Ngày Mùng Một Tết: Ý nghĩa và những phong tục truyền thống không thể bỏ qua

Ngày Mùng Một Tết, hay còn gọi là ngày Chính Đán, mang ý nghĩa đặc biệt trong văn hóa Việt Nam. Đây là thời điểm khởi đầu năm mới, tượng trưng cho sự đổi mới và hy vọng về những điều tốt đẹp.

• Thể hiện lòng thành kính với tổ tiên: Con cháu tụ họp, dâng hương lên bàn thờ tổ tiên, bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ cho gia đình.
• Đoàn tụ gia đình: Các thành viên sum họp, chia sẻ niềm vui, thắt chặt tình cảm và cùng nhau đón chào năm mới.
• Cầu mong may mắn và tài lộc: Thực hiện các phong tục như xông đất, mừng tuổi nhằm đem lại vận may và thịnh vượng cho cả năm.

Như vậy, Ngày Mùng Một Tết không chỉ đánh dấu sự khởi đầu của năm mới mà còn là dịp để mỗi người hướng về cội nguồn, gắn kết tình thân và hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Ngày Mùng Một Tết là dịp quan trọng trong văn hóa Việt Nam, với nhiều phong tục truyền thống mang ý nghĩa sâu sắc. Dưới đây là một số phong tục tiêu biểu:

• Cúng Giao thừa (lễ Trừ tịch): Diễn ra vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, gia đình chuẩn bị mâm cỗ cúng ngoài trời để tiễn đưa thần năm cũ và đón thần năm mới, cầu mong một năm bình an, thịnh vượng.
• Xông đất: Người đầu tiên bước vào nhà sau giao thừa được coi là "xông đất". Chủ nhà thường chọn người hợp tuổi, tính tình vui vẻ để mang lại may mắn cho cả năm.
• Mừng tuổi (lì xì): Người lớn tặng phong bao đỏ chứa tiền cho trẻ em và người già, kèm lời chúc sức khỏe, thành công, thể hiện sự quan tâm và mong muốn điều tốt đẹp.
• Xuất hành và chúc Tết: Sáng Mùng Một, mọi người chọn hướng xuất hành phù hợp để cầu may. Sau đó, thăm hỏi, chúc Tết người thân, bạn bè, trao nhau lời chúc tốt lành.
• Đi lễ chùa: Nhiều người đi chùa cầu an, sức khỏe, bình an cho gia đình, thể hiện lòng thành kính và hướng thiện.
• Kiêng kỵ: Tránh quét nhà, làm vỡ đồ, tranh cãi, vay mượn tiền bạc để giữ hòa khí và tài lộc trong năm mới.

Những phong tục này không chỉ làm phong phú thêm bản sắc văn hóa dân tộc mà còn gắn kết tình cảm gia đình, cộng đồng, hướng đến một năm mới an lành, hạnh phúc.

Ngày Mùng Một Tết là thời điểm quan trọng, mở đầu cho một năm mới. Để đón nhận may mắn và tránh điều không tốt, người Việt thường lưu ý một số điều kiêng kỵ sau:

• Kiêng quét nhà: Quét nhà trong ngày đầu năm được cho là sẽ quét đi tài lộc, may mắn của gia đình.
• Tránh làm vỡ đồ dùng: Làm vỡ bát đĩa, gương kính có thể tượng trưng cho sự chia ly, đổ vỡ trong gia đình.
• Không vay mượn hoặc trả nợ: Đầu năm tránh việc vay mượn hoặc trả nợ để không gặp khó khăn tài chính trong suốt năm.
• Kiêng cho lửa và nước: Lửa và nước tượng trưng cho may mắn và tài lộc; cho đi hai thứ này có thể đồng nghĩa với việc mất đi vận may.
• Tránh mặc đồ đen hoặc trắng: Hai màu này thường liên quan đến tang lễ, không phù hợp cho không khí vui tươi của ngày Tết.
• Kiêng nói những điều xui xẻo: Nên tránh nói về những chuyện không may, tiêu cực để giữ không khí vui vẻ, lạc quan.
• Không chúc Tết khi người khác đang ngủ: Chúc Tết người đang ngủ có thể khiến họ gặp vấn đề về sức khỏe trong năm mới.
• Tránh gội đầu vào sáng Mùng Một: Gội đầu có thể bị cho là rửa trôi tài lộc và may mắn.
• Kiêng ăn cháo vào sáng Mùng Một: Ăn cháo có thể bị liên tưởng đến sự nghèo khó, thiếu thốn.

