Chủ đề lễ hội phết hiền quan: Lễ Hội Phết Hiền Quan, diễn ra tại xã Hiền Quan, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ, là dịp để tôn vinh công lao của nữ tướng Thiều Hoa công chúa. Lễ hội không chỉ thể hiện tinh thần thượng võ mà còn là cơ hội để du khách khám phá và trải nghiệm những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của vùng đất Tổ.
Mục lục
Giới thiệu về Lễ Hội Phết Hiền Quan
Lễ Hội Phết Hiền Quan là một lễ hội truyền thống đặc sắc của xã Hiền Quan, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ, diễn ra vào ngày 12 và 13 tháng Giêng âm lịch hàng năm, với ngày chính hội là ngày 13. Lễ hội được tổ chức nhằm tôn vinh và tưởng nhớ công lao của Thiều Hoa công chúa, một nữ tướng thời Hai Bà Trưng, người đã có công chiêu mộ binh sĩ, xả thân giúp Hai Bà Trưng đánh giặc cứu nước.
Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều nghi thức và hoạt động văn hóa được tổ chức, bao gồm:
- Rước kiệu: Nghi thức rước kiệu trang nghiêm từ đình Hiền Quan đến đền thờ Thiều Hoa công chúa, thể hiện lòng thành kính của nhân dân đối với vị nữ tướng anh hùng.
- Tế lễ: Các bô lão trong làng thực hiện nghi thức tế lễ truyền thống tại đền thờ, cầu mong cho quốc thái dân an, mùa màng bội thu.
- Kéo quân: Hoạt động diễn xướng tái hiện cảnh luyện tập và duyệt binh của nghĩa quân dưới sự chỉ huy của Thiều Hoa công chúa, nhằm giáo dục truyền thống yêu nước và tinh thần thượng võ cho thế hệ trẻ.
- Đánh phết: Trò chơi dân gian sôi động, thu hút đông đảo thanh niên tham gia, tượng trưng cho tinh thần đoàn kết và sức mạnh cộng đồng.
Lễ Hội Phết Hiền Quan không chỉ là dịp để người dân địa phương tưởng nhớ và tri ân công lao của các bậc tiền nhân, mà còn là cơ hội để du khách thập phương trải nghiệm và khám phá những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của vùng đất Tổ.
.png)
Các hoạt động chính trong lễ hội
Lễ hội Phết Hiền Quan diễn ra với nhiều hoạt động phong phú và ý nghĩa, bao gồm:
- Rước kiệu: Nghi thức rước kiệu từ đình làng đến đền thờ Thiều Hoa công chúa, thể hiện lòng thành kính và tưởng nhớ công lao của bà.
- Tế lễ: Các nghi thức tế lễ trang trọng được tổ chức tại đền thờ, cầu mong cho quốc thái dân an và mùa màng bội thu.
- Kéo quân: Hoạt động tái hiện cảnh luyện tập và duyệt binh của nghĩa quân dưới sự chỉ huy của Thiều Hoa công chúa, nhằm giáo dục truyền thống yêu nước và tinh thần thượng võ cho thế hệ trẻ.
- Đánh phết: Trò chơi dân gian sôi động, thu hút đông đảo thanh niên tham gia, tượng trưng cho tinh thần đoàn kết và sức mạnh cộng đồng.
Các hoạt động này không chỉ mang tính giải trí mà còn góp phần giáo dục truyền thống, gắn kết cộng đồng và bảo tồn những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc.
Những thay đổi gần đây trong lễ hội
Trong những năm gần đây, Lễ hội Phết Hiền Quan đã trải qua một số thay đổi đáng chú ý nhằm đảm bảo an toàn và giữ gìn nét đẹp truyền thống của lễ hội.
- Tạm dừng phần đánh phết: Từ năm 2019, do một số hạn chế trong công tác tổ chức và đảm bảo an ninh trật tự, phần đánh phết đã tạm thời không được tổ chức. Điều này đã gây tiếc nuối cho người dân địa phương và du khách yêu mến lễ hội.
