Chủ đề đền và thờ ai: Đền Và, hay còn gọi là Đông Cung, là một trong những ngôi đền linh thiêng bậc nhất tại xứ Đoài, thờ Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Hãy cùng khám phá lịch sử, kiến trúc độc đáo và giá trị văn hóa sâu sắc của di tích quốc gia này.
Mục lục
- Giới thiệu về Đền Và
- Đền Và thờ ai?
- Hệ thống Tứ Cung thờ Tản Viên Sơn Thánh
- Lễ hội tại Đền Và
- Đền Và trong đời sống văn hóa và tâm linh
- So sánh Đền Và với các đền thờ khác
- Văn khấn cầu bình an tại Đền Và
- Văn khấn cầu tài lộc tại Đền Và
- Văn khấn lễ Tản Viên Sơn Thánh
- Văn khấn lễ dâng sao giải hạn
- Văn khấn lễ tạ ơn sau khi cầu nguyện thành công
- Văn khấn khi khai xuân đầu năm tại Đền Và
Giới thiệu về Đền Và
Đền Và, còn được gọi là Đông Cung, tọa lạc tại thôn Vân Gia, phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Đây là một trong những ngôi đền linh thiêng nhất của xứ Đoài, thờ Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Ngôi đền được xây dựng trên đồi Và, bao quanh bởi rừng lim cổ thụ rộng lớn, tạo nên không gian thanh tịnh và trang nghiêm. Với kiến trúc độc đáo theo kiểu "nội công ngoại quốc", Đền Và không chỉ là nơi thờ tự mà còn là điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn tìm hiểu về văn hóa và lịch sử dân tộc.
- Vị trí: Thôn Vân Gia, phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, Hà Nội
- Diện tích: Khuôn viên rộng khoảng 8.000m²
- Kiến trúc: Theo kiểu "nội công ngoại quốc"
- Thờ: Tản Viên Sơn Thánh – một trong Tứ Bất Tử của Việt Nam
- Đặc điểm nổi bật: Bao quanh bởi rừng lim cổ thụ, không gian thanh tịnh
Đền Và không chỉ là nơi linh thiêng trong đời sống tâm linh của người dân mà còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích khám phá văn hóa và lịch sử Việt Nam.
.png)
Đền Và thờ ai?
Đền Và, hay còn gọi là Đông Cung, là một trong những ngôi đền linh thiêng nhất tại xứ Đoài, tọa lạc tại thôn Vân Gia, phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Ngôi đền này chủ yếu thờ Tản Viên Sơn Thánh, vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Tản Viên Sơn Thánh, còn được biết đến với tên gọi Sơn Tinh, là biểu tượng của sức mạnh thiên nhiên và lòng nhân ái. Ngài được nhân dân tôn kính như một vị thần bảo vệ mùa màng, đất đai và mang lại cuộc sống ấm no cho người dân.
Không chỉ thờ Tản Viên Sơn Thánh, Đền Và còn thờ:
- Đức Quốc Mẫu bà Đen: Thân mẫu của Thánh Tản Viên, được thờ tại gian hậu cung.
- Ban Công Đồng: Nơi thờ các vị thần linh khác trong tín ngưỡng dân gian.
- Ban Tứ Trụ Triều Đình: Tượng trưng cho bốn vị trụ cột của triều đình xưa.
- Các Quan Văn, Quan Võ: Thể hiện sự tôn trọng đối với những người có công với đất nước.
Kiến trúc của Đền Và được thiết kế theo kiểu "nội công ngoại quốc", mang ý nghĩa tượng trưng cho một đất nước thời xưa, với các vị thần và quan lại được thờ cúng một cách trang nghiêm và tôn kính.
Hệ thống Tứ Cung thờ Tản Viên Sơn Thánh
Hệ thống Tứ Cung là bốn ngôi đền linh thiêng thờ Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Các đền này không chỉ là nơi thờ tự mà còn là những công trình kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử.
