Lễ Hội Setsubun: Khám Phá Nghi Thức Và Văn Khấn Truyền Thống Nhật Bản

Setsubun (節分) là một lễ hội truyền thống của Nhật Bản, diễn ra vào ngày trước khi bắt đầu mùa xuân, thường là ngày 3 tháng 2 hàng năm. Tên gọi "Setsubun" có nghĩa là "sự phân chia các mùa", đánh dấu sự chuyển tiếp từ mùa đông sang mùa xuân.

Lễ hội Setsubun được tổ chức nhằm xua đuổi tà ma và đón chào may mắn cho năm mới. Một trong những nghi thức phổ biến nhất trong lễ hội là "mamemaki" (ném đậu), nơi người ta ném đậu nành rang ra ngoài cửa hoặc vào người đeo mặt nạ quỷ, trong khi hô to "Oni wa soto! Fuku wa uchi!" (Quỷ ra ngoài! May mắn vào nhà!).

Setsubun không chỉ là dịp để thực hiện các nghi thức truyền thống mà còn là cơ hội để gia đình sum họp, cầu chúc cho nhau một năm mới an lành và hạnh phúc.

Lễ hội Setsubun tại Nhật Bản được tổ chức với nhiều phong tục và nghi lễ truyền thống nhằm xua đuổi tà ma và đón nhận may mắn cho năm mới. Dưới đây là một số phong tục tiêu biểu trong lễ hội này:

• Nghi thức ném đậu (Mamemaki):

  Trong nghi lễ này, người Nhật ném đậu nành rang (fukumame) quanh nhà hoặc tại các đền thờ và chùa, đồng thời hô to "Oni wa soto! Fuku wa uchi!" (Quỷ ra ngoài! May mắn vào nhà!). Sau đó, mọi người thường ăn số hạt đậu tương ứng với tuổi của mình cộng thêm một hạt để cầu mong sức khỏe và may mắn trong năm mới.

• Ăn sushi cuộn Ehomaki:

  Vào ngày Setsubun, người Nhật có truyền thống ăn sushi cuộn đặc biệt gọi là Ehomaki. Khi ăn, họ quay mặt về hướng may mắn của năm đó và ăn trong im lặng để cầu mong điều tốt lành.

• Treo đầu cá mòi và lá holly trước cửa nhà:

  Một số gia đình treo đầu cá mòi nướng cùng lá holly (hiiragi) trước cửa nhà để ngăn chặn ma quỷ xâm nhập, do tin rằng mùi cá và gai nhọn của lá holly sẽ xua đuổi tà ma.

• Uống rượu sake gừng:

  Trong dịp này, một số người uống rượu sake pha với gừng để làm ấm cơ thể và tăng cường sức khỏe, đồng thời tin rằng điều này giúp xua đuổi tà khí.

Những phong tục và nghi lễ trong Setsubun không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của người Nhật Bản, góp phần tạo nên không khí vui tươi và đoàn kết trong cộng đồng.

Trong dịp lễ hội Setsubun, các đền thờ và chùa ở Nhật Bản trở thành tâm điểm của nhiều nghi lễ và hoạt động truyền thống mang đậm nét văn hóa tâm linh. Đây là nơi người dân và du khách tập trung để cầu nguyện cho một năm mới an lành, may mắn và xua đuổi tà khí.

• Nghi lễ ném đậu (Mamemaki):

  Được tổ chức long trọng tại các đền lớn như Sensoji (Tokyo) hay Yasaka (Kyoto), nghi lễ này có sự tham gia của các nhà sư, người nổi tiếng hoặc võ sĩ sumo. Mọi người cùng nhau ném đậu và hô khẩu hiệu truyền thống nhằm đuổi quỷ dữ ra khỏi cuộc sống.

• Phát quà và bùa may mắn:

  Nhiều ngôi chùa phát bùa hộ mệnh, bùa may mắn hoặc những món quà nhỏ mang ý nghĩa tâm linh cho người tham dự như hạt đậu, mochi hoặc lá bùa gỗ.

• Biểu diễn văn hóa:

  Để tăng phần sinh động, một số nơi tổ chức các tiết mục như múa lân Nhật Bản, điệu múa của các vị thần và nghi thức thổi sáo truyền thống.

Những hoạt động này không chỉ giúp người dân cảm nhận sâu sắc tinh thần Setsubun mà còn tạo không gian văn hóa gần gũi, mang lại sự bình an và gắn kết cộng đồng trong thời khắc chuyển giao mùa xuân đầy hy vọng.

Lễ hội Setsubun tuy có nguồn gốc chung nhưng khi lan tỏa đến các vùng miền khác nhau tại Nhật Bản, đã hình thành nên những phong tục và nét riêng biệt độc đáo. Mỗi địa phương đều có cách thể hiện tinh thần Setsubun theo văn hóa và tín ngưỡng riêng của mình.

