Lịch Sử Đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh: Hành Trình Tâm Linh và Di Sản Văn Hóa

Đền Bà Chúa Kho tọa lạc tại khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Đây là một di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, là điểm đến tâm linh nổi bật trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Ngôi đền thờ Bà Chúa Kho – người được nhân dân tôn kính là vị thần giữ kho lương của triều đình, biểu tượng của tài lộc và sự bảo hộ trong làm ăn, buôn bán. Hằng năm, hàng vạn lượt người hành hương đến đây để cầu tài, cầu lộc và xin "vay vốn" làm ăn.

• Vị trí: Gần khu di tích thành cổ Luy Lâu, Bắc Ninh
• Ý nghĩa: Trung tâm tín ngưỡng "vay vốn" đầu năm
• Di tích: Được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia

Không chỉ là nơi cầu tài đầu năm, Đền Bà Chúa Kho còn mang đậm nét kiến trúc cổ và không gian linh thiêng, góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa dân tộc và phát triển du lịch tâm linh tại Bắc Ninh.

Bà Chúa Kho, tên thật là Thanh Bình, xuất thân từ làng Quả Cảm (nay thuộc phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh). Tương truyền, bà là người con gái xinh đẹp, đảm đang, nổi tiếng với tài tổ chức sản xuất và quản lý kho lương thực. Bà đã giúp dân lập ấp, khai khẩn đất đai nông nghiệp sau chiến thắng Như Nguyệt vào năm 1076 dưới sự lãnh đạo của Lý Thường Kiệt. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Vào thời nhà Lý, bà được sắc phong làm hoàng hậu và luôn dốc hết sức mình để giúp nhà vua quản lý đất nước, trông nom kho lương thực. :contentReference[oaicite:1]{index=1} Trong cuộc kháng chiến chống quân Tống, bà là người đứng ra quản lý các kho lương, hỗ trợ tiếp tế cho quân đội. :contentReference[oaicite:2]{index=2}

Sau khi bà qua đời, nhân dân Cô Mễ lập đền thờ tại kho lương cũ và sắc phong đền thờ bà là "Chủ khố linh từ". :contentReference[oaicite:3]{index=3} Đền Bà Chúa Kho không chỉ là nơi thờ tự, mà còn là biểu tượng của lòng biết ơn và sự tôn kính đối với một người phụ nữ tài đức vẹn toàn, có công lớn trong việc phát triển nông nghiệp và bảo vệ đất nước.

Đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh sở hữu kiến trúc cổ kính, mang đậm dấu ấn thời nhà Lý, được xây dựng theo kiểu chữ Nhị, gồm Tiền tế và Hậu cung, mỗi khu vực có ba gian. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Ngôi đền được xây dựng theo lối kiến trúc cổ từ thế kỷ XIX theo kiểu chữ T với những đường nét chạm khắc công phu. :contentReference[oaicite:1]{index=1}

Đền được xây dựng theo kiểu kiến trúc truyền thống của Việt Nam, gồm hai phần chính là Hạ điện và Thượng điện. Hạ điện là nơi du khách thập phương dâng hương, cầu nguyện. Thượng điện là nơi thờ Bà Chúa Kho và các vị thần linh khác. :contentReference[oaicite:2]{index=2}

Cổng Tam môn đền Bà Chúa Kho, trên mái là bức đại tự với dòng chữ Hán đắp nổi: “Chúa Kho từ”, có nghĩa là “đền Bà Chúa Kho”. :contentReference[oaicite:3]{index=3}

Đền Bà Chúa Kho ngày nay mang kiến trúc thời Nguyễn theo kiểu chữ Nhị, gồm 3 gian tiền tế và 3 gian hậu cung nhìn về hướng nam. Các công trình kiến trúc chính của đền có cổng tam quan, sân đền, hai dải vũ, tiền tế, công đệ nhị và hậu cung. Tất cả tạo nên một quần thể thống nhất, trang nghiêm. :contentReference[oaicite:4]{index=4}

