Lễ Hội Chùa Tây Thiên Vĩnh Phúc: Hành Trình Tâm Linh Đến Với Phật, Về Với Mẫu

Lễ hội Tây Thiên là một trong những lễ hội lớn và quan trọng của tỉnh Vĩnh Phúc, diễn ra hằng năm vào ngày 15 tháng 2 âm lịch tại Khu di tích danh thắng Tây Thiên, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo. Lễ hội nhằm tưởng nhớ và tri ân công đức của Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu, người có công giúp Vua Hùng mở mang bờ cõi, dạy dân trồng lúa nước và củng cố vương triều.

Lễ hội Tây Thiên được tổ chức với hai phần chính:

• Phần lễ: Bao gồm các nghi lễ truyền thống như lễ cáo, lễ rước kiệu, lễ dâng hương tại đền Thỏng, chùa Thượng và đền Thượng, cùng lễ tạ.
• Phần hội: Diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và trò chơi dân gian phong phú như thi gói bánh chưng, giã bánh dày, hội vật, hát văn, hát chầu văn, trình diễn dân ca Soọng cô của người Sán Dìu, và hội chợ thương mại - du lịch.

Đặc biệt, Khu di tích danh thắng Tây Thiên đã được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2015 và tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2020. Sự kết hợp giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo cùng với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ đã tạo nên nét độc đáo, thu hút đông đảo du khách thập phương đến hành hương và tham quan.

Phần lễ của Lễ hội Chùa Tây Thiên Vĩnh Phúc được tổ chức trang nghiêm và thành kính, nhằm tưởng nhớ công đức của Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu. Các nghi thức truyền thống được thực hiện theo trình tự sau:

1. Lễ cáo: Diễn ra trước ngày chính lễ, nhằm thông báo với thần linh về việc tổ chức lễ hội và cầu mong sự phù hộ.
2. Lễ rước kiệu: Vào sáng ngày 15 tháng 2 âm lịch, 14 xóm thuộc xã Đại Đình cùng rước Thánh Mẫu từ đền Mẫu Sinh qua chùa Ngò đến đền Thõng. Kiệu được trang trí lộng lẫy, thể hiện lòng thành kính.
3. Lễ dâng hương: Được tổ chức tại đền Thõng, chùa Thượng và đền Thượng, với sự tham gia của các vị chức sắc, đại diện chính quyền và đông đảo nhân dân, nhằm bày tỏ lòng biết ơn và cầu nguyện cho quốc thái dân an.
4. Lễ tạ: Kết thúc phần lễ, nhằm cảm tạ thần linh đã chứng giám và phù hộ cho lễ hội diễn ra suôn sẻ.

Đoàn tế lễ gồm khoảng 30 người, trong đó có một chủ tế, ba bồi tế, hai xướng tế, một người đánh chuông, một người đánh trống và phường bát âm. Chủ tế được chọn là người cao niên, khỏe mạnh, gia đình hạnh phúc và được cộng đồng tín nhiệm.

Phần lễ không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với Quốc Mẫu mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Phần hội của Lễ hội Chùa Tây Thiên Vĩnh Phúc là dịp để du khách và người dân tham gia vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và thể thao phong phú, phản ánh bản sắc văn hóa đa dạng của vùng đất Tam Đảo.

• Liên hoan hát văn, hát chầu văn: Gắn với thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên, thu hút sự tham gia của nhiều câu lạc bộ nghệ thuật.
• Biểu diễn dân ca Soọng cô: Do đồng bào dân tộc Sán Dìu và các tỉnh lân cận trình diễn, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.
• Trình diễn trang phục dân tộc: Tái hiện phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc thiểu số, tạo nên không gian văn hóa đa sắc màu.
• Hội chợ thương mại - du lịch: Trưng bày, giới thiệu các sản phẩm OCOP và ẩm thực đặc trưng của địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế - du lịch.
• Hội thi làm bánh chưng, bánh giầy: Tôn vinh nét đẹp ẩm thực truyền thống và sự khéo léo của người dân.
• Các hoạt động thể thao: Bao gồm giải bóng chuyền, kéo co, cờ tướng, tạo không khí thi đua sôi nổi và gắn kết cộng đồng.
• Hội trại văn hóa: Các xã, thị trấn trong huyện Tam Đảo tham gia, thể hiện tinh thần đoàn kết và sáng tạo của thanh niên địa phương.

