Thân – Khẩu – Ý: Tương quan giữa tác hại và lợi ích

Khi nói đến Tam Tự Tánh, chúng ta thường nghĩ đến ba khía cạnh quan trọng: Thân, Khẩu và Ý. Nhưng liệu có quan hệ gì giữa chúng và sự tác động của chúng đến cuộc sống chúng ta? Hãy cùng tìm hiểu để hiểu rõ hơn về tương quan giữa tác hại và lợi ích của Tam Tự Tánh.

Có thể bạn quan tâm

Thân: Môi trường vật chất của ta

Thân là môi trường vật chất mà ta sinh sống. Nó thành hình từ tứ đại (Đất, Nước, Gió, Lửa) và tạo nên một thế giới nhỏ trong đó ta tồn tại. Tuy nhiên, thân mình chỉ là điều kiện cơ bản, không đủ để xác định tính chất tốt hay xấu của hành động mà ta tạo ra. Đó là quá trình tiếp xúc trần, tác động của cảm giác trực tiếp từ những gì xảy ra xung quanh.

Bạn đang xem: Thân – Khẩu – Ý: Tương quan giữa tác hại và lợi ích

Khẩu: Ngôn ngữ là phương tiện cho đạo đức

Khẩu là một phần quan trọng của cơ thể, đặc biệt trong việc thể hiện đạo đức thông qua ngôn ngữ. Khẩu được xem là phương tiện tạo lợi ích cho đời sống, giúp xoa dịu nỗi đau và giúp người khác. Nhiệm vụ của khẩu là truyền đạt, giải thích và sử dụng mọi hình thức ngôn ngữ để tạo cảm giác cho mọi người.

Ý: Ý thức là tinh vi và quan trọng

Ý là một trong sáu căn của con người. Ý thức là khả năng suy nghĩ, tính toán và tạo nghiệp tốt hay xấu. Ý cũng có khả năng phân biệt và hiểu biết. Ý có công năng chấp nhận và phê phán. Ý có khả năng điều khiển, tác động và dẫn dắt. Ý hoạt động trên toàn cầu và ảnh hưởng lên mọi sự vật.

Khẩu mà thiếu ý thì ngôn ngữ vô nghĩa, thân và khẩu là điều kiện cho ý tạo thiện, bất thiện.

Tam Tự Tánh trong Phật giáo

Tam Tự Tánh là ba lĩnh vực khác nhau nhưng mật thiết quan hệ với nhau. Thân hành động nhưng không có ý tác động vào thì hành động không có kết quả. Ngôn ngữ chỉ có ý mới mang ý nghĩa, và thân và khẩu là điều kiện để ý tạo ra những hành động tốt hay xấu.

Trước khi Đức Phật xuất hiện, Ấn Độ đã có hơn 90 giáo phái khác nhau, hầu hết đều coi trọng vấn đề nghiệp. Họ cho rằng thân mới tạo ra nghiệp tử trọng, vì vậy để trừng phạt thân, xuất hiện các phương pháp như lẻo thể, đứng một chân để hành hung thân thể để làm sạch tâm hồn. Tuy nhiên, Đức Phật lại nói “Chỉ có ý mới tạo ra nghiệp ác, không phải thân, không phải khẩu” và tại sao lại như vậy? Vì hành động của thân chính là hành động của ý, hành động của khẩu cũng chính là hành động của ý. Nếu chỉ có tai mà không có tác động của ý, thì khi nghe âm thanh, không thể phân biệt được âm thanh đó là gì. Chỉ khi ý tác động, tai mới trở thành tỷ thức và nhận biết được sự phân biệt.

Tác hại của thân và khẩu thì ý là nơi chi phối.

Làm thế nào để tránh tạo nghiệp bằng khẩu

Một câu chuyện trong Kinh Phật kể về một người bệnh, từ chối nước lạnh và chỉ uống nước nóng. Thế nhưng, liệu hành động đó mang lại sự tái sinh tại nơi nào? Đức Phật đã trả lời rằng, người đó tái sinh tại chỗ có ý. Vì người đó chấp nhận ý. Nếu người đó không chấp nhận ý, hành động đó sẽ không mang lại lợi ích. Tương tự, khi thân và khẩu mang lại lợi ích, ý là nơi chi phối. Ý chỉ khi nào được hành động của thân và khẩu thọ hiện, của sự tự thân và tha nhân, ý mới tỏa sáng và khắc phục khổ đau.