Tuân thủ những kiêng kỵ này giúp mọi người đón năm mới với tâm thế an lành, hy vọng vào những điều tốt đẹp sẽ đến.

Ngày Mùng Một Tết là dịp quan trọng để các gia đình Việt Nam thực hiện các nghi lễ thờ cúng, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Dưới đây là một số hoạt động thờ cúng tiêu biểu:

• Cúng Giao thừa (Lễ Trừ tịch): Diễn ra vào đêm 30 Tết, lễ cúng này nhằm tiễn đưa năm cũ và đón chào năm mới. Mâm cỗ thường bao gồm xôi, gà luộc, bánh chưng, hoa quả và rượu, được dâng lên trời đất và các vị thần linh.
• Cúng Nguyên đán: Sáng Mùng Một Tết, gia đình chuẩn bị mâm cỗ cúng tổ tiên tại bàn thờ gia đình, cầu mong sự phù hộ và bày tỏ lòng biết ơn.
• Cúng Thổ Công: Thổ Công là vị thần cai quản đất đai trong nhà. Việc cúng Thổ Công vào ngày đầu năm nhằm cầu xin sự bảo hộ, bình an cho gia đình.
• Đi lễ chùa: Nhiều người có thói quen đi chùa vào sáng Mùng Một để cầu bình an, sức khỏe và may mắn cho bản thân và gia đình.
• Tảo mộ: Một số gia đình chọn ngày đầu năm để viếng thăm, dọn dẹp mộ phần của tổ tiên, thể hiện lòng hiếu kính và tưởng nhớ người đã khuất.

Những hoạt động thờ cúng này không chỉ giữ gìn nét đẹp truyền thống mà còn gắn kết tình cảm gia đình, cộng đồng, hướng đến một năm mới đầy may mắn và hạnh phúc.

Ngày Mùng Một Tết là dịp quan trọng đối với nhiều dân tộc thiểu số tại Việt Nam, mỗi dân tộc có những phong tục đón Tết độc đáo, thể hiện bản sắc văn hóa riêng biệt.

• Người Mông: Không ấn định ngày Tết cố định, thường tổ chức sau khi thu hoạch mùa màng. Sáng sớm Mùng Một, họ thực hiện tục gánh nước đầu năm, tin rằng ai lấy nước đầu tiên sẽ mang lại may mắn cho gia đình.
• Người Dao: Tổ chức "Tết nhảy" (Nhiang chằm Ðao) trước Tết Nguyên Đán vài ngày. Thanh niên luyện tập các điệu múa, nhảy để rèn luyện sức khỏe và võ nghệ, chuẩn bị cho lễ hội.
• Người Tày, Nùng: Thực hiện tục lấy nước đêm Giao thừa, sử dụng nước từ giếng sâu hoặc khe đá để pha trà cúng tổ tiên, thể hiện lòng tôn kính và cầu mong may mắn.
• Người Thái: Có tục gọi hồn vào tối 29 hoặc 30 Tết. Mỗi gia đình thịt gà cúng tổ tiên và gọi hồn cho các thành viên, mong cầu sức khỏe và bình an.
• Người Cao Lan: Bắt đầu Tết từ 25 tháng Chạp đến Rằm tháng Giêng. Ngày 30 Tết, họ dọn dẹp nhà cửa, pha trà cúng tổ tiên bằng nước mới lấy từ giếng sâu hoặc khe đá, thể hiện lòng tôn kính.

Những phong tục này không chỉ làm phong phú thêm bản sắc văn hóa dân tộc mà còn thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và mong ước một năm mới an lành, hạnh phúc.

Ngày Mùng Một Tết Nguyên Đán năm 2025, tức ngày đầu tiên của năm Ất Tỵ, sẽ diễn ra vào Thứ Tư, ngày 29 tháng 1 năm 2025 dương lịch. Đây là dịp để mọi người sum họp gia đình, tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng.