Đền Bà Chúa Kho được xây dựng theo kiểu kiến trúc truyền thống của Việt Nam, gồm hai phần chính là Hạ điện và Thượng điện. Hạ điện là nơi du khách thập phương dâng hương, cầu nguyện. Thượng điện là nơi thờ Bà Chúa Kho và các vị thần linh khác. :contentReference[oaicite:5]{index=5}

Đền Bà Chúa Kho có nhiều lễ hội trong năm, nhưng thu hút đông đảo du khách nhất là lễ hội đầu năm mới. Lễ hội thường diễn ra từ ngày 10 tháng Giêng đến hết tháng 3 âm lịch. Trong thời gian diễn ra lễ hội, du khách thập phương đến đền Bà Chúa Kho để dâng hương, cầu nguyện cho một năm mới an khang thịnh vượng. :contentReference[oaicite:6]{index=6}

Đền Bà Chúa Kho nằm trên lưng chừng ngọn núi Kho, tại khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Đây không chỉ là khu di tích lịch sử có giá trị nằm trong quần thể di tích của khu Cô Mễ (gồm: Đình - Chùa - Đền) mà còn là nơi hàng năm nhân dân khắp cả nước hành hương mang tính tín ngưỡng. :contentReference[oaicite:7]{index=7}

Lễ hội Đền Bà Chúa Kho là một trong những lễ hội truyền thống lớn và đặc sắc nhất của tỉnh Bắc Ninh, diễn ra vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Lễ hội thu hút hàng nghìn du khách và người dân từ khắp nơi đến tham dự, thể hiện lòng thành kính và cầu mong tài lộc, may mắn trong năm mới. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Lễ hội được tổ chức trang nghiêm với các nghi thức truyền thống như:

• Lễ dâng hương: Người dân và du khách đến đền dâng hương, bày tỏ lòng thành kính đối với Bà Chúa Kho.
• Lễ cầu tài lộc: Nhiều người, đặc biệt là doanh nhân, đến đền để "vay vốn" Bà Chúa, hy vọng cho một năm làm ăn thuận lợi.
• Lễ trả nợ Bà Chúa: Nếu đã "vay vốn" trong năm trước và làm ăn phát đạt, người ta quay lại để trả lễ như một lời cảm ơn và kính trọng.

Ngoài các nghi lễ chính, trong lễ hội còn có các hoạt động văn hóa, thể thao dân gian như hát quan họ, múa lân, thi đấu cờ người, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho cộng đồng. :contentReference[oaicite:1]{index=1}

Lễ hội Đền Bà Chúa Kho không chỉ là dịp để tưởng nhớ công lao của Bà mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng trong việc gìn giữ và phát triển di sản văn hóa phi vật thể.

Tín ngưỡng "vay vốn" tại Đền Bà Chúa Kho là một phong tục tâm linh đặc sắc, phản ánh sự kết hợp giữa tín ngưỡng dân gian và đời sống kinh tế của người dân Việt Nam. Phong tục này bắt nguồn từ truyền thuyết về Bà Chúa Kho, người được coi là thần tài, quản lý kho lương thực và của cải, giúp đỡ nhân dân trong công việc làm ăn. Theo đó, vào dịp đầu năm mới, người dân đến đền dâng lễ, "vay vốn" với mong muốn công việc kinh doanh thuận lợi, phát đạt. Cuối năm, họ quay lại để "trả lễ", thể hiện lòng biết ơn và mong muốn tiếp tục được phù hộ. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Nghi thức "vay vốn" diễn ra trang nghiêm, người dân chuẩn bị lễ vật, vàng mã, tiền âm phủ và bài khấn xin vay số tiền tượng trưng, hứa hẹn thời gian trả nợ. Họ tin rằng, việc thực hiện nghi thức này sẽ mang lại may mắn, tài lộc trong năm mới. :contentReference[oaicite:1]{index=1}

Tín ngưỡng này không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với Bà Chúa Kho mà còn phản ánh ước vọng của người dân về một cuộc sống sung túc, thịnh vượng. Đồng thời, nó cũng góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, tạo nên bản sắc riêng biệt cho Đền Bà Chúa Kho.