Tên Cung | Vị trí | Đặc điểm nổi bật |
---|---|---|
Đông Cung (Đền Và) | Thôn Vân Gia, phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, Hà Nội | Nằm trên đồi Và, bao quanh bởi rừng lim cổ thụ, kiến trúc theo kiểu "nội công ngoại quốc" |
Tây Cung | Xã Minh Quang, huyện Ba Vì, Hà Nội | Gồm Đền Trung và Đền Hạ, tọa lạc trên núi Chàng Rể và bờ hữu sông Đà |
Nam Cung | Xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì, Hà Nội | Nằm trên đỉnh núi Tản Viên, ở độ cao 1.296m, được coi là nơi ngự trị của Tản Viên Sơn Thánh |
Bắc Cung | Xã Tam Hồng, huyện Vĩnh Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc | Đền cổ kính, mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử của vùng đất Vĩnh Phúc |
Mỗi cung trong hệ thống Tứ Cung đều mang một vẻ đẹp riêng, phản ánh sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên, cũng như lòng thành kính của người dân đối với vị thần bảo hộ Tản Viên Sơn Thánh.

Lễ hội tại Đền Và
Lễ hội Đền Và, còn gọi là hội Thánh Tản, là một trong những lễ hội truyền thống lớn và đặc sắc nhất của vùng xứ Đoài, được tổ chức hằng năm từ ngày 14 đến 17 tháng Giêng âm lịch. Đây là dịp để người dân và du khách thập phương tưởng nhớ và tri ân công đức của Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Lễ hội bao gồm hai phần chính:
- Phần lễ: Diễn ra trang nghiêm với các nghi thức truyền thống như lễ tước thảo (dọn dẹp đền), lễ phong triều y (mặc áo, đội mũ cho Thánh), lễ khai hội, lễ dâng hương và đặc biệt là lễ rước kiệu Thánh qua sông Hồng sang Đền Ngự Dội ở huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Phần hội: Sôi động với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao dân gian như múa rồng, múa lân, đấu vật, kéo co, cờ người, hát dân ca... thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.
Đặc biệt, cứ 3 năm một lần vào các năm Tý, Mão, Ngọ, Dậu, lễ hội được tổ chức với quy mô lớn hơn, gọi là hội chính, có sự tham gia của 8 làng cùng thờ Đức Thánh Tản, tạo nên không khí náo nhiệt và linh thiêng.
Lễ hội Đền Và không chỉ là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính với Đức Thánh Tản mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của cộng đồng.
Đền Và trong đời sống văn hóa và tâm linh
Đền Và, hay còn gọi là Đông Cung, không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là biểu tượng sâu sắc của đời sống văn hóa và tâm linh của người dân xứ Đoài. Tọa lạc trên đồi Và, bao quanh bởi rừng lim cổ thụ, ngôi đền mang đến không gian thanh tịnh, linh thiêng, là nơi người dân gửi gắm niềm tin và lòng thành kính.
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, Tản Viên Sơn Thánh – vị thần được thờ tại Đền Và – được xem là người bảo vệ mùa màng, đất đai và mang lại cuộc sống ấm no cho nhân dân. Ngài cũng là biểu tượng của sức mạnh thiên nhiên và lòng nhân ái, giúp dân chống lại thiên tai, lũ lụt.
Đền Và không chỉ là nơi thờ tự mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Các lễ hội truyền thống như lễ hội tháng Giêng và lễ hội Đả Ngư không chỉ thu hút đông đảo người dân và du khách mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Với những giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh sâu sắc, Đền Và xứng đáng là điểm đến không thể bỏ qua đối với những ai muốn tìm hiểu và trải nghiệm văn hóa Việt Nam.

So sánh Đền Và với các đền thờ khác
Đền Và, hay còn gọi là Đông Cung, là một trong những ngôi đền linh thiêng tại xứ Đoài, thờ Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. So với các đền thờ khác trên cả nước, Đền Và mang những nét đặc trưng riêng biệt về kiến trúc, vị thần thờ phụng và giá trị văn hóa.
Tên đền | Vị trí | Vị thần thờ phụng | Đặc điểm nổi bật |
---|---|---|---|
Đền Và | Thị xã Sơn Tây, Hà Nội | Tản Viên Sơn Thánh | Kiến trúc "nội công ngoại quốc", bao quanh bởi rừng lim cổ thụ; là một trong Tứ Cung thờ Tản Viên Sơn Thánh |
Đền Hùng | Phú Thọ | Vua Hùng | Quần thể đền thờ trên núi Nghĩa Lĩnh; tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương vào mùng 10 tháng 3 âm lịch |
Đền Trần | Nam Định | Các vua Trần | Kiến trúc cổ kính; nổi tiếng với lễ khai ấn đầu xuân |
Đền Bà Chúa Kho | Bắc Ninh | Bà Chúa Kho | Địa điểm cầu tài lộc; thu hút đông đảo người dân và du khách đầu năm |
Đền Quán Thánh | Hà Nội | Trấn Vũ | Kiến trúc độc đáo; là một trong Tứ Trấn Thăng Long |
Mỗi ngôi đền đều mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh riêng biệt. Đền Và nổi bật với kiến trúc độc đáo và vị trí gắn liền với truyền thuyết về Tản Viên Sơn Thánh, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa dân tộc.
