Lễ Mẫu Hưng Yên: Hành trình tâm linh và văn hóa đặc sắc

Lễ Mẫu Hưng Yên là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa và tín ngưỡng tâm linh của người Việt. Diễn ra tại các đền thờ linh thiêng như Đền Mẫu Hưng Yên và Đền Quốc Mẫu Âu Cơ, lễ hội thu hút đông đảo du khách thập phương đến dâng hương, cầu phúc và trải nghiệm không khí lễ hội sôi động.

Đền Mẫu Hưng Yên, tọa lạc tại phường Quang Trung, thành phố Hưng Yên, được xây dựng vào cuối thế kỷ XIII, là nơi thờ Dương Quý Phi, được tôn xưng là Dương Thiên Hậu. Đền hiện lưu giữ nhiều di vật quý như kiệu võng, long đình, long sàng, long kỷ và 15 đạo sắc phong từ triều Lê đến triều Nguyễn, cùng nhiều bức hoành phi, câu đối, đại tự ca ngợi tấm gương trung trinh tiết liệt của Dương Quý Phi.

Đền Quốc Mẫu Âu Cơ, nằm tại xã Hùng Cường, thành phố Hưng Yên, được xem là ngôi đền cổ kính nhất thờ Quốc Mẫu Âu Cơ. Theo truyền thuyết, vào mùa xuân năm 981, vua Lê Đại Hành đã dừng chân tại đây và được Quốc Mẫu Âu Cơ báo mộng giúp đánh đuổi giặc Tống. Từ đó, đền được xây dựng để tưởng nhớ công ơn của Mẫu Tổ Âu Cơ.

Lễ hội Đền Mẫu Hưng Yên diễn ra từ ngày 10 đến 15 tháng 3 âm lịch hàng năm, với nhiều hoạt động truyền thống như rước kiệu, tế lễ, rước nước, rước liềm và các hoạt động nghệ thuật dân gian. Đặc biệt, trong lễ hội, người dân địa phương và phật tử cùng nhau gói cặp bánh chưng, bánh dày “khổng lồ” để dâng cúng Quốc Mẫu Âu Cơ và các vua Hùng, thể hiện lòng tri ân và mong muốn cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Lễ Mẫu Hưng Yên không chỉ là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính với tổ tiên mà còn là cơ hội để du khách tìm hiểu và trải nghiệm những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Đền Quốc Mẫu Âu Cơ tọa lạc tại thôn Tân Hưng, xã Hùng Cường, thành phố Hưng Yên. Đây là một trong những ngôi đền cổ kính, linh thiêng, gắn liền với truyền thuyết về Quốc Mẫu Âu Cơ và cuộc kháng chiến chống giặc Tống của vua Lê Đại Hành.

Theo thần phả, vào mùa xuân năm 981, trên đường đi đánh giặc Tống, vua Lê Đại Hành đã ghé thuyền vào khu vực này để trú mưa. Đêm ấy, nhà vua nằm mơ thấy Quốc Mẫu Âu Cơ báo mộng rằng ngày mai sẽ có 24 vị tướng tài đến giúp sức. Quả nhiên, sáng hôm sau, 24 trai tráng trong làng Hoàng Xá xuất hiện, xin theo vua ra trận. Họ lập chiến công hiển hách, giúp vua đánh tan quân giặc, bảo vệ bờ cõi nước Nam. Để tạ ơn Quốc Mẫu, vua Lê đã cho xây dựng ngôi đền linh thiêng này, lưu truyền mãi mãi về sau.

Đền Quốc Mẫu Âu Cơ cùng với chùa Hoàng Xá tạo thành một cụm di tích cổ kính, độc đáo. Nơi đây không chỉ là nơi thờ phụng Quốc Mẫu mà còn tôn vinh 24 vị Quận công đã sát cánh cùng vua Lê Đại Hành trong cuộc chiến chống giặc Tống năm 981.

Hàng năm, từ ngày 7 đến 10 tháng 3 âm lịch, lễ hội Đền Quốc Mẫu Âu Cơ được tổ chức với nhiều hoạt động truyền thống như rước nước, dâng hương, tế lễ và giao lưu văn hóa nghệ thuật. Đặc biệt, người dân địa phương và phật tử cùng nhau làm cặp bánh chưng, bánh dày “khổng lồ” để dâng cúng Quốc Mẫu và các vua Hùng, thể hiện lòng tri ân và mong muốn cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Đền Quốc Mẫu Âu Cơ không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi lưu giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về lòng yêu nước và đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.

