Lễ Hội Đền Cờn Nghệ An: Khám Phá Nét Đẹp Văn Hóa Tâm Linh Xứ Nghệ

Đền Cờn là một trong những ngôi đền cổ kính và linh thiêng bậc nhất tại Nghệ An, nằm trên gò Diệc, hướng mặt ra sông Hoàng Mai, thuộc phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai. Được xây dựng từ thời nhà Trần vào năm 1235, đền đã trải qua nhiều lần trùng tu và phát triển quy mô lớn dưới các triều đại sau, đặc biệt là thời Lê và Nguyễn.

Đền Cờn thờ Tứ Vị Thánh Nương, gồm Thái hậu Dương Nguyệt Quả, hai công chúa Triệu Nguyệt Khiêu và Triệu Nguyệt Hương cùng bà nhũ mẫu. Theo truyền thuyết, sau khi triều đại nhà Tống sụp đổ, các vị này đã trôi dạt vào cửa Cờn và được người dân địa phương chôn cất, lập đền thờ phụng.

Với kiến trúc độc đáo và giá trị lịch sử sâu sắc, đền Cờn đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia từ năm 1993. Nơi đây không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là biểu tượng văn hóa, phản ánh đời sống tín ngưỡng và tinh thần của người dân vùng biển xứ Nghệ.

• Vị trí: Phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An
• Năm xây dựng: 1235 (thời nhà Trần)
• Đối tượng thờ phụng: Tứ Vị Thánh Nương
• Di tích: Được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia năm 1993

Lễ hội Đền Cờn là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc và lâu đời của xứ Nghệ, được tổ chức hàng năm nhằm tôn vinh Tứ vị Thánh nương và cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Đây là dịp để người dân và du khách thập phương cùng nhau tham gia các nghi lễ linh thiêng và trải nghiệm không khí lễ hội sôi động.

• Thời gian tổ chức: Từ ngày 19 đến 21 tháng Giêng âm lịch hàng năm.
• Thời gian tổ chức năm 2025: Từ ngày 16 đến 18 tháng 2 dương lịch (tức ngày 19 đến 21 tháng Giêng năm Ất Tỵ).
• Địa điểm tổ chức: Đền Cờn Trong và Đền Cờn Ngoài, phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An.

Không gian lễ hội không chỉ giới hạn trong khuôn viên đền mà còn mở rộng ra các khu vực lân cận như các xã ven biển Quỳnh Dị, Quỳnh Lập, Quỳnh Liên và Quỳnh Lương, tạo nên một không gian văn hóa phong phú và đa dạng.

Lễ hội Đền Cờn là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời và linh thiêng của xứ Nghệ, diễn ra từ ngày 19 đến 21 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An. Lễ hội bao gồm nhiều nghi lễ trang trọng và độc đáo, phản ánh đời sống tín ngưỡng và văn hóa dân gian của người dân vùng biển.

• Lễ khai quang: Nghi lễ mở đầu lễ hội, nhằm thanh tẩy không gian và mời gọi thần linh về dự lễ.
• Lễ yết cáo: Thông báo với các vị thần về việc tổ chức lễ hội, cầu mong sự phù hộ.
• Lễ rước kiệu: Rước kiệu thánh từ Đền Cờn Trong ra Đền Cờn Ngoài, thể hiện sự tôn kính và cầu mong bình an.
• Lễ cầu ngư: Cầu cho mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy khoang, ngư dân an lành.
• Lễ hợp tế: Các làng trong vùng cùng nhau tổ chức tế lễ tại Đền Cờn Ngoài, thể hiện tinh thần đoàn kết.
• Lễ yên vị: Đưa kiệu thánh trở lại Đền Cờn Trong, kết thúc phần rước kiệu.
• Lễ đại tế: Nghi lễ chính thức, dâng lễ vật và cầu nguyện cho quốc thái dân an.
• Lễ tạ: Kết thúc lễ hội, tạ ơn các vị thần đã phù hộ cho dân làng.
• Tục chạy ói: Nghi lễ độc đáo, diễn ra vào sáng ngày 21 tháng Giêng, với ý nghĩa cầu mong mùa màng bội thu, quốc thái dân an.

Các nghi lễ trong lễ hội Đền Cờn không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Lễ hội Đền Cờn không chỉ là dịp để tưởng nhớ và tri ân các vị thần linh, mà còn là cơ hội để cộng đồng thể hiện tinh thần đoàn kết thông qua các hoạt động văn hóa và thể thao sôi nổi. Những hoạt động này góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa địa phương và thu hút đông đảo du khách thập phương.

