Lễ Hội Đồng Đăng: Khám Phá Nét Đẹp Văn Hóa Tâm Linh Xứ Lạng

Lễ Hội Đồng Đăng là một sự kiện văn hóa truyền thống được tổ chức hàng năm vào ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch tại đền Mẫu Đồng Đăng, thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn. Đây là dịp để người dân và du khách thập phương đến tham gia các hoạt động tín ngưỡng, cầu mong sự bình an, may mắn và thịnh vượng.

Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và nghệ thuật truyền thống được tổ chức, bao gồm:

• Múa sư tử
• Biểu diễn võ dân tộc
• Thi đấu các môn thể thao truyền thống như đẩy gậy, kéo co, ném còn

Đặc biệt, lễ hội còn là cơ hội để du khách thưởng thức các món ăn đặc sản của xứ Lạng như lợn quay, vịt quay, khau nhục và phở chua.

Vào ngày chính hội, hàng chục nghìn du khách từ khắp nơi, bao gồm cả du khách quốc tế, đổ về đền Mẫu Đồng Đăng để tham gia lễ hội, thể hiện sự sôi động và hấp dẫn của sự kiện này.

Lễ Hội Đồng Đăng không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống mà còn thúc đẩy du lịch địa phương, trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá nét đẹp văn hóa tâm linh của vùng biên giới phía Bắc Việt Nam.

Lễ hội Đồng Đăng diễn ra với nhiều hoạt động phong phú, kết hợp giữa phần lễ trang nghiêm và phần hội sôi động, thu hút đông đảo du khách tham gia.

Phần lễ

Phần lễ được tổ chức tại đền Mẫu Đồng Đăng với các nghi thức truyền thống nhằm cầu mong sự may mắn, bình an và thịnh vượng cho cộng đồng.

Phần hội

Sau phần lễ, phần hội diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và nghệ thuật đặc sắc:

• Múa sư tử
• Biểu diễn võ dân tộc
• Thi đấu các môn thể thao truyền thống như đẩy gậy, kéo co, nhảy bao
• Các trò chơi dân gian như bịt mắt đánh trống, tung còn

Phố đi bộ Đồng Đăng

Trong khuôn khổ lễ hội, Phố đi bộ Đồng Đăng được khai trương, tạo thêm điểm nhấn cho sự kiện. Phố đi bộ bao gồm các khu vực:

• Khu mua sắm
• Khu ẩm thực với các món đặc sản như lợn quay, vịt quay, khau nhục
• Khu biểu diễn văn hóa, nghệ thuật
• Khu trò chơi dân gian

Phố đi bộ hoạt động từ 18h đến 24h các tối thứ 7, Chủ nhật hàng tuần và các ngày lễ, tết, tạo không gian vui chơi, giải trí cho người dân và du khách.

Những hoạt động đa dạng trong lễ hội không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà còn thúc đẩy du lịch địa phương, mang đến trải nghiệm đáng nhớ cho du khách khi đến với Đồng Đăng.

Đền Mẫu Đồng Đăng, tọa lạc tại khu Lò Rèn, thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn, là một địa điểm tâm linh quan trọng và thu hút nhiều du khách. Nằm cách thành phố Lạng Sơn khoảng 15 km và gần cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, đền không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là điểm du lịch văn hóa nổi bật.

Lịch sử hình thành

Ban đầu, đền được xây dựng vào khoảng thế kỷ XIX tại một mái đá sát chân núi, cách vị trí hiện nay hơn 300 mét về phía Đông Bắc. Tuy nhiên, do vị trí cũ chật hẹp và không thuận tiện cho việc thờ cúng, người dân địa phương đã chuyển đền đến vị trí hiện tại để đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng ngày càng tăng.

Kiến trúc và không gian thờ tự

Đền Mẫu Đồng Đăng nổi bật với kiến trúc truyền thống, bao gồm 5 gian thờ được bố trí hài hòa và trang nghiêm. Mỗi gian thờ đều được trang trí công phu, thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần linh. Không gian đền rộng rãi, thoáng đãng, tạo cảm giác thanh tịnh cho du khách khi đến chiêm bái.

Hoạt động tín ngưỡng và lễ hội

Hàng năm, vào ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch, đền tổ chức lễ hội truyền thống với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như múa sư tử, biểu diễn võ dân tộc, thi đấu thể thao truyền thống và thưởng thức ẩm thực địa phương. Lễ hội thu hút hàng chục nghìn du khách trong và ngoài nước đến tham gia, tạo nên không khí sôi động và đầy màu sắc.

Đền Mẫu Đồng Đăng không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là điểm đến văn hóa, lịch sử quan trọng của tỉnh Lạng Sơn, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.

Pháo đài Đồng Đăng, tọa lạc tại điểm cao 339 thuộc khu Dây Thép, thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn, là một di tích lịch sử quan trọng, ghi dấu nhiều sự kiện hào hùng của dân tộc.

