Lý luận dạy học: Mô hình, đối tượng, nhiệm vụ không thể bỏ qua

Chào các bạn yêu thích giáo dục! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về lý luận dạy học – một chủ đề không thể bỏ qua đối với những ai yêu thích sự trao đổi kiến thức và truyền đạt thông tin một cách hiệu quả. Hãy cùng Izumi.Edu.VN khám phá mô hình, đối tượng và nhiệm vụ của lý luận dạy học!

Bạn đang xem: Lý luận dạy học: Mô hình, đối tượng, nhiệm vụ không thể bỏ qua

Lý luận dạy học là gì?

Lý luận dạy học là một bộ phận cực kỳ quan trọng của khoa học giáo dục. Nó đã được hình thành và phát triển theo thời gian, trở thành một môn khoa học độc lập trong hệ thống giáo dục. Lý luận dạy học chính là khoa học về hoạt động dạy và học, những qui luật và nguyên tắc cho toàn bộ quá trình này.

Trên thế giới, có nhiều trường phái lý luận dạy học khác nhau, phù hợp với từng mục đích và quan điểm của trường phái đó. Tuy nhiên, tất cả đều nhằm mục đích nghiên cứu và xây dựng một lý luận phục vụ cho hoạt động dạy và học. Mỗi mô hình lý luận dạy học có những đặc điểm riêng biệt của mình.

Mô hình lý luận dạy học là gì?

Mô hình lý luận dạy học là một lý thuyết phân tích và mô hình hóa hoạt động dạy học, áp dụng cho cả trong và ngoài trường học. Nó đưa ra các điều kiện, khả năng và giới hạn của việc dạy và học. Mô hình lý luận dạy học đại diện cho một trường phái lý luận hoặc có thể là sự kết hợp của nhiều trường phái lý luận.

Hiện nay trên thế giới có nhiều mô hình lý luận dạy học chính như:

• Mô hình lý luận dạy học biện chứng (dialectic)
• Mô hình lý luận dạy học lý thuyết thông tin (informativ)
• Mô hình lý luận quan điểm điều khiển (cybernetiv)
• Mô hình lý luận dạy học lý thuyết học tập (learn theorie)
• Mô hình lý luận dạy học thực dụng (pragmatismus)
• Mô hình lấy giáo viên, học sinh làm trung tâm

Tính chất cơ bản nhất để phân biệt sự khác nhau giữa các mô hình lý luận dạy học là mối quan hệ giữa học sinh, giáo viên và nội dung dạy học.

Đối tượng nghiên cứu của lý luận dạy học

Đối tượng nghiên cứu của lý luận dạy học chính là quá trình dạy học, cụ thể là nghiên cứu các yếu tố liên quan đến quá trình này như bản chất, qui luật, mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện đánh giá trong hoạt động dạy và học.

Nhiệm vụ của lý luận dạy học

Nhiệm vụ chính của lý luận dạy học là nghiên cứu và phân tích quy trình dạy học, để tìm ra các bản chất và qui luật của quá trình này. Lý luận dạy học cũng phải đáp ứng nhu cầu dạy và học trong các điều kiện và đặc thù khoa học khác nhau. Nó cũng giúp giải quyết các vấn đề cơ bản liên quan đến dạy học thông qua sự thống nhất và hợp tác giữa lý luận dạy học đại cương và lý luận dạy học chuyên biệt.

Cụ thể, nội dung nghiên cứu của lý luận dạy học trong dạy chuyên nghiệp bao gồm:

• Mục tiêu và nhiệm vụ của quá trình dạy học
• Nội dung dạy học
• Quy luật dạy học
• Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học
• Tổ chức dạy học
• Quá trình dạy lý thuyết và thực hành

Tính hai mặt của Lý luận dạy học

Lý luận dạy học luôn có tính hai mặt. Đó là hai nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản đi đôi với nhau. Một nhiệm vụ là nghiên cứu xác định thực trạng dạy học, tức là hiểu về tình hình dạy học hiện tại. Nhiệm vụ còn lại là nghiên cứu định hướng dạy học, tức là tìm hiểu cách dạy học cần phải diễn ra như thế nào.

Việc nghiên cứu xác định thực trạng dạy học đòi hỏi sự quan sát, phân tích và kiểm chứng. Nghiên cứu này đôi khi gặp khó khăn vì dạy học là một quá trình phức tạp và có nhiều yếu tố ảnh hưởng. Do đó, việc nghiên cứu chỉ có thể hiểu biết phần nào về mối quan hệ giữa các yếu tố hoặc tính chất của một yếu tố, chứ không thể đưa ra được tất cả các mối quan hệ biện chứng. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu này là cơ sở để áp dụng tri thức vào thực tiễn dạy học và tác động vào quá trình dạy học.

Nghiên cứu định hướng dạy học là một phần quan trọng của lý luận dạy học. Nó được thể hiện qua việc đưa ra các chương trình, mô hình, phương pháp đào tạo và dạy học. Điều này đảm bảo quá trình dạy học có mục tiêu rõ ràng và hiệu quả.

Một số quan điểm của lý luận dạy học

Qua thời gian, nhiều nhà sư phạm đã đóng góp vào lĩnh vực lý luận dạy học bằng những quan điểm riêng của họ. Dưới đây là một số nhà sư phạm và quan điểm của họ:

• Komensky (1592 – 1670): Với hai tác phẩm “Great Didactic” và “Orbis Pictus”, ông cho rằng học chữ phải kết hợp với sự trực tiếp với thực tế, học dựa trên trải nghiệm thiên nhiên. Ông cũng đề cao việc dạy nghề.

• Jean Jacques Rousseau (1712 – 1778): Người ta xem ông là một trong những nhà sư phạm và nhà xã hội gây ra cuộc cách mạng giáo dục ở Pháp. Ông tin rằng dạy học là phát triển các giác quan và nền tảng của sự hiểu biết là trực giác và ngôn ngữ.

• Johann Heinrich Pestalozzi (1746 – 1827): Ông cũng là một nhà sư phạm nổi tiếng, cho rằng dạy học là nghệ thuật nâng cao lòng khát vọng của con người. Ông đặc biệt chú trọng vào thực tế cuộc sống và giáo dục nghề nghiệp.

Dưới sự đóng góp của những nhà sư phạm này và nhiều người khác, lý luận dạy học ngày càng phát triển và cung cấp những kiến thức quý giá cho việc truyền đạt và tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả.

Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về lý luận dạy học, mô hình, đối tượng và nhiệm vụ của nó. Hãy duy trì sự đam mê và tìm hiểu thêm về các chủ đề giáo dục hấp dẫn tại Izumi.Edu.VN nhé!

Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Tin Tức