Sự Tích Ông Hoàng Mười: Huyền Thoại, Đền Thờ và Văn Khấn Linh Thiêng

Ông Hoàng Mười, hay còn gọi là Quan Hoàng Mười, là một vị thánh trong tín ngưỡng Tứ Phủ của người Việt, đặc biệt được tôn kính tại khu vực Nghệ An. Theo truyền thuyết, ông là con thứ mười của Vua Cha Bát Hải Động Đình, được lệnh giáng trần để giúp dân, giúp nước. Hình tượng của ông gắn liền với lòng nhân ái, trí tuệ và sự thanh liêm.

Trong dân gian, có nhiều dị bản về thân thế của ông Hoàng Mười. Một số truyền thuyết cho rằng ông hóa thân thành các nhân vật lịch sử như:

• Nguyễn Xí: Vị tướng tài ba dưới thời vua Lê Thái Tổ, có công lớn trong việc đánh đuổi giặc Minh và được giao trấn giữ vùng Nghệ An, Hà Tĩnh.
• Lê Khôi: Cháu ruột của Lê Lợi, một vị tướng dũng mãnh, có nhiều đóng góp trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.
• Lý Nhật Quang (Uy Minh Vương): Con trai của vua Lý Thái Tổ, từng cai quản châu Nghệ An, được nhân dân kính trọng vì những đóng góp to lớn.

Đền thờ chính của ông Hoàng Mười nằm tại làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Ngôi đền được xây dựng vào thế kỷ XVII và đã trải qua nhiều lần trùng tu, trở thành một trong những địa điểm tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách và tín đồ đến hành hương, cầu nguyện.

Hình tượng ông Hoàng Mười được người dân xứ Nghệ khắc họa là một vị quan thanh liêm, gần gũi với nhân dân, luôn quan tâm đến đời sống của người dân, giúp họ ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế và giữ gìn văn hóa truyền thống. Tín ngưỡng thờ ông không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với những đóng góp của ông mà còn phản ánh tinh thần "uống nước nhớ nguồn" của người Việt.

Ông Hoàng Mười là một nhân vật huyền thoại trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, đặc biệt tại vùng Nghệ An. Có nhiều truyền thuyết kể về sự giáng trần của ông, mỗi câu chuyện đều phản ánh lòng kính trọng và sự ngưỡng mộ của người dân đối với vị thánh này.

• Con trai thứ mười của Vua Cha Bát Hải Động Đình:

  Theo tín ngưỡng Tứ Phủ, ông Hoàng Mười là con trai thứ mười của Vua Cha Bát Hải Động Đình. Ông được lệnh giáng trần để giúp dân, giúp nước, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

• Hóa thân thành Nguyễn Xí:

  Một số truyền thuyết cho rằng ông Hoàng Mười chính là Nguyễn Xí, vị tướng tài ba dưới thời vua Lê Thái Tổ. Ông có công lớn trong việc đánh đuổi giặc Minh và được giao trấn giữ vùng Nghệ An, Hà Tĩnh. Sau khi mất, ông được nhân dân tôn làm thánh và thờ phụng tại các đền đài.

• Hóa thân thành Lê Khôi:

  Một dị bản khác kể rằng ông Hoàng Mười là Lê Khôi, cháu ruột của Lê Lợi, một vị tướng dũng mãnh, có nhiều đóng góp trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước. Ông được nhân dân kính trọng và thờ phụng như một vị thánh.

• Hóa thân thành Lý Nhật Quang (Uy Minh Vương):

  Có truyền thuyết cho rằng ông Hoàng Mười là Lý Nhật Quang, con trai của vua Lý Thái Tổ, từng cai quản châu Nghệ An. Ông được biết đến là người có công lớn trong việc phát triển vùng đất này và được nhân dân tôn kính.

Dù có nhiều truyền thuyết khác nhau, nhưng tất cả đều thể hiện hình ảnh ông Hoàng Mười là một vị thánh nhân hậu, trí tuệ và luôn hết lòng vì dân. Sự tôn kính của người dân đối với ông phản ánh lòng biết ơn và niềm tin vào những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống.

Ông Hoàng Mười là một trong những vị thánh được tôn kính trong tín ngưỡng Tứ Phủ của người Việt. Để tưởng nhớ và thờ phụng ông, người dân đã xây dựng hai ngôi đền linh thiêng tại Nghệ An và Hà Tĩnh. Mỗi ngôi đền đều mang nét kiến trúc độc đáo và gắn liền với những truyền thuyết huyền bí.

• Đền Ông Hoàng Mười tại Nghệ An:

  Đền tọa lạc tại làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Được xây dựng vào năm 1634 dưới thời hậu Lê, đền còn được gọi là đền Mỏ Hạc hoặc đền Xuân Am. Trải qua nhiều biến cố lịch sử, đền đã được trùng tu vào năm 1995 và trở thành điểm đến văn hóa tín ngưỡng quan trọng của tỉnh Nghệ An. Với vị trí đắc địa, trước mặt là dòng sông Lam uốn lượn, sau lưng là dãy núi Dũng Quyết, đền mang đến không gian thanh tịnh và linh thiêng cho du khách.

• Đền Củi tại Hà Tĩnh:

  Nằm ở xã Xuân Hồng, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, đền Củi còn được biết đến với tên gọi Khu Độc Linh Từ. Được xây dựng vào cuối thời Lê, đền có kiến trúc truyền thống với lưng tựa núi Hồng Lĩnh, mặt hướng ra dòng sông Lam thơ mộng. Đền Củi nổi tiếng linh thiêng, thu hút đông đảo du khách đến cầu an, cầu tài và trải nghiệm không gian tâm linh đặc biệt.

Hai ngôi đền này không chỉ là nơi thờ phụng Ông Hoàng Mười mà còn là điểm đến văn hóa, tâm linh hấp dẫn, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống của dân tộc.

Lễ hội Đền Ông Hoàng Mười là một sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng, được tổ chức hàng năm vào ngày 9 và 10 tháng 10 âm lịch tại xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Lễ hội thu hút đông đảo du khách và tín đồ từ khắp nơi đến tham dự, thể hiện lòng thành kính và tôn vinh vị thánh linh thiêng.

Các nghi lễ chính trong lễ hội

• Lễ khai quang (mộc dục) – ngày 8/10 âm lịch: Nghi thức tắm tượng và làm sạch không gian thờ cúng, chuẩn bị cho các nghi lễ tiếp theo.
• Lễ rước sắc – ngày 9/10 âm lịch: Rước sắc phong từ nhà thờ họ Nguyễn về đền, thể hiện sự tôn kính và truyền thống lâu đời.
• Lễ yết cáo: Dâng lễ vật và thông báo với thần linh về việc tổ chức lễ hội.
• Lễ đại tế: Nghi lễ chính thức với sự tham gia của đông đảo người dân và quan khách.
• Lễ tạ: Kết thúc lễ hội, cảm tạ thần linh đã phù hộ và ban phước lành.

Hoạt động văn hóa đặc sắc

Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật được tổ chức nhằm tôn vinh giá trị truyền thống và tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho người tham dự:

• Diễn xướng nghi lễ hầu đồng, phản ánh tín ngưỡng thờ Mẫu đặc trưng của người Việt.
• Biểu diễn nghệ thuật dân gian như hát chầu văn, múa lân, múa rồng.
• Trò chơi dân gian và các hoạt động cộng đồng, tạo sự gắn kết và vui vẻ cho người dân và du khách.

Chuẩn bị lễ vật dâng cúng

Người dân và du khách khi đến lễ đền thường chuẩn bị lễ vật chu đáo, thể hiện lòng thành kính:

• Lễ chay: Hương, hoa, trầu cau, rượu, nước, bánh kẹo.
• Lễ mặn (nếu có): Gà luộc, xôi, thịt lợn, giò chả.
• Lễ vàng mã: Quần áo, hia, mão, thuyền, ngựa vàng mã dành cho Ông Hoàng Mười.

Lễ hội Đền Ông Hoàng Mười không chỉ là dịp để tưởng nhớ và tôn vinh vị thánh linh thiêng, mà còn là cơ hội để cộng đồng thể hiện lòng biết ơn, cầu mong sự bình an, may mắn và thịnh vượng trong cuộc sống.

