Lễ Hội Đền Mẫu Thác Bà: Hành Trình Tâm Linh Trên Đỉnh Hoàng Thi

Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà là một sự kiện văn hóa tâm linh đặc sắc của tỉnh Yên Bái, được tổ chức hằng năm vào đầu xuân tại thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình. Đây là nơi thờ Mẫu Thượng Ngàn – một trong Tam Tòa Thánh Mẫu trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.

Lễ hội không chỉ là dịp thể hiện lòng thành kính với các bậc thần linh mà còn là nơi giao lưu văn hóa, tôn vinh những giá trị truyền thống của đồng bào các dân tộc Tây Bắc.

• Thời gian tổ chức: Mùng 8 và 9 tháng Giêng âm lịch hàng năm
• Địa điểm: Đền Mẫu Thác Bà, trên núi Hoàng Thi, cạnh hồ Thác Bà
• Đối tượng tôn thờ: Mẫu Thượng Ngàn và các vị thần bản địa

Thông qua các nghi thức tế lễ, rước kiệu và các hoạt động văn hóa, lễ hội mang lại cho người dân cảm giác an yên, may mắn và gắn kết cộng đồng trong không khí linh thiêng đầu năm mới.

Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của tỉnh Yên Bái, được tổ chức hàng năm tại thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình. Đây là dịp để người dân và du khách thập phương thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ đến công lao của các bậc tiền nhân và cầu mong một năm mới bình an, may mắn.

Đền Mẫu Thác Bà không chỉ là nơi thờ phụng linh thiêng mà còn là điểm đến hấp dẫn với cảnh quan thiên nhiên hữu tình, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và chiêm bái.

Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà được chia thành hai phần chính: phần lễ và phần hội, mỗi phần đều mang đậm bản sắc văn hóa dân gian và tâm linh của người Việt.

Phần lễ

• Rước kiệu Mẫu: Diễn ra vào sáng ngày mùng 9 tháng Giêng âm lịch, kiệu được trang trí lộng lẫy, rước từ chân núi lên đền trong không khí trang nghiêm.
• Lễ bắt cá: Tổ chức vào đêm mùng 8 tháng Giêng, người dân dùng phương pháp truyền thống để bắt cá, sau đó chọn những con cá đẹp nhất dâng lên Mẫu.
• Lễ dâng hương và tế lễ: Bao gồm các nghi thức dâng hương, dâng lễ vật, cầu nguyện cho quốc thái dân an, mùa màng bội thu.
• Lễ nấu chè kho: Một món ăn truyền thống được nấu và dâng lên Mẫu, thể hiện lòng thành kính của người dân.

Phần hội

• Trò chơi dân gian: Bao gồm các hoạt động như đánh đu, ném còn, đua thuyền, chọi gà, đẩy gậy, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.
• Giao lưu văn nghệ: Các tiết mục ca múa nhạc truyền thống được biểu diễn, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho lễ hội.

Những hoạt động trong lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà không chỉ là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính với Thánh Mẫu mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của cộng đồng.

Hoạt động tín ngưỡng

• Lễ cúng tế truyền thống: Người dân và phật tử tham gia các nghi lễ cúng tế tại đền Mẫu Thác Bà, góp phần tạo nên không khí trang nghiêm và linh thiêng của lễ hội.
• Lễ rước kiệu: Trong lễ hội, có các hoạt động rước kiệu trang trọng, như kiệu hoa, kiệu võng và kiệu bát cống, tạo nên không gian trang trọng và ấn tượng.
• Lễ bắt cá: Tổ chức vào đêm mùng 8 tháng Giêng, người dân dùng phương pháp truyền thống để bắt cá, sau đó chọn những con cá đẹp nhất dâng lên Mẫu.
• Lễ nấu chè kho: Một món ăn truyền thống được nấu và dâng lên Mẫu, thể hiện lòng thành kính của người dân.

Hoạt động văn hóa

• Giao lưu văn nghệ: Các tiết mục ca múa nhạc truyền thống được biểu diễn, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho lễ hội.
• Trò chơi dân gian: Bao gồm các hoạt động như đánh đu, ném còn, đua thuyền, chọi gà, đẩy gậy, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.
• Hoạt động thể thao: Các môn thể thao như bóng đá, bóng chuyền, cờ tướng được tổ chức, tạo sân chơi lành mạnh và gắn kết cộng đồng.

Những hoạt động trong lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Đền Mẫu Thác Bà, tọa lạc trên núi Hoàng Thi, thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, là một trong những di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh, được công nhận theo Quyết định số 701/QĐ-UBND ngày 28/12/2004 của UBND tỉnh Yên Bái :contentReference[oaicite:0]{index=0}.

Đền có diện tích 1.800 m², nằm ở độ cao 70 m so với chân núi, quay về hướng Đông Bắc, tựa lưng vào núi và hướng ra sông Chảy :contentReference[oaicite:1]{index=1}. Vị trí này không chỉ thuận lợi cho việc thờ cúng mà còn mang lại không gian thoáng đãng, tĩnh lặng, phù hợp cho các hoạt động tâm linh và du lịch.

