Lễ Hội Đền Sòng: Khám Phá Nét Đẹp Văn Hóa Tâm Linh Xứ Thanh

Đền Sòng Sơn, còn được gọi là Sùng Sơn hay Sùng Trân Miếu, là một ngôi đền linh thiêng tọa lạc tại phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đền nổi tiếng với câu ca dao: "Đền Sòng thiêng nhất xứ Thanh".

Ngôi đền được xây dựng vào thời vua Lê Hiển Tông (1740 – 1786) để thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh, một trong "Tứ bất tử" của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Trải qua gần 300 năm lịch sử, đền đã trở thành điểm đến tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách và người dân đến chiêm bái, cầu nguyện.

Đền Sòng Sơn không chỉ là nơi thờ phụng, mà còn là biểu tượng văn hóa, tâm linh đặc sắc của xứ Thanh, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc.

Thánh Mẫu Liễu Hạnh, hay còn gọi là Công chúa Liễu Hạnh, là một trong "Tứ bất tử" trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Bà được tôn vinh là vị thần bảo trợ cho hạnh phúc gia đình, sự bình an và thịnh vượng.

Theo truyền thuyết, Thánh Mẫu Liễu Hạnh là con gái thứ hai của Ngọc Hoàng Thượng Đế. Vì phạm lỗi, bà bị giáng xuống trần gian, trải qua nhiều kiếp sống, kết duyên và giúp đỡ nhân dân, trước khi trở về thiên giới. Những câu chuyện về bà thể hiện lòng nhân ái, sự bao dung và đức hy sinh cao cả.

Đền Sòng Sơn tại Thanh Hóa là một trong những nơi thờ phụng Thánh Mẫu Liễu Hạnh nổi tiếng. Hàng năm, vào ngày 26 tháng 2 âm lịch, lễ hội Đền Sòng được tổ chức long trọng, thu hút đông đảo du khách và người dân đến dâng hương, cầu nguyện và tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống.

Lễ hội Đền Sòng Sơn, một sự kiện văn hóa tâm linh đặc sắc của tỉnh Thanh Hóa, diễn ra hàng năm từ ngày mùng 10 đến ngày 26 tháng 2 âm lịch, với ngày chính hội vào 25 tháng 2, được cho là ngày Thánh Mẫu Liễu Hạnh hạ giới. Lễ hội thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương tham gia, tạo nên không khí trang nghiêm và sôi động.

Diễn biến lễ hội bao gồm hai phần chính:

1. Phần Lễ:
   • Nghi thức rước Thánh Mẫu: Đoàn rước kiệu Thánh Mẫu Liễu Hạnh được tổ chức long trọng, xuất phát từ đền chính, đi qua các tuyến phố chính và quay trở lại đền. Người tham gia mặc trang phục truyền thống, mang theo cờ hoa, nhạc cụ, tạo nên không khí linh thiêng và trang trọng.
   • Lễ dâng hương và cúng tế: Các nghi lễ dâng hương, cúng tế được thực hiện bởi các bô lão và ban tổ chức, nhằm tôn vinh Thánh Mẫu và cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
2. Phần Hội:
   • Biểu diễn nghệ thuật truyền thống: Các tiết mục hát chầu văn, hầu đồng được tổ chức, tái hiện lại những câu chuyện về Thánh Mẫu Liễu Hạnh và các vị thần trong tín ngưỡng dân gian.
   • Trò chơi dân gian: Nhiều hoạt động vui chơi như múa rồng, đánh cờ, đấu vật, đánh đu, leo dây, múa sư tử được tổ chức, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân và du khách.

Lễ hội Đền Sòng Sơn không chỉ là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính đối với Thánh Mẫu Liễu Hạnh, mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, tăng cường tình đoàn kết cộng đồng và quảng bá hình ảnh du lịch của địa phương.

Lễ hội Đền Sòng Sơn không chỉ là một sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng tại Thanh Hóa, mà còn mang trong mình nhiều ý nghĩa sâu sắc và đóng vai trò quan trọng trong đời sống cộng đồng.

Ý nghĩa của Lễ hội Đền Sòng Sơn:

• Tôn vinh Thánh Mẫu Liễu Hạnh: Lễ hội là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính đối với Thánh Mẫu Liễu Hạnh, một trong Tứ Bất Tử trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
• Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống: Thông qua các nghi lễ và hoạt động văn hóa, lễ hội góp phần duy trì và truyền bá những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
• Kết nối cộng đồng: Lễ hội tạo cơ hội cho người dân địa phương và du khách thập phương gặp gỡ, giao lưu, tăng cường tình đoàn kết và hiểu biết lẫn nhau.