Ông Hoàng Mười là một nhân vật quan trọng trong tín ngưỡng Tứ Phủ của người Việt, đặc biệt tại vùng Nghệ An và Hà Tĩnh. Hình ảnh và biểu tượng của ông phản ánh sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử, văn hóa và tâm linh, thể hiện qua các yếu tố sau:

1. Tượng thờ Ông Hoàng Mười

Tượng ông thường được tạc bằng gỗ, mặc áo vàng thêu rồng kết uốn thành hình chữ thọ, đầu đội khăn xếp có thắt lét vàng, cài chiếc kim lệch màu vàng. Tượng được đặt trong các điện thờ, biểu trưng cho sự uy nghi, trí tuệ và bảo vệ của ông đối với dân làng.

2. Hình ảnh trong các buổi hầu đồng

Trong các buổi hầu đồng, ông Hoàng Mười thường hiện lên qua hình ảnh người hầu đồng mặc áo màu vàng hoặc đỏ, đầu đội khăn xếp vàng, thể hiện sự uy nghi và quyền lực. Hình ảnh này phản ánh sự linh thiêng và quyền năng của ông trong tín ngưỡng dân gian.

3. Biểu tượng trong kiến trúc đền thờ

Đền thờ ông Hoàng Mười thường được xây dựng theo kiến trúc truyền thống của người Việt, với các hạng mục như tam quan, tắc môn, đài trung thiên, lầu cậu, lầu cô. Các biểu tượng này không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn thể hiện sự tôn kính và lòng thành của người dân đối với ông.

4. Hình ảnh trong nghệ thuật dân gian

Ông Hoàng Mười cũng xuất hiện trong các tác phẩm nghệ thuật dân gian như tranh thờ, tranh vẽ, với hình ảnh tôn nghiêm, thể hiện sự kính trọng và lòng thành của người dân đối với ông.

Những hình ảnh và biểu tượng này không chỉ phản ánh tín ngưỡng dân gian mà còn góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa của người Việt, đặc biệt là tại vùng đất xứ Nghệ.

Ông Hoàng Mười, một trong những vị thần quan trọng trong tín ngưỡng Tứ Phủ, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong đời sống văn hóa của người dân xứ Nghệ và các vùng lân cận. Di sản của ông không chỉ thể hiện qua các công trình kiến trúc, lễ hội mà còn qua những giá trị tinh thần, văn hóa đặc sắc.

1. Di sản văn hóa vật thể

• Kiến trúc đền thờ: Các đền thờ Ông Hoàng Mười, như Đền Xuân Am (Nghệ An) và Đền Cả (Hà Tĩnh), được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, gồm tam quan, tắc môn, đài trung thiên, lầu cậu, lầu cô. Nội thất đền được trang trí tinh xảo với hệ thống tượng pháp và 21 đạo sắc phong, bản thần tích chữ Hán có giá trị lịch sử và thẩm mỹ cao.
• Di tích lịch sử: Đền Ông Hoàng Mười tại Nghệ An đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa từ năm 2002 và là điểm du lịch văn hóa tâm linh từ năm 2018. Đặc biệt, lễ hội Đền Ông Hoàng Mười đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2019, khẳng định giá trị văn hóa sâu sắc của di tích.

2. Di sản văn hóa phi vật thể

• Lễ hội truyền thống: Lễ hội Đền Ông Hoàng Mười được tổ chức hàng năm vào ngày 9 và 10 tháng 10 âm lịch, thu hút đông đảo du khách và tín đồ từ khắp nơi đến tham dự. Lễ hội không chỉ là dịp để tưởng nhớ và tôn vinh vị thánh linh thiêng mà còn là cơ hội để cộng đồng thể hiện lòng biết ơn, cầu mong sự bình an, may mắn và thịnh vượng trong cuộc sống.
• Truyền thuyết dân gian: Các truyền thuyết về sự giáng trần của Ông Hoàng Mười, với hình ảnh ông là con thứ mười của vua cha Bát Hải Động Đình, đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam.

Những di sản này không chỉ phản ánh tín ngưỡng dân gian mà còn góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa của người Việt, đặc biệt là tại vùng đất xứ Nghệ. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản Ông Hoàng Mười là trách nhiệm của cộng đồng và thế hệ mai sau, nhằm giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu.

Đền Ông Hoàng Mười là nơi linh thiêng, thu hút nhiều tín đồ đến cầu bình an, tài lộc và công danh. Dưới đây là mẫu văn khấn cầu an phổ biến khi đến đền:

Văn khấn cầu an tại đền Ông Hoàng Mười

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Ông Hoàng Mười linh thiêng hiển thánh.

Hôm nay, ngày... tháng... năm...

Tín chủ con là: (Họ và tên)

Ngụ tại: (Địa chỉ)

Nhân duyên hội đủ, lòng thành kính dâng lễ vật, hương hoa, trà quả lên cửa ngài. Cúi xin Ông chứng giám lòng thành, độ cho gia đạo bình an, công danh hanh thông, sự nghiệp vững bền, buôn bán thuận lợi, tài lộc dồi dào. Nếu có oan trái nghiệp duyên, cúi xin Người từ bi hóa giải, ban cho vạn sự hanh thông, sở cầu tất ứng.

Tín chủ con lễ bạc tâm thành, cúi xin Ông Hoàng Mười linh thiêng phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi khấn, cần thành tâm, chuẩn bị lễ vật đầy đủ và đọc văn khấn một cách trang nghiêm để thể hiện lòng thành kính đối với Đức Ông Hoàng Mười.

Đền Ông Hoàng Mười là nơi linh thiêng, thu hút nhiều tín đồ đến cầu tài lộc, công danh và sự nghiệp. Dưới đây là mẫu văn khấn cầu tài lộc phổ biến khi đến đền:

Văn khấn cầu tài lộc tại đền Ông Hoàng Mười

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Ông Hoàng Mười linh thiêng hiển thánh.

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Tín chủ con tên là…

Ngụ tại…

Nhân duyên hội đủ, lòng thành kính dâng lễ vật, hương hoa, trà quả lên cửa ngài. Cúi xin Ông chứng giám lòng thành, độ cho công danh tấn phát, sự nghiệp hanh thông, cầu được ước thấy, vạn sự như ý.

Xin Ông ban cho trí tuệ thông minh, tài lộc rộng mở, đường công danh thuận lợi, tránh hung gặp cát, hóa dữ thành lành. Nguyện xin Người che chở, phù hộ độ trì cho con và gia quyến, mọi điều như ý.

Tín chủ con lòng thành kính lễ, cúi xin được chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi khấn, cần thành tâm, chuẩn bị lễ vật đầy đủ và đọc văn khấn một cách trang nghiêm để thể hiện lòng thành kính đối với Đức Ông Hoàng Mười.

Để cầu xin Đức Ông Hoàng Mười ban phát tài lộc, may mắn trong công việc làm ăn và buôn bán, tín đồ thường chuẩn bị lễ vật trang trọng và đọc bài văn khấn thành tâm. Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến khi đến đền Ông Hoàng Mười:

Văn khấn xin lộc làm ăn, buôn bán

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Ông Hoàng Mười linh thiêng hiển thánh.

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Tín chủ con tên là…

Ngụ tại…

Nhân duyên hội đủ, lòng thành kính dâng lễ vật, hương hoa, trà quả lên cửa ngài. Cúi xin Ông chứng giám lòng thành, độ cho công danh tấn phát, sự nghiệp hanh thông, cầu được ước thấy, vạn sự như ý.

Xin Ông ban cho trí tuệ thông minh, tài lộc rộng mở, đường công danh thuận lợi, tránh hung gặp cát, hóa dữ thành lành. Nguyện xin Người che chở, phù hộ độ trì cho con và gia quyến, mọi điều như ý.

Tín chủ con lòng thành kính lễ, cúi xin được chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi khấn, cần thành tâm, chuẩn bị lễ vật đầy đủ và đọc văn khấn một cách trang nghiêm để thể hiện lòng thành kính đối với Đức Ông Hoàng Mười.

Ngày 10 tháng 10 âm lịch hàng năm là ngày lễ chính của Đức Ông Hoàng Mười, một dịp quan trọng để tín đồ thể hiện lòng thành kính và cầu xin sự phù hộ. Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến trong ngày lễ này:

Văn khấn ngày lễ chính Ông Hoàng Mười

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Ông Hoàng Mười linh thiêng hiển thánh.