Lịch sử hình thành

Được thực dân Pháp xây dựng từ năm 1940, pháo đài có kiến trúc kiên cố với 3 tầng, chiều rộng 60m và chiều dài 100m. Tầng cao nhất được thiết kế làm nơi quan sát, tầng thứ hai có các phòng và lỗ châu mai để chiến đấu, tầng thứ ba là nơi chứa quân trang, đạn dược, lương thực và phòng họp.

Vai trò trong lịch sử

Trong thời kỳ chống thực dân Pháp, pháo đài Đồng Đăng được xem là lô cốt "bất khả xâm phạm". Nhiều lần quân dân ta tấn công nhưng không thành công. Đến năm 1944-1945, lợi dụng tình hình Nhật đảo chính Pháp, quân dân ta đã khởi nghĩa và chiếm được pháo đài.

Đặc biệt, trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc tháng 2/1979, pháo đài Đồng Đăng là nơi ghi dấu tinh thần bất khuất, anh dũng của quân và dân ta.

Di tích lịch sử quốc gia

Với những giá trị lịch sử to lớn, pháo đài Đồng Đăng đã được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia, trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn tìm hiểu về lịch sử và truyền thống đấu tranh của dân tộc.

Phố đi bộ Đồng Đăng, khai trương vào ngày 6 tháng 2 năm 2025, là một điểm đến văn hóa và du lịch mới tại thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn. Với tổng chiều dài 1.442 mét, phố đi bộ bao gồm các tuyến đường Hoàng Văn Thụ, Nam Quan, ngõ 5 Hoàng Văn Thụ và ngõ 6 Nam Quan, tạo nên một không gian sinh hoạt cộng đồng sôi động và hấp dẫn.

Các khu vực chính

Phố đi bộ được chia thành các khu vực chức năng đa dạng:

• Khu mua sắm: Nơi trưng bày và bán các sản phẩm địa phương, hàng thủ công mỹ nghệ và quà lưu niệm.
• Khu ẩm thực: Du khách có thể thưởng thức các món ăn đặc sản của Lạng Sơn như lợn quay, vịt quay, khau nhục và phở chua.
• Khu biểu diễn văn hóa, nghệ thuật: Sân khấu cho các hoạt động biểu diễn nghệ thuật truyền thống và hiện đại, mang đến không gian giải trí phong phú.
• Khu trò chơi dân gian: Tổ chức các trò chơi truyền thống, tạo cơ hội cho du khách trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa địa phương.

Thời gian hoạt động

Phố đi bộ hoạt động từ 18h đến 24h vào các tối thứ Bảy, Chủ nhật hàng tuần và các ngày lễ, tết, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và du khách tham gia.

Ý nghĩa và triển vọng

Việc xây dựng phố đi bộ Đồng Đăng nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, kết hợp với phát triển du lịch, thương mại và dịch vụ. Đây là điểm nhấn quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương, đồng thời tạo không gian giao lưu văn hóa, nâng cao đời sống tinh thần cho cộng đồng.

Lễ hội Đồng Đăng không chỉ là dịp để du khách tham gia các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng mà còn là cơ hội tuyệt vời để thưởng thức những món ăn đặc sản nổi tiếng của xứ Lạng. Dưới đây là một số món ăn tiêu biểu mà du khách không nên bỏ qua khi đến với lễ hội:

• Lợn quay: Món ăn truyền thống với lớp da giòn rụm và thịt mềm ngọt, được tẩm ướp gia vị đặc trưng.
• Vịt quay: Vịt được quay chín đều, da vàng óng, thịt thơm ngon, thường ăn kèm với bánh tráng và rau sống.
• Khau nhục: Món thịt heo hầm mềm, thấm đượm gia vị, thường được dùng trong các dịp lễ hội và tiệc tùng.
• Phở chua: Biến tấu độc đáo của phở với hương vị chua ngọt đặc trưng, kết hợp cùng thịt xá xíu, lạc rang và rau thơm.

Đặc biệt, trong khuôn khổ lễ hội, Phố đi bộ Đồng Đăng được khai trương, tạo thêm không gian cho du khách trải nghiệm ẩm thực và văn hóa địa phương. Phố đi bộ được chia thành các khu vực như:

• Khu mua sắm: Bày bán các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và quà lưu niệm đặc trưng của Lạng Sơn.
• Khu ẩm thực: Tập trung các gian hàng phục vụ đặc sản địa phương, cho phép du khách thưởng thức ngay tại chỗ.
• Khu biểu diễn văn hóa, nghệ thuật: Nơi diễn ra các tiết mục múa sư tử, hát then, đàn tính, mang đậm bản sắc dân tộc.
• Khu trò chơi dân gian: Tổ chức các trò chơi truyền thống như kéo co, ném còn, tạo không khí vui tươi, sôi động.

Những trải nghiệm ẩm thực tại lễ hội không chỉ làm phong phú thêm chuyến đi của du khách mà còn góp phần quảng bá văn hóa ẩm thực độc đáo của Lạng Sơn đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Văn khấn tại Đền Mẫu Đồng Đăng là một phần không thể thiếu trong nghi lễ dâng hương, thể hiện lòng thành kính của người hành hương đối với các bậc Thánh Mẫu và thần linh cai quản nơi linh thiêng này. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản về nội dung và nghi thức khi thực hiện văn khấn:

Chuẩn bị lễ vật

• Hương, hoa tươi, trầu cau.
• Rượu trắng, nước sạch.
• Bánh kẹo, hoa quả ngũ sắc.
• Xôi, gà luộc hoặc mâm cúng chay tùy tâm nguyện.
• Tiền vàng, lễ mã.