Tầm quan trọng của Lễ hội Đền Sòng Sơn:

• Phát triển du lịch địa phương: Lễ hội thu hút đông đảo du khách, góp phần thúc đẩy kinh tế và quảng bá hình ảnh của Thanh Hóa.
• Giáo dục thế hệ trẻ: Thông qua việc tham gia và tìm hiểu về lễ hội, thế hệ trẻ được giáo dục về lịch sử, văn hóa và truyền thống của dân tộc.
• Củng cố niềm tin tâm linh: Lễ hội là dịp để người dân thể hiện và củng cố niềm tin vào các giá trị tâm linh, hướng đến cuộc sống an lành và hạnh phúc.

Như vậy, Lễ hội Đền Sòng Sơn không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà còn là biểu tượng của sự kết nối giữa con người với thần linh, giữa quá khứ và hiện tại, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của cộng đồng.

Tham dự Lễ hội Đền Sòng Sơn là cơ hội tuyệt vời để trải nghiệm không gian văn hóa tâm linh đặc sắc của xứ Thanh. Để có một chuyến đi trọn vẹn và ý nghĩa, du khách nên lưu ý một số kinh nghiệm sau:

1. Thời gian tham dự:

   Lễ hội diễn ra từ ngày 10 đến 26 tháng 2 âm lịch hàng năm, với ngày chính hội vào 25 tháng 2. Đây là thời điểm thu hút đông đảo du khách, vì vậy nên sắp xếp thời gian hợp lý để tránh tình trạng quá tải.

2. Chuẩn bị lễ vật:

   Khi đến dâng hương, du khách nên chuẩn bị lễ vật bao gồm:

   • Đĩa hoa tươi
   • Đĩa quả (ưu tiên các loại quả có màu đỏ)
   • Cơi trầu
   • Giấy tiền, thẻ hương
   • Xôi thịt
   • Chai rượu nhỏ
   • Cánh sớ và hoan hỉ

   Việc chọn lễ vật có màu đỏ chủ đạo được cho là mang lại sự linh ứng và phước lành.

3. Trang phục phù hợp:

   Du khách nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo, tránh quần áo quá ngắn hoặc hở hang để thể hiện sự tôn trọng không gian tâm linh.

4. Thái độ và hành vi:

   Trong khuôn viên đền, cần giữ thái độ trang nghiêm, đi nhẹ, nói khẽ, không đùa giỡn, hút thuốc hay mang đồ ăn vào. Tôn trọng các nghi lễ tôn giáo và không gian tín ngưỡng của địa phương.

5. Tham gia hoạt động lễ hội:

   Bên cạnh phần lễ trang nghiêm, lễ hội còn có nhiều hoạt động văn hóa như thi nấu cơm, kéo co, cờ tướng, hát chầu văn. Du khách nên tham gia để hiểu rõ hơn về văn hóa địa phương.

6. Tham quan các điểm du lịch lân cận:

   Gần Đền Sòng Sơn có Đền Cô Chín (Đền Chín Giếng), cách khoảng 1km về phía Đông. Du khách có thể kết hợp tham quan để hành trình thêm phong phú.

Chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp du khách có trải nghiệm đáng nhớ và ý nghĩa khi tham dự Lễ hội Đền Sòng Sơn.

Khi đến dâng lễ tại Đền Sòng Sơn, nơi thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh, việc chuẩn bị một bài văn khấn trang trọng và thành kính là rất quan trọng. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Hiệu Thiên chí tôn Ngọc Hoàng Thượng đế.

Con kính lạy Tam tòa Thánh Mẫu.

Con kính lạy Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Chế Thắng Hòa Diệu Đại Vương.

Hương tử con là: [Họ và tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày: [Ngày, tháng, năm âm lịch]

Chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ lễ khác, dâng lên trước án.

Chúng con thành tâm kính mời: Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên, Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn, Mẫu Đệ Tam Thoải Phủ, Thánh Mẫu Liễu Hạnh cùng chư vị Tiên Thánh.

Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự tốt lành, sở cầu như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

(Cúi lạy 3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần giữ tâm thành kính, đọc với giọng trang nghiêm và chậm rãi. Sau khi khấn xong, cúi lạy theo số lần quy định để tỏ lòng tôn kính đối với Thánh Mẫu.

Khi đến dâng lễ tại Đền Sòng Sơn, việc chuẩn bị một bài văn khấn trang trọng và thành kính là rất quan trọng. Dưới đây là bài văn khấn cầu tài lộc và bình an thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy chư vị Thánh Mẫu, Thánh phụ, chư vị Tiên Thánh.

Hương tử con là: [Họ và tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày: [Ngày, tháng, năm âm lịch]

Chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ lễ khác, dâng lên trước án.

Chúng con thành tâm kính mời: chư vị Tôn thần, Thánh Mẫu, Thánh phụ, chư vị Tiên Thánh.

Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự tốt lành, sở cầu như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

(Cúi lạy 3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần giữ tâm thành kính, đọc với giọng trang nghiêm và chậm rãi. Sau khi khấn xong, cúi lạy theo số lần quy định để tỏ lòng tôn kính đối với chư vị Tôn thần và Thánh Mẫu.