XEM THÊM:
Văn khấn cầu bình an tại Đền Và
Đền Và, hay còn gọi là Đông Cung, là một trong những ngôi đền linh thiêng tại xứ Đoài, thờ Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Khi đến lễ tại Đền Và, người dân thường dâng hương và đọc văn khấn để cầu mong sức khỏe, bình an và may mắn cho bản thân và gia đình.
Dưới đây là mẫu văn khấn cầu bình an tại Đền Và:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương. Con kính lạy Đức Thánh Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử. Hương tử con là: [Họ tên người khấn] Ngụ tại: [Địa chỉ người khấn] Hôm nay là ngày... tháng... năm... Tín chủ con thành tâm dâng lễ vật, hương hoa, trà quả, kính lễ trước án. Cúi xin chư vị chư Thánh chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con và gia đình: - Sức khỏe dồi dào, tai qua nạn khỏi. - Công việc hanh thông, tài lộc thịnh vượng. - Gia đạo an khang, trên dưới thuận hòa. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Trước khi khấn, người hành lễ nên chuẩn bị mâm lễ gồm hương, hoa, trà, quả và các lễ vật khác tùy theo điều kiện. Quan trọng nhất là giữ tâm thanh tịnh, lòng thành kính để lời khấn được linh ứng.
Văn khấn cầu tài lộc tại Đền Và
Đền Và, tọa lạc tại thị xã Sơn Tây, Hà Nội, là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Nhiều người dân và du khách đến đây không chỉ để chiêm bái mà còn để cầu xin tài lộc, công danh và sự thịnh vượng trong cuộc sống.
Dưới đây là mẫu văn khấn cầu tài lộc tại Đền Và:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Thánh Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử. Tín chủ con là: [Họ tên người khấn] Ngụ tại: [Địa chỉ người khấn] Hôm nay là ngày... tháng... năm... Tín chủ con thành tâm dâng lễ vật, hương hoa, trà quả, kính lễ trước án. Cúi xin Đức Thánh chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con và gia đình: - Công việc hanh thông, tài lộc thịnh vượng. - Kinh doanh thuận lợi, buôn bán phát đạt. - Gia đạo an khang, trên dưới thuận hòa. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Khi thực hiện lễ cầu tài lộc tại Đền Và, người hành lễ nên chuẩn bị mâm lễ gồm hương, hoa, trà, quả và các lễ vật khác tùy theo điều kiện. Quan trọng nhất là giữ tâm thanh tịnh, lòng thành kính để lời khấn được linh ứng.

Văn khấn lễ Tản Viên Sơn Thánh
Đền Và, còn gọi là Đông Cung, tọa lạc tại thị xã Sơn Tây, Hà Nội, là nơi thờ phụng Đức Thánh Tản Viên – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Khi đến lễ tại Đền Và, người dân thường dâng hương và đọc văn khấn để bày tỏ lòng thành kính, cầu mong sức khỏe, bình an và may mắn cho bản thân và gia đình.
Dưới đây là bài văn khấn lễ Tản Viên Sơn Thánh:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Thánh Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử. Tín chủ con là: [Họ tên người khấn] Ngụ tại: [Địa chỉ người khấn] Hôm nay là ngày... tháng... năm... Tín chủ con thành tâm dâng lễ vật, hương hoa, trà quả, kính lễ trước án. Cúi xin Đức Thánh chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con và gia đình: - Sức khỏe dồi dào, tai qua nạn khỏi. - Công việc hanh thông, tài lộc thịnh vượng. - Gia đạo an khang, trên dưới thuận hòa. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Trước khi khấn, người hành lễ nên chuẩn bị mâm lễ gồm hương, hoa, trà, quả và các lễ vật khác tùy theo điều kiện. Quan trọng nhất là giữ tâm thanh tịnh, lòng thành kính để lời khấn được linh ứng.
Văn khấn lễ dâng sao giải hạn
Đền Và, tọa lạc tại thị xã Sơn Tây, Hà Nội, là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Nhiều người dân đến đây không chỉ để chiêm bái mà còn để cầu xin sự bình an, may mắn và hóa giải vận hạn trong cuộc sống.
