Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về khái niệm “công cơ học” và những điều cơ bản liên quan đến nó. Công cơ học là một khái niệm quan trọng trong vật lí, đánh dấu sự tương tác giữa lực và chuyển động của vật. Hãy cùng khám phá chi tiết hơn về công cơ học nhé!
Bạn đang xem: Bài viết: Công cơ học – Vật lí 8 học kì 1
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VẬT LÝ 8 BÀI 13: CÔNG CƠ HỌC
1. Công cơ học là gì? Khi nào có công cơ học?
Thuật ngữ “công cơ học” chỉ được sử dụng khi có lực tác dụng làm cho vật chuyển động. Điều này đồng nghĩa với việc công cơ học phải phụ thuộc vào hai yếu tố chính: lực tác dụng và quãng đường vật dịch chuyển. Trong trường hợp có công cơ học, ta cần xác định lực nào đã thực hiện công đó. Ví dụ, khi đầu tàu hỏa kéo các toa phía sau chuyển động, lực kéo của đầu tàu là lực thực hiện công. Hoặc khi quả táo rơi từ trên cây xuống đất, trọng lực của quả táo chính là lực thực hiện công.
2. Ví dụ về công cơ học
Dưới đây là một số ví dụ minh họa cho công cơ học:
- Khi bạn nhấc một chiếc túi xách từ dưới đất lên.
- Con trâu đang cày di chuyển.
- Một người đang đi bộ trên một con dốc.
- Đầu tàu kéo các toa tàu phía sau.
3. Công thức tính công cơ học
Công cơ học được tính bằng công thức sau đây: A = F.s. Trong đó, A là công cơ học, F là lực tác dụng vào vật, và s là quãng đường mà vật dịch chuyển. Công thức này chỉ áp dụng khi vật di chuyển theo phương của lực. Trong trường hợp vật di chuyển theo phương vuông góc với lực, công của lực sẽ bằng 0. Đối với các trường hợp khác, công cơ học sẽ được tính bằng công thức khác mà ta sẽ học ở các lớp sau.
B. GIẢI BÀI TẬP SGK VẬT LÝ 8 BÀI 13: CÔNG CƠ HỌC
Bài C1: Khi nào có công cơ học?
Khi có một lực tác dụng lên vật và làm cho vật chuyển động theo phương không vuông góc với lực, công cơ học xuất hiện. Vì vậy, cả hai trường hợp đều có công cơ học.
Bài C2: Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống
- Chỉ có “công cơ học” khi có lực tác dụng lên sự vật và khiến cho vật chuyển dời theo phương vuông góc với phương của lực.
- Công cơ học chính là công của lực (khi một sự vật có tác dụng lực và lực này sinh công thì ta có thể nói công đó là công của vật).
- Công cơ học thường được gọi tắt là công.
Bài C3: Trường hợp nào tồn tại công cơ học?
Trong các trường hợp sau, trường hợp a), c), d) tồn tại công cơ học. Bởi vì ở cả 3 trường hợp này, có một lực tác dụng lên vật và làm cho vật chuyển động.
Bài C4: Lực nào đã thực hiện công cơ học?
- Đầu tàu hỏa đang kéo cả đoàn tàu chuyển động ⇒ Lực kéo của đầu tàu thực hiện công.
- Quả ổi rơi từ trên cây xuống ⇒ Trọng lực thực hiện công.
- Một người công nhân sử dụng máy ròng rọc cố định kéo vật nặng lên cao ⇒ Lực kéo của người công nhân thực hiện công.
Bài C5: Tính công lực kéo của đầu tàu
Công của lực kéo là: A = F.s = 5000N * 1000m = 5000000J = 5000kJ.
Bài C6: Tính công của trọng lực
Trọng lực của quả bưởi: P = 3kg 10m/s² = 30N.
Công của trọng lực là: A = P.h = 30N 6m = 180J.
Bài C7: Tại sao không có công cơ học của trọng lực?
Bởi vì hòn bi chuyển động trên một mặt sàn nằm ngang luôn di chuyển theo phương vuông góc với trọng lực, không có công cơ học trong trường hợp này.
C. GIẢI SÁCH BÀI TẬP VẬT LÝ 8 BÀI 13: CÔNG CƠ HỌC
Bài 13.1: Lượt đi và lượt về
Công của lượt đi lớn hơn công của lượt về. Vì lực kéo trong lượt đi lớn hơn so với lượt về khi không có đồng bộ.
Bài 13.2: Lực nâng và công
Không có công nào được thực hiện trong trường hợp này. Bởi vì theo phương chuyển động của hòn bi, không có lực nào tác dụng.
Bài 13.3: Công của lực nâng
Công của lực nâng một búa máy là A = F.h = 200000N * 1,2m = 240000J.
Bài 13.4: Tính vận tốc của xe
Vận tốc của xe là v = s / t = 1000m / 300s = 3,33m/s.
Bài 13.5: Công của hơi nước
Công của hơi nước là A = p.V = 6 10^5 N/m² 0,015 m³ = 9000J.
Bài 13.6: Trường hợp có công cơ học
Trường hợp A: Một quả bưởi rơi từ trên cây xuống.
Bài 13.7: Jun là công của lực
Đáp án D: Jun là công của lực 1N mà làm dịch chuyển sự vật một đoạn 1m theo phương của lực.
Bài 13.8: Công của trọng lực
Công của trọng lực là 0J. Bởi vì trọng lực có phương thì vuông góc với phương nằm ngang.
Bài 13.9: Công của lực nâng
Công của lực nâng một cái búa máy là 240000J.
Bài 13.10: Công của một người
Công cơ học của một người đi đều trên một quãng đường nằm ngang dài 1km là 25000J.
D. KẾT LUẬN
Với kiến thức về công cơ học đã được trình bày trong bài viết này, các em học sinh khối 8 đã hiểu rõ về tương tác giữa lực và chuyển động của vật. Đừng ngại mua sách bài tập Vật Lí 8 để thực hành và nắm vững kiến thức này nha. Hãy truy cập vào Izumi.Edu.VN để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác nhé!
Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Công thức