Lễ Hội Ở Văn Miếu Quốc Tử Giám: Trải Nghiệm Văn Hóa Truyền Thống Độc Đáo

Hội Chữ Xuân tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám là sự kiện văn hóa thường niên diễn ra vào dịp Tết Nguyên Đán, thu hút đông đảo du khách và người yêu nghệ thuật thư pháp. Sự kiện không chỉ tôn vinh truyền thống hiếu học mà còn góp phần bảo tồn và phát huy nghệ thuật thư pháp Việt Nam.

Thời gian tổ chức Hội Chữ Xuân thường kéo dài từ cuối tháng Chạp đến giữa tháng Giêng Âm lịch, mở cửa từ 8h00 đến 22h00 hàng ngày. Trong khuôn khổ sự kiện, nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật đặc sắc được tổ chức, bao gồm:

• Viết thư pháp và cho chữ đầu năm.
• Triển lãm thư pháp với các chủ đề ý nghĩa như "Hiếu học" hay "Thực học".
• Tái hiện không gian giáo dục thi cử truyền thống.
• Giới thiệu làng nghề và sản phẩm thủ công truyền thống.
• Biểu diễn nghệ thuật truyền thống như ca trù, quan họ, hát chèo, hát xẩm.

Đặc biệt, Hội Chữ Xuân gần đây ghi nhận sự gia tăng của các "ông đồ" viết thư pháp chữ Quốc ngữ, phản ánh nhu cầu ngày càng cao của công chúng đối với loại hình nghệ thuật này. Sự kết hợp giữa thư pháp Hán Nôm và Quốc ngữ đã tạo nên một không gian văn hóa đa dạng và phong phú, thu hút sự quan tâm của nhiều đối tượng du khách.

Không gian tổ chức tại khu vực Hồ Văn thuộc di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám được chỉnh trang, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách tham quan và tham gia các hoạt động. Hội Chữ Xuân không chỉ là điểm đến văn hóa hấp dẫn trong dịp đầu năm mới mà còn là nơi gặp gỡ, giao lưu của những người yêu thích và đam mê nghệ thuật thư pháp.

Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ là di tích lịch sử quan trọng mà còn là địa điểm tổ chức nhiều triển lãm và trưng bày nghệ thuật đặc sắc, góp phần tôn vinh và bảo tồn văn hóa Việt Nam.

Một số triển lãm tiêu biểu đã diễn ra tại đây bao gồm:

• Triển lãm "Đa sắc": Khai mạc vào ngày 26/3/2025, trưng bày hơn 300 tác phẩm của 12 nghệ sĩ và studio, với mục tiêu đưa nghệ thuật ứng dụng vào đời sống thường ngày, giúp công chúng tiếp cận nghệ thuật một cách gần gũi hơn.
• Triển lãm "Dấu xưa văn hiến" lần thứ 3 với chủ đề "Thiên Quang": Kết thúc vào ngày 24/3/2025, triển lãm này mang đến góc nhìn mới về di sản văn hóa thông qua các tác phẩm nghệ thuật sáng tạo.
• Triển lãm "KỂ" - Thiết kế trẻ trong lòng Di sản: Khai mạc gần đây, triển lãm giới thiệu 52 tác phẩm của sinh viên ngành Thiết kế Đồ họa, 12 tác phẩm của sinh viên ngành Thiết kế Thời trang và 18 tác phẩm của sinh viên ngành Điêu khắc, tạo nên không gian nghệ thuật đa chiều và sáng tạo.
• Triển lãm "Sĩ tử": Khai mạc vào ngày 25/6/2024 tại nhà Thái học, triển lãm này là món quà đặc biệt gửi đến công chúng, tái hiện hình ảnh các sĩ tử trong kỳ thi xưa.
• Triển lãm "Nghiên bút còn thơm": Diễn ra vào tháng 9/2024, trưng bày gần 800 bức thư pháp Quốc ngữ sử dụng công nghệ ánh sáng, tạo nên trải nghiệm thị giác độc đáo cho người xem.

