Lễ Hội Tả Phủ: Khám Phá Nét Đẹp Văn Hóa Đặc Sắc Xứ Lạng

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất tại Lạng Sơn, diễn ra từ ngày 22 đến 27 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội nhằm tri ân công đức của hai vị nhân thần: quan lớn Tuần Tranh, được thờ tại đền Kỳ Cùng, và Tả Đô đốc Hán Quận công Thân Công Tài, được thờ tại đền Tả Phủ. Đây là dịp để người dân và du khách tham gia vào các nghi thức tế lễ trang nghiêm và hòa mình vào không khí sôi động của nhiều hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống.

Phần lễ chính bao gồm lễ rước kiệu quan lớn Tuần Tranh từ đền Kỳ Cùng đến đền Tả Phủ, diễn ra vào ngày 22 tháng Giêng. Đoàn rước kiệu đi qua các tuyến phố chính, với sự tham gia của đông đảo người dân trong trang phục truyền thống, cùng các màn múa lân, múa rồng đặc sắc, tạo nên không khí náo nhiệt, thu hút du khách thập phương.

Phần hội diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao phong phú như: thi đấu cờ tướng, kéo co, đẩy gậy, múa sư tử, hát sli, lượn, quan họ... Đặc biệt, trò chơi tranh đầu pháo tại khu vực chợ Kỳ Lừa vào ngày 27 tháng Giêng là điểm nhấn độc đáo của lễ hội. Người dân tin rằng, ai cướp được đầu pháo sẽ gặp nhiều may mắn và tài lộc trong năm mới.

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ công lao của các bậc tiền nhân mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc tại Lạng Sơn. Năm 2015, lễ hội đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định tầm quan trọng và giá trị đặc sắc của lễ hội trong đời sống văn hóa cộng đồng.

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ tại Lạng Sơn diễn ra từ ngày 22 đến 27 tháng Giêng âm lịch hàng năm, với nhiều hoạt động phong phú và đặc sắc, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Phần lễ:

• Lễ rước kiệu: Vào ngày 22 tháng Giêng, diễn ra lễ rước bát hương Quan lớn Tuần Tranh từ đền Kỳ Cùng đến đền Tả Phủ. Đoàn rước kiệu đi qua các tuyến phố chính, với sự tham gia của đông đảo người dân trong trang phục truyền thống, cùng các màn múa lân, múa rồng đặc sắc, tạo nên không khí náo nhiệt, thu hút du khách thập phương.
• Lễ tế: Tổ chức các nghi thức tế lễ trang nghiêm tại cả hai đền, nhằm tri ân công đức của Quan lớn Tuần Tranh và Tả Đô đốc Hán Quận công Thân Công Tài.

Phần hội:

• Trò chơi dân gian: Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, nhiều trò chơi truyền thống được tổ chức như cờ tướng, kéo co, đẩy gậy, chọi chim, múa sư tử, tạo không khí vui tươi, sôi động.
• Hát giao duyên: Các hoạt động hát sli, lượn, quan họ được tổ chức, tạo cơ hội cho người dân và du khách giao lưu văn hóa, thưởng thức nghệ thuật dân gian đặc sắc.
• Tranh đầu pháo: Vào ngày 27 tháng Giêng, diễn ra trò chơi tranh cướp đầu pháo tại khu vực chợ Kỳ Lừa. Người dân tin rằng, ai cướp được đầu pháo sẽ gặp nhiều may mắn và tài lộc trong năm mới.

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ công lao của các bậc tiền nhân mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc tại Lạng Sơn.

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ không chỉ là dịp tri ân các vị thần linh mà còn là sự kiện văn hóa đặc sắc, thể hiện bản sắc độc đáo của nhân dân Lạng Sơn.