Đền Bà Chúa Kho không chỉ là một di tích lịch sử – văn hóa quan trọng của tỉnh Bắc Ninh, mà còn là điểm đến du lịch tâm linh thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Với kiến trúc cổ kính, không gian linh thiêng và những giá trị văn hóa đặc sắc, đền đã trở thành biểu tượng của tín ngưỡng dân gian và là nơi bảo tồn các giá trị truyền thống của dân tộc.

Được xây dựng từ thời nhà Lý, đền Bà Chúa Kho mang đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống Việt Nam, với các công trình như cổng tam quan, tiền tế, hậu cung, tạo nên một quần thể kiến trúc hài hòa và ấn tượng. Năm 1989, đền được công nhận là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia, đánh dấu sự khôi phục và phát triển của đền. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Lễ hội Đền Bà Chúa Kho, diễn ra vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch hằng năm, là một trong những lễ hội lớn và đặc sắc nhất của tỉnh Bắc Ninh. Lễ hội thu hút hàng nghìn du khách và người dân từ khắp nơi đến tham dự, thể hiện lòng thành kính và cầu mong tài lộc, may mắn trong năm mới. :contentReference[oaicite:1]{index=1}

Với những giá trị văn hóa và du lịch đặc sắc, đền Bà Chúa Kho không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi để du khách tìm hiểu, trải nghiệm và cảm nhận vẻ đẹp của văn hóa truyền thống Việt Nam.

Văn khấn lễ Bà Chúa Kho đầu năm là một nghi thức truyền thống quan trọng, thể hiện lòng thành kính và mong muốn được phù hộ độ trì trong công việc làm ăn, tài lộc, gia đạo bình an. Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến được sử dụng tại đền Bà Chúa Kho:​:contentReference[oaicite:0]{index=0}

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con xin kính lạy: - Tam giới Thiên chúa cập nhất thiết Thánh chúng. - Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh. - Thiên tiên Thánh mẫu, Địa tiên Thánh mẫu, Thủy tiên Thánh mẫu. - Đức Chúa Kho Thánh mẫu hiển hóa anh linh. - Đương niên hành khiển chí đức Tôn thần. - Đường cảnh Thành Hoàng Bản Thổ đại vương. - Ngũ hổ thần tướng, Thanh bạch xà Thần linh. Hương tử con là: [Tên đầy đủ] Ngụ tại: [Địa chỉ] Ngày hôm nay là ngày [Ngày, tháng, năm âm lịch] Con sắm sửa kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành tâm dâng lễ, sám hối cầu xin phù hộ cho hương tử con được: gia quyến bình an, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, bách sự cầu được như ý. Hương tử con lễ bạc tâm thành, cúi đầu thành tâm kính lễ Chúa Kho Thánh mẫu, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Sau khi hoàn thành nghi thức khấn lễ, tín chủ có thể dâng lễ vật và thực hiện các nghi thức tiếp theo theo hướng dẫn của nhà đền để hoàn tất lễ trình.​:contentReference[oaicite:1]{index=1}
Nguồn
Search
Reason
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
?

Văn khấn vay lộc Bà Chúa Kho là một nghi thức truyền thống, thể hiện lòng thành kính và mong muốn được phù hộ độ trì trong công việc làm ăn, kinh doanh. Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến được sử dụng tại đền Bà Chúa Kho:​:contentReference[oaicite:0]{index=0}