Những triển lãm này không chỉ làm phong phú thêm đời sống văn hóa nghệ thuật của thủ đô mà còn tạo cơ hội cho công chúng tiếp cận và hiểu sâu hơn về các giá trị truyền thống và sáng tạo đương đại.

Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ là di tích lịch sử quan trọng mà còn là trung tâm tổ chức nhiều hoạt động văn hóa và nghệ thuật đặc sắc, thu hút đông đảo du khách và người dân tham gia. Dưới đây là một số hoạt động tiêu biểu:

• Hội chữ Xuân Ất Tỵ 2025: Diễn ra từ ngày 23/1 đến 9/2/2025 tại Hồ Văn, sự kiện bao gồm triển lãm thư pháp, xin chữ đầu năm, biểu diễn nghệ thuật truyền thống như quan họ, ca trù, chèo, cùng các trò chơi dân gian và trưng bày sản phẩm làng nghề.
• Chương trình "Quà tặng nhân gian": Khai mạc ngày 2/1/2025, giới thiệu tinh hoa nghề thủ công truyền thống từ khắp vùng miền Việt Nam, tạo không gian sáng tạo văn hóa độc đáo.
• Triển lãm "Đối thoại Thư pháp và Graffiti": Kết hợp giữa nghệ thuật thư pháp truyền thống và graffiti hiện đại, mang đến góc nhìn mới mẻ về sự giao thoa giữa các loại hình nghệ thuật.
• Chương trình nghệ thuật "Di sản hội tụ": Tổ chức tại Nhà Thái Học, du khách được thưởng thức phim mapping 3D "Tinh hoa đạo học" cùng các tiết mục biểu diễn nghệ thuật đặc sắc.
• Hoạt động giáo dục di sản: Các chương trình như "Ơ kìa con nghê", "Khám phá bia Tiến sĩ", "Lớp học xưa" giúp học sinh tìm hiểu về di sản văn hóa một cách sinh động và hấp dẫn.

Những hoạt động này không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà còn tạo nên không gian sáng tạo, kết nối cộng đồng và thu hút sự quan tâm của công chúng đối với di sản văn hóa dân tộc.

Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam là sự kiện văn hóa quan trọng, được tổ chức hàng năm nhằm tôn vinh giá trị của sách và khuyến khích phong trào đọc sách trong cộng đồng. Tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, sự kiện này diễn ra với nhiều hoạt động phong phú và ý nghĩa.

Trong khuôn khổ sự kiện, Hội Sách được tổ chức tại khu vực Hồ Văn, thu hút sự tham gia của khoảng 60 đơn vị xuất bản và phát hành, trưng bày hơn 40.000 đầu sách đa dạng. Hội Sách không chỉ là nơi giới thiệu các ấn phẩm mới mà còn có nhiều chương trình ưu đãi, khuyến mãi hấp dẫn dành cho độc giả.

Bên cạnh đó, nhiều hoạt động giao lưu, tọa đàm với các tác giả, nhà nghiên cứu nổi tiếng được tổ chức, tạo cơ hội cho độc giả gặp gỡ, trao đổi và chia sẻ về văn hóa đọc. Các chương trình nghệ thuật đặc sắc cũng được dàn dựng, góp phần làm phong phú thêm không gian văn hóa tại sự kiện.

Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ hiện đại như trình diễn ánh sáng 3D Mapping tại khu vực Khuê Văn Các mang đến trải nghiệm mới mẻ, kết nối truyền thống với hiện đại, thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng.

Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ góp phần lan tỏa tình yêu sách, nâng cao văn hóa đọc trong cộng đồng mà còn khẳng định vai trò của di tích trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.

Giải Cờ Tướng Lễ hội Văn Miếu Xuân Giáp Thìn 2024 là sự kiện văn hóa thể thao truyền thống được tổ chức tại Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nhằm phát huy và tôn vinh bộ môn cờ tướng trong cộng đồng.

