Lập công thức hóa học là một nội dung cơ bản trong môn Hóa học, từ khi chúng ta mới bắt đầu tiếp xúc đến những năm học cấp 3. Tuy nhiên, cách lập công thức hóa học có nhiều cách khác nhau, vì vậy chúng ta cần nắm vững cách làm và lưu ý để thực hiện các bài tập một cách nhanh chóng và chính xác nhất.
Trong bài viết này, Izumi.Edu.VN sẽ hướng dẫn cách lập công thức hóa học theo hóa trị cũng như theo thành phần nguyên tố để các bạn tham khảo.
Bạn đang xem: Bí quyết lập công thức hóa học chính xác nhất
Lập công thức hóa học của đơn chất
Lập công thức hóa học của kim loại
Công thức hóa học của một kim loại trùng với kí hiệu hóa học của kim loại đó. Vì vậy, khi lập công thức hóa học của kim loại, chúng ta chỉ cần lấy luôn kí hiệu hóa học của kim loại đó. Ví dụ:
- Công thức hóa học của Kali: K
- Công thức hóa học của Canxi: Ca
- Công thức hóa học của Natri: Na
- Công thức hóa học của Sắt: Fe
Lập công thức hóa học của phi kim
Với những phi kim tồn tại ở dạng khí, khi lập công thức hóa học, chúng ta lưu ý rằng có 2 nguyên tử trong một nguyên tố phi kim liên kết với nhau. Ví dụ:
- Công thức hóa học của Hidro: H2
- Công thức hóa học của Oxi: O2
- Công thức hóa học của Nitơ: N2
- Công thức hóa học của Clo: Cl2
Nếu phi kim ở dạng rắn, thì công thức hóa học của phi kim chính là kí hiệu hóa học của phi kim đó. Ví dụ:
- Công thức hóa học của Cacbon: C
- Công thức hóa học của Lưu huỳnh: S
- Công thức hóa học của Photpho: P
Lập công thức hóa học của hợp chất khi biết hóa trị
Hóa trị là gì?
Hóa trị của một nguyên tố được xác định dựa theo số liên kết hóa học mà một nguyên tử của nguyên tố đó tạo nên trong phân tử.
Quy tắc hóa trị
Giả sử, công thức tổng quát của một hợp chất hóa học là AxaByb. Với:
- A, B là 2 nguyên tố hóa học.
- a, b là số hóa trị của 2 nguyên tố tương ứng là A, B.
- x, y là số nguyên tử trong hợp chất tương ứng với các nguyên tố A, B.
Quy tắc hóa trị: Trong một công thức hóa học, tích của chỉ số nguyên tử và số hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số nguyên tử và số hóa trị của nguyên tố kia.
Theo công thức tổng quát ta có: a.x = b.y
Như vậy, sau khi lập công thức hóa học và xác định hóa trị của một nguyên tố hóa học, chúng ta sẽ dễ dàng tìm được hóa trị của nguyên tố còn lại. Ngược lại, khi chúng ta biết thông tin về hợp chất bao gồm nguyên tố hóa học tạo nên và hóa trị của chất hoặc nhóm chất đó, chúng ta sẽ lập được công thức hóa học.
Quy tắc hóa trị này được áp dụng trong các bài tập lập công thức hóa học của hợp chất khi biết hóa trị hoặc tìm hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất khi đã biết hóa trị của nguyên tố kia. Vì vậy, nếu chúng ta thuộc được hóa trị của các nguyên tố hoặc các nhóm thì những bài tập này cũng sẽ không quá khó.
Cách lập công thức hóa học khi biết hóa trị
- Gọi công thức tổng quát của hợp chất là AxBy.
- Áp dụng quy tắc hóa trị ta có: a.x=b.y
- Chọn tỷ lệ tối giản nhất cho x và y.
- Lập công thức hóa học cho hợp chất.
Ví dụ: Lập công thức hóa học của nhôm oxit khi biết Al cho hóa trị III và Oxi có hóa trị II.
Bài giải:
Ta gọi công thức hóa học của hợp chất đó là AlxOy.
Theo quy tắc hóa trị ở trên ta có: 3.x = 2.y
Tỷ lệ tối giản nhất của x và y là x = 2 và y = 3.
Do đó, công thức hóa học của nhôm oxit là Al2O3.
Lập công thức hóa học của hợp chất khi biết thành phần các nguyên tố
Ta gọi công thức của hợp chất là AxBy.
- Tìm khối lượng của mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất.
- Tìm số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất.
- Lập công thức hóa học của hợp chất đó.
Các bạn lưu ý, trong trường hợp để bài không cho dữ kiện tính khối lượng mol, chúng ta cần thực hiện như sau:
Các bạn đưa về tỷ lệ giữa các số nguyên tối giản thì sẽ tìm được công thức đơn giản nhất.
Ví dụ: Lập công thức hóa học của hợp chất biết hợp chất có khối lượng mol là 160g/mol và có thành phần nguyên tố lần lượt là 40% Cu, 20% S và 40% O.
Bài giải:
Khối lượng của các nguyên tố trong 1 mol hợp chất là:
Số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất là:
Như vậy, trong 1 phân tử hợp chất lần lượt có 1 nguyên tử Cu, 1 nguyên tử S và 4 nguyên tử O.
Vậy, công thức hóa học của hợp chất cần tìm là CuSO4.
Từ những thông tin mà chúng ta đã chia sẻ ở trên, chắc hẳn các bạn đã bỏ túi thêm cho mình những cách lập công thức hóa học nhanh và chính xác nhất. Các bạn hãy nhớ áp dụng hướng dẫn trên và làm nhiều các bài tập liên quan để thành thạo dạng bài này hơn nhé.
Hãy liên hệ ngay với Izumi.Edu.VN để được tư vấn nếu các bạn có nhu cầu học online trực tuyến nâng cao kiến thức nhé! Izumi.Edu.VN chúc các bạn được điểm cao trong các bài kiểm tra và kỳ thi sắp tới!
Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Công thức
Related articles
