Lễ Tống Phong – Nét văn hóa tâm linh đặc sắc miền sông nước

Lễ Tống Phong, còn được gọi là Tống Ôn hay Tống Gió, là một lễ hội truyền thống độc đáo của người dân miền Tây Nam Bộ, đặc biệt phổ biến tại Cần Thơ. Diễn ra hàng năm từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng âm lịch, lễ hội mang ý nghĩa cầu an, xua đuổi tà khí, bệnh tật và những điều không may mắn, đồng thời cầu mong một năm mới bình an, thuận lợi.

Trọng tâm của lễ hội là nghi thức "tống ôn", trong đó người dân cùng nhau chuẩn bị một chiếc thuyền mô hình được trang trí công phu. Thuyền này được đưa lên tàu lớn và diễu hành trên sông, sau đó hạ thủy tại sông Hậu, mang theo những điều xui xẻo ra khỏi cộng đồng.

Trong suốt lễ hội, người dân tham gia nhiều hoạt động sôi nổi như múa lân, múa hát bóng rỗi, và đặc biệt là nghi thức té nước, nơi mọi người tạt nước vào nhau như một cách gột rửa những điều không may và đón nhận sự may mắn, thịnh vượng.

Lễ Tống Phong không chỉ là một sự kiện tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, thể hiện tinh thần đoàn kết và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của vùng sông nước miền Tây.

Lễ Tống Phong, còn được gọi là Tống Ôn hay Tống Gió, là một lễ hội truyền thống lâu đời của người dân miền Tây Nam Bộ, đặc biệt phổ biến tại Cần Thơ. Lễ hội này phản ánh tín ngưỡng dân gian và văn hóa tâm linh đặc sắc của cư dân vùng sông nước.

Theo truyền thống, Lễ Tống Phong được tổ chức vào ngày 14 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Người dân chuẩn bị một chiếc thuyền mô hình, gọi là "tàu tống ôn", được trang trí công phu và đặt lên một tàu lớn. Đoàn diễu hành gồm hàng trăm ghe xuồng của người dân địa phương, di chuyển quanh khu vực xóm Chài và sau đó ra sông Hậu để hạ thủy "tàu tống ôn". Nghi thức này tượng trưng cho việc tiễn đưa những điều xui xẻo, bệnh tật và tà khí ra khỏi cộng đồng, cầu mong một năm mới bình an, mưa thuận gió hòa.

Lễ hội còn bao gồm các nghi thức như đốt muối hột để tạo tiếng nổ xua đuổi tà khí, múa lân, múa hát bóng rỗi và nghi thức té nước, nơi mọi người tạt nước vào nhau như một cách gột rửa những điều không may và đón nhận sự may mắn, thịnh vượng.

Qua thời gian, Lễ Tống Phong đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân miền Tây, thể hiện tinh thần đoàn kết cộng đồng và lòng biết ơn đối với thiên nhiên và tổ tiên.

Lễ Tống Phong, hay còn gọi là Tống Ôn hoặc Tống Gió, là một lễ hội truyền thống diễn ra hàng năm tại nhiều địa phương ở miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là tại thành phố Cần Thơ.

Thời gian tổ chức:

• Lễ hội thường được tổ chức trong ba ngày, từ ngày 12 đến ngày 14 tháng Giêng âm lịch hàng năm.
• Ngày chính lễ diễn ra vào ngày 14 tháng Giêng, với các nghi thức quan trọng như diễu hành trên sông và hạ thủy tàu tống ôn.

Địa điểm tổ chức:

• Miếu Bà Xóm Chài: Nằm tại phường Hưng Phú, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ, đây là nơi tổ chức lễ hội quy mô và nổi bật nhất. Lễ hội tại đây thu hút hàng trăm ghe, tàu lớn nhỏ tham gia diễu hành trên sông Hậu.
• Các địa điểm khác: Ngoài Miếu Bà Xóm Chài, Lễ Tống Phong còn được tổ chức tại nhiều ngôi miếu khác trên địa bàn thành phố Cần Thơ như phường Thốt Nốt (quận Thốt Nốt), xã Nhơn Ái, xã Nhơn Nghĩa, thị trấn Phong Điền (huyện Phong Điền), phường An Cư, phường An Bình (quận Ninh Kiều).

Lễ hội không chỉ là dịp để người dân cầu mong bình an, xua đuổi tà khí mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của vùng sông nước miền Tây.

Lễ Tống Phong, hay còn gọi là Tống Ôn hoặc Tống Gió, là một lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân miền Tây Nam Bộ, đặc biệt phổ biến tại Cần Thơ. Lễ hội diễn ra từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng âm lịch hàng năm, với nhiều nghi thức và hoạt động mang đậm nét văn hóa sông nước.

