Kéo Co Ngồi Đền Trấn Vũ: Di Sản Văn Hóa Tâm Linh Đặc Sắc Của Hà Nội

Nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội, là một phần quan trọng trong lễ hội truyền thống diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Đây là một nghi thức dân gian độc đáo, thể hiện tín ngưỡng và khát vọng của người dân địa phương về một cuộc sống an lành, mùa màng bội thu.

Nghi lễ này đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào ngày 19/12/2014. Đến tháng 12/2015, UNESCO đã ghi danh "Nghi lễ và trò chơi kéo co" là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, với sự tham gia của Việt Nam cùng ba quốc gia khác.

Trong lễ hội, sau phần dâng hương, các đội tham gia nghi lễ Kéo Co Ngồi sẽ thực hiện nghi thức kéo co đặc biệt. Các thành viên ngồi đối diện nhau, sử dụng dây song dài để kéo, thể hiện sự đoàn kết và sức mạnh cộng đồng. Nghi lễ không chỉ là một trò chơi mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, gắn liền với truyền thống và văn hóa của người dân địa phương.

Nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội, là một phần quan trọng trong lễ hội truyền thống diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Đây là một nghi thức dân gian độc đáo, thể hiện tín ngưỡng và khát vọng của người dân địa phương về một cuộc sống an lành, mùa màng bội thu.

Nghi lễ này đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào ngày 19/12/2014. Đến tháng 12/2015, UNESCO đã ghi danh "Nghi lễ và trò chơi kéo co" là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, với sự tham gia của Việt Nam cùng ba quốc gia khác.

Việc UNESCO công nhận nghi lễ này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ là minh chứng cho sự đa dạng và phong phú của di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam.

Nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ là một phần quan trọng trong lễ hội truyền thống, thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần linh và mong muốn về một cuộc sống an lành, mùa màng bội thu. Quy trình tổ chức nghi lễ được thực hiện một cách trang trọng và theo trình tự sau:

1. Dâng hương và lễ trình Đức Thánh: Vào buổi sáng, các đội tham gia nghi lễ thực hiện nghi thức dâng hương tại đền, trình lễ vật gồm mâm xôi, thủ lợn phủ mỡ chài rắc hoa hồng để bày tỏ lòng thành kính.
2. Chuẩn bị công cụ và trang phục: Cây song dài khoảng 50m được các đội trưởng dâng cao ba lần để khích lệ tinh thần. Người tham gia là các thanh niên địa phương, mặc trang phục truyền thống với quần cộc đỏ, khăn đỏ chít đầu có in tên mạn.
3. Thiết lập sới kéo: Cây song được luồn qua lỗ trên cột gỗ lim đặt giữa sân đền, tạo thành sới kéo. Các đội ngồi đối diện nhau, chân đạp vào cột để tạo lực kéo.
4. Tiến hành nghi lễ kéo co: Khi có hiệu lệnh từ trọng tài bằng còi hoặc loa, các đội bắt đầu kéo. Mỗi đội gồm 19 người, dưới sự điều khiển của tổng cờ và các ông tổ trưởng hoặc tổ phó tổ dân phố.
5. Kết thúc và tạ lễ: Sau khi nghi lễ kết thúc, các đội thực hiện nghi thức tạ lễ, cảm ơn các vị thần linh và cầu chúc cho một năm mới an lành, thịnh vượng.

Quy trình tổ chức nghi lễ Kéo Co Ngồi không chỉ là một hoạt động văn hóa truyền thống mà còn là dịp để cộng đồng địa phương thể hiện sự đoàn kết, gắn bó và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Cộng đồng địa phương đóng vai trò then chốt trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ. Sự tham gia tích cực của người dân không chỉ giữ gìn nét văn hóa truyền thống mà còn tạo nên sức sống cho lễ hội.

• Tổ chức và thực hiện nghi lễ: Người dân phường Thạch Bàn, đặc biệt là các trai đinh từ 18 đến 35 tuổi có gốc làng, được tuyển chọn để tham gia nghi lễ. Họ chia thành ba mạn: Đường, Đìa và Chợ, cùng nhau chuẩn bị lễ vật và thực hiện các nghi thức truyền thống.
• Gìn giữ và truyền dạy: Cộng đồng địa phương chủ động trong việc truyền dạy kỹ năng và kiến thức về nghi lễ cho thế hệ trẻ, đảm bảo sự tiếp nối và phát triển bền vững của di sản văn hóa.
• Phối hợp với chính quyền: Chính quyền phường Thạch Bàn cùng với cộng đồng là chủ thể của di tích Đền Trấn Vũ và di sản Kéo Co Ngồi, cùng nhau bảo tồn và phát huy giá trị di sản, tránh sự thương mại hóa trong quá trình phát triển và đô thị hóa.