Đền Mẫu Hưng Yên, còn được gọi là Hoa Dương Linh Từ, tọa lạc trên đường Bãi Sậy, phường Quang Trung, thành phố Hưng Yên. Đây là một trong những ngôi đền linh thiêng và cổ kính bậc nhất của Phố Hiến, thu hút đông đảo du khách thập phương đến chiêm bái và cầu nguyện.

Ngôi đền được xây dựng vào năm 1279 dưới thời Trần Nhân Tông, thờ bà Dương Quý Phi, một nhân vật lịch sử nổi tiếng của triều đại nhà Tống. Với kiến trúc độc đáo và không gian thanh tịnh, đền Mẫu không chỉ là nơi thờ tự mà còn là điểm đến văn hóa tâm linh quan trọng của người dân địa phương và du khách.

Phía trước đền là hồ Bán Nguyệt thơ mộng, tạo nên một khung cảnh hữu tình và yên bình. Đền Mẫu Hưng Yên đã được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Hàng năm, vào dịp lễ hội, đền tổ chức nhiều hoạt động truyền thống như rước kiệu, múa lân, hát chầu văn, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Đây là dịp để mọi người thể hiện lòng thành kính, cầu mong sức khỏe, bình an và hạnh phúc cho bản thân và gia đình.

Hằng năm, vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương (mùng 10 tháng 3 âm lịch), tại đền thờ Quốc Mẫu Âu Cơ ở xã Hùng Cường, thành phố Hưng Yên, diễn ra hoạt động dâng hương tưởng niệm đầy trang trọng và linh thiêng. Đây là dịp để người dân và du khách thể hiện lòng thành kính, tri ân công lao sinh thành của Quốc Mẫu Âu Cơ – người mẹ huyền thoại trong truyền thuyết Lạc Long Quân và Âu Cơ.

Hoạt động dâng hương bao gồm các nghi lễ truyền thống như:

• Dâng hương: Đại diện lãnh đạo tỉnh, các sở, ban, ngành cùng đông đảo nhân dân thắp hương tưởng niệm Quốc Mẫu Âu Cơ.
• Dâng hoa và lễ vật: Các đoàn đại biểu và người dân dâng hoa tươi, lễ vật truyền thống như bánh chưng, bánh dày để bày tỏ lòng biết ơn.
• Rước kiệu: Nghi thức rước kiệu được tổ chức long trọng, thu hút sự tham gia của nhiều người dân và du khách.

Đặc biệt, trong khuôn khổ lễ hội, người dân địa phương và phật tử cùng nhau làm cặp bánh chưng, bánh dày “khổng lồ” để dâng cúng Quốc Mẫu và các vua Hùng, thể hiện lòng tri ân và mong muốn cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Hoạt động dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ không chỉ là dịp để người dân Hưng Yên và du khách thập phương thể hiện lòng thành kính mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mỗi năm, vào dịp đầu xuân, lễ hội đền Mẫu Hưng Yên được tổ chức từ ngày 10 đến 15 tháng 3 âm lịch, thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương về tham dự. Lễ hội không chỉ là dịp để chiêm bái, cầu mong những điều tốt lành, hạnh phúc mà còn là cơ hội để trải nghiệm những hoạt động văn hóa đặc sắc trong không khí xuân tươi vui.

Thời gian và địa điểm tổ chức

Lễ hội diễn ra tại đền Mẫu Hưng Yên, thuộc phường Quang Trung, thành phố Hưng Yên. Các hoạt động chính của lễ hội bao gồm:

• Ngày 10 tháng 3 âm lịch: Khai hội, rước kiệu thánh từ Đình Hiến lên đền Mẫu.
• Ngày 12 tháng 3 âm lịch: Rước du (rước kiệu) vòng quanh thị xã, dừng tại các điểm để người dân dâng hoa quả nghênh đón.
• Ngày 15 tháng 3 âm lịch: Lễ tạ, rước kiệu thánh trở về Đình Hiến, kết thúc lễ hội.