Dưới đây là mẫu văn khấn lễ dâng sao giải hạn tại Đền Và:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Thánh Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử. Con kính lạy ngài Tả Nam Tào Lục Ty Duyên Thọ Tinh quân. Con kính lạy Đức Hữu Bắc Đẩu cửu hàm Giải ách Tinh quân. Con kính lạy Đức Nhật cung Thái Dương Thiên tử Tinh quân. Con kính lạy Đức Thượng Thanh Bản mệnh Nguyên Thần Chân quân. Tín chủ con là: [Họ tên người khấn] Ngụ tại: [Địa chỉ người khấn] Hôm nay là ngày... tháng... năm... Tín chủ con thành tâm dâng lễ vật, hương hoa, trà quả, kính lễ trước án. Cúi xin chư vị chư Thánh chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con và gia đình: - Giải trừ vận hạn, hóa giải tai ương. - Ban phúc, lộc, thọ cho con gặp mọi sự lành, tránh mọi sự dữ. - Gia đạo an khang, trên dưới thuận hòa. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Trước khi khấn, người hành lễ nên chuẩn bị mâm lễ gồm hương, hoa, trà, quả và các lễ vật khác tùy theo điều kiện. Quan trọng nhất là giữ tâm thanh tịnh, lòng thành kính để lời khấn được linh ứng.
Văn khấn lễ tạ ơn sau khi cầu nguyện thành công
Đền Và, tọa lạc tại thị xã Sơn Tây, Hà Nội, là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Sau khi cầu nguyện tại Đền Và và nhận được sự phù hộ, người dân thường thực hiện lễ tạ ơn để bày tỏ lòng thành kính và biết ơn đối với Đức Thánh.
Dưới đây là mẫu văn khấn lễ tạ ơn sau khi cầu nguyện thành công tại Đền Và:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Thánh Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử. Tín chủ con là: [Họ tên người khấn] Ngụ tại: [Địa chỉ người khấn] Hôm nay là ngày... tháng... năm... Tín chủ con thành tâm dâng lễ vật, hương hoa, trà quả, kính lễ trước án. Cúi xin Đức Thánh chứng giám lòng thành, đã phù hộ độ trì cho con và gia đình: - Công việc hanh thông, tài lộc thịnh vượng. - Kinh doanh thuận lợi, buôn bán phát đạt. - Gia đạo an khang, trên dưới thuận hòa. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Trước khi thực hiện lễ tạ ơn, người hành lễ nên chuẩn bị mâm lễ gồm hương, hoa, trà, quả và các lễ vật khác tùy theo điều kiện. Quan trọng nhất là giữ tâm thanh tịnh, lòng thành kính để lời khấn được linh ứng.
Văn khấn khi khai xuân đầu năm tại Đền Và
Đền Và, tọa lạc tại thị xã Sơn Tây, Hà Nội, là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Vào dịp đầu năm mới, người dân thường đến Đền Và để thực hiện lễ khai xuân, cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng và may mắn.
Dưới đây là mẫu văn khấn khai xuân đầu năm tại Đền Và:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Thánh Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong Tứ Bất Tử. Con kính lạy các ngài Bản Cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương. Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long Mạch, Tài Thần, Định Phúc Táo Quân chư vị tôn thần. Con kính lạy các thần linh cai quản ở trong khu vực này. Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ chư vị tôn thần. Con kính lạy Đại vương Sở Vương hành khiển, Hỏa Tinh hành binh chi thần, Biểu Tào phán quan. Con kính lạy Quan đương niên hành khiển Thái Tuế chí đức tôn thần. Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương. Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, Định phúc Táo quân chư vị tôn thần. Con kính lạy các thần linh cai quản ở trong khu vực này. Tín chủ con là: [Họ tên người khấn] Ngụ tại: [Địa chỉ người khấn] Hôm nay là ngày... tháng... năm... Tín chủ con thành tâm dâng lễ vật, hương hoa, trà quả, kính lễ trước án. Cúi xin chư vị chư Thánh chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con và gia đình: - Công việc hanh thông, tài lộc thịnh vượng. - Kinh doanh thuận lợi, buôn bán phát đạt. - Gia đạo an khang, trên dưới thuận hòa. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Trước khi khấn, người hành lễ nên chuẩn bị mâm lễ gồm hương, hoa, trà, quả và các lễ vật khác tùy theo điều kiện. Quan trọng nhất là giữ tâm thanh tịnh, lòng thành kính để lời khấn được linh ứng.