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con lạy Bà Chúa Kho linh thiêng. Hôm nay là ngày … tháng … năm … (Âm lịch). Tín chủ con là: … (Họ tên đầy đủ). Ngụ tại: … (Địa chỉ nhà). Con đến đền … (nơi khấn) dâng lễ bạc kính dâng, lòng thành cầu khấn. Con xin Chúa Bà mở kho, cho con vay vốn làm ăn, thuận lợi trong việc kinh doanh, buôn bán. Cúi xin Bà Chúa Kho phù hộ độ trì, giúp con phát đạt, tài lộc vẹn toàn, có vay có trả đúng hẹn. Con xin hứa, sau khi công việc hanh thông, sẽ trả lễ đầy đủ. Con xin kính lễ, cúi xin Bà tiếp tục soi xét, che chở cho tín chủ và gia đình luôn được mạnh khỏe, bình an, vạn sự như ý. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Sau khi hoàn thành nghi thức khấn lễ, tín chủ có thể dâng lễ vật và thực hiện các nghi thức tiếp theo theo hướng dẫn của nhà đền để hoàn tất lễ trình.​:contentReference[oaicite:1]{index=1}
Nguồn
Search
Reason
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
?

Văn khấn trả lễ Bà Chúa Kho là nghi thức thể hiện lòng biết ơn và sự thành tâm của tín chủ đối với Bà Chúa Kho sau khi đã được phù hộ, giúp đỡ trong công việc làm ăn, kinh doanh. Việc thực hiện nghi lễ này không chỉ là nghĩa vụ tâm linh mà còn là dịp để củng cố niềm tin và kết nối sâu sắc hơn với các giá trị văn hóa truyền thống.​:contentReference[oaicite:0]{index=0}

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy: - Tam giới Thiên chúa cập nhất thiết Thánh chúng. - Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh. - Thiên tiên Thánh mẫu, Địa tiên Thánh mẫu, Thủy tiên Thánh mẫu. - Đức Chúa Kho Thánh mẫu hiển hóa anh linh. - Đương niên hành khiển chí đức Tôn thần. - Đường cảnh Thành Hoàng Bản Thổ đại vương. - Ngũ hổ thần tướng, Thanh bạch xà thần linh. Hương tử con là: [Tên đầy đủ] Ngụ tại: [Địa chỉ] Ngày hôm nay là ngày [Ngày, tháng, năm âm lịch] Con sắm sửa kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành tâm dâng lễ, sám hối cầu xin phù hộ cho hương tử con được: gia quyến bình an, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, bách sự cầu được như ý. Hương tử con lễ bạc tâm thành, cúi đầu thành tâm kính lễ Chúa Kho Thánh mẫu, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Sau khi hoàn thành nghi thức khấn lễ, tín chủ có thể dâng lễ vật và thực hiện các nghi thức tiếp theo theo hướng dẫn của nhà đền để hoàn tất lễ trình.​:contentReference[oaicite:1]{index=1}
Nguồn
Search
Reason
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
?

Vào ngày rằm và mùng một hàng tháng, tín đồ thường đến đền Bà Chúa Kho để thực hiện nghi lễ cầu bình an, sức khỏe và tài lộc. Dưới đây là mẫu văn khấn truyền thống được sử dụng tại đền trong những ngày này:​:contentReference[oaicite:0]{index=0}

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần. Con kính lạy ngài tiền hậu địa chủ tài thần. Con kính lạy Đức Chúa Kho Thánh mẫu hiển hóa anh linh. Hôm nay là ngày … tháng … năm … (Âm lịch). Tín chủ con là: … (Họ tên đầy đủ). Ngụ tại: … (Địa chỉ nhà). Con thành tâm sắm sửa kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành tâm dâng lễ, sám hối cầu xin cho con được: gia quyến bình an, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an, vạn sự bình an, gặp nhiều may mắn hanh thông, thuận tiện trong mọi lĩnh vực, bốn mùa xuân, hạ, thu, đông bách bệnh tiêu tán, vạn bệnh tiêu trừ, năm sung giải sung, tháng hạn giải hạn. Con xin hứa, sau khi công việc hanh thông, sẽ trả lễ đầy đủ. Con xin kính lễ, cúi xin Bà tiếp tục soi xét, che chở cho tín chủ và gia đình luôn được mạnh khỏe, bình an, vạn sự như ý. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Sau khi hoàn thành nghi thức khấn lễ, tín chủ có thể dâng lễ vật và thực hiện các nghi thức tiếp theo theo hướng dẫn của nhà đền để hoàn tất lễ trình.​:contentReference[oaicite:1]{index=1}
Nguồn
Search
Reason
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
?