Hoạt động văn hóa và trò chơi dân gian

Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, bên cạnh các nghi lễ truyền thống, còn có nhiều hoạt động văn hóa phong phú như:

• Hát chầu văn: Những làn điệu hát chầu văn sâu lắng, thể hiện sự kính trọng đối với các vị thần linh.
• Trò chơi dân gian: Các trò chơi như chọi gà, kéo co, thi đấu cờ tướng, bịt mắt bắt dê thu hút sự tham gia của đông đảo người dân và du khách.

Lễ hội đền Mẫu Hưng Yên không chỉ là dịp để người dân địa phương thể hiện lòng thành kính mà còn là cơ hội để du khách trải nghiệm và tìm hiểu về văn hóa truyền thống của vùng đất Phố Hiến trong những ngày đầu xuân.

Trong việc tổ chức lễ hội đền Mẫu Hưng Yên, cộng đồng địa phương đóng vai trò then chốt, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Sự tham gia tích cực của người dân thể hiện qua nhiều hoạt động cụ thể:

• Hỗ trợ tài chính và vật chất: Người dân đóng góp kinh phí và vật dụng cần thiết cho lễ hội, đảm bảo các nghi thức được diễn ra trang nghiêm và đầy đủ.
• Tham gia vào các nghi lễ: Cộng đồng trực tiếp tham gia vào các nghi thức tôn giáo, thể hiện lòng thành kính và duy trì truyền thống văn hóa.
• Đóng góp ý tưởng và tổ chức hoạt động văn hóa: Người dân đề xuất và tham gia tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và trò chơi dân gian, làm phong phú thêm nội dung lễ hội.
• Đảm bảo an ninh trật tự và vệ sinh môi trường: Cộng đồng cùng nhau duy trì an ninh, trật tự và giữ gìn vệ sinh khu vực lễ hội, tạo môi trường văn minh cho du khách và người tham dự.
• Thực hành và truyền dạy nghi thức văn hóa: Người dân tham gia các khóa tập huấn, truyền dạy nghi thức văn hóa, như "Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt", góp phần bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể.

Những đóng góp của cộng đồng không chỉ làm cho lễ hội diễn ra suôn sẻ mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, chung tay bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Đền Mẫu Hưng Yên là một trong những địa điểm tâm linh nổi tiếng, thu hút đông đảo du khách đến cúng bái và tham quan. Để thể hiện lòng thành kính, việc đọc đúng văn khấn là rất quan trọng. Dưới đây là một số bài văn khấn phổ biến tại đền:

1. Bài văn khấn số 1:

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

   Con Nam Mô thường trụ thập phương Phật. Con Nam Mô thường trụ thập phương Tăng.

   Con sám hối lạy Phật Thích Ca, Phật Di Đà, Phật Quán Thế Âm Bồ Tát.

   Con lạy Thiên phủ, Nhạc phủ, Thoải phủ, Địa phủ, Công đồng Tứ phủ vạn linh.

   Con lạy Táo quân, Thổ thần, Bà Chúa đất, Bà Chúa bản cảnh cai quản đền này.

   Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch).

   Tín chủ: [Tên], tuổi: [Tuổi], ngụ tại: [Địa chỉ].

   Con xin dâng lễ vật gồm: [Liệt kê lễ vật].

   Kính mong các ngài chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình con được bình an, hạnh phúc, công việc thuận lợi.

   Con xin chân thành cảm tạ.

2. Bài văn khấn số 2:

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Con sám hối lạy chín phương trời, mười phương chư Phật.

   Con lạy chư Phật mười phương, chư Phật mười phương thường trụ.

   Con sám hối lạy Phật Thích Ca, Phật Di Đà, Phật Quán Thế Âm Bồ Tát.

   Con lạy Thiên phủ, Nhạc phủ, Thoải phủ, Địa phủ, Công đồng Tứ phủ vạn linh.

   Con lạy Táo quân, Thổ thần, Bà Chúa đất, Bà Chúa bản cảnh cai quản đền này.

   Hôm nay là ngày... tháng... năm... (âm lịch).

   Tín chủ: [Tên], tuổi: [Tuổi], ngụ tại: [Địa chỉ].

   Con xin dâng lễ vật gồm: [Liệt kê lễ vật].

   Kính mong các ngài chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình con được bình an, hạnh phúc, công việc thuận lợi.

   Con xin chân thành cảm tạ.

