Hiệu ứng gây màu đặc trưng khi dung dịch Iot tác dụng với hồ tinh bột

Nhắc đến hiện tượng xảy ra khi dung dịch Iot tác dụng với hồ tinh bột, chúng ta không thể không nhắc đến một hiệu ứng đặc trưng và thú vị. Đây là nội dung được tổng hợp từ chương trình giảng dạy môn Hóa học lớp 9. Hy vọng bài viết này sẽ có ích trong quá trình học tập và giảng dạy.

Hồ tinh bột

Khái niệm:

• Tinh bột là chất rắn màu trắng, không tan trong nước. Khi được nung từ 65oC trở lên, tinh bột sẽ chuyển thành dung dịch keo, gọi là hồ tinh bột.
• Tinh bột tồn tại trong nhiều nguồn thực phẩm như ngũ cốc, củ (khoai, sắn), quả (táo, chuối, …)

Cấu trúc phân tử:

• Tinh bột bao gồm hai polisaccarit là amilozơ và amilopectin. Cả hai có cùng công thức phân tử (C6H10O5)n, với gốc alpha-glucozơ Amilozơ chiếm 20-30% khối lượng tinh bột. Trong phân tử amilozơ, các gốc alpha-glucozơ nối với nhau bằng liên kết alpha-1,4-glicozit tạo thành chuỗi dài không phân nhánh. Phân tử amilozơ có dạng xoắn lò xo.
• Tinh bột được tổng hợp từ cây xanh qua quá trình quang hợp.

Tính chất hóa học:

• Tinh bột có khả năng tạo thành dung dịch tráng bạc sau phản ứng thủy phân với axit vô cơ.
• Trong công nghiệp, tinh bột được sử dụng để sản xuất bánh kẹo, glucozơ và hồ dán.
• Trong cơ thể người, tinh bột được phân cắt thành glucozơ nhờ các enzym trong nước bọt và ruột non.

Iot

Khái niệm:

• I-ốt là một nguyên tố vi lượng cần thiết cho con người. Cơ thể không tự tổng hợp I-ốt nên chúng ta cần bổ sung từ thức ăn. I-ốt có thể tìm thấy trong tảo biển, rau chân vịt và một số loại hải sản. Tuy nhiên, nguồn cung cấp chính cho con người là muối I-ốt.
• Iot còn được gọi là một loại halogen, kí hiệu là I.

Tính chất vật lý:

• Iot là tinh thể màu đen tím, có vẻ sáng giống kim loại.
• Khi đun nóng, Iot không nóng chảy mà trở thành hơi. Khi làm lạnh, hơi Iot chuyển thành tinh thể mà không thông qua trạng thái lỏng.
• Iot ít tan trong nước, nhưng tan tốt trong dung môi hữu cơ.

Tính chất hóa học:

• Iot có khả năng oxi hóa nhiều kim loại khi được đun nóng hoặc có xúc tác.
• Iot phản ứng với hidro tạo thành khí Hiđro Iotua, phản ứng này diễn ra thuận nghịch ở nhiệt độ cao và có xúc tác. Hiđro Iotua có thể tan trong nước tạo thành axit Iothidric, một axit mạnh hơn axit clohidric, bromhidric.
• Iot ít phản ứng với nước.
• Iot có tính oxi hóa kém hơn clor và brom, nên bị clor và brom đẩy ra khỏi muối.
• Axit HI có tính khử mạnh, có thể khử axit H2SO4 đặc.
• Iot có tính chất đặc trưng, tác dụng với hồ tinh bột tạo ra hợp chất màu xanh.

Giải thích hiện tượng hồ tinh bột với Iot

Để giải thích hiện tượng trên, chúng ta có thể sử dụng một thí nghiệm đơn giản với hồ tinh bột và Iot.

Bạn đang xem: Hiệu ứng gây màu đặc trưng khi dung dịch Iot tác dụng với hồ tinh bột

• Thí nghiệm:

  • Cho 1-2ml hồ tinh bột vào ống nghiệm.
  • Nhỏ vài giọt dung dịch Iot vào ống nghiệm.
  • Đun nóng và để nguội.

• Quan sát và giải thích hiện tượng:

  • Khi cho dung dịch Iot vào hồ tinh bột, dung dịch sẽ có màu xanh. Khi đun nóng, Iot sẽ được giải phóng từ phân tử tinh bột, làm mất màu xanh tím. Khi để nguội, Iot lại được hấp thụ trở lại, làm cho dung dịch có màu xanh.
  • Điều này xảy ra vì phân tử tinh bột hấp thụ Iot, tạo ra dung dịch có màu xanh. Khi đun nóng, Iot bị giải phóng ra khỏi phân tử tinh bột, làm mất màu xanh tím. Khi để nguội, Iot lại được hấp thụ trở lại, làm cho dung dịch có màu xanh.

Ngoài việc nêu hiện tượng này, Izumi.Edu.VN còn cung cấp nhiều thông tin hữu ích khác về Hóa học lớp 9. Hãy tham khảo thêm để hoàn thiện kiến thức của bạn!

Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Kiến thức chung