Lễ Hội Đổ Giàn An Thái: Tinh Thần Thượng Võ Bình Định

Lễ Hội Đổ Giàn là một sự kiện văn hóa truyền thống độc đáo của vùng đất An Thái, xã Nhơn Phúc, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Được khởi xướng bởi cộng đồng người Hoa sinh sống tại địa phương, lễ hội này không chỉ thể hiện tinh thần thượng võ mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc.

Được tổ chức định kỳ 4 năm một lần vào các ngày 15 đến 17 tháng 7 âm lịch, Lễ Hội Đổ Giàn diễn ra tại Chùa Ngũ Bang Hội Quán. Điểm nhấn của lễ hội là nghi thức "đổ giàn", nơi một giàn cúng cao khoảng 10 mét được dựng lên, trên đó đặt lễ vật gồm hương, hoa, trà, quả và một con heo quay. Khi nghi lễ kết thúc, các võ sĩ từ các làng sẽ tranh tài để giành lấy con heo quay, thể hiện sức mạnh và kỹ năng võ thuật.

Qua nhiều giai đoạn lịch sử, Lễ Hội Đổ Giàn đã trải qua những thời kỳ gián đoạn nhưng vẫn giữ được giá trị văn hóa sâu sắc. Năm 2005, lễ hội được phục dựng với nhiều hoạt động phong phú, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Đây không chỉ là dịp để tôn vinh truyền thống võ thuật mà còn góp phần bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của Bình Định.

Lễ hội Đổ Giàn là một sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc, được tổ chức tại thôn An Thái, xã Nhơn Phúc, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Lễ hội diễn ra tại Chùa Ngũ Bang Hội Quán, một ngôi chùa có ý nghĩa quan trọng đối với cộng đồng địa phương.

Thời gian tổ chức lễ hội thường vào các năm Tỵ, Dậu, Sửu, theo chu kỳ 4 năm một lần, vào các ngày 14 đến 16 tháng 7 âm lịch. Tuy nhiên, có những giai đoạn lễ hội bị gián đoạn và được khôi phục lại vào năm 2005. Lễ hội không chỉ là dịp để người dân địa phương thể hiện tinh thần thượng võ mà còn thu hút du khách từ khắp nơi đến tham gia và trải nghiệm nét văn hóa độc đáo này.

Lễ hội Đổ Giàn tại An Thái, Bình Định, là một sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc, kết hợp giữa các nghi thức tâm linh và hoạt động thể thao thượng võ. Dưới đây là những nghi thức và hoạt động tiêu biểu trong lễ hội:

• Rước nước, rước cỗ, rước Phật:

  Các đoàn rước trang trọng diễu hành qua các tuyến đường trong làng, mang theo nước thiêng, lễ vật và tượng Phật, thể hiện lòng thành kính và cầu mong sự bình an cho cộng đồng.

• Rước hương, chẩn tế, cầu an, cầu siêu:

  Những nghi lễ này được tổ chức tại chùa Ngũ Bang Hội Quán, nhằm cầu nguyện cho quốc thái dân an, tưởng nhớ và siêu độ cho các vong linh.

• Rước đèn múa lân:

  Hoạt động nghệ thuật sôi động với những màn múa lân đặc sắc, thu hút sự tham gia và cổ vũ nhiệt tình của người dân địa phương và du khách.

• Chưng cộ đất:

  Trưng bày các mô hình đất nung tinh xảo, phản ánh đời sống và văn hóa của người dân địa phương, tạo điểm nhấn nghệ thuật cho lễ hội.

• Biểu diễn hát bội, bài chòi dân gian:

  Những tiết mục nghệ thuật truyền thống được trình diễn, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể của dân tộc.

• Nghi thức "Xô cỗ, đổ giàn" và tranh heo quay:

  Đây là điểm nhấn độc đáo của lễ hội. Một giàn cúng cao khoảng 10 mét được dựng lên, trên đó đặt lễ vật và một con heo quay. Sau khi nghi lễ kết thúc, các võ sĩ từ các làng sẽ tranh tài để giành lấy con heo quay, thể hiện tinh thần thượng võ và sự đoàn kết cộng đồng.

Những nghi thức và hoạt động này không chỉ phản ánh đời sống văn hóa tâm linh phong phú của người dân An Thái mà còn góp phần tôn vinh và bảo tồn truyền thống võ thuật đặc sắc của vùng đất Bình Định.

Lễ hội Đổ Giàn tại An Thái không chỉ là một sự kiện văn hóa truyền thống, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc gắn kết cộng đồng và bảo tồn các giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương.