Lưu ý: Trước khi hành lễ, nên tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc lịch sự, và chuẩn bị lễ vật thành tâm. Trong khi khấn, giữ tâm tĩnh lặng, thành kính để thể hiện lòng thành đối với các vị thần linh.

Văn khấn dâng hương Quốc Mẫu Âu Cơ là một phần quan trọng trong các nghi lễ tại các đền thờ Mẫu Âu Cơ, thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với mẹ Âu Cơ, người mẹ huyền thoại của dân tộc. Dưới đây là một số bài văn khấn truyền thống khi dâng hương tại đền Quốc Mẫu Âu Cơ:

1. Bài văn khấn 1: Lời khấn truyền thống

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Kính lạy Mẫu Âu Cơ, mẹ của muôn loài, của dân tộc Việt Nam, con xin được dâng hương kính cẩn dâng lên Ngài. Con cầu xin Ngài ban phúc, bảo vệ con cháu được an lành, gặp nhiều may mắn, tài lộc dồi dào.

   Hôm nay, ngày... tháng... năm... (âm lịch), tín chủ [Tên], xin dâng hương, dâng lễ vật trước Tam bảo và Ngài Mẫu Âu Cơ. Con cầu xin Ngài chứng giám lòng thành, phù hộ cho gia đình con được bình an, khỏe mạnh, công việc thuận lợi.

   Con xin kính cẩn khấn cầu Ngài ban phúc lành cho những người thân yêu trong gia đình con, cho tất cả mọi người đều được sống trong hòa thuận, an vui.

   Con xin chân thành cảm tạ.

2. Bài văn khấn 2: Lời khấn thêm lễ vật

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Kính lạy Quốc Mẫu Âu Cơ, mẹ của muôn dân, bảo vệ đất nước, con kính cẩn dâng lên Ngài những lễ vật thành tâm. Xin Ngài phù hộ cho con và gia đình được bình an, hạnh phúc, mọi sự như ý.

   Tín chủ: [Tên], xin dâng lễ vật gồm: [Liệt kê lễ vật]. Con cầu xin Ngài chứng giám lòng thành và ban cho con và gia đình sức khỏe, tài lộc, bình an, và mọi điều tốt lành.

   Con xin chân thành cảm tạ.

Lưu ý: Văn khấn cần được đọc với tâm thành, giữ thái độ cung kính và lòng kính trọng đối với Mẫu Âu Cơ và các vị thần linh trong đền. Lễ vật dâng lên cần được chuẩn bị sạch sẽ và phù hợp với nghi lễ truyền thống.

Văn khấn lễ Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh là một trong những nghi lễ quan trọng trong tín ngưỡng thờ Mẫu, đặc biệt là trong các lễ hội truyền thống. Dưới đây là mẫu văn khấn lễ Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh mà tín đồ thường dùng để thể hiện lòng thành kính và cầu nguyện những điều tốt lành cho bản thân và gia đình:

1. Bài văn khấn 1: Lời khấn kính Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Kính lạy Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh, mẹ của muôn dân, người bảo vệ đất nước, ban phúc lộc cho con cháu. Con xin dâng hương và lễ vật thành kính, cầu xin Đức Thánh Mẫu chứng giám cho lòng thành của con.

   Con cầu xin Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh ban phúc lành cho gia đình con được bình an, khỏe mạnh, công việc thuận lợi và gia đạo hưng vượng. Con xin dâng lễ vật gồm: [Liệt kê lễ vật].

   Con xin chân thành cảm tạ Đức Thánh Mẫu và cầu xin Ngài phù hộ cho gia đình con luôn được yên vui, hòa thuận, tài lộc dồi dào, sức khỏe dồi dào.

2. Bài văn khấn 2: Lời khấn cầu an lành

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Kính lạy Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh, người mẹ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, con xin dâng hương và lời khấn thành kính cầu xin Mẫu ban phúc cho con và gia đình, phù hộ cho cuộc sống gia đình con luôn thuận hòa, mọi sự bình an và an lành.

   Tín chủ [Tên], xin dâng lễ vật gồm [Liệt kê lễ vật]. Cầu mong Mẫu ban cho con sức khỏe, tài lộc, bảo vệ gia đình con khỏi mọi điều xui xẻo, gặp được nhiều may mắn trong cuộc sống.