Nghi lễ rước kiệu:

• Rước bát hương Quan lớn Tuần Tranh: Vào ngày 22 tháng Giêng, nghi lễ rước bát hương Quan lớn Tuần Tranh từ đền Kỳ Cùng đến đền Tả Phủ được tổ chức trang trọng. Đoàn rước đi qua các tuyến phố chính, với sự tham gia của đông đảo người dân trong trang phục truyền thống, cùng các màn múa lân, múa rồng đặc sắc, tạo nên không khí náo nhiệt, thu hút du khách thập phương.

Trò chơi dân gian và hoạt động văn hóa:

• Tranh đầu pháo: Vào ngày 27 tháng Giêng, diễn ra trò chơi tranh cướp đầu pháo tại khu vực chợ Kỳ Lừa. Người dân tin rằng, ai cướp được đầu pháo sẽ gặp nhiều may mắn và tài lộc trong năm mới.
• Hát sli, lượn, quan họ: Các hoạt động hát giao duyên như sli, lượn, quan họ được tổ chức, tạo cơ hội cho người dân và du khách giao lưu văn hóa, thưởng thức nghệ thuật dân gian đặc sắc.
• Trò chơi dân gian: Nhiều trò chơi truyền thống như cờ tướng, kéo co, đẩy gậy, chọi chim, múa sư tử được tổ chức, tạo không khí vui tươi, sôi động.

Ẩm thực truyền thống:

• Trong khuôn khổ lễ hội, du khách có cơ hội thưởng thức các món ăn đặc sản của Lạng Sơn, như bánh chưng, bánh dày, phở chua, vịt quay, mang đậm hương vị vùng cao.

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ là dịp để cộng đồng các dân tộc tại Lạng Sơn thể hiện sự đoàn kết, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời quảng bá nét đẹp văn hóa địa phương đến với du khách trong và ngoài nước.

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ đóng vai trò quan trọng trong đời sống cộng đồng tại Lạng Sơn, thể hiện qua các khía cạnh sau:

• Gắn kết cộng đồng: Lễ hội là dịp để người dân địa phương và du khách cùng tham gia vào các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng, tạo sự đoàn kết và tăng cường mối quan hệ xã hội trong cộng đồng.
• Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống: Thông qua các nghi thức tế lễ, rước kiệu và trò chơi dân gian như tranh đầu pháo, cờ tướng, kéo co, đẩy gậy, hát sli, lượn, quan họ, lễ hội góp phần giữ gìn và truyền bá những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc.
• Tri ân các bậc tiền nhân: Lễ hội là dịp để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của Tả Đô đốc Hán Quận công Thân Công Tài và Quan lớn Tuần Tranh, những người đã có đóng góp to lớn trong việc bảo vệ và phát triển vùng biên ải.
• Thúc đẩy du lịch và kinh tế địa phương: Với sự tham gia của đông đảo du khách thập phương, lễ hội góp phần quảng bá hình ảnh địa phương, thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế khu vực.

Như vậy, lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ không chỉ là một sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng mà còn là cầu nối gắn kết cộng đồng, bảo tồn di sản và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ, di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2015, đã nhận được sự quan tâm đặc biệt trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị. Chính quyền và nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã triển khai nhiều giải pháp hiệu quả nhằm gìn giữ và nâng cao giá trị của lễ hội.

Các biện pháp bảo tồn và phát huy:

• Công tác quản lý và bảo vệ di tích: Chính quyền địa phương đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các khu vực di tích như đền Kỳ Cùng và đền Tả Phủ, đồng thời thực hiện các biện pháp quản lý, bảo vệ di tích theo quy định.
• Tu bổ và tôn tạo di tích: Nhiều dự án tu bổ, phục hồi các di tích liên quan đã được triển khai, như đền Kỳ Cùng, đền Cửa Đông, đền Cửa Tây, đình Vằng Khắc, đền Mẫu Thoải, nhằm duy trì và phát huy giá trị của các công trình này.
• Đề án bảo tồn và phát huy lễ hội: UBND tỉnh đã phê duyệt và triển khai Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội.
• Tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao: Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống được tổ chức, như đua bè mảng trên sông Kỳ Cùng, trồng hoa đào ven sông, góp phần quảng bá và phát huy giá trị văn hóa địa phương.

