Chùa Hoa Yên – Nơi hòa hợp giữa đạo và đời trên núi Yên Tử

Để tìm về vẻ đẹp tinh khôi của thiên nhiên và tâm linh, du khách thường chọn mùa xuân hay mùa hạ để lên đỉnh núi Yên Tử. Đây là thời điểm lý tưởng với không khí trong lành và khí hậu đặc biệt của núi rừng này.

Lên đỉnh chùa Hoa Yên

Để thăm viếng chùa Hoa Yên, bạn có thể lựa chọn hai cách: đi bộ hoặc đi cáp treo. Đi cáp treo sẽ nhanh chóng và tiện lợi, chỉ mất khoảng 10 phút và 70.000 đồng để vượt quãng đường hơn 1.200m lên đến chùa. Đây là chặng cáp treo đầu tiên trên tuyến chùa Giải Oan – chùa Hoa Yên, mang lại cho du khách cảm giác ngắm nhìn toàn cảnh núi Yên Tử từ trên cao. Nếu bạn muốn thử sức bước chân trên đường đá bậc thang, bạn sẽ mất hơn một giờ đồng hồ. Mặc dù vất vả hơn, nhưng đi bộ lại mang đến cảm giác thích thú của việc chinh phục độ cao và hiểu được sự khó nhọc mà cha ông đã trải qua khi chinh phục ngọn núi này. Đồng thời, bạn cũng có thể thỏa sức ngắm nhìn cảnh quan hùng vĩ của núi rừng từ trên đỉnh, phía sau và dưới chân mình.

Bạn đang xem: Chùa Hoa Yên – Nơi hòa hợp giữa đạo và đời trên núi Yên Tử

Lịch sử và tâm linh của chùa Hoa Yên

Chùa Hoa Yên, còn được gọi là chùa Cả, tọa lạc ở độ cao 535m so với mực nước biển. Ngôi chùa này đã tồn tại từ thời nhà Lý, ban đầu mang tên là chùa Phù Vân. Khoảng 700 năm trước, chùa chỉ là một thảo am rất nhỏ, nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông thường đến giảng đạo, và được gọi là Vân Yên. Cả ba vị sư tổ của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử đều từng trụ trì tại đây. Trong thời nhà Lê, khi vua Lê Thánh Tông đi qua chùa, ông đã bắt gặp vẻ đẹp của hoa lá tươi xanh, và từ đó chùa được đổi tên thành Hoa Yên. Cảnh đẹp này còn được ghi vào thơ của Huyền Quang: “Hơi đêm phả lạnh bức rèm lan/ Xào xạc cây sân thu đã sang/ Quên đến trúc đường hương lựu tắt/ Cành thông ngời khắp dưới trăng đan”. Buổi sáng sớm, khi bình minh lên, bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp thanh và tịnh của núi rừng, cây cỏ. Điều này cũng đã được Nguyễn Trãi miêu tả trong bài thơ của ông: “Trên non Yên Tử chòm cao/ Trời mới canh năm đã sáng tinh/ Vũ trụ mắt đưa ngoài biển cả/ Nói cười người ở giữa mây xanh/ Muôn hàng giáo ngọc tre gài cửa/ Bao dải tua chân đá rủ mành/ Dấu cũ Nhân Tông vẫn còn đấy/ Mặt rồng thấy giữa ánh quang minh” (Đề chùa Hoa Yên núi Yên Tử).