Nhờ sự gắn bó và nỗ lực không ngừng của cộng đồng địa phương, nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ không chỉ được duy trì mà còn trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa dân tộc.

Nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ không chỉ là một phần quan trọng của lễ hội truyền thống mà còn là biểu tượng văn hóa đặc sắc của cộng đồng địa phương. Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản này, nhiều hoạt động đã được triển khai một cách tích cực và hiệu quả.

• Quy hoạch không gian lễ hội: Chính quyền địa phương đã quy hoạch khu đất rộng 4.000 m² trước cửa Đền Trấn Vũ để tổ chức lễ hội và nghi lễ Kéo Co Ngồi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc duy trì và phát triển nghi lễ truyền thống.
• Giáo dục và truyền dạy: Từ năm 2018, quận Long Biên đã triển khai chương trình đưa học sinh các trường học trên địa bàn đến tìm hiểu về Đền Trấn Vũ và di sản Kéo Co Ngồi, giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng giá trị văn hóa dân tộc.
• Giao lưu văn hóa quốc tế: Năm 2023, Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại - Nghi lễ và trò chơi Kéo Co đã được tổ chức tại Đền Trấn Vũ, với sự tham gia của gần 500 nghệ nhân và người thực hành đến từ các tỉnh thành trong nước và thành phố Dangjin, Hàn Quốc, thúc đẩy giao lưu và học hỏi giữa các cộng đồng.
• Cam kết bảo tồn: Chính quyền và cộng đồng địa phương cam kết tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị di sản Kéo Co Ngồi, đảm bảo nghi lễ được lưu truyền và giữ gìn ý nghĩa thiêng liêng, tránh sự thương mại hóa trong quá trình phát triển và đô thị hóa.

Những hoạt động trên không chỉ góp phần bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể mà còn khẳng định vai trò của cộng đồng trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tạo nên một môi trường văn hóa phong phú và đa dạng cho các thế hệ mai sau.

Nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ không chỉ thu hút sự tham gia của người dân địa phương mà còn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ truyền thông và du khách thập phương. Hình ảnh về nghi lễ này đã được nhiều phương tiện truyền thông ghi nhận và lan tỏa, góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc giới thiệu và quảng bá nghi lễ Kéo Co Ngồi. Nhiều bài viết, phóng sự và hình ảnh về nghi lễ này đã được đăng tải trên các trang báo, tạp chí và các phương tiện truyền thông đại chúng, giúp công chúng trong nước và quốc tế hiểu rõ hơn về giá trị văn hóa độc đáo của nghi lễ.

Hình ảnh sinh động của nghi lễ Kéo Co Ngồi, với sự tham gia của đông đảo người dân trong trang phục truyền thống, đã thu hút sự chú ý của nhiều du khách và nhiếp ảnh gia. Những khoảnh khắc đẹp mắt này không chỉ lưu giữ những kỷ niệm đáng nhớ mà còn góp phần làm phong phú thêm kho tàng hình ảnh văn hóa Việt Nam.

Nhờ sự kết hợp giữa cộng đồng địa phương và truyền thông, nghi lễ Kéo Co Ngồi tại Đền Trấn Vũ đã và đang được bảo tồn và phát huy, trở thành niềm tự hào của người dân Việt Nam và điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.

Văn khấn lễ Thánh tại Đền Trấn Vũ thường được thực hiện với lòng thành kính và trang nghiêm, nhằm bày tỏ sự tôn kính đối với Huyền Thiên Trấn Vũ – vị thần trấn giữ phía Bắc trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến được sử dụng trong các buổi lễ tại đền:

Nam Mô Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế (3 lần, 3 lạy) Con kính lạy Đức Huyền Thiên Trấn Vũ, vị thần trấn giữ phía Bắc, người bảo vệ dân lành, tiêu diệt yêu ma, giữ gìn an ninh cho đất nước. Con kính lạy các vị thần linh, thổ địa, tổ tiên, chư hương linh, các bậc hiền thánh đã có công với đất nước và nhân dân. Hôm nay là ngày .... tháng .... năm ...., tín chủ con là: .........., ngụ tại: .........., thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, dâng lên trước án, lòng thành kính tâu rằng: Kính xin Đức Huyền Thiên Trấn Vũ, các vị thần linh, tổ tiên, chư hương linh, chứng giám lòng thành của tín chủ, phù hộ độ trì cho gia đình con được bình an, sức khỏe dồi dào, công việc thuận lợi, tài lộc dồi dào, mọi sự hanh thông. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam Mô Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế (3 lần, 3 lạy)

