Ngày Mùng 1 Tết 2020: Tìm Hiểu Phong Tục và Văn Khấn Truyền Thống

Ngày Mùng 1 Tết năm 2020, tức ngày đầu tiên của năm Canh Tý theo Âm lịch, rơi vào thứ Bảy, ngày 25 tháng 1 năm 2020 theo Dương lịch. Đây là thời điểm quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của năm mới, khi gia đình sum họp và thực hiện các nghi lễ truyền thống.

Ngày này thuộc ngày Đinh Mão, tháng Mậu Dần, tiết Đại Hàn. Theo quan niệm dân gian, ngày Mùng 1 Tết là ngày đại cát, thích hợp cho việc xuất hành, khai trương và các hoạt động mang tính khởi đầu.

Giờ hoàng đạo trong ngày Mùng 1 Tết 2020 bao gồm:

• Giờ Tý (23h-01h)
• Giờ Dần (03h-05h)
• Giờ Mão (05h-07h)
• Giờ Ngọ (11h-13h)
• Giờ Mùi (13h-15h)
• Giờ Dậu (17h-19h)

Việc chọn giờ hoàng đạo để thực hiện các nghi lễ đầu năm được cho là sẽ mang lại may mắn và thuận lợi cho cả năm.

Ngày Mùng 1 Tết là dịp quan trọng trong văn hóa Việt Nam, đánh dấu sự khởi đầu của năm mới. Vào ngày này, người Việt thường thực hiện nhiều phong tục truyền thống nhằm cầu mong may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng cho cả năm.

• Thờ cúng tổ tiên: Gia đình chuẩn bị mâm cơm cúng dâng lên bàn thờ tổ tiên, thể hiện lòng thành kính và tưởng nhớ đến những người đã khuất. Mâm cúng thường bao gồm xôi, gà, bánh chưng, hoa quả, trà và rượu.
• Xông đất: Người đầu tiên bước vào nhà sau giao thừa được coi là người "xông đất". Người này được chọn dựa trên tuổi tác và tính cách, với hy vọng mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình trong năm mới.
• Chúc Tết và mừng tuổi (lì xì): Mọi người thăm hỏi, chúc Tết lẫn nhau và trao tặng phong bao lì xì đỏ cho trẻ em và người già, tượng trưng cho lời chúc may mắn và sức khỏe.
• Đi lễ chùa: Nhiều người đi chùa để cầu bình an, sức khỏe và tài lộc cho bản thân và gia đình. Đây cũng là dịp để tìm kiếm sự thanh thản và hướng thiện trong tâm hồn.
• Kiêng kỵ: Trong ngày Mùng 1, người Việt thường tránh quét nhà để không "quét" đi tài lộc, tránh nói những điều xui xẻo và hạn chế tranh cãi để giữ hòa khí cho cả năm.

Những phong tục này không chỉ thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn là dịp để gia đình sum họp, gắn kết tình cảm và cùng nhau hướng đến một năm mới an lành, hạnh phúc.

Ngày Mùng 1 Tết là thời điểm quan trọng, mở đầu cho một năm mới với nhiều hy vọng và mong ước tốt đẹp. Để đón chào năm mới thuận lợi, người Việt thường tuân thủ một số phong tục truyền thống, bao gồm những việc nên làm và những điều kiêng kỵ nhằm mang lại may mắn và tránh điều không mong muốn.

Những điều nên làm

• Chúc Tết và mừng tuổi: Thăm hỏi, chúc Tết người thân, bạn bè và hàng xóm để thể hiện tình cảm và sự gắn kết. Việc mừng tuổi bằng phong bao lì xì đỏ cho trẻ em và người già tượng trưng cho lời chúc may mắn và sức khỏe.
• Đi lễ chùa: Tham gia lễ chùa đầu năm để cầu bình an, tài lộc và hạnh phúc cho bản thân và gia đình.
• Ăn mặc tươm tất: Mặc quần áo mới, gọn gàng và lịch sự để thể hiện sự tôn trọng và đón chào năm mới với tinh thần phấn khởi.