• Thể hiện tinh thần thượng võ:

  Lễ hội là dịp để tôn vinh và phát huy tinh thần thượng võ của người dân An Thái, thông qua các hoạt động như tranh tài võ thuật và nghi thức "đổ giàn". Điều này góp phần duy trì và phát triển truyền thống võ cổ truyền của vùng đất này.

• Tăng cường sự đoàn kết cộng đồng:

  Thông qua việc cùng nhau chuẩn bị và tham gia các nghi thức, lễ hội tạo điều kiện để các thành viên trong cộng đồng gắn kết, chia sẻ và củng cố mối quan hệ xã hội, từ đó xây dựng một cộng đồng vững mạnh và đoàn kết.

• Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống:

  Lễ hội là cơ hội để thế hệ trẻ hiểu và trân trọng các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời thúc đẩy việc bảo tồn và phát huy những nét đẹp văn hóa đặc trưng của địa phương.

• Thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế địa phương:

  Việc tổ chức lễ hội thu hút du khách từ nhiều nơi, góp phần quảng bá hình ảnh địa phương và thúc đẩy phát triển du lịch, từ đó tạo điều kiện cho kinh tế địa phương phát triển.

Như vậy, Lễ hội Đổ Giàn không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, tinh thần thượng võ và sự phát triển bền vững của cộng đồng An Thái.

Lễ hội Đổ Giàn tại An Thái đã trải qua nhiều giai đoạn khôi phục và bảo tồn đáng chú ý, phản ánh sự quan tâm của cộng đồng đối với di sản văn hóa độc đáo này.

• Giai đoạn tổ chức ban đầu:

  Lễ hội được tổ chức vào các năm 1933, 1937 và 1941, thu hút đông đảo người dân và võ sĩ từ khắp nơi tham gia, thể hiện tinh thần thượng võ và đoàn kết cộng đồng.

• Gián đoạn do hoàn cảnh lịch sử:

  Sau năm 1941, do tình hình chiến tranh và biến động xã hội, lễ hội không được tổ chức trong một thời gian dài, dẫn đến sự mai một của nhiều nghi thức truyền thống.

• Phục dựng vào năm 2005:

  Nhằm khôi phục và bảo tồn giá trị văn hóa, địa phương đã tái hiện lễ hội từ ngày 14 đến 16 tháng 7 âm lịch năm 2005, với các nghi thức như rước nước, rước cỗ, rước Phật, rước hương, chưng cộ đất, rước đèn múa lân và nghi thức cúng chay ba ngọ. Sự kiện này thu hút hàng ngàn người dân và du khách tham gia, tạo dấu ấn mạnh mẽ trong cộng đồng.

• Những thách thức và định hướng bảo tồn:

  Sau lần phục dựng năm 2005, lễ hội chưa được tổ chức lại do một số khó khăn và bất cập. Tuy nhiên, cộng đồng và các nhà nghiên cứu văn hóa đã tổ chức nhiều tọa đàm khoa học nhằm tìm giải pháp khôi phục và phát huy giá trị của lễ hội, hướng tới việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể và phục vụ phát triển du lịch địa phương.

Những nỗ lực khôi phục và bảo tồn Lễ hội Đổ Giàn không chỉ thể hiện lòng tự hào về di sản văn hóa mà còn góp phần gắn kết cộng đồng và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại An Thái.

Trong các nghi lễ truyền thống tại đền thờ Đức Ông, bài văn khấn khai lễ đóng vai trò quan trọng, thể hiện lòng thành kính của tín chủ đối với Đức Ông Tu Đạt Tôn Giả và các chư vị Thánh Thần. Dưới đây là nội dung bài văn khấn thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Ông Tu Đạt Tôn Giả, Thập Bát Long Thần, Già Lam Chân Tể.

Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....

Tín chủ con là: ...................................................

Ngụ tại: ...........................................................

Cùng cả gia đình thân tới cửa đền, trước điện Đức Ông, thành tâm kính lễ, hiến dâng phẩm vật, kim ngân tịnh tài. Chúng con kính tâu lên Ngài Tu Đạt Tôn Giả từ cảnh trời cao soi xét.

Chúng con kính tâu lên Ngài Già Lam Chân Tể cai quản trong nội tự cùng các Thánh Chúng trong cảnh đền đây.

Thiết nghĩ chúng con sinh nơi trần tục, nhiều sự lỗi lầm, hôm nay tỏ lòng thành kính, cúi xin Đức Ông thể đức hiếu sinh, rủ lòng tế độ che chở cho chúng con, ba tháng hè chín tháng đông, tiêu trừ bệnh tật tai ương, vui hưởng lộc tài may mắn, cầu gì cũng được, nguyện gì cũng thành.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Bài văn khấn này thể hiện sự tôn kính và nguyện vọng của tín chủ, mong Đức Ông phù hộ độ trì cho gia đình được bình an, may mắn và thành công trong cuộc sống.