Giải đấu diễn ra từ ngày 11/02/2024 đến ngày 13/02/2024 (tức từ mùng 2 đến mùng 4 Tết Giáp Thìn), với lịch thi đấu như sau:

• Ngày 11/02/2024: Vòng bảng
• Ngày 12/02/2024: Vòng tứ kết và bán kết
• Ngày 13/02/2024: Trận chung kết và lễ trao giải

Thể thức thi đấu như sau:

• Các kỳ thủ được bốc thăm chia vào 4 bảng (A, B, C, D), thi đấu vòng tròn một lượt.
• Mỗi bảng chọn 2 kỳ thủ có thành tích tốt nhất vào vòng tứ kết.
• Vòng tứ kết thi đấu chéo: Nhất bảng A gặp nhì bảng B, nhất bảng B gặp nhì bảng A, và tương tự cho các bảng C và D.
• Các trận đấu từ vòng tứ kết trở đi thi đấu theo thể thức loại trực tiếp.

Giải đấu thu hút sự tham gia của nhiều kỳ thủ xuất sắc, tạo nên những trận đấu kịch tính và hấp dẫn. Đây không chỉ là sân chơi cho những người yêu thích cờ tướng mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Để theo dõi các trận đấu và cập nhật thông tin chi tiết về giải, quý vị có thể tham khảo các video được ghi lại tại sự kiện:

Việc dâng hương tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám là một nghi thức trang trọng, thể hiện lòng thành kính đối với Đức Khổng Tử và các bậc hiền triết. Dưới đây là bài văn khấn mẫu mà quý vị có thể tham khảo khi thực hiện nghi lễ:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Thánh Hiền, Đại Thánh Khải Giáo A Nan Đà Tôn Giả.

Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....

Tín chủ con là: ...................................................

Ngụ tại: ...........................................................

Chúng con thành tâm tiến dâng lễ bạc, oản quả, hương hoa.

Cầu mong Tam Bảo chứng minh, Đức Thánh Hiền chứng giám, rủ lòng thương cảm phù hộ cho con được mọi sự tốt lành, sức khỏe dồi dào, an ninh khang thái, gia đạo hưng long, thịnh vượng.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Quý vị có thể điều chỉnh nội dung văn khấn cho phù hợp với hoàn cảnh và mục đích của mình. Quan trọng nhất là giữ tâm thành kính và tôn trọng khi thực hiện nghi lễ.

Xin chữ đầu xuân là một phong tục truyền thống tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, mang ý nghĩa cầu mong trí tuệ, học hành tấn tới, sự nghiệp hanh thông. Trước khi xin chữ, người dân thường thành tâm dâng hương và đọc văn khấn để thể hiện lòng kính trọng và nguyện vọng của bản thân.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Con kính lạy Trời Đất, chư Phật mười phương, chư vị Thánh Hiền.

Con kính lạy các bậc tiền nhân, các bậc Thánh Tử Văn chương.

Hôm nay, ngày ..... tháng ..... năm ....., nhân dịp đầu xuân năm mới Giáp Thìn 2024, tín chủ con là ..................................

Ngụ tại ....................................................

Thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, xin dâng lên các bậc Thánh Hiền, mong được ban cho chữ quý đầu xuân, mang theo may mắn, tài trí, học hành đỗ đạt, sự nghiệp hanh thông, gia đạo hưng long.

Nguyện cầu năm mới an khang, vạn sự như ý, tấn tài tấn lộc, con cháu chăm ngoan, học hành tiến bộ.

Chúng con xin cúi đầu đảnh lễ và kính mong các ngài chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Việc đọc văn khấn xin chữ đầu xuân là cách để gửi gắm ước vọng, đồng thời giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc trong những ngày đầu năm mới.

Việc dâng hương và đọc văn khấn tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám là một truyền thống lâu đời, thể hiện lòng thành kính và mong muốn đạt được thành công trong học tập và thi cử. Dưới đây là bài văn khấn mẫu mà các sĩ tử có thể tham khảo khi đến cầu nguyện tại Văn Miếu:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, ngài Bản Xứ Thổ Địa, ngài Bản Gia Táo Quân, Long Mạch cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy Đức Thánh Hiền, Đức Văn Xương, Đức Khổng Tử, chư vị Tiên hiền.

Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....

Tín chủ con là: ...................................................