• Kyoto: Tại cố đô Kyoto, lễ hội tại đền Yasaka và đền Heian được tổ chức trang trọng với nghi lễ tẩy uế, múa truyền thống và nghi thức ném đậu bởi các geisha và maiko, tạo nên không khí trang nghiêm nhưng vẫn rực rỡ sắc màu.
• Osaka: Nơi đây nổi tiếng với phong tục ăn sushi cuộn Ehomaki vào đêm Setsubun. Người dân quay mặt về hướng may mắn của năm và ăn trong im lặng để đón nhận phúc lộc.
• Hokkaido: Do đặc thù thời tiết lạnh giá, nhiều gia đình tổ chức nghi thức Setsubun tại nhà, dùng đậu phộng rang thay vì đậu nành để thuận tiện bảo quản và ném dễ hơn.
• Tokyo: Tại các đền lớn như Sensoji hay Zojoji, nghi thức ném đậu được tổ chức như một lễ hội cộng đồng với sự tham gia của người nổi tiếng, tạo nên sự kiện thu hút truyền thông và đông đảo người dân.

Chính nhờ những biến thể địa phương này mà lễ hội Setsubun không chỉ giữ gìn được nét truyền thống mà còn trở nên gần gũi, sinh động hơn trong đời sống hiện đại của người Nhật.

Lễ hội Setsubun tuy bắt nguồn từ truyền thống lâu đời của Nhật Bản, nhưng trong cuộc sống hiện đại, nó vẫn giữ được sức hút nhờ sự kết hợp hài hòa giữa nghi lễ cổ truyền và các yếu tố đương đại. Người dân ngày nay có nhiều cách linh hoạt để tham gia và trải nghiệm không khí lễ hội theo phong cách riêng.

• Tổ chức tại gia đình: Nhiều gia đình hiện đại vẫn duy trì phong tục ném đậu để xua đuổi tà khí, cầu may mắn đầu năm. Họ thường chọn những sản phẩm đóng gói tiện lợi và tạo không khí vui tươi, ấm cúng trong gia đình.
• Lễ hội tại trường học và công ty: Các trường học, công ty cũng tổ chức hoạt động Setsubun như một hình thức giáo dục văn hóa và xây dựng tinh thần tập thể. Trẻ em được hóa trang thành yêu quái hoặc người ném đậu, tạo ra những khoảnh khắc đáng nhớ.
• Ứng dụng công nghệ và mạng xã hội: Các sự kiện trực tuyến, livestream lễ hội tại các đền lớn, hay việc chia sẻ hình ảnh, video về lễ hội trên mạng xã hội giúp Setsubun lan tỏa mạnh mẽ hơn đến thế hệ trẻ và cộng đồng quốc tế.

Setsubun ngày nay không chỉ là dịp để tẩy trừ điều xấu và đón điều lành, mà còn là cơ hội để mọi người kết nối, gìn giữ truyền thống và làm mới bản thân trong một năm mới đầy hy vọng.

Trong lễ hội Setsubun, người Nhật thực hiện nhiều nghi thức truyền thống nhằm cầu mong bình an và xua đuổi tà khí. Dưới đây là một số nghi thức phổ biến:

• Nghi thức ném đậu (Mamemaki): Gia chủ ném đậu nành rang ra ngoài cửa hoặc vào các thành viên trong gia đình, đồng thời hô to: "Oni wa soto! Fuku wa uchi!" (Quỷ ra ngoài! Phúc vào nhà!) để xua đuổi ma quỷ và đón nhận may mắn.
• Treo đầu cá mòi trước cửa nhà: Một số gia đình treo đầu cá mòi nướng cùng lá nhựa trước cửa để mùi hương mạnh mẽ xua đuổi tà ma.
• Ăn sushi cuộn Ehomaki: Mọi người ăn sushi cuộn lớn Ehomaki theo hướng may mắn của năm, không nói chuyện trong khi ăn, để cầu mong sức khỏe và hạnh phúc.

Những nghi thức này thể hiện mong muốn của người Nhật về một năm mới an lành, thịnh vượng và hạnh phúc.

Trong ngày lễ Setsubun, các đền thờ Thần đạo (Shinto) tại Nhật Bản tổ chức nhiều nghi thức truyền thống nhằm xua đuổi tà ma và cầu mong may mắn cho năm mới. Dưới đây là một số hoạt động và nghi thức tiêu biểu:

• Nghi thức thanh tẩy: Các thầy tu Shinto thực hiện nghi lễ thanh tẩy để loại bỏ những điều không may mắn và chuẩn bị cho các nghi thức tiếp theo.
• Nghi lễ cầu nguyện: Thực hiện các bài cầu nguyện để cầu mong sức khỏe, hạnh phúc và thịnh vượng cho cộng đồng.
• Nghi thức ném đậu (Mamemaki): Tham gia vào hoạt động ném đậu để xua đuổi tà ma và đón nhận may mắn.

