên Mẫu cùng chư vị Thánh thần. Con xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc vì đã được Mẫu phù hộ, giúp đỡ trong việc ... (nêu rõ việc đã được ban phước). Kính mong Mẫu tiếp tục che chở, gia hộ cho con và gia đình luôn được bình an, hạnh phúc, mọi sự hanh thông. Con xin hứa sẽ tiếp tục tu tâm dưỡng tính, làm nhiều việc thiện để đền đáp công ơn của Mẫu. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý khi thực hiện lễ tạ:

• Giữ tâm thành kính, ăn mặc trang nghiêm.
• Đọc văn khấn với giọng nhỏ nhẹ, từ tốn.
• Không nói chuyện trong lúc khấn, giữ không gian yên tĩnh.
• Thắp hương và vái 3 lần trước khi đọc văn khấn.
• Chuẩn bị mâm lễ tạ gồm hoa quả, bánh kẹo, trầu cau và những đồ cúng như xôi, gà, rượu, gạo, muối, thể hiện lòng thành kính.

Chúc bạn và gia đình luôn được Mẫu phù hộ, bình an và hạnh phúc.