Lễ Hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam 2020: Di sản văn hóa tâm linh đặc sắc của miền Tây

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là một trong những lễ hội tín ngưỡng dân gian lớn nhất tại Việt Nam, diễn ra hàng năm tại miếu Bà Chúa Xứ, phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Lễ hội kéo dài từ ngày 22 đến 27 tháng 4 âm lịch, thu hút hàng triệu lượt khách hành hương và du khách tham gia.

Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều nghi thức truyền thống được tổ chức, bao gồm:

• Lễ tắm Bà
• Lễ thỉnh sắc thần
• Lễ rước tượng Bà từ đỉnh núi Sam về miếu
• Lễ túc yết
• Lễ xây chầu
• Lễ chánh tế
• Lễ hồi sắc

Các nghi thức này thể hiện lòng thành kính và biết ơn của người dân đối với Bà Chúa Xứ, người được tin rằng luôn che chở và phù hộ cho cộng đồng.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam không chỉ là một sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng mà còn là dịp để quảng bá nét đẹp truyền thống và thu hút du lịch về vùng đất An Giang.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam được tổ chức hàng năm từ ngày 23 đến ngày 27 tháng 4 âm lịch, trong đó ngày vía chính là ngày 25. Địa điểm tổ chức lễ hội là tại Miếu Bà Chúa Xứ, tọa lạc tại chân núi Sam, phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang.

Miếu Bà Chúa Xứ là một di tích lịch sử, kiến trúc và tâm linh quan trọng của tỉnh An Giang và khu vực Nam Bộ. Hàng năm, lễ hội thu hút hàng triệu lượt khách hành hương và du khách tham gia, góp phần quảng bá nét đẹp văn hóa truyền thống và phát triển du lịch địa phương.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là một sự kiện tâm linh quan trọng, diễn ra từ ngày 22 đến 27 tháng 4 âm lịch hàng năm tại miếu Bà Chúa Xứ, phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Lễ hội bao gồm nhiều nghi lễ truyền thống, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với Bà Chúa Xứ.

• Lễ tắm Bà: Diễn ra vào đêm 23 rạng sáng 24 tháng 4 âm lịch. Chỉ có 9 cô gái đồng trinh được phép thực hiện nghi lễ này, tượng trưng cho sự trong sạch và tôn kính.
• Lễ thỉnh sắc thần: Vào ngày 24 tháng 4 âm lịch, các bô lão trong làng và Ban quản trị lăng miếu thực hiện nghi lễ thỉnh sắc thần ông Thoại Ngọc Hầu và hai vị phu nhân.
• Lễ túc yết và lễ xây chầu: Diễn ra vào đêm 25 rạng sáng 26 tháng 4 âm lịch, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, đất đai phì nhiêu, người dân khỏe mạnh, yên vui.
• Lễ chánh tế và lễ hồi sắc: Diễn ra vào ngày 27 tháng 4 âm lịch, kết thúc chuỗi nghi lễ của lễ hội.

Các nghi lễ này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam không chỉ là một sự kiện tâm linh quan trọng mà còn là biểu tượng văn hóa đặc sắc của vùng Tây Nam Bộ. Lễ hội thể hiện sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc Kinh, Khmer, Hoa và Chăm, góp phần xây dựng một cộng đồng đoàn kết và đa dạng.

• Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại: Vào ngày 4/12/2024, lễ hội chính thức được UNESCO ghi danh, trở thành niềm tự hào không chỉ của người dân An Giang mà còn của cả nước.
• Biểu tượng của lòng biết ơn và sự gắn kết: Lễ hội là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với Bà Chúa Xứ, đồng thời tăng cường sự gắn kết trong cộng đồng.
• Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa: Thông qua các nghi lễ truyền thống và hoạt động văn hóa, lễ hội góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.