Những điều kiêng kỵ

• Quét nhà và đổ rác: Theo quan niệm dân gian, việc quét nhà và đổ rác trong ngày Mùng 1 có thể làm mất đi tài lộc và may mắn của gia đình.
• Cho lửa và nước: Lửa và nước tượng trưng cho sự ấm áp và tài lộc; do đó, việc cho lửa hoặc nước vào ngày đầu năm được cho là sẽ làm hao hụt vận may.
• Vay mượn hoặc trả nợ: Thực hiện các giao dịch vay mượn hoặc trả nợ trong ngày Mùng 1 có thể dẫn đến tình trạng tài chính không ổn định trong suốt năm.
• Tranh cãi và nói lời tiêu cực: Giữ hòa khí, tránh tranh cãi và sử dụng ngôn từ không hay để duy trì không khí vui vẻ và tích cực cho cả năm.
• Để tang vật trong nhà: Tránh để các vật dụng liên quan đến tang lễ trong nhà vào ngày đầu năm để không mang lại điều không may.

Tuân thủ những điều nên làm và tránh những điều kiêng kỵ trong ngày Mùng 1 Tết không chỉ giúp gia đình đón năm mới trong không khí vui tươi, hòa thuận mà còn góp phần duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Ngày Mùng 1 Tết là dịp quan trọng để gia đình sum họp và thưởng thức những món ăn truyền thống, mang ý nghĩa cầu chúc may mắn, tài lộc và hạnh phúc cho năm mới. Dưới đây là một số món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày đầu năm:

• Bánh chưng, bánh tét: Bánh chưng và bánh tét là hai món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết. Bánh chưng, hình vuông, tượng trưng cho đất, phổ biến ở miền Bắc; trong khi bánh tét, hình trụ dài, phổ biến ở miền Nam. Cả hai đều thể hiện lòng biết ơn đối với đất trời và tổ tiên.
• Xôi gấc: Xôi gấc có màu đỏ tươi, tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc. Món ăn này thường được dùng trong ngày đầu năm với mong muốn mang lại điều tốt lành cho gia đình.
• Gà luộc: Gà luộc nguyên con không chỉ thể hiện sự sung túc mà còn mang ý nghĩa khởi đầu thuận lợi, thịnh vượng. Màu vàng óng của da gà cũng tượng trưng cho sự giàu sang, phú quý.
• Canh khổ qua: Canh khổ qua nhồi thịt là món ăn phổ biến trong ngày Tết, đặc biệt ở miền Nam. Tên gọi "khổ qua" mang ý nghĩa mong muốn mọi khó khăn, vất vả sẽ qua đi, nhường chỗ cho những điều tốt đẹp trong năm mới.
• Thịt kho tàu: Món thịt kho với trứng vịt, thịt heo và nước dừa, có vị ngọt thanh, thể hiện sự sung túc, đủ đầy. Đây là món ăn truyền thống trong mâm cỗ ngày Tết của nhiều gia đình miền Nam.
• Dưa hành, củ kiệu: Dưa hành và củ kiệu muối chua giúp cân bằng vị giác, giảm độ ngấy của các món ăn nhiều đạm, đồng thời tượng trưng cho sự hòa thuận, gắn kết trong gia đình.
• Mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả với năm loại trái cây khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành và mong muốn đủ đầy, sung túc. Các loại quả thường được chọn lựa kỹ lưỡng, mang ý nghĩa tốt lành như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung.

Những món ăn truyền thống này không chỉ làm phong phú thêm hương vị ngày Tết mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc, thể hiện ước vọng về một năm mới an khang, thịnh vượng.