Các nghi thức chính trong lễ hội bao gồm:

• Cúng Bà Chúa Xứ: Mở đầu lễ hội, người dân tổ chức lễ cúng tại Miếu Bà Xóm Chài để cầu bình an, mưa thuận gió hòa, xua đuổi tà khí và bệnh tật.
• Đóng bè thủy lục: Bè được làm từ tre, chuối và giấy, trang trí công phu, đặt lễ vật và hình nhân tượng trưng cho những điều không may mắn.
• Diễu hành trên sông: Bè thủy lục được đưa lên tàu lớn, cùng hàng trăm ghe, tàu nhỏ diễu hành quanh khu vực xóm Chài, tạo nên không khí náo nhiệt trên sông Hậu.
• Hạ thủy bè thủy lục: Vào trưa ngày 14 tháng Giêng, bè được thả xuống sông Hậu, mang theo những điều xui rủi, bệnh tật ra khỏi cộng đồng.
• Nghi thức té nước: Người dân và du khách té nước vào nhau như một cách gột rửa những điều không may và đón nhận sự may mắn, thịnh vượng.
• Đốt lửa, rắc muối, gạo: Trên bờ, người dân đốt lửa, rắc muối và gạo để xua đuổi tà khí, đồng thời vệ sinh môi trường sống.

Lễ Tống Phong không chỉ là dịp để người dân cầu mong bình an, xua đuổi tà khí mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của vùng sông nước miền Tây.

Lễ Tống Phong không chỉ là một nghi lễ tâm linh truyền thống mà còn là biểu tượng sống động của văn hóa cộng đồng vùng sông nước miền Tây Nam Bộ. Lễ hội thể hiện sâu sắc mối liên kết giữa con người với thiên nhiên, giữa các thế hệ trong cộng đồng, và giữa quá khứ với hiện tại.

Giá trị văn hóa:

• Bảo tồn truyền thống: Lễ hội duy trì các nghi thức cổ truyền như cúng tế, diễu hành trên sông, thả bè tống ôn, và té nước, phản ánh đậm nét văn hóa sông nước đặc trưng của miền Tây.
• Giáo dục cộng đồng: Qua lễ hội, thế hệ trẻ được tiếp cận và hiểu rõ hơn về các giá trị văn hóa, tín ngưỡng và phong tục tập quán của địa phương, góp phần giáo dục lòng tự hào và ý thức bảo tồn di sản văn hóa.

Giá trị cộng đồng:

• Gắn kết xã hội: Lễ hội là dịp để người dân tụ họp, cùng nhau chuẩn bị và tham gia các hoạt động, từ đó thắt chặt tình làng nghĩa xóm và tăng cường sự đoàn kết trong cộng đồng.
• Phát triển du lịch: Với những nét độc đáo và hấp dẫn, Lễ Tống Phong thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước, góp phần phát triển kinh tế địa phương và quảng bá hình ảnh văn hóa miền Tây.

Lễ Tống Phong là minh chứng cho sức sống bền bỉ của văn hóa dân gian trong đời sống hiện đại, thể hiện sự hòa quyện giữa tín ngưỡng, nghệ thuật và cộng đồng, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa Việt Nam.

Lễ hội Tống Phong, hay còn gọi là Tống Ôn, là một lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân miền Tây Nam Bộ, đặc biệt phổ biến tại Cần Thơ. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, cầu an, xua đuổi tà khí mà còn là một điểm nhấn văn hóa thu hút du khách trong và ngoài nước.

Vai trò của Lễ hội Tống Phong trong phát triển du lịch văn hóa:

• Thu hút du khách: Với những nghi thức độc đáo như diễu hành trên sông, hạ thủy tàu tống ôn và té nước, lễ hội tạo nên không khí náo nhiệt, hấp dẫn du khách đến trải nghiệm và khám phá văn hóa địa phương.
• Gắn kết cộng đồng: Lễ hội là dịp để người dân cùng nhau tham gia, chuẩn bị và tổ chức các hoạt động, từ đó thắt chặt tình làng nghĩa xóm và tăng cường sự đoàn kết trong cộng đồng.
• Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa: Thông qua lễ hội, các giá trị văn hóa truyền thống được gìn giữ và truyền lại cho thế hệ sau, đồng thời giới thiệu đến du khách trong và ngoài nước.

Định hướng phát triển:

• Tổ chức thường niên: Lễ hội được tổ chức hàng năm vào tháng Giêng âm lịch, trở thành sự kiện văn hóa thường niên của địa phương.
• Quảng bá rộng rãi: Các hoạt động trong lễ hội được truyền thông rộng rãi, thu hút sự quan tâm của du khách và các nhà nghiên cứu văn hóa.
• Kết hợp với các sản phẩm du lịch khác: Lễ hội được kết hợp với các tour du lịch sinh thái, ẩm thực, tạo nên sản phẩm du lịch đa dạng và phong phú.

Lễ hội Tống Phong không chỉ là một nghi lễ tâm linh mà còn là một sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc, góp phần phát triển kinh tế địa phương và quảng bá hình ảnh văn hóa miền Tây Nam Bộ đến với bạn bè quốc tế.