Với những giá trị văn hóa và tín ngưỡng sâu sắc, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam không chỉ là một sự kiện quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân mà còn là điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là một trong những lễ hội tâm linh lớn nhất tại Việt Nam, thu hút hàng triệu lượt khách hành hương mỗi năm. Với giá trị văn hóa và tín ngưỡng sâu sắc, lễ hội đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

• Thời gian ghi danh: Lễ hội được UNESCO công nhận vào năm 2020, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
• Giá trị văn hóa: Lễ hội là sự kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian và các hoạt động văn hóa nghệ thuật, phản ánh đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng địa phương.
• Tác động tích cực: Việc được UNESCO ghi danh đã nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc bảo tồn di sản, đồng thời thúc đẩy phát triển du lịch bền vững tại khu vực.

Việc UNESCO công nhận Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại không chỉ là niềm tự hào của người dân An Giang mà còn góp phần quảng bá hình ảnh văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là một di sản văn hóa phi vật thể quan trọng của Việt Nam, thu hút hàng triệu lượt khách hành hương mỗi năm. Để bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội, nhiều hoạt động đã được triển khai:

• Xây dựng đề án bảo tồn: UBND TP. Châu Đốc đã xây dựng Đề án Bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam đến năm 2030, nhằm định hướng và triển khai các hoạt động bảo tồn một cách hiệu quả.
• Tổ chức hội thảo khoa học: Phối hợp với các trường đại học và viện nghiên cứu tổ chức hội thảo nhằm làm rõ giá trị văn hóa, du lịch tâm linh của lễ hội, đồng thời đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy.
• Quảng bá và tuyên truyền: Thực hiện các chương trình truyền thông, quảng bá sâu rộng về lễ hội để nâng cao nhận thức của cộng đồng và du khách về giá trị di sản.
• Kết nối du lịch: Tăng cường kết nối lễ hội với các tour du lịch, điểm đến khác trong tỉnh An Giang, nhằm thúc đẩy du lịch tâm linh và phát triển kinh tế địa phương.

Những hoạt động này không chỉ góp phần bảo tồn giá trị truyền thống của lễ hội mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của du lịch và kinh tế địa phương.

Ngày 19 tháng 3 năm 2025, tại Khu du lịch quốc gia Núi Sam, phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang đã long trọng tổ chức Lễ đón bằng công nhận của UNESCO ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, kết hợp với lễ khai hội năm 2025.

Chương trình lễ được tổ chức với quy mô khoảng 3.000 đại biểu và được truyền hình trực tiếp trên các kênh truyền hình quốc gia và địa phương. Nội dung chương trình gồm 4 phần chính:

1. Lễ đón bằng công nhận của UNESCO: Đại diện UNESCO trao bằng công nhận cho đại diện Việt Nam, đánh dấu sự kiện quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể.
2. Khai hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam: Nghi thức khai hội truyền thống với sự tham gia của đông đảo người dân và du khách, thể hiện lòng thành kính và tôn vinh Bà Chúa Xứ.
3. Chương trình nghệ thuật đặc biệt: Các tiết mục văn nghệ đặc sắc mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần quảng bá hình ảnh lễ hội đến bạn bè quốc tế.
4. Bắn pháo hoa tầm thấp: Kết thúc chương trình bằng màn bắn pháo hoa rực rỡ, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho người dân và du khách.

Trước đó, vào lúc 18 giờ 30 phút cùng ngày, các đại biểu đã tiến hành lễ dâng hương tại lăng Thoại Ngọc Hầu và miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam, thể hiện lòng tri ân và tôn kính đối với các bậc tiền nhân.

Việc UNESCO ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là sự ghi nhận quốc tế đối với giá trị văn hóa, lịch sử và tinh thần của lễ hội, đồng thời khẳng định nỗ lực của Việt Nam trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam không chỉ là một sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng mà còn đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và du lịch tại địa phương.