Trong lễ rước Thánh Mẫu tại Đền Sòng Sơn, việc đọc văn khấn thể hiện lòng thành kính và nguyện vọng của người tham dự. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Chế Thắng Hòa Diệu Đại Vương.

Con kính lạy Tam Tòa Thánh Mẫu, Tứ Phủ Công Đồng, chư vị Tiên Thánh.

Tín chủ con là: [Họ và tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày: [Ngày, tháng, năm âm lịch]

Chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ lễ khác, dâng lên trước án.

Chúng con thành tâm kính mời: chư vị Tôn thần, Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Tam Tòa Thánh Mẫu, Tứ Phủ Công Đồng, chư vị Tiên Thánh.

Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự tốt lành, sở cầu như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

(Cúi lạy 3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần giữ tâm thành kính, đọc với giọng trang nghiêm và chậm rãi. Sau khi khấn xong, cúi lạy theo số lần quy định để tỏ lòng tôn kính đối với chư vị Tôn thần và Thánh Mẫu.

Đầu năm, nhiều người đến đền, chùa để cầu xin sức khỏe, tài lộc và bình an cho gia đình. Dưới đây là bài văn khấn xin lộc đầu năm thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy chư vị Thánh Mẫu, chư vị Tiên Thánh.

Tín chủ con là: [Họ và tên]

Ngụ tại: [Địa chỉ]

Hôm nay là ngày: [Ngày, tháng, năm âm lịch]

Chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ lễ khác, dâng lên trước án.

Chúng con thành tâm kính mời: chư vị Tôn thần, Thánh Mẫu, chư vị Tiên Thánh.

Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự tốt lành, sở cầu như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

(Cúi lạy 3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần giữ tâm thành kính, đọc với giọng trang nghiêm và chậm rãi. Sau khi khấn xong, cúi lạy theo số lần quy định để tỏ lòng tôn kính đối với chư vị Tôn thần và Thánh Mẫu.

Sau khi lời cầu nguyện tại Đền Sòng Sơn được ứng nghiệm, việc thực hiện lễ tạ là hành động thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với Thánh Mẫu Liễu Hạnh và các vị thần linh. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách chuẩn bị và thực hiện lễ tạ:

Chuẩn bị lễ vật

• Hương, hoa tươi: Thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng.
• Trầu cau: Biểu tượng cho sự kết nối và lòng trung thành.
• Trà, rượu: Tượng trưng cho sự thanh khiết và lòng chân thành.
• Bánh kẹo, trái cây: Đại diện cho sự ngọt ngào và thành quả đạt được.
• Tiền vàng mã: Thể hiện sự tri ân và tôn kính đối với thần linh.

Thời gian thực hiện lễ tạ

Lễ tạ thường được tiến hành sau khi lời cầu nguyện đã thành hiện thực. Thời điểm cụ thể có thể linh hoạt, nhưng nên chọn ngày lành, giờ tốt để thể hiện lòng thành kính.

Quy trình thực hiện lễ tạ

1. Chuẩn bị: Sắp xếp lễ vật trang trọng trên bàn thờ tại Đền Sòng Sơn.
2. Dâng hương: Thắp hương và cúi đầu kính cẩn trước ban thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
3. Đọc văn khấn: Với lòng thành tâm, đọc bài văn khấn tạ lễ để bày tỏ sự biết ơn và kính trọng.
4. Cầu nguyện: Sau khi đọc văn khấn, dành ít phút tĩnh tâm để cầu nguyện và suy ngẫm về những điều đã đạt được.
5. Hóa vàng: Đốt tiền vàng mã và các vật phẩm cúng dường khác để hoàn tất nghi thức.

Mẫu văn khấn lễ tạ

Dưới đây là mẫu văn khấn lễ tạ mà bạn có thể tham khảo:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Thánh Mẫu Liễu Hạnh, chư vị Tiên Thánh.

Tín chủ con là: [Họ và tên], ngụ tại: [Địa chỉ].

Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.

Nhờ ơn Thánh Mẫu và chư vị Tiên Thánh, lời cầu nguyện của con đã được ứng nghiệm. Nay con xin làm lễ tạ, kính dâng lễ vật, tỏ lòng biết ơn sâu sắc.

Kính mong Thánh Mẫu và chư vị Tiên Thánh tiếp tục phù hộ độ trì cho con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự tốt lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Những lưu ý khi thực hiện lễ tạ

• Giữ tâm thanh tịnh, thành kính trong suốt quá trình thực hiện lễ tạ.
• Trang phục gọn gàng, lịch sự, phù hợp với không gian linh thiêng.
• Tuân thủ các quy định và hướng dẫn của nhà đền.
• Không nên cầu xin quá nhiều điều trong một lần khấn.

Thực hiện lễ tạ sau khi cầu nguyện thành công không chỉ thể hiện lòng biết ơn mà còn củng cố niềm tin và sự kết nối giữa con người với thế giới tâm linh, góp phần duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp.