Lễ Hội Tổng Nam Phù: Khám Phá Di Sản Văn Hóa Đặc Sắc

Lễ Hội Tổng Nam Phù là một sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc, được tổ chức hàng năm từ ngày 14 đến 16 tháng Ba âm lịch tại huyện Thanh Trì, Hà Nội. Lễ hội nhằm tôn vinh công đức của Nhị vị Bồ Tát, hai công chúa Lý Từ Huy và Lý Từ Thục, con gái vua Lý Thái Tông, đã có công xây dựng chùa và truyền nghề cho nhân dân.

Tham gia lễ hội có sự góp mặt của 10 làng thuộc Tổng Nam Phù xưa, bao gồm:

• Tự Khoát
• Tương Trúc
• Mỹ Liệt
• Việt Yên
• Đông Trạch
• Đông Phù
• Đam Uyên
• Tranh Khúc
• Mỹ Ả
• Ninh Xá

Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều nghi thức truyền thống được tổ chức, nổi bật là lễ rước nước và mộc dục tượng Nhị vị Bồ Tát. Nước được lấy từ giữa dòng sông Hồng tại bến Tranh Khúc, sau đó rước về chùa để làm lễ tắm tượng, thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn sâu sắc.

Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của lễ hội, chính quyền địa phương đã xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị công nhận Lễ Hội Tổng Nam Phù là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nhằm gìn giữ và truyền bá nét đẹp truyền thống cho các thế hệ mai sau.

Lễ hội Tổng Nam Phù là sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc, có sự tham gia của 10 làng thuộc huyện Thanh Trì và huyện Thường Tín, Hà Nội. Các làng này bao gồm:

• Tự Khoát
• Tương Trúc
• Mỹ Liệt
• Việt Yên
• Đông Trạch
• Đông Phù
• Đam Uyên
• Tranh Khúc
• Mỹ Ả
• Ninh Xá

Trước đây, 10 làng này thuộc 9 xã của Tổng Nam Phù. Hiện nay, do sự thay đổi về địa giới hành chính, các làng này thuộc các xã: Đông Mỹ, Ngũ Hiệp, Duyên Hà (huyện Thanh Trì) và Ninh Sở (huyện Thường Tín). Sự tham gia của các làng trong lễ hội thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng tri ân sâu sắc đối với Nhị vị Bồ Tát, những người đã có công xây dựng chùa và truyền nghề giúp dân.

Nhị vị Bồ Tát, công chúa Lý Từ Huy và Lý Từ Thục, là con gái của vua Lý Thái Tông. Với tấm lòng nhân ái và tâm huyết, hai bà đã có nhiều đóng góp quan trọng cho cộng đồng địa phương.

Các công lao tiêu biểu của Nhị vị Bồ Tát bao gồm:

• Xây dựng chùa chiền: Hai bà đã đứng ra xây dựng ba ngôi chùa cổ nổi tiếng trong vùng, đó là chùa Tự Khoát (Hưng Phúc tự), chùa Đông Phù (Hưng Long tự) và chùa Ninh Xá (Phổ Quang tự), tạo điều kiện cho nhân dân có nơi sinh hoạt tâm linh và học hỏi giáo lý Phật pháp.
• Mua ruộng đất: Hai công chúa đã bỏ tiền mua ruộng đất, giúp nhân dân có đất canh tác, cải thiện đời sống và phát triển kinh tế địa phương.
• Truyền dạy nghề nghiệp: Nhị vị Bồ Tát đã truyền dạy các nghề thủ công truyền thống, giúp nhân dân có kế sinh nhai ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Những đóng góp to lớn của Nhị vị Bồ Tát đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng nhân dân, thể hiện tinh thần từ bi và trách nhiệm đối với cộng đồng. Để tưởng nhớ và tri ân công lao của hai bà, hàng năm, nhân dân trong vùng tổ chức Lễ hội Tổng Nam Phù, qua đó giáo dục truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" cho các thế hệ mai sau.

Lễ hội Tổng Nam Phù diễn ra từ ngày 14 đến 16 tháng Ba âm lịch hàng năm, với nhiều hoạt động truyền thống đặc sắc nhằm tưởng nhớ công lao của Nhị vị Bồ Tát. Các hoạt động chính bao gồm:

• Lễ rước nước (Lễ cấp thủy): Vào sáng ngày 14 tháng Ba âm lịch, dân làng tổ chức lễ rước nước từ giữa dòng sông Hồng tại bến Tranh Khúc về chùa để làm lễ mộc dục tượng Nhị vị Bồ Tát. Đoàn rước gồm đội múa lân, đội sinh tiền, hương án, đội nhạc lễ và kiệu rước nước, tạo nên không khí trang nghiêm và sôi động.
• Lễ mộc dục: Sau khi rước nước về chùa, nước được dùng để tắm tượng Nhị vị Bồ Tát, thể hiện sự tôn kính và lòng tri ân sâu sắc của nhân dân đối với hai vị công chúa.
• Rước kiệu: Các làng tham gia lễ hội tổ chức rước kiệu từ đình làng mình đến địa điểm trung tâm của lễ hội. Kiệu được trang hoàng lộng lẫy, mang theo bài vị hoặc tượng của Nhị vị Bồ Tát, thể hiện lòng thành kính và sự đoàn kết giữa các làng.
• Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật: Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật truyền thống được tổ chức như hát chèo, tuồng, múa rối nước, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho nhân dân và du khách.
• Các trò chơi dân gian: Lễ hội cũng là dịp để tổ chức các trò chơi dân gian như đấu vật, kéo co, đánh đu, cờ tướng, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Những hoạt động này không chỉ thể hiện lòng tri ân đối với Nhị vị Bồ Tát mà còn góp phần giáo dục truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" cho các thế hệ mai sau, đồng thời tăng cường tình đoàn kết và giao lưu văn hóa giữa các làng trong vùng.

Lễ hội Tổng Nam Phù được tổ chức hàng năm vào các ngày 14, 15 và 16 tháng Ba âm lịch, nhằm tưởng nhớ công lao của Nhị vị Bồ Tát. Lễ hội diễn ra tại 10 làng thuộc huyện Thanh Trì và huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội, bao gồm:

• Huyện Thanh Trì:
  • Làng Tự Khoát
  • Làng Tương Trúc
  • Làng Mỹ Liệt
  • Làng Việt Yên
  • Làng Đông Trạch
  • Làng Đông Phù
  • Làng Đam Uyên
  • Làng Tranh Khúc
  • Làng Mỹ Ả
• Huyện Thường Tín:
  • Làng Ninh Xá

Những địa điểm này đều có sự chuẩn bị chu đáo, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và du khách tham gia các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng trong suốt thời gian diễn ra lễ hội.

Lễ hội Tổng Nam Phù, một nét văn hóa truyền thống đặc sắc của huyện Thanh Trì, Hà Nội, đang trong quá trình được đề xuất công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Việc này nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa độc đáo của lễ hội, đồng thời đáp ứng nguyện vọng của cộng đồng địa phương.

Trong các ngày diễn ra lễ hội, Phòng Văn hóa Thông tin huyện Thanh Trì đã phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện, các phòng chuyên môn và UBND các xã Ngũ Hiệp, Đông Mỹ, Duyên Hà tổ chức hội nghị lấy ý kiến cộng đồng dân cư về xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận lễ hội Tổng Nam Phù là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, UBND các xã, đơn vị liên quan đảm bảo các điều kiện phục vụ công tác phỏng vấn, ghi hình lễ hội. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Việc công nhận lễ hội Tổng Nam Phù là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ góp phần bảo tồn di sản văn hóa dân tộc mà còn thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế địa phương, nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị truyền thống quý báu.

Trong lễ hội truyền thống tại đình làng, việc thực hiện nghi thức khai hội đóng vai trò quan trọng, thể hiện lòng thành kính đối với Thành hoàng làng và các vị thần linh. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ khai hội:

Văn khấn khai hội tại đình làng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch), tại đình làng..., xã..., huyện..., tỉnh...

Tín chủ con là... (Họ tên đầy đủ), ngụ tại... (Địa chỉ).

Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình.

Nguyện xin chư vị Tôn thần chứng giám, phù hộ độ trì cho toàn thể dân làng được bình an, mạnh khỏe, mùa màng bội thu, quốc thái dân an.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi thức, người khấn cần ăn mặc trang trọng, giữ tâm thanh tịnh và đọc văn khấn với lòng thành kính. Lễ vật dâng cúng nên được chuẩn bị chu đáo, thể hiện sự tôn trọng đối với các vị thần linh.

Trong khuôn khổ Lễ hội Tổng Nam Phù, nghi thức rước nước và mộc dục đóng vai trò quan trọng, thể hiện lòng thành kính của nhân dân đối với Nhị vị Bồ Tát. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ rước nước và mộc dục:

Văn khấn lễ rước nước và mộc dục:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy Nhị vị Bồ Tát.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch), tại đình/chùa... thuộc làng..., xã..., huyện..., tỉnh...

Tín chủ con là... (Họ tên đầy đủ), ngụ tại... (Địa chỉ).

Chúng con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương đăng, hoa quả, xin dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình.