- Tổ chức hội thảo khoa học: Tháng 12 năm 2024, UBND huyện Tam Nông đã tổ chức hội thảo với chủ đề "Lễ hội Phết Hiền Quan – Nhận thức, giá trị và giải pháp quản lý". Hội thảo nhằm tìm kiếm các giải pháp khắc phục hạn chế, bất cập trong tổ chức và quản lý lễ hội, đồng thời đề xuất phương án khôi phục phần đánh phết một cách an toàn và hiệu quả.
- Định hướng khôi phục lễ hội: Các chuyên gia và nhà quản lý văn hóa đã đề xuất xây dựng lại kịch bản lễ hội với quy chế tổ chức và quản lý phù hợp, đảm bảo loại bỏ các yếu tố bạo lực, phản cảm, đồng thời phát huy giá trị truyền thống và đáp ứng nguyện vọng của cộng đồng.
Những thay đổi này thể hiện sự nỗ lực của chính quyền và cộng đồng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời đảm bảo an toàn và trật tự cho người tham gia lễ hội.
Bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống
Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của Lễ hội Phết Hiền Quan, các cơ quan chức năng và cộng đồng địa phương đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực, bao gồm:
- Tổ chức hội thảo khoa học: Ngày 7/12/2024, UBND huyện Tam Nông phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề "Lễ hội Phết Hiền Quan – Nhận thức, giá trị và giải pháp quản lý, tổ chức". Hội thảo nhằm nhận diện rõ vị trí, vai trò của lễ hội trong văn hóa dân gian, đồng thời đề xuất các giải pháp quản lý và tổ chức phù hợp.
- Đề xuất công nhận di sản văn hóa phi vật thể: Các chuyên gia và nhà nghiên cứu đề nghị xếp hạng Lễ hội Phết Hiền Quan vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội theo đúng quy định của Luật Di sản.
- Xây dựng quy chế tổ chức lễ hội: Việc xây dựng và ban hành quy chế tổ chức lễ hội được thực hiện nhằm đảm bảo loại bỏ các yếu tố bạo lực, phản cảm, đồng thời giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của lễ hội.
- Khôi phục các hoạt động truyền thống: Các cơ quan chức năng và cộng đồng địa phương đang nghiên cứu phương án khôi phục phần đánh phết trong lễ hội, đảm bảo tổ chức an toàn, khoa học và phù hợp với nguyện vọng của nhân dân.
Những nỗ lực này thể hiện quyết tâm của chính quyền và cộng đồng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của Lễ hội Phết Hiền Quan, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của nhân dân.
Văn khấn dâng hương tại đền Hiền Quan
Khi đến dâng hương tại đền Hiền Quan, nơi thờ Thiều Hoa công chúa, việc chuẩn bị lễ vật và bài văn khấn phù hợp thể hiện lòng thành kính của người hành lễ. Dưới đây là hướng dẫn về lễ vật và bài văn khấn:
- Hoa tươi: Chọn những loại hoa có màu sắc trang nhã, thể hiện sự tôn kính.
- Trầu cau: Một quả cau và lá trầu tươi, biểu tượng cho sự trang trọng.
- Hương thơm: Nén hương để dâng lên bậc thánh nhân.
- Trái cây: Mâm ngũ quả tươi ngon, tượng trưng cho ngũ hành và sự đủ đầy.
- Tiền vàng: Một số tiền vàng mã để dâng cúng.
Sau khi sắp xếp lễ vật trang trọng trên ban thờ, người hành lễ thắp hương và đọc bài văn khấn với lòng thành tâm:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy Đức Thiều Hoa công chúa, vị nữ tướng anh hùng thời Hai Bà Trưng.
Hôm nay, ngày... tháng... năm..., con tên là..., ngụ tại..., thành tâm đến trước đền dâng hương, kính cẩn cúi đầu.
Ngưỡng mong Đức Thiều Hoa công chúa phù hộ độ trì cho gia đình con được mạnh khỏe, bình an, công việc hanh thông, mọi sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Sau khi hoàn thành nghi thức, đợi hương tàn, người hành lễ hạ lễ và hóa vàng mã, kết thúc buổi dâng hương.