Những hoạt động trong phần hội không chỉ mang lại niềm vui, sự phấn khởi cho người tham gia mà còn góp phần giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đồng thời quảng bá hình ảnh du lịch của Vĩnh Phúc đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Lễ hội Chùa Tây Thiên được tổ chức trang trọng với sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành chức năng, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho du khách và người dân tham gia. Ban Tổ chức đã lên kế hoạch cụ thể, đồng bộ và triển khai các phương án kịp thời, hiệu quả.

• Lực lượng chức năng: Huy động công an, quân đội, y tế và dân phòng túc trực thường xuyên tại các điểm trọng yếu, sẵn sàng xử lý tình huống phát sinh.
• Giao thông – vận tải: Phân luồng giao thông khoa học, bố trí bãi đỗ xe hợp lý, tăng cường phương tiện trung chuyển để giảm ùn tắc trong giờ cao điểm.
• Y tế và cứu hộ: Các trạm y tế lưu động cùng đội ngũ cấp cứu túc trực 24/24, đảm bảo xử lý nhanh các tình huống về sức khỏe.
• Vệ sinh môi trường: Đảm bảo thu gom rác thải thường xuyên, bố trí nhiều thùng rác công cộng và khu vệ sinh sạch sẽ.
• Tuyên truyền, hướng dẫn: Bố trí đội ngũ tình nguyện viên, lắp đặt biển chỉ dẫn và loa phát thanh để hỗ trợ và hướng dẫn du khách.

Những giải pháp này không chỉ góp phần giữ gìn an ninh trật tự mà còn nâng cao hình ảnh văn hóa, tâm linh của lễ hội, mang lại trải nghiệm tích cực và an toàn cho mọi người tham gia.

Hằng năm, Lễ hội Chùa Tây Thiên thu hút hàng vạn lượt du khách trong và ngoài nước đến chiêm bái, hành hương và trải nghiệm không gian văn hóa tâm linh đặc sắc. Đây không chỉ là nơi kết nối tín ngưỡng mà còn là dịp để mỗi người tìm về sự bình an trong tâm hồn.

• Trải nghiệm tâm linh: Du khách được dâng hương tại đền Thượng thờ Quốc mẫu Tây Thiên, tham gia lễ rước trọng thể và cầu nguyện bình an đầu năm.
• Khám phá thiên nhiên: Với cảnh quan hùng vĩ, núi rừng thơ mộng và không khí trong lành, Tây Thiên là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai yêu thiên nhiên.
• Hoạt động văn hóa: Lễ hội tổ chức nhiều hoạt động dân gian như kéo co, hát quan họ, biểu diễn võ thuật và thi gói bánh chưng, tạo nên không khí sôi động và thân thiện.
• Ẩm thực địa phương: Du khách có cơ hội thưởng thức các món ăn truyền thống đặc sản vùng núi Tam Đảo, tạo thêm dấu ấn khó quên trong hành trình.

Sự thân thiện của người dân địa phương, cùng với công tác đón tiếp chu đáo từ Ban tổ chức, đã giúp du khách có được những trải nghiệm trọn vẹn, an toàn và đầy ý nghĩa khi tham gia lễ hội.

