Chủ đề lễ hội tây thiên: Lễ Hội Tây Thiên, diễn ra hàng năm tại Vĩnh Phúc, là sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách. Lễ hội kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo, với nhiều hoạt động truyền thống đặc sắc, mang đến trải nghiệm độc đáo và ý nghĩa cho người tham dự.
Mục lục
Giới thiệu về Lễ Hội Tây Thiên
Lễ hội Tây Thiên là một trong những lễ hội truyền thống lớn tại Việt Nam, được tổ chức hàng năm tại Khu di tích danh thắng Tây Thiên, thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Lễ hội diễn ra từ ngày 15 đến 17 tháng Hai âm lịch, thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham gia.
Lễ hội nhằm tưởng nhớ và tri ân công đức của Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, người đã có công giúp vua Hùng đánh giặc, bảo vệ đất nước và truyền dạy nghề nông cho nhân dân. Sau khi bà mất, nhân dân lập đền thờ để tưởng nhớ công lao và thờ phụng như một vị Thánh Mẫu linh thiêng.
Khu di tích danh thắng Tây Thiên không chỉ là điểm đến tâm linh quan trọng mà còn nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, bao gồm các đền chùa linh thiêng như Đền Thượng, Đền Trung, Đền Cô Chín, Đền Cậu và Chùa Tây Thiên. Du khách đến đây không chỉ để tham gia các nghi lễ truyền thống mà còn có cơ hội thưởng ngoạn cảnh đẹp và tìm hiểu về văn hóa địa phương.
Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và nghệ thuật truyền thống được tổ chức như: hội thao dân tộc, trò chơi dân gian, thi bóng chuyền, kéo co, cờ tướng, khiêu vũ, vật dân tộc, thi gói bánh chưng, bánh gio, bánh dày, thi nấu ăn, giao lưu văn nghệ quần chúng và liên hoan dân gian Soọng Cô. Những hoạt động này góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
.png)
Lịch sử và ý nghĩa
Lễ hội Tây Thiên có lịch sử lâu đời, gắn liền với truyền thuyết về Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, Chính Vương Phi của Hùng Chiêu Vương đời thứ VII. Bà được nhân dân tôn kính vì đã giúp vua Hùng mở mang bờ cõi, khai khẩn ruộng đồng và chiêu mộ binh sĩ, củng cố vương triều. Sau khi bà mất, nhân dân lập đền thờ và tôn bà là Quốc Mẫu Tây Thiên, thể hiện lòng tri ân sâu sắc.
Ý nghĩa của lễ hội không chỉ nằm ở việc tưởng nhớ công lao của Quốc Mẫu mà còn là dịp để người dân và du khách thể hiện lòng thành kính, cầu mong bình an, hạnh phúc. Đồng thời, lễ hội cũng góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tăng cường sự đoàn kết trong cộng đồng.
Các hoạt động chính trong lễ hội
Lễ hội Tây Thiên được tổ chức với hai phần chính: phần lễ và phần hội, mỗi phần đều mang những nét đặc sắc riêng, thu hút đông đảo du khách tham gia.
Phần lễ
- Lễ cáo: Nghi thức thông báo và xin phép các bậc thần linh về việc tổ chức lễ hội.
- Lễ rước kiệu: Kiệu Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu được rước từ đền Mẫu Sinh qua chùa Ngò về đền Thõng, với sự tham gia của 14 xóm thuộc xã Đại Đình. Đoàn rước trang nghiêm, tạo nên không khí linh thiêng và trang trọng.
- Lễ dâng hương: Diễn ra tại các địa điểm tâm linh như đền Thõng, chùa Thượng và đền Thượng, nơi du khách và người dân thể hiện lòng thành kính, cầu mong bình an và hạnh phúc.
- Lễ tạ: Kết thúc phần lễ, bày tỏ lòng biết ơn và xin phép kết thúc các nghi thức cúng bái.
Phần hội
Phần hội bao gồm nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và nghệ thuật phong phú:
- Liên hoan hát văn, hát chầu văn: Các nghệ nhân trình diễn những làn điệu ca ngợi Quốc Mẫu và các vị thần linh, kết hợp âm nhạc truyền thống với vũ điệu và trang phục rực rỡ.
- Biểu diễn dân ca Soọng cô: Hoạt động văn nghệ đặc sắc của đồng bào dân tộc Sán Dìu, mang đến những giai điệu truyền thống độc đáo.