Đền Bà Chúa Kho là nơi linh thiêng không chỉ cầu tài lộc mà còn là điểm đến của những ai mong muốn cầu duyên, tìm kiếm tình duyên như ý. Dưới đây là mẫu văn khấn truyền thống được sử dụng khi đến đền cầu duyên:​:contentReference[oaicite:0]{index=0}

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy: - Tam giới Thiên chúa cập nhất thiết Thánh chúng. - Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh. - Thiên tiên Thánh mẫu, Địa tiên Thánh mẫu, Thủy tiên Thánh mẫu. - Đức Chúa Kho Thánh mẫu hiển hóa anh linh. - Đương niên hành khiển chí đức Tôn thần. - Đường cảnh Thành Hoàng Bản Thổ đại vương. - Ngũ hổ thần tướng, Thanh bạch xà thần linh. Hương tử con là: [Tên đầy đủ] Ngụ tại: [Địa chỉ] Ngày hôm nay là ngày [Ngày, tháng, năm âm lịch] Con thành tâm sắm sửa kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành tâm dâng lễ, sám hối cầu xin cho con được: - Tình duyên thuận lợi, gặp được người bạn đời như ý. - Gia đạo bình an, hạnh phúc viên mãn. - Công việc hanh thông, tài lộc dồi dào. Con xin hứa, sau khi công việc hanh thông, sẽ trả lễ đầy đủ. Con xin kính lễ, cúi xin Bà tiếp tục soi xét, che chở cho tín chủ và gia đình luôn được mạnh khỏe, bình an, vạn sự như ý. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Sau khi hoàn thành nghi thức khấn lễ, tín chủ có thể dâng lễ vật và thực hiện các nghi thức tiếp theo theo hướng dẫn của nhà đền để hoàn tất lễ trình.​:contentReference[oaicite:1]{index=1}
Nguồn
Search
Reason
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
?

Lễ hội chính tại Đền Bà Chúa Kho diễn ra vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch hàng năm, thu hút đông đảo du khách và tín đồ thập phương đến tham dự. Đây là dịp để tưởng nhớ công lao của Bà Chúa Kho và cầu mong tài lộc, bình an cho gia đình.​:contentReference[oaicite:0]{index=0}

Trong lễ hội, tín đồ thường thực hiện các nghi thức cúng lễ trang nghiêm tại các ban thờ chính của đền, bao gồm Ban Công Đồng, Ban Bà Chúa Kho và Ban Sơn Trang. Mỗi ban thờ có một bài văn khấn riêng, thể hiện lòng thành kính và mong muốn được phù hộ độ trì.​:contentReference[oaicite:1]{index=1}

Dưới đây là mẫu văn khấn chung được sử dụng trong lễ hội chính tại đền:​:contentReference[oaicite:2]{index=2}

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con xin kính lạy: - Tam giới Thiên chúa cập nhất thiết Thánh chúng. - Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh. - Thiên tiên Thánh mẫu, Địa tiên Thánh mẫu, Thủy tiên Thánh mẫu. - Đức Chúa Kho Thánh mẫu hiển hóa anh linh. - Đương niên hành khiển chí đức Tôn thần. - Đường cảnh Thành Hoàng Bản Thổ đại vương. - Ngũ hổ thần tướng, Thanh bạch xà thần linh. Con là: [Tên đầy đủ] Ngụ tại: [Địa chỉ] Ngày hôm nay là ngày [Ngày, tháng, năm âm lịch] Con thành tâm sắm sửa kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành kính dâng lên các đấng thần linh. Cúi xin các ngài chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình con luôn được mạnh khỏe, bình an, vạn sự như ý. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Sau khi hoàn thành nghi thức khấn lễ, tín đồ có thể dâng lễ vật và thực hiện các nghi thức tiếp theo theo hướng dẫn của nhà đền để hoàn tất lễ trình.​:contentReference[oaicite:3]{index=3}
Nguồn
Search
Reason
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
?