Ngày Mùng 1 Tết Nguyên Đán năm 2020, tức ngày 25 tháng 1 năm 2020 dương lịch, rơi vào thứ Bảy. Theo quy định của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, lịch nghỉ Tết Nguyên Đán năm 2020 được quy định như sau:

• Thời gian nghỉ: Người lao động được nghỉ liền 7 ngày, từ thứ Năm ngày 23/01/2020 đến hết thứ Tư ngày 29/01/2020 (tức từ ngày 29 tháng Chạp năm Kỷ Hợi đến hết mùng 5 tháng Giêng năm Canh Tý).
• Ngày nghỉ bù: Do ngày Mùng 1 và Mùng 2 Tết (25 và 26/01/2020) rơi vào ngày thứ Bảy và Chủ Nhật, người lao động sẽ được nghỉ bù vào Mùng 4 và Mùng 5 Tết (28 và 29/01/2020).
• Lịch nghỉ của học sinh: Tùy theo quy định của từng địa phương và trường học, học sinh có thể nghỉ từ 15 đến 16 ngày, bắt đầu từ ngày 18/01/2020 đến hết ngày 02/02/2020.

Lưu ý: Lịch nghỉ có thể thay đổi tùy theo quy định cụ thể của từng cơ quan, đơn vị hoặc địa phương. Để biết thông tin chi tiết, người lao động và học sinh nên tham khảo từ nguồn tin cậy hoặc liên hệ trực tiếp với nơi làm việc hoặc trường học.

Ngày Mùng 1 Tết Nguyên Đán là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong một năm mới bình an, may mắn. Dưới đây là bài văn khấn gia tiên thường được sử dụng trong ngày đầu năm mới:

Nam mô A Di Đà Phật. (3 lần) Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sanh Di Lặc Tôn Phật. Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, bá thúc huynh đệ, đường thượng tiên linh, và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc. Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng năm [Năm Âm lịch], tức ngày [Ngày tháng năm Dương lịch]. Chúng con là: [Họ tên con cháu], ngụ tại: [Địa chỉ]. Nhân dịp xuân về, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, để tỏ lòng hiếu thảo và tưởng nhớ công đức của các bậc tổ tiên. Kính mong các ngài chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con trong năm mới được bình an, thịnh vượng, mọi sự như ý. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật. (3 lần)

Trước khi cúng, gia đình nên chuẩn bị mâm lễ gồm các vật phẩm như hương, hoa, nước, quả (ngũ quả), trầu cau, rượu, đèn, nến, bánh kẹo, mâm cỗ mặn (xôi, gà, bánh chưng, các món Tết đầy đủ). Việc cúng gia tiên ngày Mùng 1 Tết không chỉ thể hiện lòng biết ơn mà còn góp phần duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Ngày Mùng 1 Tết Nguyên Đán là thời điểm quan trọng để gia đình thể hiện lòng thành kính đối với Thổ Công, vị thần cai quản đất đai và nhà cửa. Dưới đây là bài văn khấn Thổ Công thường được sử dụng trong ngày đầu năm mới:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật. Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần. Con kính lạy các ngài thần linh cai quản trong xứ này. Con kính lạy các cụ Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ, thúc bá đệ huynh và các hương linh nội, ngoại. Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng năm [Năm Âm lịch], tức ngày [Ngày tháng năm Dương lịch]. Chúng con là: [Họ tên con cháu], ngụ tại: [Địa chỉ]. Nhân dịp xuân về, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, để tỏ lòng hiếu thảo và tưởng nhớ công đức của các bậc tổ tiên và các vị thần linh. Kính mong các ngài chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con trong năm mới được bình an, thịnh vượng, mọi sự như ý. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Trước khi thực hiện lễ cúng, gia đình nên chuẩn bị mâm lễ với các vật phẩm như hương, hoa, nước, quả (ngũ quả), trầu cau, rượu, đèn, nến, bánh kẹo, mâm cỗ mặn (xôi, gà, bánh chưng, các món Tết đầy đủ). Việc cúng Thổ Công ngày Mùng 1 Tết không chỉ thể hiện lòng biết ơn mà còn góp phần duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Vào ngày Mùng 1 Tết, gia đình thường làm lễ cúng Thần Tài để cầu xin may mắn, tài lộc trong suốt năm mới. Dưới đây là bài văn khấn Thần Tài thường được sử dụng trong ngày đầu năm:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật. Con kính lạy ngài Thần Tài, vị thần cai quản tài lộc, vật chất, thịnh vượng của gia đình. Con kính lạy các vị thần linh cai quản trong nhà, các bậc tổ tiên đã khuất. Con kính lạy các ngài thần linh trong xứ này. Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng năm [Năm Âm lịch], tức ngày [Ngày tháng năm Dương lịch]. Chúng con là: [Họ tên con cháu], ngụ tại: [Địa chỉ]. Nhân dịp xuân về, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, dâng lên trước án, tỏ lòng thành kính với Thần Tài, các vị thần linh và tổ tiên, mong các ngài chứng giám lòng thành, ban phát tài lộc, sức khỏe, bình an cho gia đình chúng con. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Trong lễ cúng Thần Tài, gia đình nên chuẩn bị mâm lễ với các vật phẩm như hương, hoa, trái cây, tiền vàng, mâm cỗ mặn (xôi, gà, bánh chưng, các món ăn đặc trưng ngày Tết). Lễ vật cần được sắp xếp gọn gàng và trang nghiêm để thể hiện sự thành kính đối với Thần Tài, cầu mong một năm mới tài lộc, thịnh vượng.