Những nỗ lực này đã giúp lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ ngày càng phát huy giá trị, trở thành điểm hẹn văn hóa đặc sắc, thu hút đông đảo du khách và góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa xứ Lạng.

Đền Tả Phủ tại Lạng Sơn là nơi thờ Quan lớn Tuần Tranh, vị thần linh thiêng trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Khi đến dâng hương tại đền, việc chuẩn bị lễ vật và bài văn khấn phù hợp thể hiện lòng thành kính và sự trang nghiêm.

Chuẩn bị lễ vật:

• Lễ chay: Bao gồm hương, hoa, trà, quả, phẩm oản, dùng để dâng lên ban thờ Phật và Thánh Mẫu.
• Lễ mặn: Gồm gà luộc, thịt lợn, giò, chả, xôi, rượu, thường được dâng tại ban Công Đồng.
• Lễ đồ sống: Như trứng, gạo, muối, thịt sống, đặt ở hạ ban Công Đồng Tứ Phủ.
• Vàng mã: Tiền vàng, quần áo giấy và các vật phẩm tượng trưng khác.

Trình tự hành lễ:

1. Đến đền với trang phục chỉnh tề, thái độ nghiêm túc.
2. Thắp hương và dâng lễ vật lên ban thờ phù hợp.
3. Đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
4. Cuối buổi lễ, hạ lễ và hóa vàng mã.

Bài văn khấn Quan lớn Tuần Tranh:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Quan lớn Tuần Tranh – vị thần linh cai quản sông nước, che chở cho muôn dân.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch).

Tín chủ (chúng) con là:...

Ngụ tại:...

Thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình:

Chúng con kính mời Quan lớn Tuần Tranh hiển linh trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình được mạnh khỏe, bình an, vạn sự tốt lành, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an tấn tới.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc thực hiện đúng nghi thức và bài văn khấn sẽ giúp tín chủ thể hiện lòng thành kính, đồng thời cầu mong sự bình an và may mắn cho bản thân và gia đình.

Khi đến đền Tả Phủ để cầu tài lộc và công danh, việc chuẩn bị lễ vật và bài văn khấn phù hợp là rất quan trọng để thể hiện lòng thành kính và mong muốn của bản thân.

Chuẩn bị lễ vật:

• Lễ chay: Hương, hoa, trà, quả, phẩm oản, dùng để dâng lên ban thờ Phật và Thánh Mẫu.
• Lễ mặn: Gà luộc, thịt lợn, giò, chả, xôi, rượu, thường được dâng tại ban Công Đồng.
• Vàng mã: Tiền vàng, quần áo giấy và các vật phẩm tượng trưng khác.

Trình tự hành lễ:

1. Đến đền với trang phục chỉnh tề, thái độ nghiêm túc.
2. Thắp hương và dâng lễ vật lên ban thờ phù hợp.
3. Đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
4. Cuối buổi lễ, hạ lễ và hóa vàng mã.

Bài văn khấn cầu tài lộc, công danh:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Quan lớn Tuần Tranh – vị thần linh cai quản sông nước, che chở cho muôn dân.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch).

Tín chủ (chúng) con là:...

Ngụ tại:...

Thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình:

Chúng con kính mời Quan lớn Tuần Tranh hiển linh trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình được mạnh khỏe, bình an, vạn sự tốt lành, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu công danh thăng tiến.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc thực hiện đúng nghi thức và bài văn khấn sẽ giúp tín chủ thể hiện lòng thành kính, đồng thời cầu mong sự bình an, may mắn và thành công trong công việc và cuộc sống.

Để cầu duyên và mong muốn gia đạo yên vui tại đền Tả Phủ, việc chuẩn bị lễ vật và thực hiện bài văn khấn đúng nghi thức là rất quan trọng.