• Giải thể thao truyền thống: Bao gồm các môn như bóng chuyền nam, đẩy gậy, kéo co, cờ thẻ và đua thuyền. Các môn thi đấu này thu hút sự tham gia của 568 vận động viên đến từ 10 xã phường trong thị xã và một số đơn vị bạn như Đô Lương, Hưng Nguyên, Quỳnh Lưu. Kết quả thi đấu được xếp thành tích trong Đại hội thể dục thể thao thị xã Hoàng Mai năm 2025.
• Trò chơi dân gian: Các trò chơi như thi đan lưới, nướng bánh đa, bơi thuyền trên cạn được tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.
• Biểu diễn nghệ thuật: Múa rối điện là một trong những hoạt động văn hóa được đông đảo nhân dân và du khách quan tâm. Các tiết mục biểu diễn bao gồm: Xay lúa, Tình ca Tây Bắc, Tình ca Tây Nguyên, quan họ Bắc Ninh, dân ca Xứ Nghệ.

Những hoạt động này không chỉ tạo nên không khí lễ hội rộn ràng, mà còn góp phần quảng bá hình ảnh và giá trị văn hóa của thị xã Hoàng Mai đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Lễ hội Đền Cờn không chỉ là dịp để tưởng nhớ và tri ân các vị thần linh, mà còn là cơ hội để cộng đồng thể hiện tinh thần đoàn kết thông qua các hoạt động văn hóa và thể thao sôi nổi. Những hoạt động này góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa địa phương và thu hút đông đảo du khách thập phương.

• Giải thể thao truyền thống: Bao gồm các môn như bóng chuyền nam, đẩy gậy, kéo co, cờ thẻ và đua thuyền. Các môn thi đấu này thu hút sự tham gia của 568 vận động viên đến từ 10 xã phường trong thị xã và một số đơn vị bạn như Đô Lương, Hưng Nguyên, Quỳnh Lưu. Kết quả thi đấu được xếp thành tích trong Đại hội thể dục thể thao thị xã Hoàng Mai năm 2025.
• Trò chơi dân gian: Các trò chơi như thi đan lưới, nướng bánh đa, bơi thuyền trên cạn được tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.
• Biểu diễn nghệ thuật: Múa rối điện là một trong những hoạt động văn hóa được đông đảo nhân dân và du khách quan tâm. Các tiết mục biểu diễn bao gồm: Xay lúa, Tình ca Tây Bắc, Tình ca Tây Nguyên, quan họ Bắc Ninh, dân ca Xứ Nghệ.

Những hoạt động này không chỉ tạo nên không khí lễ hội rộn ràng, mà còn góp phần quảng bá hình ảnh và giá trị văn hóa của thị xã Hoàng Mai đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Lễ hội Đền Cờn năm 2025 được tổ chức từ ngày 16 đến 18 tháng 2 dương lịch, tức từ ngày 19 đến 21 tháng Giêng năm Ất Tỵ, tại Đền Cờn, phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An. Đây là dịp để cộng đồng tưởng nhớ và tri ân các vị thần linh, đồng thời quảng bá giá trị văn hóa và du lịch của địa phương đến đông đảo du khách gần xa.

• Thời gian tổ chức: Từ ngày 16 đến 18 tháng 2 dương lịch năm 2025 (tức từ ngày 19 đến 21 tháng Giêng năm Ất Tỵ).
• Địa điểm tổ chức: Đền Cờn, phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An.
• Hoạt động nổi bật:
  • Lễ khai mạc với chương trình nghệ thuật đặc sắc.
  • Rước kiệu, tế lễ, cầu ngư, và các nghi lễ truyền thống.
  • Giải thể thao truyền thống như bóng chuyền, đẩy gậy, kéo co, cờ thẻ và đua thuyền.
  • Trò chơi dân gian như thi đan lưới, nướng bánh đa, bơi thuyền trên cạn.
  • Biểu diễn nghệ thuật dân gian như múa rối điện, hát quan họ, dân ca Xứ Nghệ.
• Ý nghĩa: Lễ hội không chỉ là dịp để tưởng nhớ các vị thần linh mà còn là cơ hội để cộng đồng thể hiện tinh thần đoàn kết, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời thu hút du khách đến tham quan và trải nghiệm.

Đền Cờn, tọa lạc tại phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An, là nơi linh thiêng thờ Tứ Vị Thánh Nương – những vị thần bảo vệ ngư dân trước thiên tai, mang lại bình an cho vùng biển. Đến Đền Cờn, người dân và du khách thập phương thường dâng lễ và đọc văn khấn cầu bình an, tài lộc, sức khỏe và may mắn cho gia đình và bản thân.

Hướng dẫn văn khấn cầu bình an tại Đền Cờn:

1. Chuẩn bị lễ vật: Xôi chè, bánh chưng, bánh dày, hoa tươi, trái cây, rượu trắng và vàng mã.
2. Đọc văn khấn: Đứng nghiêm trang, chắp tay, đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
3. Cầu nguyện: Mong muốn được bình an, sức khỏe, tài lộc và may mắn.
4. Hoàn thành nghi lễ: Khi hương cháy hết, cảm tạ các vị thần linh, hóa vàng mã (nếu có) và thu dọn lễ vật, giữ gìn không gian sạch sẽ.

Lưu ý: Nghi lễ cần được thực hiện với lòng thành kính, lễ vật phải đầy đủ và sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh chung và tôn trọng không gian linh thiêng của đền.

Đền Cờn, tọa lạc tại phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An, là nơi linh thiêng thờ Tứ Vị Thánh Nương – những vị thần bảo vệ ngư dân trước thiên tai, mang lại bình an cho vùng biển. Ngoài việc cầu bình an, người dân và du khách thập phương còn đến Đền Cờn để dâng lễ và đọc văn khấn cầu tài lộc, công danh, mong muốn sự nghiệp thăng tiến, làm ăn phát đạt.

Hướng dẫn văn khấn cầu tài lộc và công danh tại Đền Cờn:

1. Chuẩn bị lễ vật: Xôi chè, bánh chưng, bánh dày, hoa tươi, trái cây, rượu trắng và vàng mã.
2. Đọc văn khấn: Đứng nghiêm trang, chắp tay, đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
3. Cầu nguyện: Mong muốn được tài lộc dồi dào, công danh sáng lạng, sự nghiệp hanh thông.
4. Hoàn thành nghi lễ: Khi hương cháy hết, cảm tạ các vị thần linh, hóa vàng mã (nếu có) và thu dọn lễ vật, giữ gìn không gian sạch sẽ.

Lưu ý: Nghi lễ cần được thực hiện với lòng thành kính, lễ vật phải đầy đủ và sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh chung và tôn trọng không gian linh thiêng của đền.

Lễ hội Đền Cờn, tổ chức từ ngày 19 đến 21 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An, là dịp để cộng đồng ngư dân và du khách thập phương tưởng nhớ các vị thần linh, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy khoang, cuộc sống an lành và thịnh vượng. Trong khuôn khổ lễ hội, nghi lễ cầu ngư đóng vai trò quan trọng, thể hiện lòng thành kính và ước nguyện của người dân đối với thần linh.

Hướng dẫn văn khấn lễ cầu ngư tại Đền Cờn:

1. Chuẩn bị lễ vật: Xôi chè, bánh chưng, bánh dày, hoa tươi, trái cây, rượu trắng và vàng mã.
2. Đọc văn khấn: Đứng nghiêm trang, chắp tay, đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
3. Cầu nguyện: Mong muốn được mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy khoang, cuộc sống an lành và thịnh vượng.
4. Hoàn thành nghi lễ: Khi hương cháy hết, cảm tạ các vị thần linh, hóa vàng mã (nếu có) và thu dọn lễ vật, giữ gìn không gian sạch sẽ.

Lưu ý: Nghi lễ cần được thực hiện với lòng thành kính, lễ vật phải đầy đủ và sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh chung và tôn trọng không gian linh thiêng của đền.

Trong khuôn khổ Lễ hội Đền Cờn, nghi thức dâng lễ vật tại đại lễ là một phần quan trọng, thể hiện lòng thành kính của cộng đồng đối với các vị thần linh. Lễ vật được chuẩn bị chu đáo, bao gồm xôi chè, bánh chưng, bánh dày, hoa tươi, trái cây, rượu trắng và vàng mã, nhằm bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ độ trì cho ngư dân và cộng đồng.

Hướng dẫn văn khấn dâng lễ vật tại đại lễ:

1. Chuẩn bị lễ vật: Sắm sửa đầy đủ các lễ vật như xôi chè, bánh chưng, bánh dày, hoa tươi, trái cây, rượu trắng và vàng mã, đảm bảo sạch sẽ và tươm tất.
2. Đặt lễ vật lên bàn thờ: Sắp xếp lễ vật một cách trang nghiêm, gọn gàng trên bàn thờ, tạo không gian linh thiêng cho buổi lễ.
3. Đọc văn khấn: Đứng nghiêm trang, chắp tay, đọc bài văn khấn với lòng thành kính, cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho cộng đồng.
4. Hoàn thành nghi lễ: Khi hương cháy hết, cảm tạ các vị thần linh, hóa vàng mã (nếu có) và thu dọn lễ vật, giữ gìn không gian sạch sẽ.

Lưu ý: Nghi lễ cần được thực hiện với lòng thành kính, lễ vật phải đầy đủ và sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh chung và tôn trọng không gian linh thiêng của đền.

Sau khi hoàn thành các nghi thức cầu nguyện tại Đền Cờn, việc tạ lễ là một bước quan trọng, thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng đối với các vị thần linh đã lắng nghe và ban phước lành. Dưới đây là hướng dẫn văn khấn tạ lễ sau khi cầu nguyện tại Đền Cờn:

1. Chuẩn bị lễ vật: Dâng lễ vật như xôi chè, bánh chưng, bánh dày, hoa tươi, trái cây, rượu trắng và vàng mã, đảm bảo sạch sẽ và tươm tất.
2. Đặt lễ vật lên bàn thờ: Sắp xếp lễ vật một cách trang nghiêm, gọn gàng trên bàn thờ, tạo không gian linh thiêng cho buổi lễ.
3. Đọc văn khấn: Đứng nghiêm trang, chắp tay, đọc bài văn khấn với lòng thành kính, cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho cộng đồng.
4. Hoàn thành nghi lễ: Khi hương cháy hết, cảm tạ các vị thần linh, hóa vàng mã (nếu có) và thu dọn lễ vật, giữ gìn không gian sạch sẽ.

Lưu ý: Nghi lễ cần được thực hiện với lòng thành kính, lễ vật phải đầy đủ và sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh chung và tôn trọng không gian linh thiêng của đền.

Trong khuôn khổ Lễ hội Đền Cờn, nghi thức rước kiệu và tế lễ là những hoạt động tâm linh quan trọng, thể hiện lòng thành kính của cộng đồng đối với các vị thần linh. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về nghi thức này:

1. Chuẩn bị nghi lễ

• Rước kiệu: Kiệu được trang trí tỉ mỉ, thường do tám người khỏe mạnh, uy tín trong cộng đồng khiêng. Đoàn rước đi đầu là đội cờ ngũ sắc, tiếp theo là kiệu, sau cùng là các bô lão và người dân tham gia.
• Địa điểm: Đoàn rước xuất phát từ đền chính, di chuyển qua các tuyến đường chính trong làng, mang theo hương án, trống, chiêng và các nhạc cụ truyền thống.
• Trang phục: Người tham gia mặc trang phục truyền thống, thường là áo dài, khăn đóng, thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính.

2. Tế lễ tại đền

• Lễ vật: Bao gồm xôi chè, bánh chưng, bánh dày, hoa tươi, trái cây, rượu trắng và vàng mã, được chuẩn bị chu đáo và sạch sẽ.
• Đọc văn tế: Sau khi kiệu được đặt tại bàn thờ, các bô lão hoặc người có uy tín trong cộng đồng sẽ đọc bài văn tế, cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho cộng đồng.
• Hóa vàng mã: Sau khi nghi thức tế lễ kết thúc, vàng mã được hóa để gửi đến các vị thần linh, thể hiện lòng thành kính và biết ơn.

3. Ý nghĩa của nghi thức

• Gắn kết cộng đồng: Nghi thức rước kiệu và tế lễ là dịp để người dân trong làng cùng nhau tham gia, tạo nên sự đoàn kết và gắn bó.
• Bảo tồn văn hóa: Đây là hoạt động giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
• Thể hiện lòng thành kính: Qua nghi thức này, người dân thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần linh, cầu mong sự phù hộ độ trì cho cuộc sống bình an, thịnh vượng.

Lưu ý: Nghi lễ cần được thực hiện với lòng thành kính, lễ vật phải đầy đủ và sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh chung và tôn trọng không gian linh thiêng của đền.