Vào ngày Mùng 1 Tết, nhiều gia đình thường đến chùa để cầu bình an, sức khỏe, và tài lộc trong năm mới. Dưới đây là bài văn khấn tại chùa mà các phật tử thường sử dụng trong dịp Tết Nguyên Đán:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy mười phương chư Phật, chư Bồ Tát, chư Đại Nguyện, các vị Thiên Long Bát Bộ, các vị Thánh, Tăng Ni trong chùa. Con lạy các bậc tổ tiên, chư hương linh của gia đình chúng con. Hôm nay là ngày mùng 1 tháng Giêng năm [Năm Âm lịch], tức ngày [Ngày tháng năm Dương lịch]. Chúng con thành tâm kính lễ, dâng hương, hoa, trái cây và các lễ vật khác lên trước bàn thờ Phật và các vị thần linh trong chùa, xin chư Phật, chư Bồ Tát chứng giám lòng thành của chúng con. Chúng con cầu mong các ngài ban phát phúc lộc, gia đình được an khang, thịnh vượng, sức khỏe dồi dào, công việc thuận lợi, gia đạo hòa thuận, vạn sự như ý. Chúng con xin hứa sẽ tinh tấn tu học, làm việc thiện, giúp đỡ người nghèo, phúc đức cho mọi người, để đáp lại sự che chở của các ngài. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Để lễ cúng tại chùa được trang nghiêm, phật tử cần chuẩn bị mâm lễ với hương, hoa, trái cây, vàng mã và các vật phẩm cần thiết. Các vật phẩm này cần được dâng lên trước tượng Phật và các vị thần linh trong chùa với tấm lòng thành kính nhất.

Vào ngày Mùng 1 Tết, ngoài việc cúng trong nhà, nhiều gia đình cũng tổ chức cúng ngoài trời, thường là cúng Thổ Công, Thần Tài, các vị thần linh trong khu vực và cúng đất đai. Dưới đây là bài văn khấn cúng ngoài trời vào ngày đầu năm mới:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy mười phương chư Phật, chư Bồ Tát, chư Thánh Tăng, chư Đại Nguyện, các vị Thiên Long Bát Bộ, các vị Thần Linh trong trời đất. Con kính lạy Thổ Công, Thổ Địa, các vị thần linh cai quản đất đai nơi đây. Con kính lạy tổ tiên các dòng họ, các vong linh đã khuất. Hôm nay là ngày Mùng 1 tháng Giêng năm [Năm Âm lịch], tức ngày [Ngày tháng năm Dương lịch]. Chúng con thành tâm dâng lễ vật, hương hoa, trái cây và các món ăn lên bàn thờ các vị thần linh, xin các ngài chứng giám lòng thành của chúng con. Chúng con cầu xin các vị thần linh, Thổ Công, Thổ Địa, ban cho gia đình chúng con năm mới sức khỏe dồi dào, tài lộc hanh thông, công việc thuận lợi, gia đạo hòa thuận, mọi sự bình an, vạn sự như ý. Xin các ngài bảo vệ cho đất đai của gia đình được màu mỡ, phồn thịnh, tránh mọi tai ương, bệnh tật. Chúng con xin thành tâm tạ ơn các ngài đã che chở, bảo vệ trong năm qua, xin các ngài tiếp tục phù hộ cho gia đình chúng con trong năm mới này. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Với cúng ngoài trời, gia đình có thể chuẩn bị một mâm lễ đơn giản nhưng đầy đủ với các món như trái cây, hương, đèn, vàng mã và các vật phẩm cần thiết. Sau khi đọc xong bài văn khấn, gia đình có thể thắp hương và thỉnh cầu các vị thần linh bảo vệ và phù hộ cho gia đình trong suốt năm mới.

