Phân môn Hóa học ở lớp 6: Chuyện chỉ diễn ra trong vài tuần đầu học kỳ I

Hóa học từng là một môn học được dạy từ lớp 8 đến lớp 12 theo chương trình 2006. Tuy nhiên, với chương trình 2018, Hóa học trở thành một phân môn trong môn Khoa học tự nhiên và được đưa vào lịch giảng dạy từ lớp 6.

Tuy đã có sự thay đổi, nhưng cách bố trí hiện tại khiến học sinh và giáo viên cảm thấy hơi thiếu sót. Trong cả năm học, chỉ có 24 tiết dành cho phân môn Hóa học trong tổng số 140 tiết của môn Khoa học tự nhiên.

Bạn đang xem: Phân môn Hóa học ở lớp 6: Chuyện chỉ diễn ra trong vài tuần đầu học kỳ I

Do đó, học sinh lớp 6 chỉ học phân môn Hóa học trong vài tuần đầu học kỳ I, sau đó phải chờ đến lớp 7 mới tiếp tục học. Quả thực, việc bố trí các phân môn trong môn Khoa học tự nhiên vẫn còn hơi mập mờ và không thực sự rõ ràng.

Bất cập trong việc bố trí kiến thức dẫn đến bất cập trong giảng dạy

Theo cách bố trí hiện tại, môn Khoa học tự nhiên ở lớp 6 có tổng cộng 140 tiết mỗi năm. Trong đó, Hóa học được dạy 24 tiết; Sinh học 58 tiết; Vật lý 58 tiết, và được chia thành các chủ đề riêng biệt.

Vật lý có 4 chủ đề, Hóa học có 4 chủ đề và Sinh học có 3 chủ đề. Hướng dẫn từ một số sở giáo dục và đào tạo cho biết, Sinh học và Vật lý được dạy trong cả hai học kỳ, trong khi Hóa học chỉ có 24 tiết nên chỉ được dạy trong học kỳ I.

Thực tế, khi xem xét kiến thức theo từng chủ đề của môn Khoa học tự nhiên lớp 6, ta thấy không có sự tích hợp rõ ràng giữa các chủ đề. Thực tế chỉ có sự “tích hợp” trong cái tên chung và được sắp xếp trong một cuốn sách giáo khoa.

Công văn số 4020/BGDĐT-GDTrH về nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2022-2023 đã hướng dẫn: “Hiệu trưởng phải xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình từng môn học, bố trí dạy học một cách hợp lý và khoa học, không bắt buộc phải đảm bảo số tiết dạy học đều ở tất cả các tuần. Sắp xếp thời khóa biểu phù hợp cho năm học hoặc ít nhất cho từng học kỳ, bảo đảm số tiết/tuần theo quy định dành cho mỗi giáo viên.”

Rõ ràng, việc xây dựng và triển khai môn Khoa học tự nhiên ở cấp trung học cơ sở đang gặp nhiều khó khăn và cần được nghiên cứu kỹ.

Vấn đề về chuyên môn và đội ngũ giáo viên

Khi triển khai chương trình 2018 ở lớp 6 trong năm học vừa qua, hầu hết các trường sư phạm chưa có khoa chuyên sâu về môn Khoa học tự nhiên. Thông thường, các khoa đào tạo theo từng môn học cụ thể.

Đội ngũ giáo viên dạy môn Khoa học tự nhiên ở cấp trung học cơ sở cũng chưa được chuẩn bị đầy đủ. Mặc dù chương trình và giáo trình đã được ban hành từ nhiều năm trước, nhưng Quyết định số 2454/QĐ-BGDĐT (Chương trình bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở dạy môn Khoa học tự nhiên) chỉ được ban hành vào cuối tháng 7/2021.

Do đó, hầu hết giáo viên không thể dạy được cả môn Khoa học tự nhiên mà phải chia thành từng phân môn cho từng giáo viên đảm nhận. Thậm chí hiện tại, nhiều địa phương vẫn chưa cử giáo viên đi bồi dưỡng theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục.

Cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hợp lý

Trong mọi công việc và kế hoạch, sự chuẩn bị cẩn thận và kỹ lưỡng là điều quan trọng để đạt được thành công và hiệu quả. Tuy nhiên, khi triển khai chương trình 2018 đối với môn Khoa học tự nhiên, dường như Bộ chưa đặt mức độ ưu tiên cao vào công việc này.

• Thứ nhất: Ý kiến phản đối việc “tích hợp” các môn học riêng lẻ như Hóa học, Vật lý, Sinh học để thành môn Khoa học tự nhiên là rất phổ biến. Nguyên giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, một chuyên gia giáo dục đã có ý kiến phản biện về việc này. Ông cho rằng chúng ta chưa có chuyên gia tích hợp và giáo viên cũng chưa được đào tạo cho việc dạy môn học tích hợp.

• Thứ hai: Đội ngũ giáo viên dạy môn Khoa học tự nhiên ở cấp trung học cơ sở cũng chưa được chuẩn bị tốt. Mặc dù quyết định 2454/QĐ-BGDĐT đã được ban hành từ hơn 1 năm, nhưng nhiều địa phương vẫn chưa thực hiện bồi dưỡng giáo viên theo hướng dẫn này.

• Thứ ba: Tập huấn sách giáo khoa cho lớp 6 và lớp 7 về môn Khoa học tự nhiên chỉ diễn ra trực tuyến trong một ngày. Do đó, giáo viên gặp nhiều khó khăn khi thực hiện trong thực tế.

• Thứ tư: Hiện tại, bộ phận chuyên môn của Sở Giáo dục chưa có người chịu trách nhiệm chính trong việc dạy môn Khoa học tự nhiên ở cấp trung học cơ sở.

Với các khó khăn và hạn chế trên, không chỉ trường học mà cả Bộ và Sở cũng cần phải cải thiện. Thiết kế và xây dựng các môn học “tích hợp” như chương trình 2018 có thể gây khó khăn cho giáo viên và học sinh khi học môn này trong một thời gian ngắn rồi chuyển sang môn khác.

Một chương trình giáo dục phổ thông không chỉ là học qua môn rồi bỏ lại sau lưng, mà phải đảm bảo tính liên tục và kế thừa kiến thức. Cách bố trí kiến thức hiện tại không giúp học sinh xây dựng và nắm vững kiến thức môn học của mình.

Văn phong và quan điểm trong bài viết chỉ thể hiện ý kiến của tác giả.
Izumi.Edu.VN

Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Tài liệu hóa