Để đến được Đền Mẫu Thác Bà, du khách có thể di chuyển bằng đường bộ hoặc đường thủy từ nhiều hướng khác nhau, tạo thuận lợi cho việc tham quan và hành hương :contentReference[oaicite:2]{index=2}.

Với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và không gian linh thiêng, Đền Mẫu Thác Bà là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa, tín ngưỡng và thưởng ngoạn cảnh quan tuyệt đẹp của vùng đất Yên Bái.

Để đến tham quan Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà tại thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, du khách có thể lựa chọn nhiều phương tiện di chuyển thuận tiện từ Hà Nội hoặc các tỉnh lân cận.

Phương tiện di chuyển đến Yên Bái

• Ô tô cá nhân: Từ Hà Nội, di chuyển theo Quốc lộ 32 hoặc cao tốc Nội Bài – Lào Cai, thời gian di chuyển khoảng 5–6 giờ tùy vào điều kiện giao thông.
• Xe khách: Các nhà xe như Bảo Ngân, Hải Vân, Xuân Trường hoạt động từ bến xe Mỹ Đình, giá vé dao động từ 150.000–300.000 VNĐ/người. Thời gian di chuyển khoảng 6 giờ.
• Tàu hỏa: Có tuyến tàu từ Hà Nội đến Yên Bái, giá vé khoảng 300.000 VNĐ/vé. Sau đó, từ ga Yên Bái, tiếp tục di chuyển bằng taxi hoặc xe ôm đến hồ Thác Bà.

Di chuyển từ Yên Bái đến Đền Mẫu Thác Bà

• Xe máy hoặc ô tô: Từ trung tâm thành phố Yên Bái, di chuyển theo Quốc lộ 37 về hướng huyện Yên Bình. Đến khu vực nhà máy thủy điện Thác Bà, tiếp tục theo biển chỉ dẫn lên đền. Thời gian di chuyển khoảng 1–2 giờ.
• Đường thủy: Từ bến thuyền du lịch Thác Bà, du khách có thể thuê thuyền để ra đảo Thác Bà, kết hợp tham quan và hành hương tại đền. Đây là lựa chọn thú vị để chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên hồ Thác Bà.

Chúc quý khách có một chuyến đi an toàn và nhiều trải nghiệm thú vị tại Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà!

Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà không chỉ là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính với Thánh Mẫu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Dao, Mông, Cao Lan tại khu vực hồ Thác Bà.

1. Gắn kết cộng đồng và bảo tồn văn hóa

Lễ hội là dịp để các thế hệ trong cộng đồng gặp gỡ, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm sống và truyền thống văn hóa. Các nghi lễ, trò chơi dân gian, và các hoạt động văn hóa được tổ chức trong lễ hội giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương.

2. Thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế địa phương

Lễ hội thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước, góp phần thúc đẩy ngành du lịch, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương. Các dịch vụ lưu trú, ẩm thực, và sản phẩm thủ công truyền thống được tiêu thụ mạnh mẽ trong dịp lễ hội.

3. Tôn vinh giá trị lịch sử và tín ngưỡng

Lễ hội là dịp để tưởng nhớ và tri ân các bậc tiền nhân, đồng thời tôn vinh các giá trị tín ngưỡng dân gian. Qua đó, giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về lịch sử, truyền thống và bản sắc văn hóa của dân tộc.

Với những ý nghĩa sâu sắc như vậy, lễ hội Đền Mẫu Thác Bà không chỉ là sự kiện tôn vinh tín ngưỡng mà còn là cầu nối gắn kết cộng đồng, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy:

• Đức Thượng Ngàn Chúa Tể Mị Nương Quế Hoa Công Chúa tối tú tối linh, cai quản tám mươi mốt cửa rừng trong cõi Nam Giao.
• Chư Tiên, Chư Thánh, Chư Thần, Bát Bộ Sơn Trang, Mười hai Tiên Nương, Văn võ thị vệ, Thánh Cô Thánh Cậu, Ngũ Hổ Bạch Xà Đại Tướng.

Hương tử con là: ………………………………………………

Cùng gia quyến, ngụ tại: ………………………………………

Hôm nay là ngày … tháng … năm …, chúng con thành tâm kính lễ tại đền Mẫu Thác Bà, nơi linh thiêng trên đỉnh Hoàng Thi, để dâng hương tưởng nhớ và cầu nguyện.

Chúng con xin kính dâng lễ vật, lòng thành kính, cầu mong:

• Gia đình an khang, thịnh vượng.
• Công việc thuận lợi, hanh thông.
• Sức khỏe dồi dào, tâm hồn thanh thản.
• Mọi sự như ý, vạn sự cát tường.

Chúng con nguyện một lòng hướng về Mẫu, mong được che chở và ban phúc lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Cửu Trùng Thanh Vân Lục Cung Công Chúa.
• Đức Thiên Tiên Quỳnh Hoa Mẫu Liễu Hạnh.
• Đức Đệ Nhị Bà Chúa Sơn Lâm Mẫu Thượng Ngàn.
• Đức Đệ Tam Mẫu Thoải.