- Trò chơi dân gian: Các hoạt động như kéo co, đẩy gậy, đấu vật, thi nấu cơm, thi gói bánh chưng, bánh gio và bánh dày, giúp tái hiện sinh hoạt đời thường và tăng cường tinh thần đoàn kết cộng đồng.
- Hội chợ thương mại - du lịch: Trưng bày và giới thiệu các sản phẩm OCOP, đặc sản địa phương và văn hóa ẩm thực của đồng bào các dân tộc.
Những hoạt động này không chỉ tạo không khí sôi động cho lễ hội mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Chuẩn bị và tổ chức
Lễ Hội Tây Thiên là một sự kiện văn hóa tâm linh lớn, được tổ chức long trọng và chu đáo nhằm tôn vinh Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu – người có công lập nước, giữ nước. Công tác chuẩn bị và tổ chức lễ hội được tiến hành từ nhiều tháng trước với sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, ban quản lý khu di tích và các tổ chức liên quan.
Các công việc chuẩn bị chính
- Tu bổ và vệ sinh các đền, chùa trong quần thể di tích Tây Thiên.
- Trang trí khu vực lễ hội bằng cờ hoa, băng rôn và đèn lồng rực rỡ.
- Lắp đặt hệ thống âm thanh, ánh sáng phục vụ phần lễ và phần hội.
- Huy động lực lượng tình nguyện viên hướng dẫn và hỗ trợ du khách.
- Đảm bảo an ninh trật tự và vệ sinh an toàn thực phẩm trong suốt lễ hội.
Cách tổ chức lễ hội
Lễ hội được chia thành hai phần: phần lễ trang nghiêm và phần hội sôi động, tạo nên không khí hài hòa giữa truyền thống tâm linh và hoạt động cộng đồng.
Phần lễ | Phần hội |
---|---|
|
|
Nhờ công tác chuẩn bị và tổ chức chu đáo, Lễ Hội Tây Thiên không chỉ là nơi thể hiện lòng thành kính với Quốc Mẫu mà còn là điểm hẹn văn hóa tâm linh độc đáo, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương.
Thông tin hữu ích cho du khách
Lễ hội Tây Thiên là một sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách thập phương. Để có một chuyến đi thuận lợi và trọn vẹn, dưới đây là một số thông tin hữu ích dành cho du khách:
Thời gian và địa điểm
- Thời gian: Lễ hội diễn ra từ ngày 15 đến 17 tháng 2 âm lịch hàng năm.
- Địa điểm: Khu di tích danh thắng Tây Thiên, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.
Cách di chuyển
- Từ Hà Nội: Du khách có thể di chuyển bằng ô tô theo hướng cầu Thăng Long, tiếp tục theo quốc lộ 2 và cao tốc Hà Nội – Lào Cai, sau đó rẽ vào quốc lộ 2B để đến Tây Thiên.
- Phương tiện công cộng: Có các tuyến xe khách từ Hà Nội đến Vĩnh Phúc, sau đó du khách có thể sử dụng xe buýt hoặc taxi để đến khu di tích.
Phương tiện di chuyển nội bộ
- Xe điện: Dịch vụ xe điện hoạt động từ bãi đỗ xe đến chân núi, thuận tiện cho du khách.
- Cáp treo: Hệ thống cáp treo hiện đại giúp du khách dễ dàng lên đỉnh núi, tiết kiệm thời gian và công sức.
Các lưu ý khi tham gia lễ hội
- Chuẩn bị trang phục phù hợp, giày dép thoải mái để thuận tiện cho việc di chuyển.
- Giữ gìn vệ sinh môi trường, không xả rác bừa bãi.
- Tôn trọng các nghi thức tâm linh và văn hóa địa phương.
- Để tránh tình trạng đông đúc, du khách nên sắp xếp thời gian đến sớm.
Với những thông tin trên, hy vọng du khách sẽ có một trải nghiệm đáng nhớ khi tham gia Lễ hội Tây Thiên.

Văn khấn Quốc Mẫu Tây Thiên
Quốc Mẫu Tây Thiên, hay còn gọi là Chúa Đệ Nhất Tây Thiên, là một vị thần linh thiêng trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Khi đến dâng hương tại đền thờ Quốc Mẫu, việc thực hiện nghi thức khấn vái đúng chuẩn thể hiện lòng thành kính và tôn trọng đối với Ngài.
Chuẩn bị lễ vật
- Hương hoa: Hương thơm, hoa tươi như hoa sen, hoa cúc, hoa huệ.
- Trầu cau: Lễ vật truyền thống trong văn hóa thờ cúng.
