Kỳ 2 (phần cuối): Lựa chọn thân phận ông Hoàng Bẩy ở ngôi đền Bảo Hà
Truyền thuyết vị tướng
Bạn đang xem: Ông Hoàng Bẩy: Tướng lĩnh dũng mãnh hay trùm buôn thuốc phiện?
Truyền thuyết về ông Hoàng Bẩy được nhắc đến nhiều nhất trong lịch sử xứ sở Việt Nam. Trong thời đại phong kiến, Bảo Hà đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ biên giới và là cửa ngõ của phòng tuyến sông Hồng ở phía Tây Bắc. Đời nhà Trần đã xây hai cửa trạm ải là Bảo Thắng và Bảo Hà, trong đó Bảo Hà là hậu cứ của Bảo Thắng. Tại đây có đài hỏa hiệu và trạm liên lạc để truyền thông tin cho các châu huyện ở phía dưới. Giữa thời kỳ Cảnh Hưng, Bảo Hà trở thành trung tâm của Châu Văn Bàn. Trong thời gian này, quân giặc từ phương Bắc thường xâm nhập và gây rối. Xã Khấu Bàn, châu Văn Bàn đã phải xây dựng các thành luỹ để chống giặc. Trước tình hình đau thương tang tóc và nguy cơ xâm lược, tướng Nguyễn Hoàng Bẩy được triều đình giao trọng trách tiêu diệt loạn giặc ở vùng biên giới. Ông đã dẹp loạn và giải phóng châu Văn Bàn, xây dựng Bảo Hà thành căn cứ quan trọng. Tại đây, ông đã tổ chức đào tạo binh sỹ và huấn luyện tù trưởng. Sau đó, ông dẫn đầu quân thủy và quân bộ tiến đánh giặc ở Lào Cai, giải phóng các châu thuộc phủ Quy Hóa như Yên Bái và Lào Cai ngày nay.
Lễ hội và cúng bái tại đền Bảo Hà
Quân giặc phương Bắc dưới sự chỉ huy của tướng Tả Tủ Vàng Pẹt đã xâm nhập lãnh thổ, trong khi đó danh tướng Hoàng Bẩy dẫn quân đánh trận. Tuy nhiên, do trận chiến không cân sức, ông đã hy sinh anh dũng. Xác ông Hoàng Bẩy bị giặc vứt xuống sông Hồng và trôi về Bảo Hà. Dân chúng trong khu vực, do ông Lư Văn Cù tổ chức, đã vớt xác ông và chôn cất, sau đó xây dựng miếu thờ. Để tưởng nhớ công lao của ông, các vua triều Nguyễn như Minh Mệnh, Thiệu Trị đã truyền phong danh hiệu “Trấn an hiển liệt” cho ông và đền thờ cũng nhận được sắc phong “Thần Vệ Quốc”. Đồng bào các dân tộc Kinh, Tày, Dao… cũng tôn kính ông như là một vị thần. Ông đã trở thành một trong những linh vật tâm linh của các dân tộc và xuất hiện trong các lễ hội xuống đồng vào ngày Thìn tháng giêng. Khi nhắc đến ông Hoàng Bẩy, mọi người thường nghĩ ngay đến những cuộc lên đồng thú vị. Dù nam hay nữ, mọi người đều biết hút thuốc, uống rượu và ca hát ngất trời. Trong suy nghĩ của nhiều người, ông Hoàng Bẩy không chỉ là một vị tướng mà còn là một người rất hiểu về ẩm thực và chơi bời.
Ông tướng hay trùm buôn thuốc phiện?
Trong suốt thời gian lang thang ở đền Bảo Hà, tôi đã tìm hiểu thông tin từ những người lớn tuổi và có được nhiều thông tin khác biệt về ông Hoàng Bẩy so với thông tin chính thống. Ông Trần Ngọc Lâm, người được biết đến với biệt danh “người rừng”, đã nắm rõ về ngôi đền Bảo Hà và câu chuyện về ông Hoàng Bẩy được thờ tại ngôi đền này. Ông Lâm, một cư dân ở Lào Cai, không chỉ biết rõ về khu vực đền Bảo Hà mà còn rất quen thuộc với khu vực Lào Cai và Yên Bái. Ông cho biết: “Dựa vào hiểu biết của mình và thông tin từ những người lớn tuổi, tôi khẳng định ông Hoàng Bẩy được thờ trong đền Bảo Hà không phải là một tướng lĩnh hay quan to tướng lớn, mà chỉ là một trùm buôn thuốc phiện nổi tiếng ở vùng Trái Hút, cách Bảo Hà khoảng 20km. Ông ta có thể chỉ là một người quan tầm thường. Thời đó, không ai cấm thuốc phiện, nên buôn bán và sử dụng thuốc phiện là chuyện bình thường”.
