Nhắc đến phản ứng tráng gương (hay còn gọi là phản ứng tráng bạc), chúng ta không thể bỏ qua một phản ứng hóa học quan trọng. Những phản ứng này mang ý nghĩa quan trọng trong cuộc sống và hóa học. Vậy phản ứng tráng gương là gì? Nó có ứng dụng nào trong cuộc sống và sản xuất? Hãy cùng tìm hiểu những điều thú vị này trong bài viết dưới đây nhé!
Phản ứng tráng gương là gì?
Phản ứng tráng gương (hay phản ứng tráng bạc) là một loại phản ứng hóa học đặc trưng của các chất như anđehit, este, glucozơ, axit fomic… Phản ứng này được dùng để nhận biết chúng với thuốc thử là dung dịch AgNO3 trong môi trường NH3, tức là AgNO3/NH3.
Bạn đang xem: Phản ứng tráng gương và ứng dụng trong hóa học và cuộc sống
Đây là một phản ứng oxi hóa khử. Trong môi trường NH3 hoặc AgNO3, phức bạc amoniac [Ag(NH3)2]OH sẽ được hình thành. Phức bạc amoniac này có khả năng oxi hóa các chất (như glucozơ, anđehit…) và tạo ra Ag kim loại.
Cách viết phương trình phản ứng tráng gương
Thuốc thử phản ứng tráng gương là AgNO3/NH3, còn được gọi là Tollens. Vì vậy, khi viết phương trình phản ứng, chúng ta cần viết dạng đầy đủ của nó. Đối với chương trình nâng cao, phương trình sẽ là: [Ag(NH3)2]OH. Còn đối với chương trình chuẩn, phương trình sẽ là AgNO3 + NH3 + H2O.
Ví dụ phương trình hóa học như sau:
PTHH: AgNO3 + 3NH3 + H2O → [Ag(NH3)2]OH + NH4NO
Mỗi loại hợp chất khác nhau tham gia phản ứng tráng gương sẽ cho ra các sản phẩm khác nhau, do đó cách viết phương trình phản ứng cũng khác nhau. Dưới đây là cách viết phương trình phản ứng tráng bạc của anđehit và axit fomic.
Phản ứng tráng gương của Anđehit
Anđehit là một hợp chất trong hóa hữu cơ, có nhóm carbaldehyde: R-CHO. Khi tham gia phản ứng tráng gương, phương trình hóa học sẽ là:
PTHH: RCHO + 2[Ag(NH3)2]OH → RCOONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O
PTHH: RCHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O → RCOONH4 + 2Ag + 2NH4NO3
PTHH: RCHO + Ag2O → RCOOH + 2Ag
Riêng metanal có phương trình như sau:
PTHH: HCHO + 4[Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + 4Ag + 2H2O + 6NH3
PTHH: HCHO + AgNO3 + NH3 + H2O → NH4NO3+ (NH4)2CO3 + Ag
PTHH: HCHO + 2Ag2O → 4Ag + CO2 + H2O
Phản ứng tráng gương của Axit fomic
Axit fomic là một dạng axit cacboxylic đơn giản, có công thức là HCOOH hoặc CH2O2. Phản ứng tráng gương của axit fomic có phương trình như sau:
PTHH: HCOOH + 2[Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + 2Ag + 2NH3 + H2O
PTHH: HCOOH + AgNO3 + NH3 + H2O → (NH4)2CO3 + Ag + NH4NO3
PTHH: Ag2O + HCOOH → 2Ag + H2O + CO2
Thông qua các phương trình trên, chúng ta thấy rằng sau phản ứng tráng gương với các hợp chất trên, bạc (Ag) là sản phẩm bắt buộc. Hãy lưu ý điều này khi giải bài tập nhé!
Điều kiện để phản ứng tráng gương xảy ra
Phản ứng tráng gương chỉ xảy ra khi và chỉ khi trong hợp chất có nhóm chức -CHO, hay còn gọi là nhóm anđehit trong phân tử. Ví dụ như một số hợp chất hữu cơ sau đây:
- Anđehit
- Este hoặc muối của Acid Formic
- Acid Formic (HCOOH)
- Một số Carbohydrat như Fructose (trong kiềm chuyển thành Glucose), Glucose, Mantose.
Ví dụ, dãy đồng đẳng anđehit RCHO, glucozơ (C6H12O6 gồm có 5 nhóm OH và 1 nhóm CHO) và mantozơ (C12H22O11 gồm 2 gốc glucozơ), hay fructozơ khi bị thủy phân trong môi trường kiềm cũng có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. Vì vậy, hãy lưu ý để áp dụng phản ứng này một cách hiệu quả.
Bên cạnh đó, những chất khác như ank-1-in cũng có khả năng tác dụng hiệu quả với AgNO3/NH3, nhưng đây không phải là phản ứng tráng gương tạo kết tủa vàng.
Đó là những điều chi tiết về phản ứng tráng gương (hay phản ứng tráng bạc) của một số hợp chất như anđehit, glucozơ, este, axit fomic. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu hơn về loại phản ứng này và có thể áp dụng hiệu quả vào giải bài tập hóa học.
Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Kiến thức chung