Ngụ tại: ...........................................................

Nhân kỳ thi sắp tới, con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, dâng lên trước án, cúi xin chư vị Tôn Thần, Đức Thánh Hiền, Đức Văn Xương, Đức Khổng Tử cùng chư vị Tiên hiền chứng giám.

Con xin kính cẩn cầu xin được chư vị phù hộ độ trì, ban cho con trí tuệ minh mẫn, tinh thần sáng suốt, bình tĩnh tự tin, làm bài thông suốt, đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới.

Con cũng xin chư vị Tôn Thần phù hộ cho gia đình con được mạnh khỏe, an khang, thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Khi thực hiện nghi lễ, các sĩ tử nên chuẩn bị một số lễ vật như:

• Một gói bánh đậu xanh.
• Ba chiếc bóng đèn điện.
• Một quyển vở, một cây bút.
• Hoa quả tùy tâm.
• Năm lễ tiền vàng.

Những lễ vật này mang ý nghĩa tượng trưng, thể hiện lòng thành kính và mong muốn được chư vị Tôn Thần phù hộ trong học tập và thi cử.

Lễ khai bút đầu năm là một phong tục truyền thống của người Việt, thể hiện sự tôn trọng tri thức và mong muốn một năm mới học tập, công việc thuận lợi. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ khai bút:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Con kính lạy:

• Chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
• Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
• Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, ngài Bản Xứ Thổ Địa, ngài Bản Gia Táo Quân, Long Mạch cùng chư vị Tôn Thần cai quản trong khu vực này.
• Đức Thánh Hiền, Đức Văn Xương, Đức Khổng Tử, chư vị Tiên hiền.

Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm ....., nhằm ngày đầu xuân năm mới.

Tín chủ con là: ...................................................

Ngụ tại: ...........................................................

Nhân dịp đầu xuân năm mới, con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, dâng lên trước án, cúi xin chư vị Tôn Thần, Đức Thánh Hiền, Đức Văn Xương, Đức Khổng Tử cùng chư vị Tiên hiền chứng giám.

Con xin kính cẩn cầu xin được chư vị phù hộ độ trì, ban cho con trí tuệ minh mẫn, tinh thần sáng suốt, học hành tấn tới, thi cử đỗ đạt, sự nghiệp hanh thông, gia đạo hưng thịnh.

Con cũng xin chư vị Tôn Thần phù hộ cho gia đình con được mạnh khỏe, an khang, thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Sau khi hoàn thành lễ khai bút, tín chủ nên giữ gìn bút và giấy đã sử dụng, coi đó như biểu tượng của sự khởi đầu thuận lợi và may mắn trong năm mới.

Trong Ngày Nhà giáo Việt Nam, nhiều đoàn giáo viên và học sinh tổ chức lễ dâng hương tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám để tỏ lòng tri ân các bậc tiền nhân. Dưới đây là một bài văn khấn thường được sử dụng trong dịp này:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy các bậc Tiên thánh, Tiên hiền, các bậc danh sư, đặc biệt là Đức Chu Văn An.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên của bạn]

Ngụ tại: [Địa chỉ của bạn]

Hôm nay, ngày 20 tháng 11 năm [Năm hiện tại], nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam, chúng con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, kính dâng lên trước án.

Chúng con kính mời các bậc Tiên thánh, Tiên hiền, các bậc danh sư, đặc biệt là Đức Chu Văn An, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành của chúng con.

Chúng con kính cẩn tỏ lòng tri ân sâu sắc đến công lao dạy dỗ của các bậc tiền nhân, nguyện noi theo gương sáng, hết lòng vì sự nghiệp trồng người, góp phần xây dựng đất nước phồn vinh.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì, cho bản thân và gia đình luôn mạnh khỏe, công tác tốt, học sinh chăm ngoan, học giỏi, đạt nhiều thành tích cao trong học tập và rèn luyện.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện lễ dâng hương, cần chuẩn bị trang phục trang nghiêm, giữ thái độ thành kính và tôn trọng không gian linh thiêng của Văn Miếu - Quốc Tử Giám.