Nội dung văn khấn

Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến, được người dân sử dụng khi dâng lễ tại Đền Mẫu Đồng Đăng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con lạy Quan Thánh Đền Mẫu Đồng Đăng, Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Tứ phủ Vạn linh.

Hôm nay là ngày... tháng... năm..., tín chủ con tên là... ngụ tại...

Thành tâm sửa lễ hương hoa lễ vật, dâng lên trước án, kính mời chư vị Thánh Mẫu cùng các chư thần linh bản đền về ngự đồng chứng lễ, soi xét lòng thành, phù hộ độ trì cho chúng con được:

• Bình an trong tâm trí và thể chất.
• Công việc thuận buồm xuôi gió.
• Gia đạo hạnh phúc, hòa thuận, yên vui.
• Lộc tài phát triển, đời sống thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi mong được chư vị chứng giám và ban phước lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc đọc văn khấn nên được thực hiện với lòng thành kính, giọng điệu trang nghiêm và tâm nguyện hướng thiện, góp phần tạo nên một không gian lễ hội thiêng liêng và trang trọng tại Đền Mẫu Đồng Đăng.

Khi tham dự Lễ Hội Đồng Đăng tại Đền Mẫu Đồng Đăng, việc thực hiện nghi thức văn khấn cầu bình an, sức khỏe và may mắn là một phần quan trọng, thể hiện lòng thành kính và nguyện vọng của người hành hương. Dưới đây là hướng dẫn về cách chuẩn bị lễ vật và bài văn khấn phù hợp:

Chuẩn bị lễ vật

• Hương, hoa tươi.
• Trầu cau tươi.
• Trà, rượu, nước sạch.
• Bánh kẹo, hoa quả theo mùa.
• Xôi, chè.
• Tiền vàng mã.

Nội dung văn khấn

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Con kính lạy ngài Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.

Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong khu vực này.

Hôm nay là ngày... tháng... năm..., tín chủ con là... ngụ tại...

Thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kính dâng trước án, cúi xin chư vị Tôn thần chứng giám.

Chúng con cầu xin chư vị Tôn thần phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc thực hiện văn khấn cần được tiến hành với lòng thành kính, trang nghiêm, thể hiện sự tôn trọng đối với các đấng linh thiêng và mong muốn nhận được sự che chở, ban phước lành từ các ngài.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Con kính lạy Tam Tòa Thánh Mẫu, Tứ phủ Chư vị Tôn thần.

Hôm nay là ngày … tháng … năm …

Tín chủ con tên là: …

Ngụ tại: …

Nhân duyên hôm nay, con về nơi cửa Thánh, thành tâm kính lễ, dâng lên hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả, bày ra trước án.

Chúng con thành tâm kính mời:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Tam Tòa Thánh Mẫu.
• Chư vị Tôn thần.

Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì cho con được:

• Gia đạo bình an.
• Sức khỏe dồi dào.
• Công việc hanh thông.
• Tài lộc dồi dào.
• Tình duyên thuận lợi, sớm gặp được người tâm đầu ý hợp, nên duyên vợ chồng, trăm năm hạnh phúc.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Hôm nay là ngày … tháng … năm …

Tín chủ con tên là: …

Ngụ tại: …

Nhân dịp …, con đã thành tâm cầu nguyện và được chư vị Tôn thần chứng giám, ban phước lành, nguyện ước đã thành hiện thực. Nay con sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, kim ngân, thành tâm kính dâng lên chư vị Tôn thần, cúi xin các Ngài chứng giám lòng thành.

Chúng con thành tâm kính mời:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Tam Tòa Thánh Mẫu.
• Chư vị Tôn thần.

Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù trì cho con cùng gia đình được:

• Gia đạo bình an.
• Sức khỏe dồi dào.
• Công việc hanh thông.
• Tài lộc dồi dào.
• Mọi sự tốt lành, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy chư vị Tiên Thánh, Tiên Hiền, Tiên Nương.

Hôm nay là ngày … tháng … năm …

Tín chủ con tên là: …

Ngụ tại: …

Nhân dịp khai hội …, con cùng gia đình thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, dâng lên trước án, kính mời chư vị Tôn thần, chư vị Tiên Thánh, Tiên Hiền, Tiên Nương giáng lâm chứng giám.

Chúng con thành tâm kính mời:

• Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế.
• Đức Tam Tòa Thánh Mẫu.
• Chư vị Tôn thần.
• Chư vị Tiên Thánh, Tiên Hiền, Tiên Nương.

Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, cho phép chúng con được tham dự lễ hội, cầu mong:

• Gia đạo bình an.
• Sức khỏe dồi dào.
• Công việc hanh thông.
• Tài lộc dồi dào.
• Mọi sự tốt lành, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)