- Rượu, nước: Rượu trắng và nước sạch.
- Tiền vàng: Tượng trưng cho tài lộc và may mắn.
- Bánh kẹo, trái cây: Các loại bánh kẹo truyền thống và trái cây tươi ngon.
Các bước thực hiện
- Chọn ngày giờ: Nên chọn ngày lành tháng tốt, tránh ngày kiêng kỵ để dâng hương.
- Chuẩn bị trang phục: Trang phục lịch sự, kín đáo khi đến đền chùa.
- Thắp hương: Thành tâm thắp ba nén hương, cắm vào bát hương trên bàn thờ.
- Khấn vái: Đọc văn khấn Quốc Mẫu Tây Thiên với lòng thành kính và tập trung.
- Cúng bái: Sau khi đọc xong văn khấn, vái ba vái để tỏ lòng thành kính.
Bài văn khấn Quốc Mẫu Tây Thiên
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con xin kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.
Hương tử con là… Ngụ tại… Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Hương tử con đến nơi… thành tâm kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Việc thực hiện đúng nghi thức và bài văn khấn giúp thể hiện lòng thành kính đối với Quốc Mẫu Tây Thiên, đồng thời cầu mong sự bình an, may mắn và tài lộc cho bản thân và gia đình.
XEM THÊM:
Văn khấn tại Đền Thượng Tây Thiên
Đền Thượng Tây Thiên là nơi thờ Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, vị thần được nhân dân tôn kính. Khi đến dâng hương tại đền, việc thực hiện bài văn khấn đúng nghi thức thể hiện lòng thành kính và cầu mong sự phù hộ độ trì từ Quốc Mẫu.
Chuẩn bị lễ vật
- Hương: Ba nén hương thơm.
- Hoa tươi: Hoa sen, hoa cúc hoặc hoa huệ.
- Trầu cau: Một đĩa trầu cau tươi.
- Rượu và nước: Mỗi loại một chén nhỏ.
- Tiền vàng: Một bộ tiền vàng mã.
- Đồ ăn chay: Xôi, chè, bánh kẹo.
Trình tự hành lễ
- Thắp hương: Thắp ba nén hương và cắm vào bát hương trên ban thờ.
- Khấn vái: Đứng ngay ngắn, chắp tay và đọc bài văn khấn với lòng thành kính.
- Cầu nguyện: Sau khi đọc văn khấn, tĩnh tâm cầu nguyện những điều mong muốn.
- Vái lạy: Vái ba vái để tỏ lòng tôn kính.
Bài văn khấn tại Đền Thượng Tây Thiên
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Quốc Mẫu Tây Thiên.
Tín chủ con là: [Họ và tên]
Ngụ tại: [Địa chỉ]
Hôm nay, ngày... tháng... năm..., tín chủ con thành tâm về đây, trước án kính lễ, dâng hương hoa, lễ vật, xin được dâng lên Quốc Mẫu.
Chúng con cầu xin Quốc Mẫu từ bi gia hộ, phù trì cho chúng con và gia đình được mạnh khỏe, bình an, vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, gia đạo hưng thịnh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Việc thực hiện đúng nghi thức và bài văn khấn tại Đền Thượng Tây Thiên giúp thể hiện lòng thành kính đối với Quốc Mẫu và cầu mong sự bình an, may mắn cho bản thân và gia đình.
Văn khấn tại Chùa Tây Thiên
Khi đến dâng hương tại Chùa Tây Thiên, việc thực hiện nghi thức văn khấn đúng chuẩn giúp thể hiện lòng thành kính và cầu nguyện hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn về văn khấn tại Chùa Tây Thiên:
-
Chuẩn bị lễ vật:
- Hương, hoa tươi.
- Trầu cau, trái cây.
- Đèn nến.
- Tiền vàng mã (tùy tâm).
-
Nghi thức dâng hương:
- Ăn mặc trang nghiêm, lịch sự.
- Thắp hương và quỳ hoặc đứng trước ban thờ.
- Chắp tay thành kính và đọc văn khấn.
-
Nội dung văn khấn:
- Kính lạy chư Phật, chư Bồ Tát, chư Thánh Hiền.
- Kính lạy Quốc Mẫu Tây Thiên.
- Con tên là: [Họ và tên], sinh năm: [Năm sinh].
- Ngụ tại: [Địa chỉ].
- Hôm nay, ngày... tháng... năm..., con đến Chùa Tây Thiên thành tâm dâng hương, kính lễ.
- Cầu xin chư Phật, chư Bồ Tát, Quốc Mẫu Tây Thiên phù hộ độ trì cho con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự như ý.
- Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Sau khi đọc văn khấn, vái ba vái và cắm hương vào bát hương. Đợi hương cháy hết khoảng 2/3 thì hóa vàng mã và hạ lễ.
Thực hiện đúng nghi thức và văn khấn tại Chùa Tây Thiên giúp du khách thể hiện lòng thành kính và nhận được sự gia hộ từ chư Phật, Bồ Tát và Quốc Mẫu Tây Thiên.

Văn khấn khi dâng lễ vật tại lễ hội
Khi tham gia Lễ hội Tây Thiên, việc dâng lễ vật và đọc văn khấn đúng nghi thức giúp thể hiện lòng thành kính và cầu mong sự bình an, may mắn. Dưới đây là hướng dẫn về văn khấn khi dâng lễ vật tại lễ hội:
-
Chuẩn bị lễ vật:
- Hương thơm.
- Hoa tươi.
- Trầu cau.
- Trái cây.
- Đèn nến.
- Tiền vàng mã (tùy tâm).
-
Nghi thức dâng lễ:
- Ăn mặc trang nghiêm, lịch sự.
- Đến ban thờ, thắp hương và đặt lễ vật lên ban.
- Chắp tay thành kính và đọc văn khấn.
-
Nội dung văn khấn:
- Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con kính lạy chư Phật, chư Bồ Tát, chư Thánh Hiền.
- Con kính lạy Quốc Mẫu Tây Thiên.
- Con tên là: [Họ và tên], sinh năm: [Năm sinh].
- Ngụ tại: [Địa chỉ].
- Hôm nay, ngày... tháng... năm..., con đến dự Lễ hội Tây Thiên, thành tâm dâng hương, kính lễ.
- Cầu xin chư Phật, chư Bồ Tát, Quốc Mẫu Tây Thiên phù hộ độ trì cho con và gia đình được bình an, mạnh khỏe, vạn sự như ý.
- Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Sau khi đọc văn khấn, vái ba vái và cắm hương vào bát hương. Đợi hương cháy hết khoảng 2/3 thì hóa vàng mã và hạ lễ.
Thực hiện đúng nghi thức và văn khấn khi dâng lễ vật tại Lễ hội Tây Thiên giúp du khách thể hiện lòng thành kính và nhận được sự gia hộ từ chư Phật, Bồ Tát và Quốc Mẫu Tây Thiên.
Văn khấn cầu duyên, cầu con tại Tây Thiên
Khi đến khu di tích Tây Thiên để cầu duyên hoặc cầu con, việc thực hiện nghi lễ đúng cách và đọc văn khấn thành tâm sẽ giúp nguyện vọng sớm được đáp ứng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
-
Chuẩn bị lễ vật:
- Hoa tươi (hoa hồng đỏ hoặc hoa sen).
- Trầu cau tươi.
- Trái cây ngũ quả.
- Hương thơm.
- Đèn nến.
- Tiền vàng mã (tùy tâm).
-
Nghi thức dâng lễ:
- Ăn mặc trang nghiêm, lịch sự.
- Đến đền Cô hoặc đền Cậu tại khu di tích Tây Thiên.
- Thắp hương và đặt lễ vật lên ban thờ.
- Chắp tay thành kính và đọc văn khấn.
-
Nội dung văn khấn:
- Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con kính lạy chư Phật, chư Bồ Tát, chư Thánh Hiền.
- Con kính lạy Quốc Mẫu Tây Thiên.
- Con kính lạy chư vị Thánh Mẫu, Thánh Cô, Thánh Cậu.
- Con tên là: [Họ và tên], sinh năm: [Năm sinh].
- Ngụ tại: [Địa chỉ].
- Hôm nay, ngày... tháng... năm..., con đến trước cửa đền, thành tâm dâng lễ vật, kính lễ.
- Con xin chư vị phù hộ độ trì cho con sớm gặp được người bạn đời như ý, tình duyên thuận lợi, hạnh phúc viên mãn. (Nếu cầu con: Con xin chư vị ban cho con sớm có tin vui, con cái khỏe mạnh, gia đình hạnh phúc.)
- Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Sau khi đọc văn khấn, vái ba vái và cắm hương vào bát hương. Đợi hương cháy hết khoảng 2/3 thì hóa vàng mã và hạ lễ.
Thực hiện đúng nghi thức và văn khấn khi cầu duyên, cầu con tại Tây Thiên giúp thể hiện lòng thành kính và tăng khả năng được chư vị thần linh ban phước lành.