Chuẩn bị lễ vật:

• Lễ chay: Hương, hoa, trà, quả, phẩm oản, dùng để dâng lên ban thờ Thánh Mẫu.
• Vàng mã: Tiền vàng, quần áo giấy và các vật phẩm tượng trưng khác.

Trình tự hành lễ:

1. Đến đền với trang phục chỉnh tề, thái độ nghiêm túc.
2. Thắp hương và dâng lễ vật lên ban thờ Thánh Mẫu.
3. Đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
4. Cuối buổi lễ, hạ lễ và hóa vàng mã.

Bài văn khấn cầu duyên, gia đạo yên vui:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Tam Tòa Thánh Mẫu.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch).

Tín chủ con tên là:...

Ngụ tại:...

Thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình:

Chúng con kính mời Tam Tòa Thánh Mẫu hiển linh trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con sớm gặp được người bạn đời tâm đầu ý hợp, xây dựng gia đình hạnh phúc, gia đạo yên vui, con cháu sum vầy.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Việc thực hiện đúng nghi thức và bài văn khấn sẽ giúp tín chủ thể hiện lòng thành kính, đồng thời cầu mong sự thuận lợi trong đường tình duyên và hạnh phúc gia đình.

Sau khi những điều cầu nguyện tại đền Tả Phủ đã thành hiện thực, việc thực hiện lễ Tạ là hành động thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với các vị thần linh đã phù hộ độ trì.

Chuẩn bị lễ vật:

• Lễ chay: Hương, hoa tươi, trà, quả, phẩm oản.
• Vàng mã: Tiền vàng, quần áo giấy và các vật phẩm tượng trưng khác.

Trình tự hành lễ:

1. Đến đền với trang phục chỉnh tề, thái độ nghiêm túc.
2. Thắp hương và dâng lễ vật lên ban thờ phù hợp.
3. Đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
4. Cuối buổi lễ, hạ lễ và hóa vàng mã.

Bài văn khấn lễ Tạ:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Quan lớn Tuần Tranh – vị thần linh cai quản sông nước, che chở cho muôn dân.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch).

Tín chủ con là:...

Ngụ tại:...

Thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình:

Chúng con kính mời Quan lớn Tuần Tranh hiển linh trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình tiếp tục được mạnh khỏe, bình an, vạn sự tốt lành.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Thực hiện lễ Tạ đúng nghi thức và với lòng thành kính sẽ giúp tín chủ bày tỏ sự biết ơn và tiếp tục nhận được sự phù hộ từ các vị thần linh.

Khi cảm thấy vận hạn không may mắn, việc thực hiện nghi lễ xin giải hạn tại đền Tả Phủ là một phương thức truyền thống để cầu mong bình an và may mắn.

Chuẩn bị lễ vật:

• Lễ chay: Hương, hoa tươi, trà, quả, phẩm oản.
• Vàng mã: Tiền vàng, quần áo giấy và các vật phẩm tượng trưng khác.

Trình tự hành lễ:

1. Đến đền với trang phục chỉnh tề, thái độ nghiêm túc.
2. Thắp hương và dâng lễ vật lên ban thờ phù hợp.
3. Đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
4. Cuối buổi lễ, hạ lễ và hóa vàng mã.

Bài văn khấn xin giải hạn, hóa giải vận xui:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Quan lớn Tuần Tranh – vị thần linh cai quản sông nước, che chở cho muôn dân.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch).

Tín chủ con là:...

Ngụ tại:...

Thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình:

Chúng con kính mời Quan lớn Tuần Tranh hiển linh trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, hóa giải mọi vận hạn, xua tan điều xui xẻo, đón nhận nhiều may mắn và thuận lợi trong cuộc sống.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Thực hiện nghi lễ với lòng thành kính sẽ giúp tín chủ cảm thấy an tâm và tin tưởng vào sự che chở của các vị thần linh.