Trong ngày chính hội của Lễ hội Đổ Giàn, việc dâng lễ vật là nghi thức quan trọng thể hiện lòng thành kính của người dân đối với các bậc tiền nhân, thần linh và anh hùng dân tộc. Bài văn khấn dâng lễ vật dưới đây thường được sử dụng trong nghi thức long trọng này:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy các ngài Thần linh, Thổ địa, Thành hoàng bản thổ.

Hôm nay là ngày .......... tháng .......... năm ..........

Tín chủ chúng con là: .....................................................

Ngụ tại: ...................................................................

Nhân ngày chính hội Đổ Giàn, chúng con sắm sửa lễ vật, hương hoa, phẩm oản, lễ mặn, lễ chay kính dâng lên các Ngài với tấm lòng thành kính. Cúi xin chư vị anh linh, Thánh Thần, liệt tổ, liệt tông giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho chúng con:

• Gia đạo bình an, sức khỏe dồi dào
• Làm ăn phát đạt, lộc tài như ý
• Con cháu hiếu thuận, học hành tấn tới
• Trăm sự thuận buồm xuôi gió, vạn điều hanh thông

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chư vị chứng giám và gia hộ.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Bài văn khấn không chỉ là nghi thức tâm linh mà còn là dịp để mỗi người dân thể hiện lòng biết ơn, cầu mong phước lành và giữ gìn nét đẹp truyền thống trong văn hóa lễ hội Việt Nam.

Trong Lễ hội Đổ Giàn tại An Thái, Bình Định, nghi thức rước thần là một phần quan trọng, thể hiện lòng thành kính của cộng đồng đối với các vị thần linh. Bài văn khấn trong lễ rước thần thường được thực hiện như sau:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa, Thành hoàng bản thổ.

Hôm nay là ngày .......... tháng .......... năm ..........

Tín chủ con là: .....................................................

Ngụ tại: ...................................................................

Nhân dịp Lễ hội Đổ Giàn, chúng con thành tâm tổ chức lễ rước thần, cung nghinh chư vị thần linh quang lâm chứng giám. Chúng con kính cẩn dâng lên hương hoa, lễ vật, biểu thị lòng thành kính và biết ơn sâu sắc.

Cúi xin chư vị thần linh từ bi chứng giám, phù hộ độ trì cho cộng đồng chúng con:

• Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
• Nhân dân an cư lạc nghiệp, cuộc sống ấm no hạnh phúc.
• Trẻ em học hành tấn tới, người già mạnh khỏe, trường thọ.
• Cộng đồng đoàn kết, yêu thương, cùng nhau phát triển.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chư vị thần linh chứng giám và gia hộ.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Bài văn khấn này không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với thần linh mà còn là dịp để cộng đồng cầu mong những điều tốt đẹp, bình an và thịnh vượng đến với mọi người.

Sau khi các nghi lễ trong Lễ hội Đổ Giàn đã hoàn tất viên mãn, người dân sẽ thực hiện nghi thức tạ lễ để bày tỏ lòng biết ơn đối với chư vị thần linh đã chứng giám và phù hộ. Bài văn khấn tạ lễ thể hiện sự trang nghiêm, thành kính và khép lại chuỗi hoạt động lễ hội trong không khí trang trọng, thiêng liêng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa, Thành hoàng bản thổ.

Hôm nay là ngày .......... tháng .......... năm ..........

Tín chủ con là: .....................................................

Ngụ tại: ...................................................................

Chúng con thành tâm kính cáo với các đấng Thánh Thần: Lễ hội Đổ Giàn đến nay đã hoàn mãn, các nghi thức rước, dâng hương, tế lễ đều đã diễn ra trong sự viên thành, long trọng và thành kính.

Nay xin được tạ lễ, kính dâng hương hoa, lễ vật, tỏ lòng tri ân sâu sắc đến chư vị Thần linh đã quang lâm chứng giám, gia hộ độ trì.

• Xin cảm tạ sự bảo hộ cho quốc thái dân an.
• Xin cảm tạ sự chở che cho gia đạo bình an, mạnh khỏe.
• Xin cảm tạ những phước lành mà chư vị đã ban tặng cho cộng đồng.

Chúng con xin cúi đầu cảm niệm, mong được tiếp tục hưởng ân lộc, mọi điều tốt lành trong năm mới và những năm về sau.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Bài văn khấn tạ lễ không chỉ là lời kết trọn vẹn cho một kỳ lễ hội ý nghĩa, mà còn là biểu hiện của văn hóa tâm linh Việt Nam, gắn kết tinh thần cộng đồng và truyền thống tôn kính tổ tiên, thần linh.