Hương tử con là: ......................................................

Ngụ tại: ...............................................................

Hôm nay là ngày ........... tháng ........... năm ........... (Âm lịch), con đến Đền Mẫu Thác Bà, nơi linh thiêng trên đỉnh Hoàng Thi, thành tâm kính lễ, dâng hương cầu nguyện.

Con xin kính dâng lễ vật, lòng thành kính, cầu mong:

• Được gặp người bạn đời tâm đầu ý hợp, tình cảm bền chặt.
• Hôn nhân hạnh phúc, vợ chồng hòa thuận, con cái ngoan hiền.
• Gia đình an khang, thịnh vượng, mọi sự như ý.

Con nguyện một lòng hướng về Mẫu, mong được che chở và ban phúc lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Cửu Trùng Thanh Vân Lục Cung Thánh Mẫu.
• Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
• Đức Mẫu Thượng Ngàn.
• Đức Mẫu Thoải.
• Đức Mẫu Địa.
• Chư vị Tôn thần, Thánh cô, Thánh cậu.

Hương tử con là: ......................................................

Ngụ tại: ...............................................................

Hôm nay là ngày ........... tháng ........... năm ........... (Âm lịch), con đến Đền Mẫu Thác Bà, nơi linh thiêng trên đỉnh Hoàng Thi, thành tâm kính lễ, dâng hương cầu nguyện.

Con xin kính dâng lễ vật, lòng thành kính, cầu mong:

• Gia đình an khang, thịnh vượng.
• Công việc thuận lợi, hanh thông.
• Sức khỏe dồi dào, tâm hồn thanh thản.
• Mọi sự như ý, vạn sự cát tường.

Con nguyện một lòng hướng về Mẫu, mong được che chở và ban phúc lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Cửu Trùng Thanh Vân Lục Cung Thánh Mẫu.
• Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
• Đức Mẫu Thượng Ngàn.
• Đức Mẫu Thoải.
• Đức Mẫu Địa.
• Chư vị Tôn thần, Thánh cô, Thánh cậu.

Hương tử con là: ......................................................

Ngụ tại: ...............................................................

Hôm nay là ngày ........... tháng ........... năm ........... (Âm lịch), con trở lại Đền Mẫu Thác Bà, nơi linh thiêng trên đỉnh Hoàng Thi, thành tâm kính lễ, dâng hương tạ ơn.

Con xin kính dâng lễ vật, lòng thành kính, cảm tạ:

• Những ơn lành đã được ban tặng trong năm qua.
• Sự che chở, bảo hộ của các đấng linh thiêng.
• Những điều tốt đẹp đã đến với gia đình và bản thân.

Con nguyện một lòng hướng về Mẫu, mong được tiếp tục che chở và ban phúc lành trong năm mới.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Cửu Trùng Thanh Vân Lục Cung Thánh Mẫu.
• Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
• Đức Mẫu Thượng Ngàn.
• Đức Mẫu Thoải.
• Đức Mẫu Địa.
• Chư vị Tôn thần, Thánh cô, Thánh cậu.

Hương tử con là: ......................................................

Ngụ tại: ...............................................................

Hôm nay là ngày ........... tháng ........... năm ........... (Âm lịch), con lần đầu tiên đến Đền Mẫu Thác Bà, nơi linh thiêng trên đỉnh Hoàng Thi, thành tâm kính lễ, dâng hương cầu nguyện.

Con xin kính dâng lễ vật, lòng thành kính, cầu mong:

• Được các đấng linh thiêng che chở, bảo hộ.
• Gia đình an khang, thịnh vượng.
• Công việc thuận lợi, hanh thông.
• Sức khỏe dồi dào, tâm hồn thanh thản.
• Mọi sự như ý, vạn sự cát tường.

Con nguyện một lòng hướng về Mẫu, mong được che chở và ban phúc lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Cửu Trùng Thanh Vân Lục Cung Thánh Mẫu.
• Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
• Đức Mẫu Thượng Ngàn.
• Đức Mẫu Thoải.
• Đức Mẫu Địa.
• Chư vị Tôn thần, Thánh cô, Thánh cậu.

Hương tử con là: ......................................................

Ngụ tại: ...............................................................

Hôm nay là ngày ........... tháng ........... năm ........... (Âm lịch), con đến Đền Mẫu Thác Bà, nơi linh thiêng trên đỉnh Hoàng Thi, thành tâm kính lễ, dâng hương cầu nguyện.

Con xin kính dâng lễ vật, lòng thành kính, cầu mong:

• Được các đấng linh thiêng che chở, bảo hộ.
• Trí tuệ minh mẫn, học hành tiến bộ.
• Thi cử thuận lợi, đạt kết quả cao.
• Sự nghiệp hanh thông, công danh rạng rỡ.
• Gia đình an khang, thịnh vượng.

Con nguyện một lòng hướng về Mẫu, mong được che chở và ban phúc lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)