   Con xin chân thành cảm tạ Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Lưu ý: Trong lễ khấn, tín đồ cần thành tâm, nghiêm trang và thể hiện lòng kính trọng đối với Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Các lễ vật dâng lên cần được chuẩn bị chu đáo và phù hợp với nghi thức thờ cúng truyền thống.

Văn khấn dâng lễ đầu năm tại Đền Mẫu là một phần quan trọng trong các nghi lễ đầu xuân, thể hiện lòng thành kính, cầu mong sự bình an, sức khỏe và tài lộc cho gia đình trong năm mới. Dưới đây là một bài văn khấn mẫu dành cho tín đồ khi đến dâng lễ tại Đền Mẫu vào dịp đầu năm:

1. Bài văn khấn dâng lễ đầu năm tại Đền Mẫu

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Kính lạy Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Đệ Nhị, Mẫu Liễu Hạnh cùng các vị thần linh, tiên phật, các bậc tiền nhân có công với dân tộc. Con xin dâng hương và lễ vật để bày tỏ lòng thành kính và cầu nguyện cho một năm mới an lành, hạnh phúc.

   Tín chủ con là [Tên], tuổi [Tuổi], hiện cư trú tại [Địa chỉ], xin dâng lễ vật gồm: [Liệt kê lễ vật].

   Con kính cầu Mẫu phù hộ cho gia đình con trong năm mới được sức khỏe dồi dào, công việc thuận buồm xuôi gió, tài lộc phát đạt, gia đình hòa thuận, mọi điều suôn sẻ. Con cầu xin Mẫu bảo vệ gia đình con, giúp con vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.

   Con xin thành tâm cảm tạ Mẫu đã che chở và gia hộ cho con trong suốt thời gian qua. Nguyện xin Mẫu luôn ban phúc lành cho gia đình con trong năm mới này.

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

Với lòng thành kính và sự chuẩn bị chu đáo, tín đồ thực hiện nghi lễ dâng lễ đầu năm tại Đền Mẫu với ước mong được Mẫu ban cho những điều tốt đẹp, phúc lành và bình an trong suốt năm mới.

Khi đến miếu, phủ Mẫu để dâng lễ vật, tín đồ luôn chuẩn bị đầy đủ lễ vật và thực hiện nghi lễ dâng hương với lòng thành kính, cầu mong sự bình an, tài lộc và may mắn. Dưới đây là một bài văn khấn mẫu mà tín đồ có thể sử dụng khi dâng lễ tại miếu, phủ Mẫu:

1. Bài văn khấn khi dâng lễ vật tại miếu, phủ Mẫu

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

   Kính lạy Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Đệ Nhị, Mẫu Liễu Hạnh cùng các vị thần linh, các bậc tiên phật, và các bậc tiền nhân có công với dân tộc. Con kính dâng lễ vật gồm: [Liệt kê lễ vật dâng], xin Mẫu nhận cho con được dâng tấm lòng thành kính nhất.

   Tín chủ con là [Tên], tuổi [Tuổi], hiện cư trú tại [Địa chỉ], xin dâng lễ vật này để tỏ lòng biết ơn và cầu xin Mẫu bảo vệ, gia hộ cho gia đình con trong năm mới. Con xin Mẫu phù hộ cho gia đình con được an lành, hạnh phúc, công việc thuận lợi, tài lộc đầy đủ, và mọi sự đều được suôn sẻ.

   Con thành tâm cầu nguyện, mong Mẫu che chở cho con, giúp con vượt qua khó khăn trong cuộc sống, gia đình luôn hòa thuận, ấm no, và sức khỏe dồi dào. Con kính cẩn nguyện xin Mẫu ban phúc, giúp con có thêm trí tuệ, sáng suốt trong mọi quyết định và hành động của mình.

   Con xin thành tâm cảm tạ Mẫu đã luôn che chở và ban phúc cho gia đình con. Con kính xin Mẫu tiếp tục phù hộ cho con và gia đình con trong năm mới này.

   Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật. Nam Mô A Di Đà Phật.

Bài văn khấn này thể hiện sự thành kính và lòng biết ơn của tín đồ đối với Mẫu, cũng như lời cầu nguyện cho những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Khi thực hiện nghi lễ, tín đồ cần chuẩn bị lễ vật chu đáo và tâm hồn thành tâm nhất để lễ vật được Mẫu chấp nhận và ban phúc.