Phong Trào Cần Vương: Những Đặc Điểm Đáng Chú Ý

Những năm đầu thực dân Pháp xâm lược Việt Nam chứng kiến sự ra đời của phong trào Cần Vương. Tuy ngắn ngủi nhưng phong trào này đã trở thành một tấm gương sáng cho dân tộc. Vậy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu những đặc điểm nổi bật của phong trào này.

Nguyên Nhân Phát Sinh Phong Trào Cần Vương

Phong trào Cần Vương nổi lên từ năm 1885 và kéo dài đến năm 1896. Có những nguyên nhân chính dẫn đến sự xuất hiện của phong trào này:

Bạn đang xem: Phong Trào Cần Vương: Những Đặc Điểm Đáng Chú Ý

• Như một kết quả của sự thống trị đồ hộ của thực dân Pháp từ năm 1884.
• Với sự ủng hộ mãnh liệt từ nhân dân, phe chủ nghĩa đấu tranh đã sẵn sàng chiến đấu.
• Cuộc phản công dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Thất Thuyết vào ngày 05/07/1885.
• Thất bại của cuộc phản công dẫn đến vua Hàm Nghi phải sơ tán đến Quảng Trị, và từ đây, Chiếu Cần Vương lần 1 được ban ra.
• Chiếu Cần Vương lần 2 được ban ra tại Ấu Sơn, Hà Tĩnh vào ngày 20/09/1885, từ đó mở ra cuộc kháng chiến Cần Vương mạnh mẽ.

Diễn Biến Của Phong Trào Cần Vương

Phong trào Cần Vương diễn ra trong 2 giai đoạn:

• Giai đoạn 1 (1885 – 1888): Ban đầu, “Triều đình Hàm Nghi” kết hợp với Tôn Thất Đàm, Tôn Thất Thiệp, Đề đốc Lê Trực, Tri phủ Nguyễn Phạm Tuân chiến đấu ở vùng rừng núi Quảng Bình. Sau đó, họ phải vượt Trường Sơn, qua Hạ Lào để đến Ấu Sơn (Hà Tĩnh) xây dựng lực lượng kháng chiến. Đây là một biểu tượng về lòng yêu nước của một vị vua khi cả dòng họ anh dũng chống giặc. Để chiến đấu lâu dài, Tôn Thất Thuyết và Trần Xuân Soạn quyết định xây dựng lực lượng kháng chiến ở Thanh Hoá và qua biên giới Trung Quốc.

• Giai đoạn 2 (1888 – 1896): Vào đêm 01/11/1888, vua Hàm Nghi bị bắt bởi sự phản bội của Trương Quang Ngọc tại Tuyên Hóa (Quảng Bình) và bị đày đi Angiêri. Dưới sự gia tăng khó khăn, số lượng cuộc khởi nghĩa giảm đi, tuy nhiên, chúng tập trung thành những trung tâm kháng chiến lớn.

Tại Thanh Hóa, nơi cứ điểm Ba Đình bị phá huỷ sau cuộc tấn công của quân đội Pháp vào đầu tháng 01/1887, Phạm Bành, Đinh Công Tráng đã mở đường để trở về căn cứ Mã Cao (Yên Định) theo kế hoạch đã định. Ở đây, họ chiến đấu trong nhiều tháng và chỉ rút lui khi Mã Cao bị chiếm vào mùa thu năm 1887.

Dưới sự lãnh đạo của Tống Duy Tân ở Vĩnh Lộc và sự trợ giúp của những người Thái và Mường như Cầm Bá Thước, Hà Văn Mao, ngọn lửa kháng chiến lại bùng lên ở Ba Đình trong cuộc khởi nghĩa Hùng Lĩnh kéo dài đến năm 1892.

Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy của Nguyễn Thiện Thuật nổ ra từ năm 1885 với chiến thuật du kích, biến hóa phân tán, sử dụng thiên nhiên núi rừng, dù không có những trận chiến lớn như ở Ba Đình, nhưng cũng làm cho quân Pháp gánh chịu nhiều tổn thất.

