Hướng dẫn lập báo cáo tài chính chi tiết

Bạn là kế toán mới và chưa biết cách lập báo cáo tài chính sao cho đúng? Đừng lo, Izumi.Edu.VN sẽ giúp bạn trong bài viết hướng dẫn lập báo cáo tài chính chi tiết nhất.

Hiểu biết cơ bản về Báo cáo tài chính

Thông thường, khi đầu tư vào một công ty hoặc là chủ doanh nghiệp, bạn muốn biết thật nhiều thông tin về doanh nghiệp của mình. Nhưng chỉ qua việc nghiên cứu những bình luận hay bài phân tích thị trường thì kiến thức đó không đủ để hiểu tổng quan về doanh nghiệp. Vì vậy, Báo cáo tài chính ra đời để cung cấp nguồn thông tin quan trọng về doanh nghiệp.

Báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính là tài liệu quan trọng của doanh nghiệp

Báo cáo tài chính (BCTC) là hình thức văn bản thể hiện kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh hàng quý, hàng năm của một công ty. Theo quy định, các công ty sẽ phải nộp BCTC lên Ủy ban Chứng khoán nhà nước SSC trong thời gian quy định. Bạn có thể tải về và đọc chúng tại website của SSC hoặc website của các doanh nghiệp.

Chuẩn mực kế toán đòi hỏi BCTC phải gồm 04 mẫu biểu:

  • Bảng cân đối kế toán
  • Báo cáo kết quả kinh doanh
  • Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
  • Thuyết minh báo cáo tài chính

Ngoài ra, cơ quan thuế yêu cầu mỗi doanh nghiệp cần nộp thêm một mẫu biểu là Bảng cân đối số phát sinh. Mẫu biểu này rất quan trọng và không thể thiếu trong BCTC của kế toán viên.

Các chỉ tiêu trong BCTC đã được chuẩn hoá theo các quy định chung, giúp người đọc có cái nhìn tổng quan về Báo cáo tài chính của từng công ty. Tuy nhiên, để đọc hiểu BCTC, bạn cần có kiến thức cơ bản về tài chính và kế toán doanh nghiệp. Tùy vào mục đích, yêu cầu và sự quan tâm của bạn đối với công ty đó mà bạn có thể quan tâm tới từng mẫu biểu cụ thể trong BCTC.

Thời hạn nộp báo cáo tài chính

Theo Luật kế toán 2015, doanh nghiệp ngoài nhà nước phải nộp BCTC cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm. Đối với doanh nghiệp nhà nước, thời hạn nộp BCTC sẽ được quy định theo quý và theo năm riêng.

Cách làm báo cáo tài chính

Cách làm báo cáo tài chính được thực hiện dựa trên nguyên tắc chung nhằm làm rõ các thông tin nội dung cơ bản. Dưới đây là các bước lập báo cáo tài chính chuẩn xác:

Bước 1: Tập hợp, sắp xếp chứng từ kế toán

Chứng từ kế toán là các tài liệu phản ánh nghiệp vụ kinh tế, tài chính như hóa đơn đầu ra, hóa đơn đầu vào, sổ phụ ngân hàng, sổ quỹ, bảng chấm công, bảng lương, phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, hồ sơ tài sản, vv. Các chứng từ kế toán phát sinh hàng ngày và liên tục.

Việc đầu tiên cần làm là thu thập tất cả các chứng từ kế toán và sắp xếp chúng một cách khoa học. Đồng thời, sắp xếp chứng từ theo thứ tự thời gian trong năm tài chính.

Kế toán cần kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ và hợp pháp của chứng từ trong quá trình sắp xếp. Chứng từ gốc như hóa đơn đầu ra, đầu vào cần được kẹp cùng chứng từ hạch toán hoặc sắp xếp theo Danh mục bảng kê thuế.

Bước 2: Hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh

Dựa trên các chứng từ kế toán đã được sắp xếp cẩn thận, kế toán viên cần kiểm tra và hoàn thiện chúng để đảm bảo tính hợp lý, hợp lệ và hợp pháp theo quy định của pháp luật về kế toán và thuế.

Các phần mềm kế toán thường phân tách các phần hành kế toán riêng biệt, giúp việc hạch toán trở nên rõ ràng và dễ dàng hơn. Bạn có thể sao chép phiếu hạch toán cho các bút toán tương tự nhau hoặc cập nhật bằng các mẫu excel của phần mềm. Đặc biệt, với các bút toán hàng loạt như nhập mua vật tư hàng hóa với nhiều mã vật tư, mã hàng, kế toán có thể sử dụng cách nhập liệu trên file excel rồi “import” lên phần mềm kế toán để tiết kiệm thời gian.

