Nguyễn Trãi – Nhà văn thiền tài của dân tộc Việt

Nguyễn Trãi – một nhà văn thiền giàu tài năng và tình yêu đất nước, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử dân tộc. Sinh vào năm 1380 và qua đời năm 1442, ông đã trải qua nhiều thăng trầm trong cuộc sống, từ thời Trần, qua thời Hồ, đến thời Lê.

Hành trình đầy biến động

Tuổi thơ gắn bó với Côn Sơn

Cha của Nguyễn Trãi là Nguyễn Ứng Long, còn được biết đến với hiệu là Nguyễn Phi Khanh. Họ gốc từ xã Chi Ngại, huyện Chí Linh, Hải Dương, sau đó chuyển đến làng Nhị Khê, huyện Thường Tín, Hà Tây cũ. Cha ông là một người có tài văn chương và được Trần Nguyên Đán gả con cho. Tuy nhiên, ông không được làm quan và trở về quê dạy học.

Năm 1385, ông ngoại của Nguyễn Trãi, Trần Nguyên Đán, chạy trốn và tìm ẩn ở Côn Sơn, sát cạnh biển Đông. Nguyễn Trãi cùng cha cậu đã đi cùng, và từ đó, đất nước biển đảo này đã trở thành nơi gắn bó với tâm hồn của Nguyễn Trãi từ nhỏ.

Vận mệnh gắn kết với Lê Lợi

Năm 1390, sau khi ông ngoại mất, Nguyễn Trãi trở về sống với cha. Sau khi Hồ Quý Li chiếm đoạt ngôi nhà Trần, lập nhà Hồ và mở khoa thi, Nguyễn Trãi đã đỗ Thái học sinh vào năm 1400.

Tuy nhiên, khi quân Minh xâm lược vào năm 1407, cả cha và con của Nguyễn Trãi đều bị bắt. Ông lúc đó đã quyết định theo cha để tỏ lòng trung thành với đất nước. Nhưng cha Nguyễn Trãi khuyên con trở về và tìm cách đánh đuổi quân Minh, trả thù cho cha. Trên đường trở về, Nguyễn Trãi bị quân Minh bắt và bị giam cầm ở thành Đông Quan. Dù bị mua chuộc ra làm quan cho quân Minh, ông vẫn kiên trì từ chối.

Người trù hoạch và tư tưởng cách mạng

Năm 1417, Nguyễn Trãi trốn khỏi Đông Quan và tìm đường giúp Lê Lợi, vị vua vĩ đại của nước ta. Ông đã viết cuốn Bình Ngô sách và dâng lên cho Lê Lợi. Trong cuộc kháng chiến chống quân Minh, Nguyễn Trãi trở thành một chiến lược gia xuất sắc, đứng đầu trong việc lập kế hoạch quân sự cho Lê Lợi. Ông cũng đại diện Lê Lợi giao dịch và trở thành người có uy tín cao trong triều đình.

Năm 1427, cuộc kháng chiến đã đạt được chiến thắng lớn và đánh đổ quân Minh. Nguyễn Trãi đã góp phần quan trọng trong việc giành lại độc lập cho đất nước.

Tận hiến vì đất nước

Những năm sau đó, Nguyễn Trãi đã tiếp tục đóng góp sự hiểu biết và kinh nghiệm của mình để giúp Lê Lợi trong việc trị vì đất nước. Ông viết chiếu cầu hiền tài vào năm 1429 và chiếu chống quan đại thần tham lam, lười biếng vào năm 1430.

Tuy nhiên, sau đó, triều đình bắt đầu rơi vào sự phân chia và bất đồng, đặc biệt là một số quan thần bị vu cáo. Nguyễn Trãi không thể chịu đựng điều này và quyết định lui về ẩn cư tại Côn Sơn. Dù đã ngoài tuổi già, ông vẫn không ngừng lo lắng cho sự thịnh vượng của đất nước.

Năm 1440, vua Lê Thái Tông đã mời ông trở lại làm quan với tư cách là chủ khảo kì thi hội. Trong thời gian này, Nguyễn Trãi đã có vợ là Nguyễn Thị Lộ, được bổ nhiệm làm quan Lễ nghi nữ học sĩ và trông coi việc dạy bảo, học hành của các cung nữ.

Năm 1442, Lê Thái Tông đi thăm Côn Sơn của Nguyễn Trãi, nhưng trên đường trở về, vua đột ngột qua đời tại vườn vải (Lệ Chi viên). Sau đó, triều đình đã buộc tội Nguyễn Trãi với tội danh mưu sát vua và đày ông vào tru di tam tộc.

Kết thúc huyền thoại

Nguyễn Trãi, người được biết đến là một nhà văn thiền tài và nhà chiến lược xuất sắc của dân tộc, đã để lại một di sản văn học vô cùng quý giá. Dù đã qua đời, tác phẩm và công lao của ông vẫn sống mãi trong lòng những người yêu nước và là nguồn cảm hứng cho các thế hệ sau.

Đọc thêm về Nguyễn Trãi tại Izumi.Edu.VN.

FEATURED TOPIC