Trong ngày này, các hoạt động truyền thống như cúng Giao thừa, thăm hỏi người thân, bạn bè và tham gia các lễ hội đầu xuân sẽ được tổ chức rộng rãi khắp cả nước. Nhiều gia đình cũng chú trọng đến việc lựa chọn trang phục với màu sắc may mắn, như đỏ, vàng, xanh lá cây, nhằm thu hút tài lộc và năng lượng tích cực cho năm mới.

Để chuẩn bị cho ngày Tết, nhiều người đã bắt đầu dọn dẹp nhà cửa, mua sắm và trang trí nhà cửa với hoa tươi, câu đối đỏ, tạo không khí ấm cúng và phấn khởi. Các chợ Tết cũng nhộn nhịp với đa dạng mặt hàng, từ thực phẩm đến đồ trang trí, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Nhìn chung, Ngày Mùng Một Tết năm 2025 sẽ là thời điểm để mọi người cùng nhau chia sẻ niềm vui, thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên và khởi đầu cho một năm mới đầy hy vọng và thành công.

Ngày Mùng Một Tết là dịp quan trọng để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và tưởng nhớ công ơn của tổ tiên. Vì vậy, vào sáng ngày đầu năm, gia đình thường tiến hành lễ cúng Gia Tiên với mục đích cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc và thịnh vượng.

Văn khấn Gia Tiên ngày Mùng Một Tết là một phần không thể thiếu trong nghi lễ này. Văn khấn thường được đọc bởi gia chủ hoặc người đứng đầu gia đình trong không gian trang nghiêm, khi gia đình thắp hương và dâng lễ vật lên bàn thờ tổ tiên.

Dưới đây là mẫu văn khấn Gia Tiên thông dụng trong ngày Mùng Một Tết:

1. Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương, con kính lạy tổ tiên nội ngoại họ…
2. Hôm nay là ngày đầu xuân năm mới, con cháu thành tâm kính cẩn dâng lễ vật lên tổ tiên, mong nhận được sự phù hộ độ trì của tổ tiên, cầu cho gia đình bình an, khỏe mạnh, hạnh phúc, làm ăn phát đạt, mọi sự như ý.
3. Con xin cúi đầu kính cẩn dâng lên mâm lễ, mong tổ tiên luôn phù hộ, che chở cho con cháu một năm mới tràn đầy may mắn và tài lộc.
4. Con thành tâm cúng lễ tổ tiên, mong các ngài chứng giám và nhận lễ vật của con cháu dâng lên. Chúng con xin nguyện giữ gìn đạo lý tổ tiên và sống theo phẩm hạnh tốt đẹp.

Mỗi gia đình có thể điều chỉnh văn khấn sao cho phù hợp với gia phong của mình, nhưng những câu khấn trên vẫn giữ nguyên ý nghĩa cơ bản của một lòng thành kính và cầu chúc năm mới an khang, thịnh vượng.

Vào ngày Mùng Một Tết, bên cạnh việc thờ cúng gia tiên, nhiều gia đình còn thực hiện nghi lễ cúng Thần Tài và Thổ Địa để cầu mong tài lộc, may mắn và sự thịnh vượng trong năm mới. Đây là một phong tục phổ biến, đặc biệt là trong các gia đình kinh doanh, buôn bán.

Văn khấn Thần Tài và Thổ Địa ngày Mùng Một Tết có ý nghĩa quan trọng, thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với các vị thần bảo vệ tài sản và đất đai. Sau đây là mẫu văn khấn Thần Tài và Thổ Địa thông dụng trong ngày Tết:

1. Con kính lạy Thần Tài, Thổ Địa, các ngài thần linh cai quản đất đai, tài lộc. Con thành tâm dâng lễ vật lên các ngài để cầu mong sự an khang thịnh vượng, tài lộc đầy đủ trong năm mới.
2. Hôm nay, vào ngày đầu năm mới, con xin dâng hương, trái cây, tiền vàng và các lễ vật khác để bày tỏ lòng thành kính. Con xin cầu mong các ngài luôn ban phước, mang lại sự may mắn, tài lộc và phát đạt cho gia đình, công việc của con trong suốt năm mới.
3. Con kính xin các ngài Thần Tài, Thổ Địa chứng giám và phù hộ độ trì cho gia đình con luôn bình an, sức khỏe dồi dào, công việc thuận lợi, và gia đình luôn hòa thuận, an vui.