Theo ông Lâm, vùng Trái Hút cùng với phố Lu ngày nay là trung tâm buôn bán thuốc phiện lớn ở Tây Bắc, thu hút nhiều người chơi và buôn bán. Buôn bán thuốc phiện từ Lai Châu, Sơn La thường đi qua khu vực này, tập kết và sau đó tiếp tục phân phối. Sông Hồng từ TP. Lào Cai đến Trái Hút chỉ dài vài chục cây số, nhưng sông có nhiều ghềnh thác và xoáy nước. Đoạn sông qua Bảo Hà có dòng nước quẩn, nên nhiều người chết đuối hoặc những vật thể trôi về đều bị giữ lại. Từ ngày xưa đến nay, người ta vẫn tìm thấy xác người trôi dạt tại Bảo Hà. Một lần ông trùm thuốc phiện Hoàng Bẩy chở hàng đi từ Phố Lu về Trái Hút trên sông, thuyền lật và ông đã chết đuối. Đám đệ tử của ông đã vớt xác và mai táng, sau đó xây dựng miếu thờ tạm. Tại Lào Cai, người ta có câu: “Cọp Bảo Hà – ma Trái Hút”, câu cửa miệng trong dân gian để nói về sự ám ảnh và u ám của vùng đất này. Những người buôn bán, đặc biệt là buôn thuốc phiện, thường ghé đền Hoàng Bẩy để cầu may mắn cho những chuyến buôn đường dài. Tin đồn này lan rộng, khiến ngôi đền trở nên linh thiêng và nổi tiếng. Do đó, cho đến ngày nay, đền Bảo Hà vẫn thu hút nhiều người buôn bán thuốc phiện và chơi số. Họ tìm mọi cách để cúng bái ông Hoàng Bẩy bằng thuốc phiện và bàn đèn.
Theo ông Trần Ngọc Lâm, trong tín ngưỡng dân gian, ông Hoàng Bẩy không quan trọng như trong Tứ phủ. Tuy nhiên, ông Hoàng Bẩy được thờ trong đền Bảo Hà, theo lời truyền lại của các cụ, chỉ là một người bình thường và từng buôn bán thuốc phiện. Ông cũng cho biết rằng ở Lào Cai không chỉ có đền Bảo Hà mà còn có vài đền khác cũng có nguồn gốc tương tự.
Kết luận
Câu chuyện về ông thần Hoàng Bẩy có nhiều phiên bản khác nhau. Ông có thể là một vị tướng, một thần thổ, hoặc chỉ đơn giản là một trùm buôn thuốc phiện. Chưa có đủ dữ liệu để làm sáng tỏ, nhưng điều chắc chắn là ông là một người rất nổi tiếng, thích hút thuốc và biểu diễn ca hát. Các nhà khoa học cần tiếp tục nghiên cứu để làm rõ vấn đề này và giúp người dân hiểu rõ hơn về lễ nghi tâm linh. Ông thần này có thể có vai trò bảo vệ các buôn lậu và hoạt động phi pháp hay không, vẫn chưa rõ. Tuy nhiên, tôi muốn chia sẻ một câu chuyện thú vị từ anh em cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Lào Cai, về một bà trùm ma túy yêu thích hầu đồng giá ông Hoàng Bẩy. Nhân vật này là Trịnh Thị Hường, 45 tuổi, địa chỉ tại Hà Nội. Hường đã bị truy nã hai lần vì buôn bán ma túy. Mặc dù là một bà trùm ma túy và một nhà tổ chức đánh bạc nổi tiếng, nhưng Hường lại rất mê tín. Hàng tuần, cô đến đền Bảo Hà để hầu đồng và xin ông Hoàng Bẩy “giúp đỡ” cho công việc buôn ma túy và chơi số. Trịnh Thị Hường đã thay tên và thay họ, nhưng vẫn không thoát khỏi vận mệnh.
Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Kinh nghiệm sống
