Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính: ĐƠN GIẢN & HIỆU QUẢ

Bạn đã bao giờ tự hỏi cách đọc báo cáo tài chính? Liệu đó có phải là việc khó không? Hãy để MISA MeInvoice hướng dẫn cho bạn những cách đọc báo cáo tài chính đơn giản nhất.

Có thể bạn quan tâm

Trước khi tìm hiểu cách đọc báo cáo tài chính, hãy làm quen với những thông tin cần biết về báo cáo tài chính trong bài viết này.

Bạn đang xem: Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính: ĐƠN GIẢN & HIỆU QUẢ

1. Tầm quan trọng của việc đọc hiểu báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính là công cụ thống kê và phản ánh mọi hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm cả quản lý ngân sách. Điều này đồng nghĩa với việc báo cáo tài chính không chỉ quan trọng với doanh nghiệp mà còn là cơ sở đánh giá của cơ quan nhà nước và đối tác. Cụ thể:

Đối với chủ doanh nghiệp: Đọc báo cáo tài chính để nắm vững tình hình tài chính, điểm mạnh và yếu để đưa ra các biện pháp tối ưu hóa quản lý tài chính.
Đối với ngân hàng: Đọc báo cáo tài chính để hiểu “sức khỏe” tài chính của doanh nghiệp, cơ cấu nguồn vốn, doanh thu, tỷ suất lợi nhuận để xem xét cho vay.
Đối với nhà đầu tư: Sử dụng báo cáo tài chính để tìm hiểu doanh nghiệp, xác định tỷ suất sinh lời, mức rủi ro để đưa ra quyết định đầu tư.
Đối với cơ quan nhà nước: Phát hiện rủi ro tiềm ẩn, ngăn chặn sai phạm, quản lý tốt hoạt động của doanh nghiệp.

2. Báo cáo tài chính bao gồm những phần nào?

Theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC, một báo cáo tài chính gồm:

✅ Các tờ khai quyết toán thuế:

Tờ khai quyết toán thuế TNDN.
Tờ khai quyết toán thuế TNCN.

✅ Bộ báo cáo tài chính:

Bảng cân đối kế toán (mẫu số B01-DN)
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (mẫu số B02-DN)
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (mẫu số B03-DN)
Bảng cân đối tài khoản

✅ Phụ lục đi kèm:

Thuyết minh báo cáo tài chính (mẫu số B09-DN)
Tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước

✅ Nội dung báo cáo tài chính:
Trên bản báo cáo tài chính, cần cung cấp thông tin cụ thể về:

Tài sản
Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu
Doanh thu, thu nhập khác, chi phí kinh doanh
Lãi, lỗ và phân chia kết quả kinh doanh
Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước
Tài sản khác có liên quan đến đơn vị
Luồng tiền ra vào, luân chuyển tiền tệ.

3. Hướng dẫn cách đọc hiểu báo cáo tài chính doanh nghiệp

3.1. Xem ý kiến của Kiểm toán viên

Ý kiến của Kiểm toán viên là phần nội dung quan trọng nhất cần xem đầu tiên. Bởi vì thông tin trong báo cáo tài chính sẽ không có ý nghĩa nếu không được Kiểm toán viên đánh giá tính trung thực của chúng.

Có 4 mức độ đánh giá của kiểm toán viên:

Chấp nhận toàn phần: Báo cáo tài chính trung thực, hợp lý và không có sai sót, bạn có thể sử dụng để báo cáo và phân tích.
Ngoại trừ: Một phần thông tin không được thu thập đủ để xác thực hoặc một số thông tin không rõ ràng do không tuân thủ các quy tắc hoặc thiếu thông tin thuyết minh.
Không chấp nhận: Báo cáo không trung thực hoặc không hợp lý.
Từ chối: Kiểm toán viên từ chối đưa ra ý kiến vì không thu thập đủ thông tin để đánh giá tính trung thực.

3.2. Cách đọc hiểu bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán là một phần quan trọng thể hiện tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Để đọc bảng cân đối kế toán, bạn thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Liệt kê các hạng mục chính trong Tài sản và Nguồn vốn.
Bước 2: Tính tỷ lệ của các khoản này trong Tài sản và Nguồn vốn, cùng với sự thay đổi của chúng tại thời điểm báo cáo.
Bước 3: Ghi chú lại các khoản chiếm tỷ trọng lớn hoặc có biến động lớn về mặt giá trị tại thời điểm báo cáo.

Trên bảng cân đối kế toán, có 2 tài khoản quan trọng cần lưu ý là tài khoản 131 và 331, xác định công nợ phải thu của khách hàng và công nợ phải trả phía nhà cung cấp có khớp nhau hay không. Cụ thể:

Tài khoản 131, 331 giảm so với cùng kỳ được đánh giá tốt.
Tài khoản 131 không được chiếm tỷ trọng quá cao trong phần tài sản.
Tài khoản 331 không được chiếm tỷ trọng quá cao trong phần vốn chủ sở hữu.

3.3. Cách đọc báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Để đọc báo cáo kết quả kinh doanh, bạn cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Tách riêng khoản doanh thu và chi phí của doanh nghiệp.
Bước 2: Xác định tỷ trọng của từng khoản doanh thu trong tổng doanh thu và khoản chi phí trong tổng chi phí, so sánh sự thay đổi của doanh thu, chi phí với cùng kỳ.
Bước 3: Quan sát, phân tích và đánh giá sự thay đổi doanh thu, chi phí của doanh nghiệp.