Hôm nay là ngày 10 tháng 10 năm…

Tín chủ con tên là…

Ngụ tại…

Nhân dịp ngày lễ chính của Đức Ông Hoàng Mười, con thành tâm dâng hương, lễ vật, cầu xin Đức Ông ban phúc lộc, phù hộ cho gia đình con luôn được bình an, công danh sự nghiệp tấn phát, tài lộc dồi dào.

Xin Đức Ông độ trì cho con vượt qua mọi khó khăn, đạt được ước nguyện trong cuộc sống, gia đạo êm ấm, con cái học hành tấn tới.

Con kính lễ, cúi xin Đức Ông chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi lễ, cần chuẩn bị lễ vật đầy đủ và thành tâm để thể hiện lòng kính trọng đối với Đức Ông Hoàng Mười.

Hầu đồng là nghi lễ quan trọng trong tín ngưỡng thờ Tứ phủ, trong đó có Đức Ông Hoàng Mười. Dưới đây là mẫu văn khấn khi hầu đồng Ông Hoàng Mười, thể hiện lòng thành kính và mong muốn được Người phù hộ độ trì:

Văn khấn khi hầu đồng Ông Hoàng Mười

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương đất, con lạy chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Ông Hoàng Mười linh thiêng hiển thánh.

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Tín chủ con tên là…

Ngụ tại…

Con thành tâm dâng hương, lễ vật, trà quả lên cửa ngài. Cúi xin Ông chứng giám lòng thành, độ cho con được bình an, công danh tấn phát, sự nghiệp hanh thông, tài lộc dồi dào.

Xin Ông ban cho trí tuệ thông minh, tài lộc rộng mở, đường công danh thuận lợi, tránh hung gặp cát, hóa dữ thành lành. Nguyện xin Người che chở, phù hộ độ trì cho con và gia quyến, mọi điều như ý.

Tín chủ con lòng thành kính lễ, cúi xin được chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi lễ, cần chuẩn bị lễ vật đầy đủ và thành tâm để thể hiện lòng kính trọng đối với Đức Ông Hoàng Mười.

Để cầu xin Đức Ông Hoàng Mười ban phước lành về đường con cái, nhiều gia đình đã thành tâm dâng lễ và đọc bài văn khấn sau:

Văn khấn xin duyên, cầu con cái

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Ông Hoàng Mười linh thiêng hiển thánh.

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Tín chủ con tên là…

Ngụ tại…

Nhân duyên hội đủ, con thành tâm dâng hương, lễ vật lên cửa ngài. Cúi xin Ông chứng giám lòng thành, ban cho vợ chồng con sớm có tin vui, con cái đầy đàn, gia đình hạnh phúc, êm ấm.

Xin Ông độ trì cho con được bình an, sức khỏe dồi dào, công việc thuận lợi, tài lộc dồi dào.

Con kính lễ, cúi xin được chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi lễ, cần chuẩn bị lễ vật đầy đủ và thành tâm để thể hiện lòng kính trọng đối với Đức Ông Hoàng Mười.

Để bày tỏ lòng biết ơn và tạ lễ sau khi cầu nguyện được linh ứng tại đền Ông Hoàng Mười, tín chủ có thể tham khảo bài văn khấn sau:

Văn khấn tạ lễ Ông Hoàng Mười

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Ông Hoàng Mười linh thiêng hiển thánh.

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Tín chủ con tên là…

Ngụ tại…

Nhân duyên hội đủ, lòng thành kính dâng lễ vật, hương hoa, trà quả lên cửa ngài. Cúi xin Ông chứng giám lòng thành, độ cho công danh tấn phát, sự nghiệp hanh thông, cầu được ước thấy, vạn sự như ý.

Xin Ông ban cho trí tuệ thông minh, tài lộc rộng mở, đường công danh thuận lợi, tránh hung gặp cát, hóa dữ thành lành. Nguyện xin Người che chở, phù hộ độ trì cho con và gia quyến, mọi điều như ý.

Tín chủ con lòng thành kính lễ, cúi xin được chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Lưu ý: Khi thực hiện nghi lễ, cần chuẩn bị lễ vật đầy đủ và thành tâm để thể hiện lòng kính trọng đối với Đức Ông Hoàng Mười.