Lễ hội Tống Phong, hay còn gọi là Tống Ôn, là một lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân miền Tây Nam Bộ, đặc biệt phổ biến tại Cần Thơ. Lễ hội diễn ra từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng âm lịch hàng năm, với nhiều nghi thức và hoạt động mang đậm nét văn hóa sông nước.

Các hình ảnh ấn tượng trong lễ hội:

• Diễu hành trên sông: Hàng trăm ghe xuồng của người dân địa phương tham gia diễu hành quanh khu vực xóm Chài, tạo nên không khí náo nhiệt trên sông Hậu.
• Hạ thủy tàu tống ôn: Vào trưa ngày 14 tháng Giêng, tàu tống ôn được hạ thủy tại sông Hậu, mang theo những điều xui rủi, bệnh tật ra khỏi cộng đồng.
• Nghi thức té nước: Người dân và du khách té nước vào nhau như một cách gột rửa những điều không may và đón nhận sự may mắn, thịnh vượng.
• Trang trí tàu tống ôn: Tàu tống ôn được trang trí công phu với nhiều màu sắc rực rỡ, thể hiện sự sáng tạo và tâm huyết của người dân.
• Không khí lễ hội: Lễ hội thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia, tạo nên không khí vui tươi, phấn khởi đầu năm mới.

Lễ hội Tống Phong không chỉ là dịp để người dân cầu mong bình an, xua đuổi tà khí mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của vùng sông nước miền Tây.

Văn khấn khai lễ Tống Phong là phần mở đầu quan trọng trong nghi thức lễ hội, thể hiện lòng thành kính của cộng đồng đối với các vị thần linh và mong cầu một năm mới bình an, thuận lợi. Bài văn khấn thường được đọc bởi người chủ lễ tại miếu thờ trước khi bắt đầu các hoạt động chính của lễ hội.

Nội dung chính của văn khấn:

• Khấn vái trời đất và chư vị thần linh: Kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, Định phúc Táo quân và chư vị tôn thần cai quản trong khu vực.
• Trình bày lễ vật: Thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả, dâng lên trước án, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được khai lễ Tống Phong.
• Cầu nguyện: Cầu xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì cho cộng đồng được bình an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, vạn sự hanh thông.

Lưu ý khi thực hiện văn khấn:

• Thời gian: Văn khấn được thực hiện vào ngày khai lễ, thường là ngày 12 tháng Giêng âm lịch.
• Địa điểm: Tại miếu thờ chính của lễ hội, nơi đặt bàn hương án và lễ vật.
• Người thực hiện: Người chủ lễ hoặc đại diện cộng đồng, có uy tín và hiểu biết về nghi thức truyền thống.

Việc thực hiện văn khấn khai lễ Tống Phong không chỉ là nghi thức tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng thể hiện sự đoàn kết, tôn trọng truyền thống và cầu mong những điều tốt đẹp cho năm mới.

Văn khấn cầu an cho gia đình là một phần quan trọng trong các nghi lễ truyền thống, thể hiện lòng thành kính và mong muốn gia đình luôn được bình an, khỏe mạnh. Dưới đây là một mẫu văn khấn cầu an phổ biến:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên], ngụ tại: [Địa chỉ].

Hôm nay là ngày [ngày, tháng, năm âm lịch], tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời: Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông, người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Trong lễ hội Tống Phong, hay còn gọi là Tống Ôn, người dân miền Tây Nam Bộ thực hiện nghi lễ tiễn ôn dịch và xui xẻo nhằm cầu mong một năm mới bình an, mạnh khỏe. Dưới đây là một mẫu văn khấn thường được sử dụng trong nghi lễ này:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy các vị Ôn hoàng, Ôn dịch, các vị tà ma ngoại đạo.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên], ngụ tại: [Địa chỉ].

Hôm nay là ngày [ngày, tháng, năm âm lịch], tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời: Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông, người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Trong lễ hội Tống Phong, văn khấn cộng đồng là một phần nghi lễ quan trọng, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với các vị thần linh và tổ tiên, cầu mong cho xóm làng được bình an, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no hạnh phúc. Dưới đây là một mẫu văn khấn cộng đồng thường được sử dụng trong lễ hội:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy các vị Ôn hoàng, Ôn dịch, các vị tà ma ngoại đạo.

Hôm nay là ngày [ngày, tháng, năm âm lịch], tại [địa điểm tổ chức lễ hội], chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời: Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì cho xóm làng chúng con được bình an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, vạn sự hanh thông, quốc thái dân an.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Sau khi hoàn tất các nghi lễ trong Lễ Tống Phong, cộng đồng thường tổ chức nghi thức cảm tạ nhằm bày tỏ lòng biết ơn đến các vị thần linh và tổ tiên đã phù hộ độ trì. Dưới đây là một mẫu văn khấn cảm tạ thường được sử dụng:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy các vị Ôn hoàng, Ôn dịch, các vị tà ma ngoại đạo.

Tín chủ (chúng) con là: [Họ tên], ngụ tại: [Địa chỉ].

Hôm nay là ngày [ngày, tháng, năm âm lịch], tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời: Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông, người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)