Vào ngày Mùng 1 Tết, nhiều gia đình cũng tổ chức cúng Tổ cô, ông Mãnh, nhằm tưởng nhớ và cầu nguyện sự bình an, may mắn cho gia đình trong năm mới. Dưới đây là bài văn khấn cúng Tổ cô - ông Mãnh ngày Mùng 1 Tết:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy các vị Tổ tiên, các vị thần linh và ông bà cô bác đã khuất trong gia đình. Con kính lạy Tổ cô, ông Mãnh, các vị tiền nhân đã dày công tạo dựng gia đình này, và các bậc tổ tiên đã đi trước. Hôm nay là ngày Mùng 1 tháng Giêng năm [Năm Âm lịch], tức ngày [Ngày tháng năm Dương lịch]. Con xin dâng lên các ngài lễ vật, hương hoa, trái cây, vàng mã và các vật phẩm cần thiết, cầu mong các ngài chứng giám lòng thành của chúng con. Xin các ngài phù hộ cho gia đình chúng con một năm mới an lành, sức khỏe dồi dào, tài lộc hanh thông, công việc thuận lợi, gia đạo hòa thuận. Chúng con kính cẩn thỉnh cầu các ngài tiếp tục che chở và bảo vệ cho chúng con, giúp cho mọi việc trong gia đình được bình an, không gặp tai ương, bệnh tật. Chúng con xin được tạ ơn các ngài đã phù hộ trong suốt năm qua, mong các ngài tiếp tục phù hộ cho gia đình chúng con trong năm mới này. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Gia đình có thể chuẩn bị một mâm cúng Tổ cô, ông Mãnh đơn giản nhưng đầy đủ với các món lễ như trái cây, hương, đèn, vàng mã. Sau khi đọc xong bài văn khấn, gia đình thắp hương và thành tâm cầu nguyện sự an lành, thịnh vượng cho gia đình trong năm mới.

Ngày Mùng 1 Tết, nhiều gia đình thực hiện cúng tế các vị Tiền hiền và Hậu hiền để tỏ lòng biết ơn, cầu mong sự phù hộ, bảo vệ trong năm mới. Dưới đây là bài văn khấn cúng các vị Tiền hiền và Hậu hiền ngày Mùng 1 Tết:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con kính lạy các vị Tiền hiền, Hậu hiền, các vị thần linh trong gia đình, tổ tiên, những người đã khuất và đã có công dựng nghiệp. Con kính lạy các ngài, hôm nay là ngày Mùng 1 tháng Giêng năm [Năm Âm lịch], tức ngày [Ngày tháng năm Dương lịch]. Con xin dâng lên các ngài hương, hoa, trái cây, vàng mã và những lễ vật thành kính, mong các ngài chứng giám tấm lòng thành của chúng con. Xin các ngài chứng giám cho gia đình con trong năm mới này luôn bình an, hạnh phúc, công việc thuận lợi, tài lộc dồi dào, gia đình hòa thuận, không gặp phải điều xui xẻo hay tai ương. Chúng con xin tạ ơn các ngài đã che chở gia đình trong năm qua, mong các ngài tiếp tục phù hộ cho gia đình chúng con trong năm mới này, luôn mạnh khỏe, bình an, phát triển thịnh vượng. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Gia đình có thể chuẩn bị một mâm cúng đầy đủ với các món lễ như trái cây, hương, đèn, vàng mã. Sau khi đọc xong bài văn khấn, gia đình thắp hương và thành tâm cầu nguyện các vị Tiền hiền, Hậu hiền phù hộ cho mọi người trong gia đình.