Giá trị thặng dư trong kinh tế và những điều thú vị xung quanh nó

Nếu bạn đã từng nghe thấy về các học thuyết về kinh tế, chắc chắn bạn đã biết đến khái niệm “giá trị thặng dư” là gì. Đối với chủ nghĩa tư bản, giá trị thặng dư là điều kiện để tồn tại và phát triển của quan hệ sản xuất tư bản. Thế nhưng, giá trị thặng dư là gì, nó ra đời như thế nào và có những đặc điểm gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này!

1. Giá trị thặng dư là gì?

  • Theo nhà triết gia Karl Marx, giá trị thặng dư là phần giá trị được tạo ra bởi người lao động và vượt quá giá trị sức lao động của họ, sau đó bị nhà tư bản chiếm đoạt.

  • Khi nhà tư bản đầu tư tiền vào nguyên vật liệu để sản xuất, mục đích của họ là chiếm đoạt giá trị thặng dư, tức là số tiền thu được vượt quá số tiền đã bỏ ra.

  • Người lao động trong quá trình làm việc tạo ra nhiều giá trị hơn so với tiền công mà họ nhận được.

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị thặng dư

Để hiểu rõ hơn về giá trị thặng dư là gì, chúng ta cần phải nắm được những yếu tố ảnh hưởng đến nó. Các yếu tố này bao gồm:

  • Năng suất lao động: Số lượng sản phẩm mà người lao động tạo ra trong một khoảng thời gian nhất định.

  • Thời gian lao động: Khoảng thời gian người lao động cần để tạo ra một lượng sản phẩm trong điều kiện sản xuất bình thường.

  • Cường độ lao động: Sự hao phí về trí lực và sức lực của người lao động khi làm việc trong một khoảng thời gian nhất định để tạo ra sản phẩm.

  • Những yếu tố khác: Bao gồm công nghệ sản xuất, thiết bị, máy móc, vốn đầu tư và trình độ quản lý.

3. Các phương pháp sản xuất giá trị thặng dư

Có ba phương pháp chính để sản xuất giá trị thặng dư:

  • Phương pháp sản xuất tuyệt đối: Giá trị thặng dư tuyệt đối được tạo ra bằng cách kéo dài thời gian lao động nhiều hơn thời gian cần thiết để tạo ra sản phẩm. Phương pháp này được sử dụng nhiều nhất trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa tư bản.

  • Phương pháp sản xuất tương đối: Giá trị thặng dư tương đối được tạo ra bằng cách rút ngắn thời gian lao động tối thiểu trong điều kiện tăng năng suất lao động.

  • Phương pháp sản xuất siêu ngạch: Giá trị thặng dư siêu ngạch là phần giá trị thặng dư vượt trội hơn so với giá trị thặng dư bình thường của xã hội. Phương pháp này tập trung vào áp dụng khoa học, kỹ thuật để tăng năng suất lao động cá nhân.

4. Những câu hỏi thường gặp

4.1. Ví dụ về giá trị thặng dư trong lao động?

Ví dụ 1: Giá trị thặng dư là chênh lệch giữa giá trị hàng hoá và số tiền nhà tư bản bỏ ra. Ví dụ, khi các nhà tư bản đầu tư vào tư liệu sản xuất, họ bỏ ra tiền để thuê người lao động.

Ví dụ 2: Một công nhân làm việc trong một ngày được giá trị sản phẩm là 1 đồng. Nhưng từ ngày thứ hai, công nhân làm ra được 3 đồng. Số tiền chênh lệch đó chính là giá trị thặng dư sức lao động.

4.2. Máy móc có tạo ra giá trị thặng dư không?

Máy móc tạo ra giá trị sử dụng và giá trị hàng hóa thông qua quá trình lao động. Sử dụng máy móc càng hiện đại, sản xuất càng hiệu quả và tạo ra nhiều giá trị sử dụng trong một đơn vị thời gian.

4.3. Giá trị thặng dư là phần trả công của quản lý cho nhà tư bản không?

Không, giá trị thặng dư không phải là phần trả công của quản lý cho nhà tư bản.

4.4. Tỷ suất giá trị thặng dư là gì? Công thức tính?

Tỷ suất giá trị thặng dư là tỷ lệ giữa giá trị thặng dư và tư bản khả biến tương ứng. Công thức tính như sau: m’ = (m / v) x 100%.

Rõ ràng, giá trị thặng dư đóng vai trò quan trọng trong kinh tế. Bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm này thông qua bài viết này. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các vấn đề kinh tế và pháp lý, hãy truy cập Izumi.Edu.VN để có thêm kiến thức và sự hỗ trợ tận tâm từ chúng tôi.

FEATURED TOPIC