Đối với cộng đồng địa phương:

• Gắn kết cộng đồng: Lễ hội là dịp để người dân địa phương cùng nhau tham gia vào các hoạt động truyền thống, từ đó tăng cường sự đoàn kết và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
• Phát triển kinh tế: Sự kiện thu hút hàng triệu du khách mỗi năm, tạo cơ hội cho người dân kinh doanh các dịch vụ như lưu trú, ẩm thực, và bán hàng lưu niệm, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.

Đối với du lịch địa phương:

• Thu hút du khách: Lễ hội là điểm nhấn du lịch, hấp dẫn du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm văn hóa đặc sắc của vùng Tây Nam Bộ.
• Quảng bá hình ảnh địa phương: Thông qua lễ hội, hình ảnh về vùng đất và con người An Giang được giới thiệu rộng rãi, nâng cao vị thế của địa phương trên bản đồ du lịch.

Việc UNESCO ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại càng khẳng định giá trị và tầm quan trọng của lễ hội, mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển bền vững của cộng đồng và du lịch địa phương.

Khi đến viếng Miếu Bà Chúa Xứ tại Núi Sam, Châu Đốc, nhiều người thường chuẩn bị lễ vật và đọc bài văn khấn để cầu mong sự bình an, may mắn cho bản thân và gia đình. Dưới đây là một bài văn khấn cầu an thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Bà Chúa Xứ linh thiêng hiển thánh!

Hôm nay, ngày ... tháng ... năm ..., con tên là …, ngụ tại …, một lòng thành kính, sửa soạn hương đăng, hoa quả, lễ vật dâng lên trước án.

Cúi xin Bà Chúa Xứ mở lượng từ bi, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con cùng gia quyến:

• Gia đạo bình an, sức khỏe dồi dào, tránh tai qua nạn khỏi.
• Công danh, sự nghiệp hanh thông, vạn sự như ý.
• Tài lộc đủ đầy, buôn bán thuận lợi, làm ăn phát đạt.

Cúi mong Bà linh ứng, soi xét lòng thành, phù hộ độ trì cho những nguyện vọng chính đáng của con được viên mãn.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần thành tâm và tập trung, thể hiện sự kính trọng đối với Bà Chúa Xứ. Ngoài ra, việc chuẩn bị lễ vật chu đáo như hương, hoa, trái cây, bánh kẹo cũng thể hiện lòng thành của người khấn.

Khi đến Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam để cầu tài lộc, người dân thường chuẩn bị lễ vật chu đáo và đọc bài văn khấn với lòng thành kính. Dưới đây là một bài văn khấn cầu tài lộc thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Bà Chúa Xứ linh thiêng!

Hôm nay, ngày ... tháng ... năm ..., con tên là ..., trú tại ..., thành tâm đến miếu Bà dâng hương hoa, lễ vật, tỏ lòng thành kính.

Cúi xin Bà mở lượng từ bi, phù hộ độ trì cho con và gia đình được:

• Công việc hanh thông, buôn bán thuận lợi, tài lộc dồi dào.
• Khách hàng tin tưởng, đối tác thuận hòa, kinh doanh phát đạt.
• Giữ vững tâm sáng, tránh tiểu nhân quấy phá, vững bước trên đường đời.

Con xin nguyện sống lương thiện, tu tâm tích đức, hành thiện giúp đời. Cúi mong Bà ban ân, che chở, phù hộ cho lời thỉnh cầu của con sớm được ứng nghiệm.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần giữ tâm thanh tịnh, ăn mặc lịch sự, và thể hiện sự kính trọng đối với Bà Chúa Xứ. Việc chuẩn bị lễ vật chu đáo như hương, hoa, trái cây, bánh kẹo cũng thể hiện lòng thành của người khấn.

Khi đến viếng Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam để cầu duyên, người dân thường chuẩn bị lễ vật và đọc bài văn khấn với lòng thành kính, mong Bà phù hộ cho đường tình duyên thuận lợi. Dưới đây là một bài văn khấn cầu duyên thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Bà Chúa Xứ Núi Sam linh thiêng!

Con tên là: …

Ngụ tại: …

Hôm nay, ngày … tháng … năm …, con thành tâm đến trước Miếu Bà, dâng lên hương hoa, lễ vật, tỏ lòng thành kính.