Những nghi thức này thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần và mong muốn một năm mới an lành, hạnh phúc cho tất cả mọi người.

Trong lễ hội Setsubun, nhiều người đến chùa để tham gia các nghi thức cầu mong may mắn và sức khỏe cho năm mới. Dưới đây là một số hoạt động thường diễn ra tại chùa trong dịp này:

• Nghi thức ném đậu (Mamemaki): Tại các chùa như Zojoji ở Tokyo, nghi thức ném đậu được tổ chức với sự tham gia của các vị sư thầy và khách mời đặc biệt. Họ ném những hạt đậu rang vào đám đông, tượng trưng cho việc xua đuổi tà ma và đón nhận may mắn. Người tham gia thường hô to: "Oni wa soto! Fuku wa uchi!" (Quỷ ra ngoài! Phúc vào nhà!).
• Cầu nguyện cho sức khỏe và thịnh vượng: Sau nghi thức ném đậu, các buổi cầu nguyện được tổ chức để cầu mong sức khỏe và thịnh vượng cho cộng đồng. Tại chùa Ikegami Honmonji, lễ diễu hành cầu nguyện sức khỏe diễn ra, thu hút nhiều người tham gia.
• Ăn sushi cuộn Ehomaki: Một số chùa khuyến khích người tham gia ăn sushi cuộn lớn Ehomaki theo hướng may mắn của năm, với niềm tin rằng điều này sẽ mang lại sức khỏe và hạnh phúc.

Những hoạt động này không chỉ giúp xua đuổi vận rủi mà còn mang đến niềm vui và hy vọng cho mọi người trong năm mới.

Trong ngày lễ Setsubun – thời điểm chuyển giao giữa mùa đông và mùa xuân, người Nhật không chỉ thực hiện các nghi thức xua đuổi tà khí mà còn dành thời gian tưởng nhớ và cảm tạ tổ tiên. Đây là dịp để các gia đình thể hiện lòng biết ơn với ông bà, tổ tiên đã phù hộ độ trì cho gia đạo bình an.

• Thắp hương tại bàn thờ gia tiên: Các gia đình thường chuẩn bị mâm lễ đơn giản với trà, trái cây, bánh kẹo và thắp hương tỏ lòng thành kính.
• Đọc lời khấn nguyện: Văn khấn được đọc với tâm niệm cảm tạ tổ tiên đã dẫn dắt con cháu vượt qua khó khăn, đồng thời cầu xin sức khỏe, hạnh phúc và bình an trong năm mới.
• Dọn dẹp bàn thờ: Trước ngày lễ, bàn thờ tổ tiên được lau dọn sạch sẽ, thể hiện sự kính trọng và tấm lòng thành.

Việc cảm tạ tổ tiên trong ngày chuyển mùa không chỉ là một phong tục đẹp mà còn góp phần duy trì nét văn hóa gia đình, nhắc nhở mỗi người hướng về cội nguồn.

Vào dịp lễ Setsubun – thời điểm giao mùa giữa đông và xuân, nhiều người Nhật Bản tin rằng đây là lúc thích hợp để khởi đầu những điều mới mẻ, trong đó có việc cầu mong công danh, sự nghiệp thăng tiến và thuận lợi trong năm mới.

Văn khấn cầu công danh trong ngày này mang theo nhiều hy vọng, thể hiện sự cầu tiến và mong muốn vượt qua thử thách để đạt được mục tiêu trong cuộc sống.

• Chọn địa điểm linh thiêng: Các đền thờ Thần đạo hoặc chùa nổi tiếng thường là nơi được người dân ghé thăm để cầu nguyện cho sự nghiệp hanh thông.
• Chuẩn bị lễ vật: Bao gồm nến, hương, bánh truyền thống và đồng xu tượng trưng cho tài lộc, được dâng lên thần linh kèm theo lời khấn nguyện.
• Lời khấn phổ biến:
  • Xin được công việc thuận lợi, gặp quý nhân phù trợ.
  • Cầu sự nghiệp thăng tiến, danh tiếng được nâng cao.
  • Mong có trí tuệ sáng suốt và tinh thần mạnh mẽ vượt qua khó khăn.

Phong tục này thể hiện tinh thần cầu tiến và niềm tin vào sự khởi đầu tích cực, giúp mỗi người thêm động lực phấn đấu trong năm mới.