Đền Thượng tại khu danh thắng Tây Thiên, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc là nơi thờ Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu – vị Thánh Mẫu được nhân dân tôn kính vì công lao giúp vua Hùng dựng nước và dạy dân trồng lúa nước. Khi hành hương đến đây, du khách thường dâng lễ và đọc văn khấn để bày tỏ lòng thành kính, cầu mong bình an, sức khỏe và may mắn cho gia đình.

Dưới đây là bài văn khấn phổ biến tại đền Thượng:

• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Con kính lạy Đức Hiện Thiên Chí Tôn Kim Quyết Ngọc Hoàng Thượng đế.
• Con kính lạy Mẫu Thượng Thiên Đức Chí Tôn.
• Hương tử con là: ..............................................
• Cùng đồng gia quyến đẳng, nam nữ tử tôn: ..............................................
• Ngụ tại: ..............................................
• Hôm nay là ngày ...... tháng ...... năm ...... (Âm lịch)
• Chúng con chắp tay kính lễ, khấn đầu vọng bái Mẫu Thượng Thiên.
• Cúi xin Thánh Mẫu Thượng Thiên rủ lòng thương xót, phù hộ độ trì cho chúng con được toàn gia an khang, bách sự như ý, vạn sự tốt lành.
• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Đọc văn khấn với lòng thành tâm sẽ giúp du khách cảm nhận được sự linh thiêng của đền Thượng và thêm phần an lạc trong tâm hồn khi tham gia lễ hội tại Tây Thiên.

Chùa Thượng Tây Thiên, nằm trên đỉnh núi Thạch Bàn thuộc dãy Tam Đảo, là nơi linh thiêng thờ Phật và Quốc Mẫu Tây Thiên. Khi đến hành hương, du khách thường dâng lễ và đọc văn khấn để bày tỏ lòng thành kính, cầu mong bình an, sức khỏe và may mắn cho gia đình.

Dưới đây là bài văn khấn phổ biến tại chùa Thượng Tây Thiên:

• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Con kính lạy Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Vương.
• Con kính lạy chư vị Bồ Tát: Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Địa Tạng Vương.
• Con kính lạy chư vị Hộ Pháp, Thiên Long Bát Bộ, chư vị Thánh Hiền Tăng.
• Hương tử con là: ..............................................
• Ngụ tại: ..............................................
• Hôm nay là ngày ...... tháng ...... năm ...... (Âm lịch)
• Chúng con thành tâm dâng lễ, kính lễ Tam Bảo, cầu nguyện cho gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự hanh thông.
• Cúi xin chư Phật, Bồ Tát, chư vị Thánh Hiền từ bi gia hộ, phù hộ độ trì cho chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Đọc văn khấn với lòng thành tâm sẽ giúp du khách cảm nhận được sự linh thiêng của chùa Thượng Tây Thiên và thêm phần an lạc trong tâm hồn khi tham gia lễ hội.

Lễ rước kiệu Quốc Mẫu là nghi thức trọng đại trong Lễ hội Tây Thiên, thể hiện lòng thành kính và biết ơn sâu sắc đối với Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu – người có công lớn trong việc giúp vua Hùng dựng nước và dạy dân trồng lúa nước. Nghi lễ này được tổ chức trang nghiêm, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ rước kiệu Quốc Mẫu:

• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Con kính lạy Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Con kính lạy Đức Thánh Mẫu Thượng Thiên.
• Con kính lạy Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu – Chính Vương phi của Hùng Chiêu Vương.
• Hương tử con là: ..............................................
• Ngụ tại: ..............................................
• Hôm nay là ngày ...... tháng ...... năm ...... (Âm lịch)
• Chúng con thành tâm dâng hương, dâng lễ, kính mời Quốc Mẫu giáng lâm chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, gia đạo bình an, vạn sự hanh thông.
• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc đọc văn khấn với lòng thành tâm trong lễ rước kiệu không chỉ là nghi thức truyền thống mà còn là cách để mỗi người kết nối với cội nguồn, thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" và cầu mong những điều tốt đẹp cho bản thân, gia đình và xã hội.