Văn khấn cầu may mắn và bình an
Khi tham gia Lễ hội Phết Hiền Quan, nhiều người dân và du khách thường đến đền Hiền Quan để dâng hương, cầu mong may mắn và bình an cho bản thân và gia đình. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong dịp này:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Hôm nay là ngày... tháng... năm...
Tín chủ con là... Ngụ tại...
Thành tâm dâng hương, lễ bạc tâm thành, cúi xin chư vị chứng giám.
Nguyện cầu cho bản thân và gia đình được mạnh khỏe, bình an, công việc hanh thông, mọi sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc dâng hương và đọc văn khấn với lòng thành kính sẽ giúp người hành lễ cảm nhận được sự an yên và niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
XEM THÊM:
Văn khấn xin lộc đầu năm
Trong dịp đầu năm, việc đến đền, chùa để dâng hương và cầu xin lộc là một nét đẹp truyền thống của người Việt, thể hiện lòng thành kính và mong muốn một năm mới an lành, thịnh vượng. Dưới đây là bài văn khấn xin lộc đầu năm thường được sử dụng:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Thiều Hoa công chúa, vị nữ tướng anh hùng thời Hai Bà Trưng.
Hôm nay là ngày... tháng... năm..., tín chủ con là..., ngụ tại...
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mời: Đức Thiều Hoa công chúa hiển linh chứng giám.
Cúi xin Đức Thiều Hoa công chúa thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con một năm mới an khang thịnh vượng, vạn sự như ý, gia đình hòa thuận, công việc hanh thông, tài lộc dồi dào.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Sau khi đọc văn khấn, tín chủ cúi đầu lễ bái, thể hiện lòng thành kính, sau đó đợi hương tàn rồi hạ lễ, hóa vàng mã và kết thúc nghi lễ.
Văn khấn lễ Thánh Thiên Cương
Trong khuôn khổ Lễ hội Phết Hiền Quan, ngoài việc tưởng nhớ Thiều Hoa công chúa, người dân còn tôn vinh Mộc Trang đại vương, một vị tướng thời nhà Đinh có công dẹp loạn 12 sứ quân. Khi dâng hương tại đền thờ Mộc Trang đại vương, người hành lễ thường chuẩn bị lễ vật và đọc bài văn khấn để bày tỏ lòng thành kính.
Lễ vật bao gồm:
- Hoa tươi
- Trầu cau
- Hương thơm
- Mâm ngũ quả
- Tiền vàng mã
Bài văn khấn:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy Đức Mộc Trang đại vương, vị tướng tài ba thời nhà Đinh.
Hôm nay, ngày... tháng... năm..., con tên là..., ngụ tại..., thành tâm đến trước đền dâng hương, kính cẩn cúi đầu.
Ngưỡng mong Đức Mộc Trang đại vương phù hộ độ trì cho gia đình con được mạnh khỏe, bình an, công việc hanh thông, mọi sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Sau khi hoàn thành nghi thức, đợi hương tàn, người hành lễ hạ lễ và hóa vàng mã, kết thúc buổi dâng hương.
Văn khấn trong lễ tế chính
Trong Lễ hội Phết Hiền Quan, lễ tế chính được tổ chức trang nghiêm để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của Thiều Hoa công chúa và Mộc Trang đại vương. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ tế chính:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Thiều Hoa công chúa, Đức Mộc Trang đại vương và các vị Thánh thần cai quản tại đền Hiền Quan.
Hôm nay là ngày... tháng... năm..., tín chủ con là..., ngụ tại..., thành tâm dâng hương, hoa, lễ vật, kính cẩn cúi đầu trước chư vị.
Ngưỡng mong chư vị anh linh chứng giám, phù hộ độ trì cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, nhân khang vật thịnh.
Cúi xin chư vị ban phước lành, che chở cho gia đình chúng con được mạnh khỏe, bình an, công việc hanh thông, mọi sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Sau khi hoàn thành bài khấn, tín chủ cúi đầu lễ bái, thể hiện lòng thành kính, sau đó đợi hương tàn rồi hạ lễ, hóa vàng mã và kết thúc nghi lễ.
.JPG)