Cúi xin Bà từ bi chứng giám, phù hộ độ trì cho con được gặp người tâm đầu ý hợp, xây dựng mối lương duyên bền vững, hạnh phúc dài lâu.

Nguyện xin Bà ban phước lành, giúp con vượt qua mọi trở ngại trong chuyện tình cảm, sớm ngày nên duyên vợ chồng, gia đạo an vui, hạnh phúc viên mãn.

Con xin hứa sẽ sống lương thiện, tu tâm tích đức, giữ gìn phẩm hạnh, làm nhiều việc thiện để báo đáp ơn trên.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần giữ tâm thanh tịnh, ăn mặc lịch sự, thể hiện sự kính trọng đối với Bà Chúa Xứ. Việc chuẩn bị lễ vật chu đáo như hương, hoa, trái cây, bánh kẹo cũng thể hiện lòng thành của người khấn.

Khi đến Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam để cầu con cái, người dân thường chuẩn bị lễ vật chu đáo và đọc bài văn khấn với lòng thành kính, mong Bà ban phước lành cho gia đình sớm có tin vui. Dưới đây là một bài văn khấn cầu con cái thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Bà Chúa Xứ Núi Sam linh thiêng!

Con tên là: …

Ngụ tại: …

Hôm nay, ngày … tháng … năm …, vợ chồng con thành tâm đến trước Miếu Bà, dâng lên hương hoa, lễ vật, tỏ lòng thành kính.

Cúi xin Bà từ bi chứng giám, phù hộ độ trì cho vợ chồng con sớm được hỷ sự, có con cái khỏe mạnh, ngoan hiền, gia đình hạnh phúc, ấm êm.

Nguyện xin Bà ban phước lành, giúp con vượt qua mọi trở ngại trong đường con cái, sớm ngày được như ý nguyện.

Chúng con xin hứa sẽ sống lương thiện, tu tâm tích đức, nuôi dạy con cái nên người, làm nhiều việc thiện để báo đáp ơn trên.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi đọc văn khấn, cần giữ tâm thanh tịnh, ăn mặc lịch sự, thể hiện sự kính trọng đối với Bà Chúa Xứ. Việc chuẩn bị lễ vật chu đáo như hương, hoa, trái cây, bánh kẹo cũng thể hiện lòng thành của người khấn.

Sau khi ước nguyện đã thành sự thật, việc trở lại Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam để tạ lễ là một hành động thể hiện lòng biết ơn và sự tôn kính đối với Bà. Dưới đây là một bài văn khấn tạ lễ thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Bà Chúa Xứ Núi Sam linh thiêng!

Con tên là: …

Ngụ tại: …

Hôm nay, ngày … tháng … năm …, con thành tâm trở lại Miếu Bà, dâng lên hương hoa, lễ vật, tỏ lòng biết ơn sâu sắc.

Nhờ ơn Bà phù hộ độ trì, ước nguyện của con đã trở thành hiện thực. Con xin cảm tạ Bà đã che chở, dẫn dắt và ban phước lành cho con cùng gia đình.

Con xin hứa sẽ tiếp tục sống lương thiện, tu tâm tích đức, làm nhiều việc thiện để báo đáp ơn trên.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện lễ tạ, cần giữ tâm thanh tịnh, ăn mặc lịch sự và chuẩn bị lễ vật chu đáo như hương, hoa, trái cây, bánh kẹo để thể hiện lòng thành kính đối với Bà Chúa Xứ.

Trong Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam, nghi thức rước Bà là một phần quan trọng, thể hiện lòng thành kính và tôn vinh Bà Chúa Xứ. Khi tham gia lễ rước, người dân thường chuẩn bị lễ vật và đọc bài văn khấn để cầu mong sự bình an, may mắn. Dưới đây là hướng dẫn về lễ vật và bài văn khấn dâng lễ rước Bà:

Chuẩn bị lễ vật

• Mâm trái cây ngũ quả tươi ngon.
• Hoa tươi, hương và đèn cầy.
• Hũ gạo, hũ muối.
• Trà, rượu trắng.
• Bánh kẹo, trầu cau tươi.
• Xôi chè, bánh bao.
• Heo quay nguyên con.