Nguyện xin chư vị Tôn thần và Nhị vị Bồ Tát chứng giám, phù hộ độ trì cho toàn thể dân làng được bình an, mạnh khỏe, mùa màng bội thu, quốc thái dân an.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi thức, người khấn cần ăn mặc trang trọng, giữ tâm thanh tịnh và đọc văn khấn với lòng thành kính. Lễ vật dâng cúng nên được chuẩn bị chu đáo, thể hiện sự tôn trọng đối với các vị thần linh và Nhị vị Bồ Tát.

Trong không gian linh thiêng của đền thờ Nhị vị Bồ Tát, việc dâng hương là một nghi thức quan trọng thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với các Ngài. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng khi dâng hương tại đền thờ Nhị vị Bồ Tát:

Văn khấn dâng hương:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy Nhị vị Bồ Tát.

Hôm nay là ngày... tháng... năm... (Âm lịch), tại đền thờ Nhị vị Bồ Tát, thuộc làng..., xã..., huyện..., tỉnh...

Tín chủ con là... (Họ tên đầy đủ), ngụ tại... (Địa chỉ).

Chúng con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương đăng, hoa quả, xin dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình.

Nguyện xin chư vị Tôn thần và Nhị vị Bồ Tát chứng giám, phù hộ độ trì cho toàn thể gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, công việc hanh thông, gia đạo hưng thịnh.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi thức dâng hương, người khấn cần ăn mặc trang trọng, giữ tâm thanh tịnh và đọc văn khấn với lòng thành kính. Lễ vật dâng cúng nên được chuẩn bị chu đáo, thể hiện sự tôn trọng đối với Nhị vị Bồ Tát và các vị thần linh.

Trong không gian linh thiêng của sân đình, buổi tế lễ chính được cử hành với lòng thành kính và trang nghiêm. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong nghi thức này:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Chúng con kính lạy:

• Chín phương Trời, mười phương Chư Phật.
• Ngài đương niên hành khiển Thái Tuế chí đức tôn thần.
• Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương.
• Ngài Bản xứ thần linh Thổ địa.
• Ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần.

Hôm nay là ngày... tháng... năm..., nhằm ngày hội làng...

Tín chủ chúng con là: ... Ngụ tại: ...

Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án, dâng cúng trước Đại từ đường.

Chúng con kính mời các vị Tôn thần lai lâm chiếu giám, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho xóm làng an khang, mùa màng bội thu, nhân dân hòa thuận, quốc thái dân an.

Chúng con cúi đầu thành tâm kính lễ.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Bài văn khấn trên chỉ mang tính chất tham khảo và có thể được điều chỉnh phù hợp với từng địa phương và nghi thức cụ thể.

Trong Lễ hội Tổng Nam Phù, nghi thức tạ lễ cuối kỳ hội được tổ chức trang trọng để bày tỏ lòng biết ơn đối với Nhị vị Bồ Tát và các thần linh đã phù hộ cho cộng đồng. Nghi thức này diễn ra tại sân đình chính, nơi tập trung đông đảo người dân và du khách tham dự.

Mâm lễ tạ bao gồm:

• Hương nhang
• Hoa tươi
• Trầu cau
• Trái cây
• Xôi
• Gà luộc

Người chủ lễ, thường là vị cao niên có uy tín trong làng, sẽ đại diện cộng đồng đọc bài văn khấn tạ lễ. Nội dung văn khấn thể hiện sự tri ân sâu sắc và cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống an lành cho mọi người.

Sau khi hoàn thành nghi thức, cộng đồng cùng nhau thưởng thức các tiết mục văn nghệ truyền thống, tạo không khí vui tươi, đoàn kết và khép lại kỳ hội trong niềm hân hoan.

Trong khuôn khổ Lễ hội Tổng Nam Phù, nghi thức cầu quốc thái dân an được tổ chức nhằm nguyện cầu cho đất nước hòa bình, nhân dân an lạc. Nghi thức này thể hiện lòng thành kính và trách nhiệm của cộng đồng đối với quốc gia.

Mâm lễ vật bao gồm:

• Hương hoa
• Trầu cau
• Trái cây
• Xôi
• Chè
• Chè

Người chủ lễ, thường là vị cao niên hoặc sư thầy, sẽ đọc bài văn khấn với nội dung cầu mong cho:

• Quốc gia thịnh vượng
• Nhân dân ấm no
• Mưa thuận gió hòa
• Dịch bệnh tiêu trừ

Sau khi hoàn thành nghi thức, cộng đồng cùng nhau thả chim bồ câu và bóng bay, biểu tượng cho hòa bình và hy vọng, tạo nên không khí trang trọng và đầy ý nghĩa.