Vẻ đẹp tâm linh và kiến trúc độc đáo

Một điều khiến chúng tôi cảm thấy thú vị khi đến đây là ba cây đại cổ thụ đã hơn 700 tuổi. Cây đại còn được gọi là cây hoa sứ, nhưng tôi thích gọi nó là cây đại hơn vì vẻ oai phong của nó. Gốc cây vươn lên cao, như đã vượt qua biết bao khó khăn và gian truân của thời gian. Cây đứng vững như người anh hùng kiên cường giữa cuộc giao tranh. Vào mùa, hoa đại nở trắng xóa, tô điểm cho không gian yên tịnh của chốn thiền môn. Nơi đây cũng là nơi xảy ra câu chuyện oan trái giữa Huyền Quang và cung phi Điểm Bích. Theo câu chuyện, Huyền Quang (1254-1334) là một thanh niên tài hoa, thông tuệ, nhưng đã từ bỏ vinh hoa phú quý để trở thành trụ trì chùa Hoa Yên. Sự sớm tu hành của ông đã tạo ra nghi ngờ trong lòng người đời và cả vua Trần Anh Tông. Vua quyết định sai cung nữ Điểm Bích đến chùa cám dỗ ông. Vua yêu cầu Điểm Bích phải lấy được Kim tử, vật chứng chứng minh sự sai lầm của Huyền Quang. Khi không thể dụ dỗ được, Điểm Bích nói dối rằng cha ông là quan thu thuế và đã bị cướp sạch tiền bạc. Nếu không trả lại, cả gia đình sẽ bị buộc tội. Với lòng từ bi, Huyền Quang đã lấy Kim tử mà vua đã ban tặng và trao cho Điểm Bích. Ngay lập tức, Điểm Bích trở về cung với ý đồ xảo quyệt. Vua tổ chức đại lễ, mời Huyền Quang đến làm chủ lễ. Để tỏa sáng sự trong sạch của mình, ông đứng lên ngửa mặt rồi niệm chú. Bất ngờ, gió thổi mạnh, mây kéo đến che phủ trời, lễ vật bị cuốn đi. Vì thấy sức mạnh tâm linh của Huyền Quang, ai cũng sợ hãi. Vua lạy tạ lỗi với sư và trừng phạt Điểm Bích. Câu chuyện này tạo nên một vẻ đẹp huyền thoại – tôn giáo và mang đến sự lung linh cho chùa Hoa Yên.

Kiến trúc và di vật đáng quý

Chùa Hoa Yên hiện nay được xây dựng trong thời nhà Nguyễn với kiến trúc 5 gian hình chữ Đinh. Theo quan niệm dân gian, chùa Hoa Yên tọa lạc ở nơi đầu rồng, đôi mắt của rồng là nơi đặt tháp tổ. Hai dãy núi hai bên như những cánh tay rồng ôm lấy con đường hành hương của du khách. Trong khuôn viên chùa, bạn có thể tìm thấy nhiều di vật quý giá như tượng Phật, bia đá, gạch cổ, ngói mũi hài, bát hương đá… Tất cả những di vật này mang dấu ấn của niềm tin vào thời đại hoàng kim đã qua, đặc biệt là thời Trần. Năm 2002, chùa Hoa Yên đã được tôn tạo lại với kiến trúc bên trong là chữ “Công” và bên ngoài là chữ “Quốc”. Chùa bao gồm nhà thờ tổ, hành lang ở hai bên, trống và chuông chùa, tất cả đều được mô phỏng theo kiến trúc đời Trần. Trước tòa Tam bảo, có một lầu hương bằng đồng cổ, rất cổ kính. Phía sau chùa Hoa Yên là chùa Phổ Đà Quan Âm Bồ Tát, nhưng hiện chỉ còn lại phế tích. Gần chùa Hoa Yên có vườn tháp Huệ Quang với 97 ngọn tháp bằng gạch hoặc đắp đất kề nhau, tạo thành một quần thể. Trung tâm của quần thể tháp Huệ Quang là lăng Quy Đức, nơi an nghỉ của Điều Ngự giác hoàng Trúc Lâm đệ nhất Tổ Trần Nhân Tông. Trong lăng, có tượng Trần Nhân Tông ngồi thiền, mặc áo cà sa và tỏa ra sự thanh thản tự tại của một thiền sư đã đạt đạo. Quần thể tháp Huệ Quang không gợi lên cảm giác u tối của cái chết và nơi tịch lặng đáng sợ ở cõi bên kia, mà luôn tràn đầy tình yêu thương.

Chùa Hoa Yên là một phần không thể thiếu trong quần thể kiến trúc văn hóa tâm linh Yên Tử, một địa điểm mà mỗi du khách đều muốn viếng thăm khi hành hương về đất Phật.

Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Kinh nghiệm sống