Bài văn khấn dâng lễ rước Bà

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Bà Chúa Xứ Núi Sam linh thiêng!

Con tên là: …

Ngụ tại: …

Hôm nay, ngày … tháng … năm …, nhân dịp Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ, con thành tâm cùng đoàn rước dâng lên Bà hương hoa, lễ vật, tỏ lòng tôn kính.

Nguyện xin Bà chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con cùng gia đình được bình an, sức khỏe dồi dào, công việc thuận lợi, tài lộc hanh thông.

Chúng con xin hứa sẽ sống lương thiện, tu tâm tích đức, làm nhiều việc thiện để báo đáp ơn trên.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi tham gia lễ rước Bà, cần ăn mặc trang trọng, giữ thái độ nghiêm trang và thành kính. Việc chuẩn bị lễ vật chu đáo và đọc văn khấn với lòng thành sẽ thể hiện sự tôn kính đối với Bà Chúa Xứ.

Lễ Tắm Bà là một nghi thức quan trọng trong Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam, thể hiện lòng tôn kính và biết ơn đối với Bà Chúa Xứ. Nghi thức này thường được thực hiện vào đêm 23 rạng sáng 24 tháng 4 âm lịch hàng năm, bởi những phụ nữ được chọn lựa kỹ lưỡng. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ Tắm Bà:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Bà Chúa Xứ Núi Sam linh thiêng!

Hôm nay, ngày … tháng … năm …, chúng con thành tâm tụ hội tại Miếu Bà, thực hiện nghi lễ Tắm Bà truyền thống, dâng lên hương hoa, lễ vật, tỏ lòng tôn kính.

Nguyện xin Bà chứng giám lòng thành, ban phước lành cho muôn dân được bình an, sức khỏe dồi dào, mùa màng bội thu, quốc thái dân an.

Chúng con xin hứa sẽ tiếp tục gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp, sống lương thiện, tu tâm tích đức, làm nhiều việc thiện để báo đáp ơn trên.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Nghi thức Tắm Bà được thực hiện một cách trang nghiêm và thành kính. Những người tham gia cần chuẩn bị tâm thế thanh tịnh, ăn mặc trang trọng và tuân thủ các quy định của ban tổ chức lễ hội.

Lễ Thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu là một nghi thức quan trọng trong Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam, diễn ra vào lúc 15 giờ ngày 25 tháng 4 âm lịch. Nghi lễ này thể hiện lòng tôn kính và tri ân đối với công lao của Thoại Ngọc Hầu và các vị phu nhân trong việc khai phá và bảo vệ vùng đất An Giang. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong lễ Thỉnh sắc:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Đức Ông Thoại Ngọc Hầu cùng nhị vị phu nhân!

Hôm nay, ngày 25 tháng 4 năm ..., chúng con thành tâm hội tụ tại lăng mộ của Đức Ông, thực hiện nghi lễ Thỉnh sắc truyền thống, dâng lên hương hoa, lễ vật, tỏ lòng tôn kính và biết ơn sâu sắc.

Nguyện xin Đức Ông và nhị vị phu nhân chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân ấm no hạnh phúc.

Chúng con xin hứa sẽ tiếp tục gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp, sống lương thiện, tu tâm tích đức, làm nhiều việc thiện để báo đáp công ơn của Đức Ông và các bậc tiền nhân.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi tham gia lễ Thỉnh sắc, cần ăn mặc trang trọng, giữ thái độ nghiêm trang và thành kính. Việc chuẩn bị lễ vật chu đáo và đọc văn khấn với lòng thành sẽ thể hiện sự tôn kính đối với Đức Ông Thoại Ngọc Hầu và nhị vị phu nhân.