Sau khi hoàn thành chuyến hành hương đến chùa Tây Thiên, việc thực hiện lễ tạ là cách thể hiện lòng biết ơn và thành kính đối với chư Phật, Bồ Tát và các vị Thánh Mẫu đã phù hộ độ trì trong suốt hành trình. Dưới đây là bài văn khấn lễ tạ phổ biến:

• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Con kính lạy Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Vương.
• Con kính lạy chư vị Bồ Tát: Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Địa Tạng Vương.
• Con kính lạy chư vị Hộ Pháp, Thiên Long Bát Bộ, chư vị Thánh Hiền Tăng.
• Hương tử con là: ..............................................
• Ngụ tại: ..............................................
• Hôm nay là ngày ...... tháng ...... năm ...... (Âm lịch)
• Chúng con thành tâm dâng lễ tạ, kính lễ Tam Bảo, cảm tạ sự gia hộ trong chuyến hành hương vừa qua, cầu nguyện cho gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự hanh thông.
• Cúi xin chư Phật, Bồ Tát, chư vị Thánh Hiền từ bi gia hộ, phù hộ độ trì cho chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc thực hiện lễ tạ với lòng thành tâm không chỉ là nghi thức truyền thống mà còn giúp mỗi người cảm nhận được sự an lạc trong tâm hồn, tiếp tục hành trình sống với niềm tin và hy vọng.

Trong không gian linh thiêng của lễ hội Tây Thiên, việc dâng lễ và đọc văn khấn cầu tài lộc, công danh là nghi thức quan trọng, thể hiện lòng thành kính và mong muốn về một năm mới an lành, thịnh vượng. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:

• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Con kính lạy Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Vương.
• Con kính lạy chư vị Bồ Tát: Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Địa Tạng Vương.
• Con kính lạy chư vị Hộ Pháp, Thiên Long Bát Bộ, chư vị Thánh Hiền Tăng.
• Hương tử con là: ..............................................
• Ngụ tại: ..............................................
• Hôm nay là ngày ...... tháng ...... năm ...... (Âm lịch)
• Chúng con thành tâm dâng lễ, kính lễ Tam Bảo, cầu nguyện cho gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự hanh thông.
• Cúi xin chư Phật, Bồ Tát, chư vị Thánh Hiền từ bi gia hộ, phù hộ độ trì cho chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc đọc văn khấn với lòng thành tâm sẽ giúp du khách cảm nhận được sự linh thiêng của lễ hội Tây Thiên và thêm phần an lạc trong tâm hồn khi tham gia lễ hội.

Trong không gian linh thiêng của chùa Tây Thiên, nhiều Phật tử và du khách hành hương đến để cầu duyên, cầu con với lòng thành kính và hy vọng về một tương lai hạnh phúc, viên mãn. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong các nghi lễ cầu duyên, cầu con:

• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Con kính lạy Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Vương.
• Con kính lạy chư vị Bồ Tát: Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Địa Tạng Vương.
• Con kính lạy chư vị Hộ Pháp, Thiên Long Bát Bộ, chư vị Thánh Hiền Tăng.
• Hương tử con là: ..............................................
• Ngụ tại: ..............................................
• Hôm nay là ngày ...... tháng ...... năm ...... (Âm lịch)
• Chúng con thành tâm dâng lễ, kính lễ Tam Bảo, cầu nguyện cho bản thân sớm gặp được nhân duyên tốt đẹp, xây dựng gia đình hạnh phúc, con cái đủ đầy, khỏe mạnh.
• Cúi xin chư Phật, Bồ Tát, chư vị Thánh Hiền từ bi gia hộ, phù hộ độ trì cho chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
• Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc đọc văn khấn với lòng thành tâm sẽ giúp du khách cảm nhận được sự linh thiêng của chùa Tây Thiên và thêm phần an lạc trong tâm hồn khi tham gia lễ hội.