Phần mềm kế toán có các chức năng tìm kiếm, sửa chữa, xóa bỏ rất nhanh chóng, tiện lợi, chính xác và thuận tiện cho việc kiểm soát, hạn chế sai sót.

Bước 3: Phân bổ, khấu hao và chi phí trả trước

Đối với tài sản cố định và chi phí trả trước, doanh nghiệp cần hạch toán rõ ràng và phân bổ thời gian và chi phí phát sinh hàng tháng hợp lý theo quy định.

Để lập báo cáo tài chính, kế toán viên cần phân loại các nghiệp vụ phát sinh theo từng tháng, từng quý để kê khai báo cáo tài chính đúng và chuẩn xác. Ngoài ra, bạn cần phân loại rõ ràng các chi phí trả trước, khấu hao tài sản cố định và các khoản ước tính khác.

Bước 4: Hạch toán các khoản ước tính, điều chỉnh

Vào cuối kỳ kế toán, nhà quản trị cần kiểm tra và điều chỉnh các khoản ước tính trên chứng từ kế toán, đảm bảo các con số trong báo cáo tài chính phản ánh đúng thực tế của doanh nghiệp và tuân thủ quy định kế toán hiện hành. Các nội dung cần hạch toán bao gồm:

  • Bút toán đánh giá chênh lệch tỷ giá cuối kỳ
  • Các khoản dự phòng phải thu khó đòi, dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự phòng giảm giá chứng khoán kinh doanh, vv.
  • Các khoản chi phí của năm cần trích trước như lương tháng 13, thưởng tết âm lịch, chi phí kiểm toán, các chi phí thường xuyên, vv.
  • Các bút toán phân loại lại khoản đầu tư, tiền gửi thấu chi, phân loại lại công nợ ngắn hạn, dài hạn, các khoản vay ngắn hạn, dài hạn, vv.
  • Các bút toán điều chỉnh sai sót (nếu có)

Bước 5: Kiểm tra đối chiếu số liệu sổ sách

Trong quá trình lên Báo cáo tài chính, việc kiểm tra rất quan trọng. Nếu số liệu hạch toán sai, BCTC sẽ không chính xác, và bạn sẽ phải rà soát lại, tìm nguyên nhân và điều chỉnh.

Đầu tiên, kiểm tra và đối chiếu số liệu kế toán từng tài khoản, giữa các tài khoản với nhau, giữa tài khoản với chứng từ thực tế phát sinh. Kiểm tra lại số dư cuối kỳ trước sang đầu kỳ này của các tài khoản có số dư (Sổ cái và Sổ chi tiết). Đối với các phần hành Công nợ, Kho hàng hóa, bạn cần kiểm tra lại số dư của từng đối tượng Khách hàng, Nhà cung cấp và kiểm tra số lượng và giá trị từng loại hàng hóa.

Tiếp theo, bạn cần nắm chắc những lưu ý trong quá trình kiểm tra soát xét các Tài khoản để lên Báo cáo tài chính.

Bước 6: Thực hiện các bút toán kết chuyển

Sau khi kiểm tra và rà soát số liệu, kế toán viên cần thực hiện các bút toán kết chuyển lãi/lỗ trong năm. Quá trình này bao gồm hạch toán các khoản doanh thu, chi phí, lỗ, lãi và đảm bảo các tài khoản từ đầu 5 đến đầu 9 không có số dư cuối kỳ.

Đối với doanh nghiệp phát sinh thuế thu nhập, bạn cần kết chuyển lần thứ nhất để xác định lãi và tính ra số thuế phải nộp. Sau đó, bạn hạch toán bổ sung ghi nhận thuế và chi phí thuế phát sinh, rồi mới tiến hành kết chuyển lại để có con số lợi nhuận cuối cùng.

Bước 7: Lên Báo cáo tài chính

Công việc cuối cùng trong quá trình lập Báo cáo tài chính là việc lên Báo cáo tài chính theo hướng dẫn quy định cụ thể. Bạn có thể tham khảo Thông tư 133/2016/TT-BTC hoặc Thông tư 200/2014/TT-BTC để biết hướng dẫn chi tiết.

Nếu bạn sử dụng phần mềm kế toán, việc lập BCTC sẽ trở nên dễ dàng hơn. Sau khi hoàn tất bước kết chuyển lãi/lỗ cuối cùng, bạn có thể xem ngay bộ BCTC trên phần mềm.

Đây là cách lập báo cáo tài chính kế toán mà bạn cần nắm được. Trong trường hợp bạn chưa có kinh nghiệm, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia để đảm bảo báo cáo tài chính được lập có giá trị thông tin hữu ích và tuân thủ theo quy định của pháp luật về kế toán.

FEATURED TOPIC