Văn khấn này có thể được điều chỉnh theo từng gia đình, nhưng đều chung một tâm niệm là cầu mong Thần Tài, Thổ Địa phù hộ cho một năm mới đầy tài lộc và may mắn.

Vào ngày Mùng Một Tết Nguyên Đán, bên cạnh việc cúng gia tiên, nhiều gia đình Việt Nam còn thực hiện nghi lễ cúng Thổ Công (Thổ Địa) để tỏ lòng biết ơn và cầu mong sự bảo hộ, phù trợ cho gia đình trong năm mới. Dưới đây là mẫu văn khấn Thổ Công ngày Mùng Một Tết:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Bản gia Thổ Địa Long Mạch Tôn thần. Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn thần. Con kính lạy ngài Tiền Hậu Địa chủ Tài thần. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này. Hương chủ (chúng) con tên là: [Tên gia chủ] Ngụ tại: [Địa chỉ] Hôm nay là ngày mùng 1 tháng Giêng năm [Năm], tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, kim ngân, trà quả, đốt nén nhang thơm dâng lên trước án. Chúng con thành tâm kính mời: - Ngài Kim niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần. - Ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương. - Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân. - Ngài Bản gia Thổ Địa Long Mạch Tôn thần. - Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn thần. - Ngài Tiền Hậu Địa chủ Tài thần. - Các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông, người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Gia chủ có thể thay thế các phần trong dấu [ ] bằng thông tin cụ thể của gia đình mình. Lưu ý rằng văn khấn nên được đọc với lòng thành kính và trang nghiêm để thể hiện sự tôn trọng đối với các vị thần linh.

Vào ngày Mùng Một Tết Nguyên Đán, bên cạnh việc thờ cúng gia tiên và các vị thần linh, nhiều nghệ nhân và người làm nghề truyền thống còn thực hiện nghi lễ cúng Tổ nghề để tỏ lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ trong công việc. Dưới đây là mẫu văn khấn Tổ nghề ngày Mùng Một Tết:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân. Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy Tổ sư [Tên nghề] – người sáng lập và truyền dạy nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ nghề, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy và bảo hộ cho nghề [Tên nghề]. Con kính lạy [Tên Tổ nghề], người đã khai sáng và phát triển nghề [Tên nghề] tại [Địa phương]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Tổ sư, Thánh sư, Tiên sư đã có công truyền dạy nghề [Tên nghề] cho con cháu. Con kính lạy các vị Tôn thần cai quản trong nghề [Tên nghề]. Con kính lạy các vị Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này. Con kính lạy các vị T ::contentReference[oaicite:0]{index=0} Search Reason ?

Trong ngày Mùng Một Tết Nguyên Đán, nhiều gia đình Việt Nam thực hiện nghi lễ cúng tại đền, chùa để cầu bình an và may mắn cho năm mới. Dưới đây là bài văn khấn thường được sử dụng trong dịp này:

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy) Con kính lạy: Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, Đức Phật Dược Sư Lưu Ly, Đức Phật A Di Đà, Ngài Quán Thế Âm Bồ Tát, Ngài Đại Thế Chí Bồ Tát, cùng chư vị Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng, Hộ pháp Thiện thần, Thiên Long Bát Bộ. Con kính lạy: Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại vương, Ngài Bản xứ Thổ địa, Ngài Bản gia Táo quân, cùng các chư vị Tôn thần cai quản trong khu vực này. Hôm nay là ngày mùng một tháng Giêng năm 2025. Tín chủ con là: [Tên gia chủ] Ngụ tại: [Địa chỉ] Con thành tâm sắm sửa hương hoa, trà quả, đốt nén nhang thơm dâng lên trước án. Kính mời các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật. Nguyện xin chư vị phù hộ độ trì cho gia đình chúng con: - Mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, - Sức khỏe dồi dào, công việc hanh thông, - Tài lộc dồi dào, gia đình hòa thuận. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Lưu ý: Trong bài văn khấn, phần "[Tên gia chủ]" và "[Địa chỉ]" cần được thay thế bằng thông tin cụ thể của gia đình bạn. Ngoài ra, nếu gia đình có thờ thêm các vị thần linh khác, có thể bổ sung tên các vị đó vào phần kính lạy tương ứng.