Lưu ý: Khi thực hiện lễ cúng, tín chủ cần chuẩn bị đầy đủ lễ vật, thắp hương và đọc văn khấn một cách trang nghiêm, thành tâm. Việc này không chỉ thể hiện lòng tôn kính đối với thần linh mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Văn khấn cầu an và sức khỏe tại Đền Trấn Vũ thường được thực hiện với lòng thành kính và trang nghiêm, nhằm bày tỏ sự tôn kính đối với Huyền Thiên Trấn Vũ – vị thần trấn giữ phía Bắc trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến được sử dụng trong các buổi lễ tại đền:

Nam Mô Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế (3 lần, 3 lạy) Con kính lạy Đức Huyền Thiên Trấn Vũ, vị thần trấn giữ phía Bắc, người bảo vệ dân lành, tiêu diệt yêu ma, giữ gìn an ninh cho đất nước. Con kính lạy các vị thần linh, thổ địa, tổ tiên, chư hương linh, các bậc hiền thánh đã có công với đất nước và nhân dân. Hôm nay là ngày ......... tháng ......... năm ......... Tín chủ con là: ............. Ngụ tại: .................... Con thành tâm sửa biện lễ vật, hương hoa, trà quả cúng dâng, bày lên trước án. Chúng con thành tâm kính mời: Các vị Tôn thần đang cai quản trong khu vực này. Hương hồn của Gia tiên nội, ngoại. Con cúi xin các Ngài thương xót cho tín chủ Giáng lâm trước án. Chứng giám lòng thành. Thụ hưởng lễ vật. Phù trì cho tín chủ chúng con: Toàn gia được an lạc, mọi việc được hanh thông. Người người cùng được chữ bình an, Tám tiết vinh khang đều thịnh vượng, Lộc tài được tăng tiến, tâm đạo được mở mang. Sở cầu được tất ứng, sở nguyện tòng tâm. Giãi tấm lòng thành này, cúi xin ngài chứng giám. Cẩn cáo! Nam Mô Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế (3 lần, 3 lạy)

Lưu ý: Khi thực hiện lễ cúng, tín chủ cần chuẩn bị đầy đủ lễ vật, thắp hương và đọc văn khấn một cách trang nghiêm, thành tâm. Việc này không chỉ thể hiện lòng tôn kính đối với thần linh mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Con kính lạy Đức Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế.

Hôm nay là ngày... tháng... năm..., tín chủ con là...

Ngụ tại:...

Thành tâm dâng lễ, dâng hương, dâng hoa, dâng trà, dâng quả, dâng phẩm oản, dâng kim ngân tài mã, dâng sớ cầu xin.

Chúng con cầu mong Đức Đại Vương chứng giám, lòng thương xót, phù hộ che chở cho chúng con sức khỏe dồi dào, mọi sự tốt lành, lắm tài nhiều lộc, an khang thịnh vượng, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Con kính lạy Đức Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế.

Con kính lạy các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.

Hôm nay là ngày... tháng... năm..., tín chủ con là...

Ngụ tại:...

Chúng con đã thành tâm thực hiện nghi lễ truyền thống "Kéo co ngồi" tại đền Trấn Vũ, với lòng thành kính và nguyện vọng cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân khang vật thịnh.

Nay nghi lễ đã hoàn mãn, chúng con xin dâng lễ vật, hương hoa, trà quả, kim ngân tài mã, tỏ lòng biết ơn và kính trọng.

Nguyện cầu chư vị Thần linh chứng giám lòng thành, tiếp tục phù hộ độ trì cho gia đạo bình an, công việc hanh thông, tài lộc dồi dào, vạn sự cát tường như ý.

Chúng con xin cúi đầu cảm tạ và hứa sẽ tiếp tục gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, góp phần xây dựng cộng đồng ngày càng phát triển.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Con kính lạy Đức Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế.

Con kính lạy các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.

Hôm nay là ngày... tháng... năm..., tín chủ con là...

Ngụ tại:...

Chúng con thành tâm dâng lễ, dâng hương, dâng hoa, dâng trà, dâng quả, dâng phẩm oản, dâng kim ngân tài mã, dâng sớ cầu xin.

Chúng con cầu mong Đức Đại Vương chứng giám, lòng thương xót, phù hộ che chở cho chúng con sức khỏe dồi dào, mọi sự tốt lành, lắm tài nhiều lộc, an khang thịnh vượng, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)