3.4. Cách đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Bằng cách đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ, bạn sẽ biết vòng quay luân chuyển của nguồn vốn, khả năng thu hồi vốn nhanh hay chậm:

Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: Thanh toán cho nhà cung cấp, thu từ khách hàng, thanh toán cho người lao động, nộp thuế, trả lãi ngân hàng,… Dòng tiền này bao gồm lượng tiền do chính doanh nghiệp làm ra, không phải là khoản huy động hay đi vay nợ.
Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: Là dòng tiền có nguồn gốc từ hoạt động đầu tư, mua sắm hay thanh lý tài sản cố định hoặc tài sản dài hạn của doanh nghiệp.
Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Là dòng tiền liên quan đến việc tăng hoặc giảm vốn chủ sở hữu và hoạt động vay nợ của doanh nghiệp.

Lưu ý khi đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ:

Trừ dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, các dòng tiền từ hoạt động đầu tư và tài chính đều “tăng” trong kỳ hiện tại và “giảm” trong kỳ tương lai hoặc ngược lại.
Phần trọng tâm cần nghiên cứu là việc lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh, bởi điều này phản ánh khả năng tạo tiền trong thực tế của doanh nghiệp.
Tiền và các khoản tương đương tiền vào cuối kỳ có thể “giảm” so với kỳ trước, nhưng điều này không phải lúc nào cũng là dấu hiệu xấu vì doanh nghiệp có thể đã thanh toán các khoản nợ trước đó.

3.5. Cách đọc thuyết minh báo cáo tài chính

Bản thuyết minh báo cáo tài chính giải trình chi tiết các dữ liệu, thông số có trong báo cáo. Các nội dung trong bản thuyết minh bao gồm:

Đặc điểm hoạt động của công ty.
Kỳ kế toán và đơn vị tiền tệ được sử dụng trong kỳ.
Các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán được sử dụng trong kỳ.
Các chính sách kế toán áp dụng bởi doanh nghiệp.
Thông tin bổ sung cho các mục trong bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

3.6. Đưa ra phân tích báo cáo tài chính

Sau khi đọc hiểu báo cáo tài chính, bạn có thể đưa ra các phân tích báo cáo tài chính như:

Khả năng thanh toán của doanh nghiệp
Đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp
Đánh giá khả năng sinh lợi, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
Đánh giá năng lực tài chính và chất lượng dòng tiền của doanh nghiệp

Từ đó, giúp chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư đưa ra các quyết định tài chính chính xác nhất.

4. Lưu ý khi đọc báo cáo tài chính

Khi xem báo cáo tài chính, bạn cần lưu ý 8 dấu hiệu sau có thể là “điểm đen” trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp:

Tăng tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu: Điều này cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng nợ nhiều hơn so với tài sản của họ. Đây là điều lo ngại đặc biệt khi tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu vượt quá 100%.
Doanh thu liên tục giảm qua nhiều năm: Điều này cho thấy doanh nghiệp đang kinh doanh không hiệu quả.
Chi phí bất thường trong khoản “Chi phí khác” trên bảng cân đối kế toán: Các khoản “Chi phí khác” có giá trị lớn và bất thường, bạn cần xác định nguyên nhân và xem liệu vấn đề này có tái diễn hay không trong tương lai.
Lưu chuyển tiền không ổn định: Điều này cho thấy cách ghi nhận lưu chuyển tiền không chính xác so với hoạt động kinh doanh thực tế.
Tăng khoản phải thu và hàng tồn kho liên quan đến doanh thu: Điều này có nghĩa là công ty đặt cược vào những khoản tiền không mang lại lợi nhuận.
Liên tục phát hành cổ phiếu: Điều này có thể làm giảm giá trị công ty vì khi doanh nghiệp liên tục phát hành cổ phiếu, số lượng cổ phiếu tăng hàng năm có thể là dấu hiệu của giá trị cổ phiếu giảm.
Nợ vay luôn cao hơn tài sản bảo đảm: Điều này có thể là dấu hiệu của việc sử dụng đòn bẩy quá mức.
Giảm biên lợi nhuận gộp: Điều này chứng tỏ tình hình kinh doanh của doanh nghiệp đang không tốt.

Đó là những thông tin liên quan đến cách đọc báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Đồng thời, để giúp bạn quản lý tình hình sử dụng hóa đơn một cách nhanh chóng và chính xác, Izumi.Edu.VN đã phát triển phần mềm hóa đơn điện tử MeInvoice.

MeInvoice đáp ứng đầy đủ các tiêu chí và yêu cầu theo Thông tư 78/2021/TT-BTC và có thể kết nối trực tiếp với Tổng Cục Thuế. Qua đó, giúp diễn ra quá trình thông báo phát hành hóa đơn của khách hàng nhanh chóng, tiện lợi hơn và tăng tính tin cậy, tính pháp lý cho hóa đơn của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp và kế toán viên quan tâm đến phần mềm MeInvoice và có nhu cầu dùng thử MIỄN PHÍ phần mềm với đầy đủ tính năng trong 7 ngày, vui lòng ĐĂNG KÝ tại Izumi.Edu.VN.

Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Biểu mẫu