Cuộc khởi nghĩa lớn nhất và kéo dài nhất trong phong trào Cần Vương là khởi nghĩa Hương Khê. Với sự lãnh đạo của Tiến sĩ Phan Đình Phùng và sự trợ giúp của những nhân vật như Cao Thắng, Ngô Quảng, Cao Đạt, Hà Văn Mỹ, Nguyễn Chanh, Nguyễn Trạch…, khởi nghĩa Hương Khê đã trở thành cuộc kháng chiến lớn nhất, độc đáo nhất trong thời kỳ Cần Vương.

Phan Đình Phùng đã chia lãnh thổ 4 tỉnh Thanh, Nghệ, Tĩnh, Bình thành 15 quân thứ, xây dựng những chiến tuyến cố định và lợi hại như Cồn Chùa, Thượng Bồng – Hạ Bồng, Trùng Khê – Trí Khê, Vụ Quang. Cuộc khởi nghĩa Hương Khê đã làm cho quân Pháp gánh chịu nhiều tổn thất. Phó tướng Cao Thắng, hy sinh lúc mới 30 tuổi, tỏ ra xuất sắc trong chế tạo súng theo kiểu Pháp năm 1874. Thực dân Pháp đã phải tập hợp một lực lượng quân đội lớn, vượt qua cả 3000 quân của Nguyễn Thân và đã chiếm được thành Ba Đình. Những chiến thắng của Phan Đình Phùng như trận đánh úp thành Hà Tĩnh, bắt sống Tri phủ Đinh Nho Quang năm 1892, trận Vạn Sơn tháng 03/1893, trận tập kích Hà Tĩnh lần thứ hai năm 1894 và trận Vụ Quang tháng 10/1894 được xem là những thành tựu vĩ đại trong quân sự Việt Nam thời kỳ đó.

Phan Đình Phùng qua đời tại núi Quạt (Hà Tĩnh) ngày 28/12/1895, để lại bài thơ Tuyệt Mệnh xuất sắc. 23 bộ tướng của ông đã bị quân Pháp bắt và xử tử tại Huế. Đầu năm 1896, tiếng súng cuối cùng của phong trào Cần Vương đã chấm dứt.

Những Đặc Điểm Nổi Bật Của Phong Trào Cần Vương

• Phạm vi hoạt động: Phong trào Cần Vương diễn ra trên phạm vi cả nước, trải rộng từ Trung Kỳ đến Bắc Kỳ, sau đó dịch chuyển tới vùng trung du và miền núi.
• Lãnh đạo: Phong trào do các văn thân sĩ phu yêu nước lãnh đạo.
• Mục tiêu chung: Chiến đấu chống lại Pháp, giành lại độc lập dân tộc, bảo vệ chủ quyền đất nước, khôi phục chế độ phong kiến.
• Lực lượng tham gia: Các văn thân sĩ phu yêu nước, nông dân, và cả các tộc người thiểu số.
• Hình thức đấu tranh: Khởi nghĩa vũ trang.
• Kết quả: Phong trào kéo dài hơn 10 năm, gây tổn hại lớn cho địch, nhưng kết thúc với thất bại.

Phong trào Cần Vương, mặc dù thất bại, đã lan tỏa lý tưởng yêu nước và anh dũng của dân tộc Việt Nam.

Ý Nghĩa Lịch Sử Của Phong Trào Cần Vương

Phong trào Cần Vương của dân tộc Thanh Hóa trong cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc đã trở thành một tấm gương mạnh mẽ và sáng ngời.

Phong trào này đã gây tổn thất nặng nề cho thực dân Pháp, làm chậm bước tiến của họ. Đồng thời, để lại nhiều bài học quý giá về tổ chức lực lượng, chiến tranh du kích, và đấu tranh giải phóng dân tộc sau này.

Đó là những đặc điểm nổi bật của phong trào Cần Vương. Hãy tiếp tục đồng hành cùng Izumi.Edu.VN để khám phá thêm nhiều thông tin hấp dẫn khác. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!

Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Kiến thức chung